اثر دور آبیاری بر عملکرد، کارآیی مصرف آب و برخی از خصوصیات کیفی ارقام گندم نان

به منظور بررسی اثر دور آبیاری بر عملکرد، کارآیی مصرف آب و خصوصیات کیفی گندم نان، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 86-1385 در مزرعه پژوهشی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد انجام گرفت. فاکتور اصلی آزمایش را تیمارهای آبیاری با دور 8 روز، 10 روز، 12 روز و 14 روز تشکیل دادند و چهار رقم گندم نان شامل بک کراس روشن، سیستان، WS-9 و پیشتاز به عنوان فاکتور فرعی آزمایش در نظر گرفته شدند. نتایج آزمایش نشان داد که تاثیر تیمارهای مختلف آبیاری و رقم بر عملکرد دانه، کارآیی مصرف آب، درصد پروتئین دانه و درصد گلوتن مرطوب دانه در سطح آماری 1 درصد معنی دار شد. همچنین اثرات متقابل تیمار آبیاری و رقم نیز در مورد عملکرد دانه، کارآیی مصرف آب و درصد گلوتن مرطوب دانه در سطح آماری 1 درصد معنی دار بود ولی در ارتباط با درصد پروتئین دانه معنی دار نشد. تیمار آبیاری با دور 8 روز (با میانگین 3258 کیلوگرم در هکتار و 65/0 کیلوگرم بر متر مکعب) به همراه رقم سیستان (با میانگین 2749 کیلوگرم در هکتار و 61/0 کیلوگرم بر متر مکعب) بالاترین میانگین عملکرد دانه و کارآیی مصرف آب را به خود اختصاص دادند و تیمار آبیاری با دور 14 روز (با میانگین 28/17 درصد پروتئین و 64/50 درصد گلوتن مرطوب) به همراه لاین WS-9 (با میانگین 67/16 درصد پروتئین و 08/53 درصد گلوتن مرطوب) از بیشترین میانگین کیفیت نانوایی برخوردار بودند. بر اساس مقایسه میانگین اثرات متقابل تیمارها، رقم سیستان در تیمار آبیاری با دور 8 روز دارای بیشترین عملکرد دانه (3875 کیلوگرم در هکتار) و کارآیی مصرف آب (77/0 کیلوگرم بر متر مکعب) بود. از لحاظ کیفی نیز بالاترین درصد پروتئین دانه به لاین WS-9 در تیمار آبیاری با دور 14 روز (79/17 درصد) و بیشترین درصد گلوتن مرطوب دانه به رقم سیستان در تیمار آبیاری با دور 14 روز (42/55 درصد) تعلق یافت. بر اساس نتایج این آزمایش، دور آبیاری 8 روز به عنوان مناسب ترین دور آبیاری برای حصول حداکثر عملکرد اقتصادی و دور آبیاری 14 روز به عنوان بهترین دور آبیاری برای حصول حداکثر عملکرد کیفی دانه برای منطقه تعیین شدند و بسته به دور آبیاری های مختلف و هدف از تولید، ارقام متفاوتی به عنوان رقم پیشنهادی معرفی گردیدند.