تطبیق نظریه دیویس با انقلاب اسلامی ایران

پس از گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی سال 1357، بررسی و علل و عوامل پیدایش این انقلاب هنوز از مباحث مطرح در حوزه آکادمیک جامعه شناسی انقلاب است. از بین تئوری های مختلف که به تحلیل انقلاب پرداخته اند، تئوری دیویس به دلیل مقبولیت جهانی و تعدد ارجاعات، اهمیتی مضاعفی دارد. متفکرین زیادی بر این موضوع که آیا تئوری دیویس قابلیت تبیین انقلاب ایران را دارا می باشد یا خیر؟ اختلاف نظر دارند.
مقاله حاضر ضمن شناسایی ریشه ها و تشریح نظریه دیویس و مروری برتحلیل دیدگاه های متفکرین مخالف و موافق چنین تطبیقی، از نظریه رابرت گر در این خصوص استفاده کرده است. استناد به آمار منتشره سازمان برنامه و بودجه، گزارش های اقتصادی بانک مرکزی و برخی دیگر از منابع، تا حد زیادی بر توانایی تبیین و تطبیق این تئوری با انقلاب اسلامی صحه می گذارد. با این وجود مقاله حاضر نشان خواهد داد که تئوری دیویس با محدودیت های نهفته در آن، تنها تبیین کننده بخشی از علل و عوامل انقلاب اسلامی است و بررسی جامع تر نیازمند توجه به رهیافت های تکمیلی دیگر به ویژه رهیافت فرهنگی است.