تغییرات میزان کروسین، پیکروسین و سافرانال و ویژگی های زراعی زعفران (Crocus sativus L.) تحت تاثیر کودهای زیستی و شیمیایی فسفره

کودهای زیستی به عنوان جایگزینی برای کودهای شیمیایی در کشاورزی پایدار مطرح هستند که موجب حاصلخیزی خاک و رشد گیاه می شوند. بنابراین، بررسی اثر کودهای زیستی از جمله فسفر زیستی بر گیاهان دارویی مهم نظیر زعفران از اهمیت ویژه ای برخوردار است. ارزیابی تاثیر کودزیستی و شیمیایی فسفر بر عملکرد کمی و میزان ترکیبات موثره مهم زعفران (Crocus sativus L.).
این مطالعه در منطقه ی آبسرد - تهران در سال های 1386 تا 1387 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار و چهار تیمار کودی اجرا شد. تیمارهای کودی شامل شاهد یا بدون مصرف کود فسفره (1p)، کود شیمیایی فسفات آمونیوم به میزان 150 کیلوگرم در هکتار (2p)، کود زیستی بارور 2 به میزان 100 گرم در هکتار (3p) و تیمار مصرف تلفیقی کود شیمیایی فسفات آمونیوم به میزان 75 کیلوگرم در هکتار و کود زیستی بارور 2 به میزان 50 گرم در هکتار (4p) بودند.
تیمارهای کودی بر طول کلاله و خامه تازه، طول و تعداد برگ، وزن کورم، عملکرد کلاله و خامه، میزان پیکروسین، سافرانال و کروسین زعفران تاثیر معنی داری داشته است (01/0 p<). اگرچه عملکرد کلاله و خامه در تیمار 2p و تیمار 4p تفاوت معنی داری نداشت، ولی مصرف 100 گرم کود زیستی در هکتار (3p) علاوه بر حصول بالاترین عملکرد زعفران، سبب افزایش حدود 77/13 درصدی عملکرد کلاله و خامه نسبت به تیمار کود شیمیایی فسفات آمونیوم (2p) شده است. تیمار 3p (100 گرم کود زیستی در هکتار)، بهترین تیمار از نظر میزان پیکروسین بود. همچنین بیشترین میزان سافرانال و کروسین در تیمار تلفیقی فسفر به میزان 75 کیلوگرم در هکتار و کود زیستی بارور 2 به میزان 50 گرم در هکتار (4p) حاصل شد.
عملکرد کمی و کیفی گیاه زعفران با کاربرد کودهای زیستی و شیمیایی فسفره افزایش یافت. همچنین با مصرف کود زیستی فسفره می توان مصرف کود شیمیایی فسفر را کاهش داد که حرکتی در راستای کشاورزی پایدار و کاهش آلودگی های زیستی می باشد.