بررسی تحول نقاشی به ویژه منظره سازی درقلمدان نگاری دوره صفوی تا اواخر دوره قاجار

قلمدان سازی گونه ای از هنرهای سنتی ایرانی به شمار می رود که در ردیف صنایع دستی قرار می گیرد و قدمت آن در ایران به دوره ساسانیان باز می گردد. در ابتدا قلمدان ها را از فلز می ساختند، که نقوش روی آن ها بسیار ساده و به شیوه قلمزنی بود ولی در دوره های بعد از چوب نیز قلمدان های زیبایی خلق شد. در دوره صفوی نقاشی زیر لاکی (روغنی سازی) رونق یافت و هنرمندان را بر آن داشت تا قلمدان هایی از جنس مقوا ساخته و هنر خود را روی آن پیاده کنند. در ابتدا نقوش روی قلمدان ها بسیار ساده (گل و بته) بود و ارتباط نزدیکی با نگارگری داشت، ولی ورود نقاشی غربی به ایران و آشنایی هنرمندان با آن باعث شد هنرمندان نگاهی طبیعت گرایانه به منظره داشته باشند. در دوره قاجار با ورود قلمدان های منظره پردازی شده از روسیه به ایران هنرمندان مناظری کاملا به شیوه اروپایی بر روی قلمدان ها ترسیم کردند، چون اغلب نقاشان، قلمدان نگار نیز بودند به همین دلیل منظره پردازی بر روی قلمدان ها از دوره صفوی تا اواخر دوره قاجار به طورکامل متاثر از منظره پردازی آن دوران بوده است. شیوه تحقیق این پژوهش بر مبنای ماهیت، توصیفی و روش گردآوری اطلاعات نیز به صورت کتابخانه ای انجام شده است.