مروری بر روش های مختلف ارزیابی پیروی از الگوی غذایی مدیترانه ای در مطالعات اپیدمیولوژیک

الگوی غذایی مدیترانه ای می تواند نقش بسزایی در سیاست های تخفیف تغییرات نامطلوب محیطی داشته باشد ولی تفسیر های زیادی از چگونگی امتیازدهی (Scoring) به این الگوی غذایی وجود دارد. مطالعه ی حاضر با هدف مرور روش های مورد استفاده در مطالعات اپیدمیولوژیک برای ارزیابی پیروی جمعیت های مختلف از الگوی غذایی مدیترانه ای انجام شد.
جستجو در منابع انگلیسی زبان در PubMed بر روی شاخص های تبعیت از الگوی غذایی مدیترانه ای با کلید واژه های مرتبط با Mediterranean diet adherence و به نتایج منتشر شده تا سال 2011 محدود شد. همچنین جستجوی دستی بر روی منابع مقاله های حاصله انجام شد. در نهایت از میان 105 مطالعه که پیامدهای متفاوتی را بررسی کرده بودند، 35 مطالعه که روش های متفاوت امتیازدهی را استفاده کرده بودند در این مطالعه گنجانده شد.
به طور کلی روش های ارزیابی میزان تبعیت از رژیم مدیترانه ای در چهار دسته طبقه بندی می شوند: 1) در نظر گرفتن امتیاز مثبت و منفی برای اجزای رژیم مدیترانه ای 2) بیان میزان دریافت افراد به صورت درصدی از اجزای استاندارد 3) بیان نسبت بین اجزای رژیم غذایی و 4) ترکیبی از دو یا سه روش یاد شده. در یک امتیازدهی کارآمد، انرژی دریافتی افراد بایستی تعدیل شود تا تخمین های حاصله، مستقل از تغییرات انرژی دریافتی باشند. بر اساس هدف مطالعه، متغیرهای مخدوشگر هم باید تعدیل شوند. استفاده از سهک های دریافت در امتیازدهی تمایز بهتری بین تفاوت دریافت ها در جمعیت مورد مطالعه ایجاد می کند. در هنگام امتیازدهی هر یک از اجزا باید امتیاز متفاوتی بسته به اثری که بر پیامد مورد نظر مطالعه دارند، دریافت کنند. یک امتیاز ترکیبی بر اساس هرم غذایی مدیترانه ای، که مصرف بیش از حد هر گروه غذایی با جریمه و غذاهای غیر مدیترانه ای با فاکتور وزن گیری در آن لحاظ شده باشد، بازتاب خوبی از میزان پیروی جمعیت مورد نظر از الگوی غذایی مدیترانه ای خواهد بود. روایی محتوای این امتیازدهی از طریق ارتباط مثبت مورد انتظار با دریافت های غذایی و بیوشیمیایی قابل اثبات است. همراه کردن بیومارکری همچون غلظت فولات پلاسما می تواند به عنوان ابزار تکمیلی برای بررسی تبعیت از رژیم غذایی مدیترانه ای موثر واقع شود.
شاخص های پیروی از رژیم مدیترانه ای ابزارهای مفیدی برای مطالعه ی این الگو و ارتباط آن با سلامتی هستند که نیاز به تعریف کمی و دقیق تر دارند تا تمامی جوانب از جمله در بر گرفتن غذاهای مدیترانه ای خاص و اعتبارسنجی رویکرد الگوی غذایی با استفاده از بیومارکرها را مد نظر داشته باشند.