امکان سنجی طراحی سامانه جمع آوری رواناب باران در سطوح آبگیر کوچک به‎کمک مدل AWBM1 برای کشت ذرت علوفه‎ای SC704

یکی از بخش های عمده هدررفت آب در ایران هدررفت رواناب باران است. Kirkby (2001) در بررسی اثر خصوصیات سطح خاک در تولید رواناب در مقیاس های زمانی و مکانی نتیجه گرفت که خصوصیات سطح خاک مانند پستی و بلندی، بافت و ساختمان خاک در مقدار و الگوی مکانی رواناب موثر هستند. در این تحقیق که در آبخیز لتیان انجام شد، تعداد بیست کرت آزمایشی جمع آوری کننده رواناب احداث شدند و در انتهای آنها بانکت هایی به ابعاد طولی برابر با عرض کرت جمع آوری کننده رواناب، عمق 5/0 متر و عرض بانکت نیز 5/0 متر احداث شد. عمق رواناب حاصل از هر بارندگی طبیعی و 12 بارندگی مصنوعی که با باران ساز با شدت های 8 میلی متر تا 42 میلی متر در ساعت ایجاد شده بود، اندازه گیری شد. با توجه به اینکه داخل بانکت های انتهای کرت ها با پلاستیک پوشش داده شده بود، همه رواناب جمع آوری شده روی آن اندازه گیری شد. سپس پوشش پلاستیکی بیرون کشیده شد تا آب کاملا در بانکت نفوذ کند. پس از 24 ساعت عمق آب جمع آوری شده روی بانکت اندازه گیری شد که تا چه عمقی نفوذ کرده است. پس از آن پوشش پلاستیکی ایجاد می شد تا برای اندازه گیری رواناب بعدی آماده باشد. بخشی از آب باران جمع آوری شده در یک بشکه با حجم 220 لیتر ذخیره شد و روی آن از اول بهار با پوشش پلاستیکی پوشانده شد تا از تبخیر جلوگیری شود و از آب جمع آوری شده برای تامین آب کم آبیاری در 15 خرداد تا 30 تیرماه به میزان 62 میلی متر استفاده شد و در کرت های 9 گانه ذرت علوفه ای SC704 کشت شد. نتایج مقایسه عملکرد محصول نشان داد که با نسبتهای 1:1، 2:1 و 3:1 (نسبت سطوح جمع آوری کننده رواناب باران به سطح کشت شده ذرت) میزان عملکرد علوفه ذرت به ترتیب 6/9، 6/22 و 8/28 تن در هکتار بوده است. در حالی که در تیمار شاهد که هیچ گونه محدودیت آب وجود نداشت و به میزان 5/41 تن در هکتار عملکرد محصول علوفه ذرت بوده است، کل آب مصرفی در سه تیمار بالا به ترتیب 616، 696 و 776 میلی متر بوده است (باران مستقیم به علاوه آب جمع آوری شده از رواناب) و عمق آب آبیاری کمکی در هر سه تیمار 62 میلیمتر بوده است. به این ترتیب عملکرد محصول به ترتیب 23، 55 و 69 درصد نسبت به تیمار شاهد (کشت با آبیاری کامل) بوده است. در این تحقیق تاثیر پوشش گیاهی و بافت خاک هم در مقدار رواناب مورد مقایسه قرار گرفتند.