فهرست مطالب

سفینه - پیاپی 63 (تابستان 1398)

نشریه سفینه
پیاپی 63 (تابستان 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/08/14
  • تعداد عناوین: 8
|
  • صفحات 5-8
  • اصغر قائدان* صفحات 9-39

    پوشش و حجاب در قرن نخست هجری قمری، از ظهور اسلام تا پایان دوره عمر بن عبدالعزیز در سرزمین های اسلامی و نزد مسلمانان چه از نظر میزان و حدود پوشش و چه از نظر نوع پوشاک، بسته به شرایط با تغییر و تحولاتی همراه بوده است. این دگرگونی را می توان به سه برهه زمانی تقسیم و مورد بررسی قرار داد: نخست وضعیت پوشش در آستانه ظهور اسلام تا پایان دوره خلیفه دوم عمر بن خطاب، دوم از دوره خلیفه سوم، عثمان بن عفان تا روی کار آمدن اموی ها و سوم دوره خلافت اموی تا پایان سده اول. هر یک از این دوره ها دارای شرایط ویژه خاص سیاسی و فرهنگی خاص خود هستند که آنها را تا حدودی از دوره پیشین متفاوت می کند. بررسی جداگانه هر سه دوره به فهم هرچه بهتر ما از مساله میزان پوشش و نوع پوشاک در این دوره کمک خواهد کرد. در این پژوهش ابتدا به بررسی سیر تحول فرهنگ پوشش و حجاب در این سه دوران پرداخته و آن را در گذر حوادث مورد بررسی قرار می دهیم و سپس به معرفی و تبیین مواد خام و پارچه های مورد استفاده در پوشاک های این دوره، نوع البسه؛ دوخت، منسوجات و در نهایت لباس های مورد استفاده در هر یک از این دورانها می پردازیم.

    کلیدواژگان: پوشش، حجاب، پارچه، صوف، جبه، حریر، جلباب، طیلسان، خمار، رداء، قمیص، ازار، سروال
  • امیر مقدم متقی* صفحات 40-66

     نگارنده به مباحثی مانند بروز حیاء و عفاف در میان مردان و زنان در ادبیات عصر جاهلی و میزان فراگیری آن می پردازد و به این پرسش توجه می کند که آیا فقدان پوشش مناسب برخی از زنان در دوره جاهلی به معنای فقدان فرهنگ حیاء و عفاف است یا نه. نگارنده عفت را در چند شاخص: نگاه، کلام، گوش، دامن، شرب خمر، کتمان عشق، صبر، عشق عفیفانه، پوشش و حجاب بررسی می کند و از آنها فطری بودن حجاب را نتیجه می گیرد.

    کلیدواژگان: تاریخ حجاب زنان، دوره جاهلی، اشعار دو ره جاهلی، تحلیل محتوا، حیا وعفاف-دوره جاهلی، عفت بانوان -شاخص ها
  • مهراب صادق نیا* صفحات 67-87

    یهودیت و مسیحیت هر کدام به دلایلی در جامعه عربستان عصر نزول از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بودند. نظام دینی یکتاپرست آنان از نظر اخلاقی از نظام‌های شرک و چندگانه‌پرستی متراکم‌تر بود. سنت دینی یهودیان و مسیحیان پوشش را برای زنان واجب دانسته و آن را نشانه عفت و پاک‌دامنی می‌داند. در حالی که روایت‌های مختلفی در باره پوشش زنان و دختران عرب وجود دارد، تا اندازه‌ای روشن است که زنان اهل کتاب پوشیده‌تر از زنان عرب بودند. اشعار، نقاشی‌ها، و ادبیات برجای مانده از آن دوران نشان می‌دهد که برخی از زنان اهل کتاب تمام بدن و نیز سر و صورت خود را می‌پوشاندند. "جلباب" که قرآن کریم پوشیدن آن را برای زنان و دختران مسلمان لازم دانسته است، یک واژه حبشی است که مسیحیان در آن‌جا ساکن بودند و این نشان می‌دهد که پیش از آنان که اسلام حجاب را بر زنان مسلمان واجب کند، پیروان اهل کتاب پوشش کاملی داشته‌اند.

    کلیدواژگان: زنان اهل کتاب، حجاب، عربستان، عصر رسالت
  • محمد رضا شاه سنایی* صفحات 88-125

    : مساله اختلاط بین مردان و زنان از جمله مسایل مورد بحث در جامعه کنونی است که با رشد روزافزون حضور زنان در عرصه های مختلف اجتماعی، بر اهمیت آن افزوده شده است. اینکه عرصه های مجاز اختلاط از نظر شرع مقدس چه عرصه هایی است و چه ضوابطی برآن حاکم است، توجه پژوهشگران دینی را به خود جلب نموده است. در این مقاله با بررسی منابع معتبر و کهن به ویژه اشعار شاعران عصر جاهلی، ابتدا وضعیت اختلاط در عصر جاهلیت مشخص شده و سپس با بررسی آیات قرآن کریم، احادیث نبوی (در منابع معتبر فریقین) و کتب تاریخی، موضوع مذکور در دوران رسول خدا6 و تغییرات انجام گرفته این دوره نسبت به عصر جاهلیت مشخص گردیده است. نتیجه این بررسی حکایت از این دارد که وضعیت اختلاط چه از نظر عرصه و چه از نظر ضوابط حاکم بر آن دچار تغییرات فراوانی گردیده است.

