نشریه پژوهش اجتماعی
پیاپی 43 (تابستان 1398)

امروزه مفهوم سلامت اجتماعی در کنار دوبعد مهم دیگر سلامت جایگاه وافری پیدا نموده است. از طرفی یکی از برنامه های مهم سیاستگزاران اجتماعی برای تحقق سلامت اجتماعی و توسعه شهرها توجه به مفهوم ارتقاء کیفیت زندگی است. کیفیت زندگی لزوما همیشه منجر به سلامت اجتماعی نخواهد شد. این تحقیق درصدد است رابطه کیفیت زندگی بر سلامت اجتماعی را با کنترل و میانجیگری اخلاق توسعه اجتماعی تبیین نماید. روش انجام تحقیق از نوع میدانی و شیوه پیمایش بود. جامعه آماری این تحقیق کلیه شهروندان ساکن در شهر تهران هستند. شیوه نمونه گیری به صورت خوشه ای چند مرحله ای بود. حجم نمونه تحقیق به میزان 384 تعیین گردید ولی برای جبران خطاهای مرسوم در نمونه گیری این میزان افزایش یافت. برای آزمون فرضیه های تحقیق از ضرایب همبستگی پیرسیون و تفکیکی و برای آزمون مدل نظری تحقیق از مدلسازی معادلات ساختاری به کمک نرم افزار لیزرل استفاده شد. نتایج ضریب همبستگی تفکیکی نشان داد همبستگی کیفیت زندگی بر سلامت اجتماعی با کنترل متغیر اخلاق توسعه اجتماعی همچنان معنی دار شده ولی متغیر کنترل، منجر به تضعیف شدت رابطه می شود. در آزمون مدل نظری تحقیق مشخص شد که کیفیت زندگی از طریق اخلاق توسعه اجتماعی با سلامت اجتماعی رابطه قوی دارد. در این مدل اثر کیفیت زندگی بر سلامت اجتماعی به صورت مستقیم معنی دار نشد. همچنین مهمترین مولفه اثرگذار کیفیت زندگی بر سلامت اجتماعی، سلامت روان می باشد.

حفاظت از ادبیات، تاریخ،زبان، غنای هر چه بیشتر فرهنگ بومی استان ها و ارائه تصویری واقع بینانه از آن به نسل جوان، از جمله وظایف اساسی شبکه های استانی هستند. در این راستا، پژوهش حاضر، با استفاده از روش ترکیبی به مطالعه عملکرد برنامه های سیمای آذربایجان شرقی در خصوص هویت قومی مخاطبان ترک زبان در شهر تبریز پرداخته است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که بین میزان استفاده از برنامه های شبکه استانی و واقعی تلقی کردن محتوای برنامه های شبکه استانی با هویت قومی مخاطبان رابطه معناداری وجود ندارد. اما بین انگیزه و هدف مخاطبان (استفاده هدف مند و غیرهدف مند) در استفاده از برنامه های شبکه استانی با هویت قومی مخاطبان رابطه معناداری وجود دارد. همچنین از نظر پاسخگویان، اکثر برنامه های سیمای استان آذربایجان شرقی کمتر به فرهنگ، زبان و آداب و رسوم ترک ها توجه می کنند و بنابراین از نظر آنها توجه به مضامین فرهنگی، زبان و آداب و رسوم ترک ها در این برنامه ها بیش از پیش ضروری است. علاوه بر این، از نظر پاسخگویان، برنامه های شبکه استانی سیمای آذربایجان شرقی در جهت معرفی موسیقی و زبان ترکی، ادبیات، فرهنگ و تاریخ قومیت ترک موفقیت چشمگیری نداشته اند و این عوامل در ارتباط با عواملی چون شاد و متنوع نبودن برنامه های این شبکه و عدم تناسب این برنامه ها با نیاز های مخاطبان، باعث رویگردانی مخاطبان از برنامه های شبکه استانی آذربایجان شرقی و گرایش آنها به سمت برنامه های شبکه های ماهواره ای ترک زبان شده اند.

