بررسی پیدایش و روند تکاملی خاک های تشکیل شده از لس در یک گرادیان اقلیمی، مطالعه موردی: شرق استان گلستان

به منظور بررسی اثر اقلیم بر پیدایش، تکامل و ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک های مشتق شده از لس در یک گرادیان اقلیمی در شرق استان گلستان یک توالی اقلیمی انتخاب گردید. این توالی شامل رژیم های رطوبتی یودیک، زریک و اریدیک و رژیم های حرارتی مزیک و ترمیک می باشد. تعداد 7 خاک رخ در کاربری مرتع حفر و مطالعه شدند. نتایج نشان داد که در منطقه با رژیم رطوبتی یودیک و رژیم حرارتی مزیک خاک های مالی سولز با افق های زیر سطحی آرجیلیک و کلسیک تکامل یافته به وجود آمده، در حالی که در منطقه با رژیم رطوبتی زریک و رژیم حرارتی ترمیک خاک های مالی سولز تنها دارای افق کمبیک می باشند و خاک های اینسپتی سولز با افق های سطحی اکریک و زیرسطحی کمبیک و کلسیک به وجود آمده اند. در ضمن در رژیم رطوبتی اریدیک و رژیم حرارتی ترمیک اریدی سولز با افق های سطحی اکریک و زیرسطحی کمبیک و کلسیک و خاک های جوان انتی سولز که بدون تکامل خاک رخی می باشد، تشکیل گردیده است. مطالعات میکرومورفولوژی نشان داد که با کاهش بارندگی و افزایش دما میکروساختمان خاک از مکعبی زاویه دار و بدون زاویه با جداشدگی خوب به ساختمان توده ای و مکعبی با جداشدگی ضعیف تبدیل شده است. بی فابریک لکه ای درمناطق با بارندگی بالا به بی فابریک کریستالیتیک در مناطق با بارندگی کم تر تبدیل شده است. ویژگی های فیزیکوشیمیایی تفاوت های قابل توجهی در نوع بافت، میزان و عمق شستشوی آهک، میزان هدایت الکتریکی عصاره اشباع، ظرفیت تبادل کاتیونی دارا می باشد. در مناطق با، pH، مواد آلی بارندگی بیش تر، شرایط برای هوادیدگی مقداری از سیلت مهیا بوده و به رس تبدیل شده است.