اثر شیوه خاک ورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن بر حرکت آب و نیترات در اراضی شمال خوزستان

مدیریت آبیاری، شیوه خاک ورزی و مدیریت کود نیتروژن، نقش مهمی در خصوصیات فیزیکی و چگونگی حرکت آب و نیترات در نیم رخ خاک دارند. لذا، این تحقیق با هدف بررسی اثر بی خاک ورزی و مقادیر مختلف کود نیتروژن در حرکت نیتروژن معدنی و رطوبت در خاکی با بافت لوم رسی سیلتی در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد با شرایط اقلیمی گرم و نیمه خشک صورت گرفت. برای این منظور دو شیوه تهیه بستر بذر شامل روش خاک ورزی مرسوم و بی خاک ورزی هر کدام با سه سطح کود نیتروژن (150، 225، و 300 کیلوگرم در هکتار) برای کشت ذرت پیاده شد. کود نیتروژن در هر دو روش خاک ورزی در سه تقسیط آبیاری اول، مرحله چهار برگی و شروع گلدهی ذرت به صورت کودآبیاری استفاده شد. مقادیر نیترات و آمونیوم خاک قبل و 10 روز پس از کودآبیاری و همچنین پس از برداشت ذرت در لایه های 30 سانتی متر تا عمق 120 سانتی متر اندازه گیری شد. مقادیر آب ورودی و خروجی، رطوبت خاک قبل و پس از آبیاری و جرم مخصوص ظاهری خاک اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که جرم مخصوص ظاهری خاک در عمق 10-0 سانتی متر در ابتدا، اواسط، و انتهای دوره رشد در شیوه بی خاک ورزی تفاوت معنی داری با شیوه خاک ورزی مرسوم نداشت. مقادیر رطوبت خاک قبل از آبیاری، بیان کننده بالاتر بودن رطوبت در عمق 20-0 سانتی متر در شیوه بی خاک ورزی نسبت به روش خاک ورزی مرسوم (به میزان 3 درصد) بود. مقادیر آب ورودی و خروجی اندازه گیری شده در دو شیوه خاک ورزی نشان دهنده افزایش مصرف آب در هر آبیاری و کاهش رواناب سطحی در شیوه بی خاک ورزی به دلیل تجمع بقایا در کف جویچه بود. میزان نیترات خاک در هر دو روش خاک ورزی مرسوم و بی خاک ورزی در لایه 30-0 سانتی متر بیش ازلایه های بعدی بود که اختلاف معنی داری را در سطح 1 درصد نشان داد. روش خاک ورزی تاثیری بر مقدار و حرکت نیترات در لایه های خاک نداشت. بنابراین مصرف کود در روش بی خاک ورزی و کشت مستقیم در بقایا می تواند به میزان توصیه شده برای روش خاک ورزی مرسوم باشد. مقدار آمونیوم خاک در مقایسه با نیترات کمتر و مقدار آن در مراحل قبل و پس از هر نوبت کود آبیاری در دو روش خاک ورزی، یکسان بود و از لحاظ آماری تفاوت معنی داری را نشان نداد.