پژوهش حاضر با هدف تعیین تفاوت بین تاثیر مداخله مددکاری اجتماعی بر حل اختلاف خانوادگی مراجعه کنندگان، براساس تعداد جلسه های شرکت در دوره حل اختلاف پرداخته است. و به این منظور در این تحقیق از تئوری حل اختلاف غیرقضایی به عنوان چارچوب نظری استفاده شده است. روش تحقیق در این پژوهش، پیمایشی و جامعه آماری، همسران مراجعه کننده به واحد مددکاری اجتماعی کلانتری های شهر تهران است که بر اساس نمونه گیری تصادفی ساده و بر حسب جامعه اماری، تعداد 108 نفر از بین جامعه آماری به عنوان نمونه انتخاب شده اند. پس از انتخاب نمونه با استفاده از تکنیک پرسشنامه، در دو مرحله، مرحله اول (نوع سنجی اختلاف) و مرحله دوم (سنجش تاثیر مداخله مددکاری اجتماعی بر اساس تعداد جلسه های مشارکت همسران) پس از یک دوره یک ماهه حل اختلاف، اطلاعات نمونه جمع آوری گردید. بر اساس نتایج به دست آمده، مشخص شد که مداخله مددکاری اجتماعی، بر اساس تعداد جلسه های مشارکت مراجعه کنندگان در دوره حل اختلاف، بر سه نوع اختلاف خشونت خانگی، اعتیاد همسر و دخالت اطرافیان تاثیرگذار بوده و موجب کاهش آنها شده است، اما بر اختلاف ناشی از بی توجهی عاطفی-ارتباطی و اشتغال زن تاثیری نداشته و به کاهش آنها منجر نشده است.

هدف از انجام پژوهش حاضر پیش بینی اضطراب اجتماعی و گرایش به خودکشی براساس تعارض با والدین در دانش آموزان 15 تا 18 سالبود. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی بود و بر این اساس از میان دانش آموزان 15 الی 18 سال شهر تهران به روش نمونه گیری تصادفی، 240 نفر انتخاب شده و پرسشنامه های رفتار متعارض پرینز، گرایش به خودکشی کیت و اضطراب اجتماعی کانور تکمیل شد. نتایج نشان دادند بین اضطراب اجتماعی و تعارض با والدین ارتباط مستقیم وجود دارد. همچنین بین گرایش به خودکشی و تعارض با والدین ارتباط مستقیم وجود دارد. تحلیل رگرسیون نیز نشان داد تعارض با والدین به میزان 186/0 می تواند اضطراب اجتماعی دانش آموزان 15 تا 18 ساله را پیش بینی کند و نیز تعارض با والدین به میزان 178/0 می تواند گرایش به خودکشی دانش آموزان 15 تا 18 ساله را پیش بینی کند.

هر قدرت سیاسی پس از شکل گیری با آسیب های مختلفی از جمله آسیب های اخلاق سیاسی مواجه می باشد؛ لذا کارگزاران هر حکومت، اعم از دینی و غیردینی، به همان میزان که از منصب و اختیارات و امکانات حکومتی،برخوردارند؛ در معرض انواع آفات و آسیب ها نیز قرار دارند، که اینآسیب ها، موجب کاهش اعتماد مردم نسبت به دستگاه های دولتی و غیردولتی، بی تفاوتی، تنبلی و بی کفایتی در سطح جامعه و در نتیجه مانع شکل گیری یک دستگاه قانون گذار پویا، کارآمد و توانمند در نظام حقوقی کشور می شود. لذا پژوهش حاضر با هدف تبین موانع و آسیب های اخلاق سیاسی کارگزاران بر اساس نظلام حقوقی ایران در سال 1397 انجام گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که، مهمترین آسیب هاوآفاتاخلاقیکارگزاراندر نظلام حقوقی ایران عبارتاستاز:سوء استفاده از موقعیت حاکمیتی، رشوه خواری و توصیه پذیری، کم کاری و عدم وجدان کاری، خود محوری و استبداد رای، خلف وعده های دروغین به مردم، تکبر و خودبزرگ بینی، روحیه سفاکی، امتیاز خواهی، ضعف مدیریت، جاه طلبی و چند شغلی بودن، جدایی میان زمامدان حکومت و مردم، خلط محبت، مدارا و اقتدار، انتقاد ناپذیری، تفرقه و عدم یکپارچگی، انحصار طلبی و احتکار، رفاه طلبی و گرایش به اشراف گری، ریاست طلبی و استبدادگرایی، کم توجهی به رفاه مردم و اقشار آسیب پذیر می باشند.

