فصلنامه نفس
سال دوم شماره 3 (پاییز 1394)

سیاه سرفه بیماری مسری با شیوع جهانی می باشد که اغلب توسط دو باکتری بوردتلا پرتوسیس و بوردتلا پاراپرتوسیس ایجاد می شود. این بیماری علی رغم واکسیناسیون گسترده، شیوع جهانی دنیا دارد. تشخیص این بیماری در مراحل اولیه برای پیشگیری و درمان بسیار حیاتی می باشد. هدف از این مطالعه بررسی شیوع این بیماری در مراجعین آزمایشگاه تشخیص طبی و تخصصی پیوند تهران، و نیز اهمیت استفاده از روش Real-Time PCR در تشخیص این بیماری بود. هم چنین نتایج از نظر وجود ارتباط بین آلودگی به باکتری و پارامترهایی از جمله سن، جنس و فصل مورد ارزیابی قرار گرفت. 15 بیمار شامل هشت مرد و هفت زن به باکتری پرتوسیس آلوده بودند. چهار بیمار از این هفت بیمار زن علاوه بر باکتری پرتوسیس به باکتری پاراپرتوسیس نیز آلوده بودند. بر اساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر می توان بیان کرد که نسبت مردان و زنان مشکوک و مردان و زنان مبتلا به بیماری در دو جنس یکسان می باشد.  همچنین نشان داده شد که در میان  بیماران مشکوک به سیاه سرفه بیشترین فراوانی را نوزادان زیر یک سال تشکیل می دهند. نتایج آماری حاکی از وجود ارتباط معنی دار بین متغیر فصل و عفونت با باکتری بوردتلا پرتوسیس بود (024/0 =p). سیاه سرفه داری شیوع بالا در دنیا و نیز در ایران می باشد و کشور ما از لحاظ ایمنی در سطح پایینی قرار دارد. بر این اساس تشخیص سریع و دقیق و انتخاب روش درمانی مناسب در پیشگیری و درمان حیاتی است. لذا استفاده از روش Real-Time PCR به عنوان روشی حساس ، سریع و دقیق می تواند در این امر حایز اهمیت باشد.

آسیب‌های شغلی از عمده‌ترین مشکلات بهداشت شغلی هستند. نیمی از این آسیب‌ها به اختلالات خواب و کیفیت نامناسب آن و اختلالات اسکلتی- عضلانی کارکنان مربوط می‌شوند و بر عملکرد شغلی نیز تاثیر می‌گذارند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط بین اختلالات اسکلتی- عضلانی و اختلال خواب در کارکنان بیمارستان فوق تخصصی مسیح دانشوری انجام شد. این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی و به‌طور میدانی مقطی انجام شد. جامعه آماری، شامل تمامی 1200 نفر کارکنان بیمارستان در سال 1394 بود. گروه نمونه این تحقیق شامل 330 نفر از کارکنان بود که با روش نمونه‌گیری تصادفی (طبقه ای) از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار پژوهش دو پرسشنامه تحت عناوین: (1) اطلاعات فردی-شغلی و  (2) میوزیک (فرم مربوط به اختلالات خواب، اختلالات اسکلتی- عضلانی و بار روانی کار) بود، اعتبار  این پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ 79/0 و اعتبار فرم اختلالات خواب و اختلالات اسکلتی- عضلانی و بار روانی کار به ترتیب برابر با 80/0؛ 75/0 و 78/0 محاسبه و روایی محتوایی آن توسط چند متخصص تایید شد. به‌منظور تحلیل داده‌های پژوهش از ضریب همبستگی، آزمون t مستقل‌، تحلیل واریانس یک‌طرفه و رگرسیون دو و چندگانه استفاده شد (نرم افزارSPSS22). بر اساس نتایج مطالعه، درد در ناحیه "کمر" ‌در گروه دارای اختلال خواب بیشتر از گروه فاقد اختلال خواب بود و این تفاوت از لحاظ آماری معنی‌دار بود (05/0<p) همچنین نتایج این مطالعه نشان داد که اختلال خواب در گروه دارای بار روانی کار بالاتر بطور معنی‌داری بالاتر از گروه دارای بار روانی کمتر بود. و ارتباط معناداری بین "نوبت کاری"، "سیگار کشیدن" ، "سن"‌، "جنسیت" و "BMI"‌ با ‌"اختلال خواب" یافت نگردید. بطور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که کمردرد و بار روانی کار با اختلالات خواب در پرسنل بیمارستانی ارتباط دارد. با توجه به اهمیت خواب مناسب در پرسنل درمانی مداخله در مورد عوامل مرتبط با اختلالات خواب اهمیت دارد و برنامه ریزی برای مدیریت مناسب کمردرد و بار روانی کار ممکن است به کاهش اختلالات خواب در پرسنل بیمارستانی کمک نماید.

