ثوری ها و حنبلی های اصفهان

مذهب ثوری و حنبلی از مذاهب اهل حدیث هستند که در قرون نخستین اسلامی، تحت تاثیر فضای فکری اصفهان که ویژگی اصلی آن، غلبه محدثان بود پیروان زیادی در این شهر یافتند. ابتدا ثوری ها بر شهر غلبه داشتند، ولی به تدریج جای خود را به حنبلی ها دادند. حنبلی ها که در بسیاری از موارد، ادامه دهنده راه ثوری ها بودند تا زمان روی کارآمدن سلجوقیان بر فضای فکری اصفهان حاکمیت بلامنازعی داشتند و سیاست های مذهبی سلجوقیان و خواجه نظام الملک، زمینه تضعیف تدریجی این فرقه را فراهم کرد. مهم ترین ویژگی دوران تسلط حنابله بر اصفهان، سخت گیری نسبت به سایر فرقه های سنی و شیعه و مقابله با جریان های عقل گرا بود.