بررسی تنوع ژنتیکی زانتوموناس عامل لکه زاویه ای توسکا در استان های مازندران و گلستان با استفاده از BOX-PCR و*REP-PCR

توسکا یکی از مهم ترین گونه های درختی جنگل های شمال کشور بوده و از نظر اقتصادی به عنوان چهارمین درخت تجاری محسوب می شود. یک بیماری لکه برگی ناشی از گونه ای زانتوموناس در توسکا ییلاقی (Alnus subcordata subsp. Subcordata) در چند منطقه جنگلی استان مازندران گزارش شده است (Rahimian et al. 1383. 16th Iran. Plant Protec. Cong.،439). براساس یک بررسی ژنومی که در سال های اخیر انجام شده بود باکتری عامل بیماری بالاترین شباهت را به Xanthomonas arboricola داشت (Rahimian et al. 1387. 18th Iran. Plant Protec. Cong.، 428). بررسی محدودی در زمینه همسانی جدایه ها و پراکندگی بیماری (Rahimian et al. 1383. 16th Iran. Plant Protec. Cong.، 439) انجام گردید ولی اطلاع دقیقی از تنوع ژنتیکی جدایه های مناطق مختلف در دست نیست. بررسی حاضر به منظور ارزیابی همسانی یا تنوع ژنتیکی جدایه های به دست آمده از مناطق مختلف استان های مازندران و گلستان انجام گرفت. از نظر ویژگی های فنوتیپی جدایه بسیار شبیه هم بوده و فقط در مصرف -Lسرین، لوسین، دکسترین، کوئینات، تایروزین به عنوان منبع کربن اختلاف نشان دادند. تنوع ژنتیکی جمعیت باکتری عامل لکه زاویه ای توسکا با استفاده از BOX-PCR و REP-PCR انجام شد. DNA ژنومی جدایه ها به روش لیز قلیایی استخراج و PCR در شرایط توصیه شده ورسالوویچ و همکاران (Versalovich et al. 1991. Nucleic Acids Res، 24: 6823 -6831) ولی با کاهش زمان واسرشت (Denaturing) انجام شد. محصول PCR در ژل آگارز 2 درصد الکتروفورز و ژل با اتیدیوم بروماید رنگ آمیزی گردید. از ضریب تشابه جاکارد برای تعیین تشابه جدایه ها و از روش UPGAMA و نرم افزار NTSYS برای آنالیز خوشه ایاستفاده شد. آنالیز خوشه اینتایج به دست آمده با آغازگر BOXAIR نشان داد که در سطح 80 درصد جدایه ها به 24 گروه تقسیم شدند. این در حالی است که جدایه های توسکا با جدایه استاندارد Xanthomonas arboricola pv. coryli نیز همین میزان شباهت را نشان دادند. در سطح 63 درصد، جدایه های توسکا به 15 گروه تقسیم شده ولی با همین میزان شباهت با Xanthomonas arboricola pv. pruni هم خوشه بودند. در سطح 40 درصد هم ضمن تقسیم شدن جدایه ها به 7 گروه، همسانی مشابهی را با جدایه مرجع Xanthomonas arboricola pv. juglandis نشان دادند. با توجه به این یافته ها می توان نتیجه گرفت که جدایه های عامل لکه زاویه ای توسکا تنوع زیادی داشته و در عین حال BOX-PCR توانایی متمایز ساختن پاتووارهای متعلق به گونه Xanthomonas arboricola را ندارد. نتایج به دست آمده با آغازگر REP1R،REP2I نشان داد که در سطح 78 درصد جدایه ها به 14 گروه تقسیم شدند. در حالی که این جدایه ها با پاتوارهای X. arboricola pv. juglandis و X. arboricola pv. coryli نیز همین میزان شباهت را نشان دادند. در سطح تشابه 57 درصد، جدایه ها به 7 گروه تقسیم شده و در همین میزان شباهت با X. arboricola pv. pruni هم خوشه بودند. داده ها نشان می دهند جدایه های توسکا دارای تنوع زیادی بوده و REP-PCR کارایی بهتری برای گروه بندی جدایه های عامل لکه زاویه ای توسکا دارد.