کشف باستان شناسی نشان می دهدکه پیشینیان ما بسیاری از خطرات و بلایای طبیعی و انسان ساختی که امروزه وجود دارند را تجربه کرده اند و این خطرات در گذشته نیز وجود داشته اند. مدیریت بلایای طبیعی نیازمند شناخت ماهیت، ارزیابی های دقیق، برنامه ریزی و سپس ارائه راهکارهای مناسب می باشد. تبریز بر روی یک سامانه گسلی فعال در شمال غرب ایران واقع شده است که نشان از امکان وقوع مجدد زلزله در این شهر را دارد؛ همچنین مطالعه آماری  داده ها، اسناد موجود و تحلیل دوره بازگشت زلزله بیانگر رویداد زمین لرزه در آینده این گسل است. لذا تاب آور نمودن این شهر در برابر زلزله دارای اهمیت خاصی می باشد. بر این اساس پژوهش حاضر با طرح این پرسش که وضعیت کالبدی تبریز در برابر زلزله به چه صورت می باشد، به دنبال سنجش و ارزیابی میزان تاب آوری کالبدی محیط های شهری تبریز در برابر زلزله می باشد. پژوهش حاضر جزو تحقیقات کاربردی و روش به کار گرفته شده در آن توصیفی- تحلیلی می باشد. نتایج نشان می دهد 20% از اراضی شهر تبریز با آسیب پذیری بسیار کم و 80% درصد آسیب پذیری بسیار زیادی در برابر زلزله را دارا می باشند. بنابراین می توان بیان کرد که شهر تبریز در برابر بحران از جمله زلزله به لحاظ کالبدی به شدت آسیب پذیر می باشد.

مقاله حاضربرگرفته از یک پژوهش میدانی می باشد باهدف تعیین سهم خشم و اهمال کاری در پیش بینی اعتیاد به اینترنت دانش آموزان دخترانجام گرفت.روش تحقیقاز نوع توصیفی همبستگی است و از نظر روش کاربردی می باشد.جامعه آماری این پژوهش را کلیه دختران دانش آموز دوره دوم متوسطه مدارس دولتی و غیر دولتی شهر دماوند تشکیل دادند. برای انتخاب نمونه از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد و 210 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. در این پژوهشبرای جمع آوری داده ها از پرسشنامه های اعتیاد به اینترنت یانگ (1999)، پرسشنامه حالت- صفت بیان خشم اسپیلبرگر(1999)و پرسشنامه اهمال کاری تحصیلی  سولومون و راث بلوم (1984) استفاده شد، نتایج تحقیق با استفاده از روش همبستگی و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و نتایج نشان داد خشم می تواند 19 درصد اهمال کاری و 25 درصد از اعتیاد به اینترنت را در دختران دانش آموز دوره دوم متوسطه شهر دماوند پیش بینی کند. نظر به نتیجهپژوهش با توجه به شناسایی عوامل موثر بر اعتیاد به اینترنت، پیشنهاد می شود در مدارس و هسته های مشاوره اهمیت اهمال کاری و وجود خشم در دانش آموزان در نظر گرفته شود.

مفهوم تاب آوری طی تحقیقات سه دهه گذشته علوم اجتماعی به مثابه یک پدیده چندبعدی شناخته شده است که در بافت های مختلف اجتماعی و درونی متفاوت هستند. تاب آوری در مورد کسانی بکار می رود که در معرض خطر قرار می گیرند ولی دچار اختلال نمی شوند. فرهنگ سازمانی موضوعی است که به تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. به دنبال نظریات و تحقیقات جدید در مدیریت، فرهنگ سازمانی دارای اهمیت روزافزونی شده و یکی از مباحث اصلی و کانونی مدیریت را تشکیل داده است.هدف از تحقیق حاضر، بررسی تاثیر فرهنگ سازمانی بر تاب آوری نیروی انسانی در دانشگاه شریف تهران می باشد.تحقیق حاضر از لحاظ روش گردآوری داده ها، توصیفی- پیمایشی بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه کارکنان دانشگاه شریف تهران به تعداد 1352 نفر است. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه گیری تصادفی ساده تعداد 300 نفر از کارکنان انتخاب شد. در تحقیق حاضر از دو پرسشنامه استفاده شده است. الف –پرسشنامه فرهنگ سازمانی دنیسون (2000) و ب- پرسشنامه تاب آوری (کانر و دیویدسون). این پرسشنامه ها استاندارد می باشد و روایی آن ها توسط محققین مختلف مورد تایید قرار گرفته است. تحقیق دارای یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی می باشد. نتایج یافته های تحقیق با استفاده از مدل معادلات ساختاری و نرم افزار Spss و Lisrel مشخص شد که فرهنگ سازمانی بر تاب آوری نیروی انسانی در دانشگاه شریف تهران تاثیر دارد. همچنین نتایج نشان داد که مشارکت (درگیر شدن در کار)، یکپارچگی (سازگاری یا همانندی)، انطباق پذیری و رسالت یا ماموریت بر تاب آوری نیروی انسانی در دانشگاه شریف تهران تاثیر دارد.