علیرغم وجود مطالعاتی که نشان میدهد مصرف سیگار عامل زمینهای شناختهشدهای است که سبب تشدید بیماری کیستیک فیبروز میشود اما اثرات مواجهه با دود سیگار بر روند بیماری کیستیک فیبروز کاملا مشخص نیست. بنابراین در این مطالعه به بررسی عملکرد ریوی در بیماران مبتلا به کیستیک فیبروزیس بر حسب سابقه مصرف دخانیات توسط والدین پرداختیم. در این مطالعه مقطعی توصیفی 58 بیمار بالای 7 سال مبتلا به کیستیک فیبروز وارد مطالعه شدند که شامل دو گروه با و بدون مواجهه با دود سیگار بودند و در این دو گروه تستهای عملکرد ریوی و دفعات بستری بیمارستانی با هم مقایسه شدند. در آنالیز یافته های حاصل از مطالعه انجام شده مقدار FEV1 رابطه معکوس معنی داری با سطح کوتینین ادراری داشت (P=0.002) همچنین مقدار FE25-75 رابطه معکوس معنی داری با سطح کوتینین ادراری داشت. (P=0.001) میانگین دفعات بستری بیمارستانی در گروه های با و بدون مواجهه با دود سیگار به ترتیب 1/5 با انحراف معیار 4/2 مرتبه و 6/2 با انحراف معیار 3/1 مرتبه بود که اختلاف آماری معناداری را نشان داد (P=0.001). براساس یافته های این مطالعه میتوان نتیجهگیری کرد که تستهای عملکرد ریوی و درصد بستریهای بیمارستانی در بیماران مبتلا به بیماری کیستیک فیبروز با سابقه مصرف سیگار توسط والدین و سطح اداری کوتینین در این بیماران مرتبط است.

الیگوری، به معنای کاهش برون ده ادراری به زیر cc/kg/h 0.3 است که شیوع نسبتا بالایی در بیماران بستری در بخش مراقبت های ویژه (ICU)  دارد. هیدریشن کافی و استفاده از یک دیورتیک، مخصوصا یک لوپ دیورتیک قوی مانند فروزماید جایگاه ویژه ای را در درمان نارسایی حاد کلیه (ARF) رنال دارد. همچنین، مانیتول، نیز با تصور داشتن فواید رنوپروتکتیو در بیماران مبتلا به الیگوری به کار برده میشود. با این حال، مکانیسم های ایجاد مقاومت به درمان لوپ دیورتیک مانند هایپوآلبومینمی شدید باعث شده همواره تلاش ها برای یافتن رژیم های درمانی بهتر ادامه پیدا کند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات اضافه کردن البومین به فروزماید و مانیتول بر دیورز بیماران دچار الیگوری بستری در ICU  انجام شد. این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی دو سو کور است که از اسفند ماه سال 1393 تا 1394 بر روی بیماران بستری در ICU بیمارستان اموزشی درمانی باهنر کرمان، ایران انجام شد. بیماران در صورت ابتلا به ARF رنال و الیگوری به مطالعه وارد شدند و بیماران با سابقه اختلالت کلیوی قبلی و یا سطح آلبومین پایین تر از 4.5 mg/dl از مطالعه خارج شدند. بیماران به صورت تصادفی در دو گروه مداخله (فروزماید، مانیتول، و آلبومین 20% در 1 لیتر سرم نرمال سالین به صورت 2 بار در روز تا 2 روز متوالی) و شاهد (فروزماید و مانیتول) قرار گرفتند. متغیر های سن، جنس، وضیعت الکترولیتی، فشار ورید مرکزی (CVP)، میزان ادم محیطی، نسبت PAO2/FIO2، حجم ادرار، Blood Urea Nitrogen  ((BUN، کراتیتین(Cr)، میزان فیلتراسیون گلومرولی (GFR) برای تمامی بیماران در مقاطع قبل، حین درمان اندازه گیری و ثبت و بین دو گروه مقایسه شدند. آنالیز های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS ورژن 20، و با استفاده از آزمون تی تست و یا معادل نان پارامتریک آن انجام شد.  این مطالعه بر روی 100 بیمار (40 زن، 60 مرد) با میانگین سنی 45/45 ±06/15 سال، در قالب دو گروه مداخله (50 بیمار) و شاهد (50 بیمار) انجام شد. دو گروه از نظر سن، جنس، میزان ادم، وضیعت الکترولیتی، فشار ورید مرکزی (Cvp)، نسبت PaO2 /FiO2، GFR اولیه، و حجم ادرار طی 24 ساعت گذشته در قبل از شروع مطالعه بایکدیگر اختلاف آماری معنی داری نداشتند. نتایج نشان داد میانگین حجم ادراری هر 6 در گروه مداخله نسبت به گروه شاهد افزایش داشته است (مداخله در برابر شاهد: 1622±86/184± 1622 در برابر  04/79 ± 581.5: 0.001 =p). همچنین در هردو گروه شاهد و مداخله در آزمایشات قبل از شروع دیورز نسبت به بعد از شروع دیورز افزایش معنی داری در میزان پتاسیم خون و کاهش معنی داری در فشار Cvp بدست آمد. بر اساس نتایج بدست آمده، به نظر می رسد، افزودن آلبومین 20% در 1 لیتر سرم نرمال سالین به صورت 2 بار در روز تا 2 روز متوالی به رژیم درمانی فروزماید و مانیتول در بیماران مبتلا به الیگوری بستری در ICU می تواند باعث بهبود دیورز بیماران شود.

