تعیین مناسب ترین روش برآورد دبی انتقال رسوبات معلق در ایستگاه ارازکوسه حوضه گرگان رود

برآورد صحیح میزان رسوبات حمل شده توسط جریان رودخانه در طراحی تمامی پروژه های آبی ضروری می باشد. با این وجود هنوز تلاش های کافی و مناسب در این خصوص صورت نگرفته است. یکی از روش های مرسوم در برآورد دبی رسوب، روش های هیدرولوژیکی می باشد. روش های هیدرولوژیکی به چند دسته شامل روش اداره عمران اراضی ایالات متحده (USBR)، حد وسط دسته ها، سازمان خواروبار و کشاورزی جهانی (FAO)، برآوردکننده نااریب با حداقل واریانس (MVUE)، تخمین گر شبه بیشینه درست نمایی (QMLE) و اصلاح گر (Smearing) تقسیم می شوند که دقت آن ها نیز در مناطق مختلف متفاوت می باشد. در این پژوهش با استفاده از این روش ها اقدام به برآورد رسوب در محل ایستگاه هیدرومتری ارازکوسه در حوضه آبخیز گرگان رود شده است. به این منظور از آمار متناظر دبی جریان و دبی رسوب طی سال های آبی 53-1352 تا 87-1386 استفاده شده است. پس از تعیین معادلات سنجه رسوب براساس تمامی داده های متناطر اندازه گیری شده، با مقایسه شاخص های آماری شامل ضریب تبیین، ریشه میانگین مربعات خطا، نسبت اختلاف و انحراف استاندارد عمومی، مناسب ترین روش برآورد بار معلق انتخاب و براساس آن مقادیر دبی رسوب روزانه در طی دوره آماری ذکر شده تعیین گردید. در بخشی دیگر از پژوهش، معادلات سنجه رسوب با استفاده از 80 درصد داده های متناطر اندازه گیری شده، تعیین شدند و از 20 درصد دیگر داده ها به منظور صحت سنجی و تعیین خطای معادلات استفاده شد. در نهایت مقادیر برآورد شده رسوب از مدل های مختلف، با مقادیر اندازه گیری شده در طی یک دوره مستمر 45 روزه، به وسیله شاخص آماری میانگین درصد خطای نسبی مقایسه گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که در ایستگاه ارازکوسه روش حد وسط دسته با ضریب همبستگی برابر با 79/0، ریشه میانگین مربعات خطای 52148، نسبت اختلاف 68/0 و انحراف استاندارد عمومی 89/0 مناسب ترین روش در برآورد بار معلق بوده و بر این اساس متوسط دبی رسوب روزانه در آن 11324 تن در روز برآورد شد.