نشریه اندیشه آماد
پیاپی 35 (زمستان 1389)

برون سپاری به عنوان یکی از ابزارهای توسعه سازمان ها و ارتقای بهره وری در قالب کوچک سازی در سال های اخیر مورد توجه مدیران و مسئولان سازمان ها قرار گرفته و به صورت های مختلف به اجرا درآمده است. مدیران تجاری و صنعتی در حالی که می کوشند از راهبرد برون سپاری استفاده کنند اما در عمل با مسائل و موضوعات مفهومی متنوعی روبرو هستند. در مطالعات مختلف، مسئله برون سپاری از جنبه های مختلف مورد بررسی و مطالعه قرارگرفته است. هم مدیران و هم مشاوران آنان سعی در شناسایی این مسائل دارند تا بتوانند به گونه ای موثرتر از برون سپاری استفاده کنند. مسئله ای که مدیران ارشد با آن مواجه هستند استفاده از برون سپاری نیست، بلکه تعیین فعالیتی جهت برون سپاری انتخاب شود نیازمند لحاظ نمودن صدها عامل شاخص و مولفه است. در این پژوهش، ابتدا جایگاه انتخاب فعالیت در انواع روش های برون سپاری مشخص شده است و سپس معیارها و شاخص های مربوط به انتخاب فعالیت ها که در کتب، مقالات و متون تخصصی وجود داشته، استخراج گردیده تا از طریق آنها بتوان تصمیم گرفت چه فعالیت هایی باید برون سپاری شود و چه فعالیت هایی باید در خود سازمان انجام پذیرد.

عملکرد مثبت بخش خرید تاثیر مستقیم بر کاهش هزینه ها، افزایش سودآوری و بقای یک زنجیره تامین دارد. ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان یکی از عمده ترین وظایف بخش خرید در یک زنجیره تامین است. در این مقاله، یک مدل خطی فازی چندهدفه جهت حل مسئله انتخاب تامین کننده ارائه شده است. روش ارائه شده، تصمیم گیر را قادر به شناسایی عوامل اثرگذار می سازد و اهمیت نسبی آنها در انتخاب تامین کننده را با توجه به راهبردهای مورد نظر بیان می کند. برای انجام این کار، ابتدا با استفاده از تکنیک Nested Design در طراحی آزمایش ها به انتخاب معیارهای انتخاب تامین کننده می پردازد. سپس، با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی، ابهام حاکم در تعیین اهمیت عوامل مختلف لحاظ می شود.

در این مقاله ابتدا عوامل موثر بر افزایش هزینه های تغذیه ای کارکنان ناجا در محورهای زنجیره تامین(برآورد، تامین، نگهداری و توزیع)، از طریق مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با کارشناسان و خبرگان آماد و پشتیبانی ناجا، شناسایی گردیده و سپس میزان تاثیر هر یک از عوامل فوق در افزایش هزینه های تغذیه ای کارکنان ناجا با استفاده از پرسشنامه ای که بر اساس فرآیند تحلیل سلسله مراتبی تهیه شده و توسط 45 نفر از مدیران و خبرگان ستاد آماد و پشتیبانی ناجا تکمیل شده بود، تعیین شد. بر اساس نتایج بدست آمده از تحقیق، «عدم واگذاری به موقع سهم اعتبار تغذیه به رده های صاحب اعتبار «عدم خرید و توزیع تمرکزی اقلام اساسی توسط معاونت آماد و پشتیبانی ناجا» و «عدم آموزش و ارتقاء مهارت عوامل آشپزخانه ها و استفاده از افراد متخصص در امر طبخ و توزیع غذا» به ترتیب به عنوان مهم ترین عوامل اثرگذار بر افزایش هزینه های آمادی ناجا در بخش تغذیه معرفی شدند.

موقعیت یابی، به عنوان قلب استراتژی و به علت استاتیکی بودن، در مقابل تغییرات دینامیکی و فناوری و بازار، کنارگذاشته شده است. در حالی که رقبا می توانند هر موقعیت بازاری و مزیت رقابتی را بسرعت کپی برداری نموده، و به نوبه ی خود موفق باشند. عملکرد موثر و استراتژی هر دو اساس اجرای برتر و ممتاز هستند که در نهایت هدف ابتدایی هر تشکیلات اقتصادی می باشد. اما با روش های خیلی متفاوتی عمل کنند. عملکرد موثر (OE) به معنی اجرای فعالیت های مشابه بهتر از روشی که رقیبان آن را می توانند انجام دهند می باشد. عملکرد موثر راندمان را در بردارد ولی محدود به آن نیست و عبارت است از تمام تمرین هایی که به شرکت توان استفاده از ورودی های خود به بهترین نحوه ممکن می دهد. در مقابل موقعیت استراتژیک به معنای اجرای فعالیت های متفاوت از رقیبان و یا اجرای فعالیت های مشابه به روش های متفاوت است. موقعیت می تواند بر اساس تولید زیرمجموعه تولیدات صنعتی یا خدمات باشد. در صنایع ریلی نیز تحولات به سرعت رخ داده و تغییر می کنند. استفاده از قابلیت های جغرافیایی، فیزیکی و پولی، در صحنه رقابت جهانی، نیازمند اتخاذ استراتژی های به روز و دینامیکی است و برای موفقیت در کسب و کار خویش می بایست موقعیت های فناوری را شناسایی و ارزیابی نموده و به فعالیت بپردازد.

