تعیین توزیع بهینه اندازه منافذ خاک با استفاده از شاخص های کیفیت فیزیکی خاک و بررسی عوامل موثر بر شاخص Sgi در جنوب شهر مشهد

بررسی کیفیت خاک به منظور حداکثر بهره برداری کشاورزی با حداقل تخریب زیست محیطی ضروری می باشد. یکی از جنبه های اساسی در کیفیت خاک مطالعه شاخص های فیزیکی کیفیت خاک است که به پایداری ساختمان خاک و برقراری نسبت مناسب از آب و هوا در ناحیه رشد ریشه مربوط می شود. بنابراین تعیین توزیع بهینه اندازه منافذ خاک دارای اهمیت می باشد و این مطالعه با هدف تعیین توزیع بهینه اندازه منافذ بر اساس شاخص های فیزیکی کیفیت خاک و نیز تعیین عوامل موثر بر شیب منحنی رطوبتی در نقطه عطف (شاخص Sgi) و تاثیر نوع کاربری زمین بر شاخص های کیفیت فیزیکی خاک انجام شد. خاک های مورد مطالعه دارای رده بندیHaplocalcid بودند، کلاس بافت آنها از شنی تا لوم رسی و درصد کربن آلی 2/0 تا 2/2 درصد متغیر بود. در این مطالعه با برازش معادله وان گن اختن به داده های آزمایشی منحنی رطوبتی خاک، شاخص Sgi و توزیع اندازه منافذ در چهل نمونه خاک شامل دو نوع کاربری مرتع و کشاورزی در جنوب دشت مشهد تعیین شد. همچنین بعضی دیگر از شاخص های فیزیکی کیفیت خاک مثل درصد کربن آلی (%OC)، جرم مخصوص ظاهری، نسبت جذب سدیم (SAR)، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها (MWD)، ظرفیت زراعی نسبی (RFC)، ظرفیت آب در دسترس گیاه (PAWC)، تخلخل تهویه ای (AC) و شاخص پایداری ساختمانی (SI) اندازه گیری شدند. در ادامه با استفاده از هشت شاخص کیفیت فیزیکی خاک توزیع بهینه اندازه منافذ خاک تعیین گردید. همچنین همبستگی بین شاخص Sgi با ویژگی های خاک بررسی شد که در نتیجه آن همبستگی مثبت و معنی دار بین شاخص Sgi و درصد کربن آلی، MWD، RFC و PAWC و همبستگی منفی و معنی دار با SAR در دو نوع کاربری کشاورزی و مرتع ملاحظه شد. علاوه براین مقایسه میانگین شاخص ها بین دو نوع کاربری زمین نشان داد که از هشت شاخص مورد بررسی، شاخصهای Sgi، MWD و PAWC با تغییر کاربری زمین از مرتع به کشاورزی به طور معنی داری کاهش یافته اند.