تجزیه و تحلیل ورودی - خروجی انرژی در بخش کشاورزی ایران

با توجه به نقش و اهمیت مصرف انرژی در فرایند رشد و توسعه اقتصادی در جوامع مختلف، مقاله حاضر به بررسی وضعیت مصرف انرژی در بخش کشاورزی در کشور ایران پرداخته است. به این منظور کارایی و بهره وری انرژی در بخش کشاورزی با توجه به محتوای انرژی کل محصولات تولید شده و نهاده های مهم تولیدی برای دوره زمانی 1350-1386 محاسبه شده است. برای محاسبه کارایی از نسبت خروجی به ورودی انرژی و برای محاسبه بهره وری از شاخص کندریک استفاده شده است.
نتایج به دست آمده نشان داد نسبت خروجی به ورودی انرژی که معرف کارایی مصرف انرژی است، از 52/2 در سال 1350 به 32/1 در سال 1386 کاهش یافته است. در این بین نسبت فوق تا سال 1362 دارای روندی نزولی بوده و مقدار آن برای بقیه سالها تقریبا ثابت و متوسط کارایی انرژی نیز در بخش کشاورزی در دوره مورد بررسی 42/1 بوده است.
بهره وری کل انرژی ورودی نیز برای بخش کشاورزی از سال 1350 تا 1363 روندی نزولی داشته و از سال 1363 به بعد تقریبا یکنواخت بوده است. در ادامه، ارتباط بین صورتهای مختلف انرژی ورودی شامل انرژی مستقیم و غیرمستقیم، انرژی تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر با انرژی خروجی بررسی شد و نتایج نشان داد انرژی های ورودی به شکل تجدیدپذیر، مستقیم و غیرمستقیم تاثیری مثبت و معنی دار در انرژی خروجی دارند، اما انرژی ورودی به شکل تجدیدناپذیر بر انرژی خروجی در بخش کشاورزی تاثیر معنی داری ندارد.