نظام بودجه بندی عملیاتی به دنبال ایجاد پیوند میان شاخص های عملکرد و تخصیص منابع است. بودجه عملیاتی ابزار موثری است که بین منابع مصرفی و نتایج برنامه ها در سازمان ها ارتباط منطقی برقرار می سازد. نظام بودجه ریزی مناسب موجب طرح ریزی های ادواری، بهبود هماهنگی و ارتباط می گردد و چارچوبی مناسب برای کنترل، اندازه گیری و ارزیابی عملکرد کارکنان فراهم می آورد و فعالیت های واحدها را در جهت اهداف سازمان هدایت می کند. لذا تحقیق حاضر به بررسی و شناسایی موانع پیاده سازی می پردازد و به صورت موردی بودجه یک سازمان دولتی (نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران) را در نظر گرفته و تلاش شده تا مهم ترین شاخص هایی که مربوط به مشکلات پیاده سازی بودجه ریزی عملیاتی می باشد، مورد بررسی قرار گیرد. این موانع با توجه به ادبیات موجود و همچنین نظر متخصصان و کارشناسان و خبرگان در امر بودجه ریزی به سه دسته عوامل محیطی، فنی و فرآیندی و انسانی طبقه بندی می شود. روش انجام تحقیق از نوع پیمایشی- همبستگی بوده و به منظور آزمون فرضیه های تحقیق، از آزمونT در سطح اطمینان 95 درصد وبرای اولویت بندی موانع اجرای موثر بودجه بندی عملیاتی از ضریب چوپروف استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز از طریق توزیع پرسشنامه پس از اعمال نظرات متخصصان و کارشناسان امور پژوهشی در امر بودجه ریزی جهت شفاف شدن و رفع ابهامات سوالات و افزایش روایی، با پایایی مناسب 92 درصد بین 50 نفر از متخصصین امور مالی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران به صورت تمام شمار انتخاب و جمع آوری گردید. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که بین پیاده سازی بودجه بندی عملیاتی با عوامل محیطی، فنی و فرآیندی و انسانی ارتباط معنی دار وجود دارد. لذا پیشنهاد می شود ضمن توجه به این موانع نسبت به برطرف کردن آنها اقدام شود تا پیاده سازی بودجه عملیاتی با موفقیت همراه باشد.

امروزه به دلیل اهمیت رقابت پذیری زنجیره تامین مسئله انتخاب تامین کننده یکی از کلیدی ترین و حیاتی ترین مسائل در زنجیره تامین می باشد. بدین منظور شرکت های مختلف معیارهای متفاوتی را جهت انتخاب صحیح تامین کنندگان خود در نظر می گیرند. در این مقاله سه معیار اصلی قیمت، کیفیت و زمان تحویل در نظر گرفته شده است. این مقاله توسعه ای از تئوری بازی ها را به کار گرفته تا مسئله انتخاب تامین کننده را برای دو خریدار در میان تامین کنندگان موجود مورد بررسی قرار دهد و در نهایت توصیه ای جهت انتخاب تامین کننده با توجه به تصمیم حریف ارائه می شود. لذا در نهایت بهترین گزینه خرید برای هر بازیکن مشخص می گردد.

الگوبرداری از بهترین ها یک جستجوی ساختاریافته و طراحی شده برای بهترین رویه ها و فعالیت های یک صنعت می باشد که می تواند به یک عملکرد فوق رقابتی ختم شود. سازمان هایی که روند فرآیند را به درستی معرفی می کنند می توانند از آن برای ایجاد یک جهش کمی در عملکرد سازمان استفاده کنند و به توسعه ی فرهنگی که در آن مدیران و کارکنان به طور پیوسته ای به دنبال پیشرفت هستند بپردازند. فرآیند الگوبرداری از بهترین ها به طور خاص در درون فرآیند لجستیک می تواند برای اهداف گوناگونی استفاده شود، که دامنه ی این اهداف از ارزیابی عملکرد تمامی عملیات از طریق اولویت بندی پیشرفت ها، تا جستجو در سطح راهبردهای پیشرفت در زمینه ی خاص فعالیت های لجستیکی است.