    کلیدواژگان: اختلاط مردان و زنان، رویکرد جاهلی، رویکرد اسلامی، اشعار دوره جاهلی، تحلیل محتوا، قرآن و حدیث، دیدگاه در مورد اختلاط مردان و زنان
  • محمد سمیعی* صفحات 126-155

    نگارنده سخن را با بیان تفاوت رویکرد شرق و غرب در مورد پوشش زنان و تطور این تفاوت تا دنیای جدید آغاز می کند. به نظر نگارنده اسلام پوشش شرقی زنان را برگزیده، ولی غرب به میراث یونانی خود بازگشت که نقش نظام سرمایه داری و محوریت فروش هر چه بیشتر کالا در این میان جدی است. به دلیل تاثیر دیدگاه خاورشناسان بر پژوهشگران مسلمان، شناخت و نقد رویکرد غربی در این مساله ضرورت دارد که باید در سه مرحله (پیش از استعمار، استعمار و پس از آن) بررسی شود. مشترکات و تفاوت های این سه رویکرد در این مقاله بررسی شده است.

    کلیدواژگان: پوشش زنان، رویکرد شرقی و غربی، مراحل رویکرد غربی به آن، خاورشناسان -پژوهش های اسلامی، استعمار غربی-مساله حجاب
  • محمد عشایری منفرد* صفحات 156-173

    ترجمه یکی از عناصر مهم در داد و ستد اندیشه‌ها است که هرگونه خطا در آن می‌تواند  به اشباهات اجتماعی یا سیاسی بیانجامد. یکی از کتابهایی که در سالهای اخیر در فضای مجازی منتشر شده، کتاب حجاب شرعی در عصر پیامبر است. در این کتاب متون عربی بسیار زیادی ترجمه شده و نویسنده بر اساس ترجمه‌هایی که ارایه کرده نتایج توجه‌برانگیزی نیز به دست آورده است. در موارد متعددی ترجمه‌های اشتباه در این کتاب سبب شده است مولف به برداشت اشتباهی درباره دیدگاه دینی در موضوع حجاب یا واکنش مسلمانان نسبت به حکم شرعی حجاب برسد. اینکه ترجمه‌های ارایه شده در این کتاب در چه وزانتی هستند مساله‌ای است که این تحقیق با روش ادبی به آن می‌پردازد.

    کلیدواژگان: حجاب شرعی در عصر پیامبر، حجاب در اسلام، نقد ترجمه، خمار، خلخال، ساق
  • صفحات 174-177
|
  • Asghar Qa’dan * Pages 9-39

    The veil and hijab in the first AH century, from the advent of Islam till the end of the life of ‘Umar Ibn 'Abd al-Aziz in Islamic lands and among Muslims, in terms of extent and limits of clothing and in terms of type of clothing, due to the conditions, underwent changes. This transformation can be divided into three periods: first, the status of the cover on the eve of the appearance of Islam until the end of the second caliphate, ‘Umar bin Khattab, the second from the third caliphate, ‘Uthman ibn Affan until the coming of the Umayyads. Third period of the Umayyad Caliphate until the end of the first century. Each of these periods has its own specific political and cultural conditions that make them somewhat different from the previous period. A separate study of all three periods will help us to better understand the extent of the clothing and the type of clothing in this period. In this study, we first study the evolution of the cover and veil culture in these three eras and discuss it in the course of the events and then introduce and explain the raw materials and fabrics used in the garments of this period. We deal with the type of clothing, sewing, textiles, and finally the clothing used in each of these periods.

  • Amir Moqaddam Mottaqi * Pages 40-66

    The author deals with issues such as the manifestation of modesty and chastity among men and women in the literature of the ignorant time and the extent of its prevalence and raises the question of whether the lack of proper attire of some women in the ignorant time means the lack of chastity culture or not. The author examines chastity in a number of indicators: seeing, speaking, hearing, sex, wine drinking, hiding love, patience, modest love, atire, and veil, and concludes that they are innate.

  • Mehrab Sadiq Niya * Pages 67-87
  • Mohammad Reza Shah Sanaee * Pages 88-125

    the issue of free relationship of men and women is one of the disputable issues of modern time which increasing presence of women in society adds to it. The permissible fields of having relationship between men and women in religion and the rules of them draw attentions of religious researchers. In the present research, by studying authentic and old sources especially poems of the ignorant time, first the condition of relationship in that time is clarified and next by reviewing verses of holy Quran, Ahadith of Prophet ( in authentic Feriqin sources) and history books, the mentioned issue at the time of Prophet and its differences with the ignorant time has been clarified. The result shows that great changes can be seen between these two eras.

  • Mohammad Sami’ei * Pages 126-155

    The author starts his discussion by referring to the difference between the East and West's approach to women's coverage and its changes to the present World. The author believes that Islam has preferred the eastern atire-style of women, but the West returned to its Greek heritage, where the role of the capitalist system and the centrality of selling more and more goods are serious. Because of the influence of orientalists' views on Muslim scholars, it is necessary to study the Western approach to regarding this issue in three stages (pre-colonial, colonial and post- colonial). The commonalities and differences among these three approaches are examined in this paper.

  • Mohammad ‘Ashayeri Monfarad * Pages 156-173

    translation is one of the significant elements in exchanging ideas and each tiny mistake can lead to the social or political mistakes. One o bodies as well as their faces. "Jalbab", which the Holy Quran has ordered it for Muslim women and girls to wear, is an Ethiopian word; Ethiopia was a place Christians lived there. And this shows that the followers of the Book were fully clothed before Islam obliged Muslim women to wear the veil.