زمان مدیریت علف های هرز گاوپنبه در مزارع سویا

گاوپنبه یکی از مهم ترین علف های هرز تابستانه در مزارع سویا می باشد. به منظور یافتن دوره بحرانی کنترل علف هرز گاوپنبه در دو رقم سویا با الگوهای رشدی متفاوت (رقم ویلیامز به عنوان رقم رشد نامحدود و رقم سحر یا پرشین به عنوان رقم رشد محدود) آزمایشی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در سال 2007 با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار صورت گرفت. برای تعیین دوره بحرانی گاوپنبه از دو سری تیمار استفاده شد؛ تیمارهای تزاحم که در آنها تا مراحل دو برگی، چهار برگی، شش برگی، اوایل گلدهی و اوایل غلاف بندی سویا، به گاوپنبه اجازه تزاحم داده شد و از آن پس تا انتهای فصل رشد تمامی علف های هرز کنترل شدند. در کنار این تیمارها یک تیمار به عنوان شاهد تزاحم در نظر گرفته شد که به گاوپنبه اجازه حضور در تمام طول فصل رشد داده شد. سری دوم، تیمارهای کنترل بودند که در آنها تا مراحل رشدی یاد شده علف های هرز کنترل و از آن پس به گاوپنبه تا انتهای فصل رشد اجازه تزاحم داده شد. این تیمارها نیز همراه با شاهد کنترل (کنترل تمامی علف های هرز در طول فصل رشد) بودند. اثر تیمارهای کنترل بر ارتفاع نهایی سویا، تعداد شاخه جانبی در بوته، شاخص سطح برگ، وزن خشک، عملکرد و تعداد غلاف در هر بوته سویا معنی دار گشت اما بر تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه سویا تاثیر معنی داری نگذاشت. اثر تیمارهای تزاحم نیز بر تمام صفات فوق به غیر از وزن صد دانه معنی دار گردید. حساس ترین جزء عملکرد به حضور گاوپنبه، تعداد غلاف در بوته بود. نتایج این تحقیق بر اساس معادلات برازش داده شده گامپرتز و لجستیک بر حسب درجه-روز رشد، نشان داد که دوره بحرانی کنترل علف هرز گاوپنبه در دو رقم سویا با 5% کاهش عملکرد مجاز بین مراحل دو برگی (14 روز پس از کاشت، معادل 260 CGDD) تا اوایل گلدهی (51 روز پس از کاشت، معادل 943 CGDD) قرار دارد و در هر دو رقم با در نظر گرفتن 10% کاهش عملکرد مجاز دوره بحرانی بین مراحل سه برگی (18 روز پس از کاشت، 320 CGDD) و شش برگی (41 روز پس از کاشت، 752 CGDD) می باشد.