بیماری های جسمانی با هیجان ها در ارتباط هستند. از این رو شناخت عوامل هیجانی تاثیرگذار روی بیماری ها ضروری است. یکی از این بیماری ها بیماری آسم می باشد که ارتباط مستقیم با هیجان های مثبت و منفی دارد. هدف از انجام این مطالعه مقایسه هیجان های مثبت و منفی و مدیریت هیجان بیماران مبتلا به آسم و افراد سالم می باشد. بدین منظور تعداد 45 نفر بیمار مبتلا به آسم و 44 فرد سالم از طریق نمونه گیری تصادفی ساده و به وسیله سه پرسشنامه استاندارد هوش هیجانی شرینگ، پرسشنامه عاطفه مثبت و منفی پاناس، و پرسشنامه سلامت عمومی بررسی شدند. از آزمون های آماری u- من ویتنی، ویل کاکسون، و t تک گروهی برای تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج به دست آمده 449/33 ، 397/37 (F: در سطح (P<0.001) نشان داد که هیجان های منفی در بیماران مبتلا به آسم بالاتر از افراد عادی می باشد. همچنین هیجان مثبت (71/5=F) در افراد مبتلا به آسم کمتر از افراد عادی بود و افراد مبتلا به آسم در مدیریت هیجان در مولفه خودکنترلی (167/8=F) پایین تر از افراد سالم بودند. بیماران مبتلا به آسم در مولفه های خودآگاهی (83/0)، مهارت های اجتماعی (6/2) بالاتر از افراد عادی بودند و افراد سالم در مولفه های خودانگیزی (62/1) و هوشیاری اجتماعی (28/1) بالاتر از بیماران آسمی بودند. همچنین یافته ها نشان داد که مولفه خشم و خصومت در افراد آسمی بیشتر از افراعادی است (60/0=t) که به عنوان یافته جانبی پژوهش به دست آمد. طبق یافته های به دست آمده از پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که با آموزش مداخله ای مدیریت هیجان در بیماران مبتلا به آسم و کاهش هیجان های منفی و افزایش عواطف مثبت بیماران می توان  تعداد حملات و شدت بیماری این بیماران را کاهش داد.

بیماری فیبروز کیستیک شایع‎ترین علت افت عملکرد و مرگ و میر در سفید پوستان می‎باشد. در‎گیری ریوی در این بیماری شایع بوده و علت اصلی موربیدیتی و مورتالیتی در بیماران CF می‎باشد. بیماری فیبروز کیستیک در میان سفید پوستان اروپای شمالی، آمریکای شمالی، استرالیا و نیوزیلند بسیار شایع می‎باشد. غربالگری در نوزادان از سال 1979 آغاز گردید و از سال 1983 در کشورهای مذکور به صورت اجباری صورت گرفت. در سراسر دنیا سالانه 1000 مورد جدید CF شناسایی می‎شوند. بیش از 70% بیماران تا سن 2 سالگی تشخیص داده می‎شوند. با توجه به شیوع نسبی این بیماری در کشور ایران لازم است که رسیدگی دقیق و جامع‎تری نسبت به این مسئله صورت بگیرد.

در یک مطالعه مقطعی مشخصات 183 بیمار این مرکز و مراکز شهرستان‎ها که در سامانه ثبت اطلاعات بیماران فیبروزکیستیک، ثبت شده بودند مورد بررسی قرار گرفته و داده ها آنالیز شدند.

از میان 183 بیمار ثبت شده در این مرکز 106 نفر پسر و 77 نفر دختر هستند. از کل بیماران ثبت شده در سیستم 24 نفر (% 11/13) متاسفانه فوت کردند که میانگین سن فوت این افراد 16/16 سال بود.

بر اساس آمار منتشر شده امید به زندگی بیماران CF در کشورهای توسعه یافته 39 سال می‎باشد این در صورتی است که میانگین سنی بیماران در قید حیات این مرکز 37/14 سال و میانگین سنی بیماران فوت شده 16/16 سال می‎باشد که این میزان با بیماریابی زود هنگام، حمایت از بیماران و درمان به موقع آنها افزایش چشم‎گیری پیدا خواهد کرد. برای اولین بار در ایران، مرکز بیماری‎های تنفسی کودکان بیمارستان دکتر مسیح دانشوری به عنوان مرکز ارجاعی تصمیم به راه اندازی سامانه متمرکز ثبت اطلاعات مربوط به بیماران CF تحت عنوان CF Registry گرفت تا به این وسیله جهت ارتقای کیفیت خدمات ارایه شده و درمان این بیماران برنامه ریزی های اصولی در سطح کشوری انجام پذیرد.