صادر نخست و چگونگی توجیه کثرات از نظر ابن سینا، ابن عربی و ملاصدرا با تاکید به مشهورترین آرای آنان

ابن سینا نخستین موجود عالم را عقل اول می داند که بر اساس قاعده الواحد از واجب الوجود صادر شده است و به واسطه جهات و اعتباراتاش سبب پیدایش موجودات پس از خود می گردد. ابنعربی اساس دیدگاه ابن سینا در مورد صادر نخست و چگونگی توجیه کثرات (یعنی قاعده الواحد) را نمی پذیرد. وی بر اساس مشاهدات ومکاشفاتاش صدور کثرات را به اسما و صفات الاهی مستند می کند. از نظر او نخستین موجود عالم تجلی اسم الاهی «الرحمن» است که در خود دارای تمام کثرات عالم می-باشد و با سریان و انبساط خود سبب ظهور آنها می گردد. ملاصدرا، متاثر از ابنعربی، نخستین موجود عالم را تجلی حق تعالی می داند. دیدگاه ملاصدرا در این مورد با ابنعربی دارای این تفاوت است که او جریان صدور کثرات پس از عقل اول را به گونهای مغایر با ابنعربی به تصویر می کشد. از نظر او کثرات نه بهواسطه نکاح و توالد مراتب هستی، بلکه به خاطر جهات و اعتباراتی که در عقول وجود دارد به وجود می آیند.