ارزیابی میزان بیان ژن کاتالاز و صفات مورفولوژیکی تحت تنش شوری در دو رقم مقاوم و حساس گندم نان

به منظور بررسی تاثیر تنش شوری روی میزان بیان ژن کاتالاز و صفات مورفولوژیکی در گندم، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال 88-1387 در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل سه مرحله رشد (پنجه زنی، ساقه دهی و خوشه دهی) و فاکتور فرعی ترکیب فاکتوریل چهار سطح شوری (صفر، 100، 200 و 300 میلی مولار) و دو رقم گندم کویر (مقاوم) و فلات (حساس) بود. نمونه گیری در سه مرحله رشدی صورت گرفت. نتایج بیان ژن نشان داد که در مرحله پنجه زنی، در همه سطوح تیمار شوری، در رقم کویر بیان ژن کاتالاز در مقایسه با شاهد (شوری صفر) افزایش داشت درحالی که در رقم فلات کاهش بیان ژن نسبت به شاهد مشاهده شد. در مراحل ساقه دهی و خوشه دهی، در هر دو رقم برای همه سطوح شوری، کاهش نسبی در بیان ژن مشاهده شد. در این تحقیق در سطوح مختلف شوری برای صفات سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن خشک اندام هوایی، کلروفیل a و b اختلاف معنی داری وجود داشت. اثر متقابل رقم × شوری برای صفات وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک برگ و کلروفیل a و b معنی دار بود. نتایج این مطالعه مبین ارتباط قوی بین میزان بیان ژن کاتالاز و صفاتی چون وزن خشک، میزان کلروفیل و TBARM (شاخص سطح اکسیداسیون) بود. بر این اساس بررسی صفات مذکور به عنوان یک شاخص کارآ و کم هزینه در ارزیابی مقاومت به تنش شوری توصیه می گردد.