چالش های سیاستگذاری و اجرایی سلامت زنان و راهکارهای ارتقای آن: یک رویکرد کیفی بر اساس دیدگاه صاحبنظران

در راستای توسعه سیاست ها و برنامه های سلامت زنان در کشور، شناخت خلاها و رفع نیازهای موجود علمی تحقیقاتی و موانع بکارگیری دستاوردها در طراحی بهینه برنامه ها و ارائه خدمات متناسب با نیاز و مبتنی بر شواهد علمی یک ضرورت است. در این مقاله اهم موضوع ها و چالش های سیاستگذاری، برنامه ریزی و اجرایی سلامت زنان در ایران و راهکارهای لازم بر اساس نظرات صاحبنظران علمی و سیاستگذاری و مسئولان اجرایی ذی ربط ارائه می گردد.
در این مطالعه کیفی از روش بحث گروهی متمرکز با صاحبنظران علمی، اجرایی، و سیاستگذاران از بخش های مختلف استفاده شده است. داده های بحث در چهار گروه کاری و طی دو نشست جمع آوری، سپس کدگذاری و تحلیل گردید.
اهم موضوعات در حیطه سلامت جسمی شامل سوء تغذیه و شیوع بالای بیماری های مزمن مانند اختلالات حرکتی و پوکی استخوان، در حیطه سلامت باروری، عدم آموزش و استفاده مناسب از روش های پیشگیری از بارداری، در حیطه سلامت روان، شیوع بالای اختلالات روانی و از عوامل اجتماعی موثر بر سلامت، تعارضات ناشی از گذر شیوه زندگی سنتی به مدرن بودند. چالش های مهم شامل فقدان تحقیقات بین رشته ای و چند تخصصی، فقدان نظام اطلاعات منسجم و امکان دسترسی به آمار و داده های پژوهشی معتبر، ضعف تحلیل و کاربردی نبودن نتایج تحقیقات، نبود ارتباط مناسب بین محققان با مسئولان برنامه های سلامت زنان، بودجه ناکافی و عدم نیازسنجی در سطوح مختلف بودند. راهکارهای کلی شامل شناسایی شکاف اطلاعاتی و حمایت از اولویت های پژوهشی، ایجاد نظام مناسب ثبت اطلاعات علمی، ایجاد ارتباط و شبکه متاسب جهت استفاده بهینه از دستاوردهای تحقیقاتی در سیاستگذاری و برنامه ریزی های سلامت زنان بود.
مهم ترین پیشنهاد توصیه به تعامل مفید ساختارهای دولتی و برنامه ریزی پژوهش های سلامت زنان در وزارت بهداشت با جامعه علمی پزشکی و دیگر سازمان های موثر بر سلامت زنان است. یافته ها و پیشنهادات این مطالعه می تواند به عنوان یک راهنما برای مدیران و سیاستگذاران در جهت اولویت بندی مسائل و برای محققان و صاحبنظران در شناسایی محورها و عناوین تحقیقاتی و تامین داده های مورد نیاز در ارتقای سلامت زنان ایران به کار رود.