فهرست مطالب

نشریه علوم و مهندسی آب و فاضلاب
سال چهارم شماره 3 (پاییز 1398)

  • تاریخ انتشار: 1398/07/01
  • تعداد عناوین: 12
|
  • صفحات 2-3
  • شهلا سهرابی*، محمدرضا شمسائی فر صفحات 4-12

    هدف از انجام این پژوهش تعیین تاثیر انگیزه کارکردی و لذت‎جویانه بر تسهیم دانش سازمانیاز طریق شبکه های اجتماعی در شرکت آب و فاضلاب جنوب غربی استان تهران است. روش پژوهش از منظر هدف، کاربردی و از نظر شیوه گردآوری داده‎ها، توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری تحقیق، مدیران و کارکنان شرکت آب و فاضلاب جنوب غربی استان تهران به‎ تعداد 515 نفر است. روش نمونه‎ گیری، طبقه ای و حجم نمونه نیز براساس فرمول کوکران برابر با 220 نفر تعیین شد. برای جمع‎آوری داده ها، از پرسش‎نامه استاندارد استفاده شد. روایی پرسش‎نامه با استفاده از نظر خبرگان سازمانی و هم‎چنین پایایی آن به ‎وسیله آلفای کرونباخ به‎تایید رسید. به‎منظور تجزیه و تحلیل داده های گردآوری شده از نرم‎ افزار Smart PLS که ازجمله نرم ‎افزارهای نسل دوم معادلات ساختاری است، استفاده شد. نتایج به‎دست آمده حاکی‎از این است که برای تسهیم دانش بیرونی و درونی از طریق شبکه‎های اجتماعی سازمانی، داشتن انگیزه کارکردی و لذت‎جویانه نیاز است. هم‎چنین به ‎منظور تسهیم دانش درونی دانش، انگیزه کارکردگرایانه مطرح است.

    کلیدواژگان: انگیزه لذت جویانه، انگیزه کارکردی تسهیم دانش، شبکه های اجتماعی سازمانی
  • هدیه احمدپری، سید ابراهیم هاشمی گرم دره* صفحات 13-25

    امروزه یکی از مهم‎ترین مسائل زیست محیطی، مسئله آلودگی نیتراتی آب زیرزمینی است که خطرات قابل ‎ملاحظه ای را به سلامتی انسان و محیط‎ زیست تحمیل می کند. به‎دلیل اهمیت این منبع حیاتی، روش هایی اتخاذ شده است که بتوان به‎‎ کمک آن ها آب زیرزمینی آلوده به نیترات را تصفیه کرد. یکی از روش های تصفیه، روش تصفیه درجای دیواره دنیتریفیکاسیون است. دیواره دنیتریفیکاسیون روشی موثر و طولانی‎مدت برای حذف نیترات از سفره های آب های زیرزمینی آلوده و زهاب کشاورزی است. مفهوم کلی این فناوری، قراردادن دیواره دنیتریفیکاسیون که حاوی مواد کربنی درون خود است، در مقابل مسیر آب زیرزمینی آلوده به نیترات است تا درهنگامی که توده نیترات، تحت‎تاثیر شیب هیدرولیکی طبیعی خود از آن می‎گذرد، آلودگی نیتراتی را متوقف و تصفیه نماید. با وجود مقبولیت گسترده، هنوز موضوعات حل نشده بسیاری در مورد عملکرد طولانی ‎مدت دیواره های دنیتریفیکاسیون وجود دارد که این امر تلاش بیشتری در جهت درک رفتار و اصول حاکم بر طراحی و روش های ساخت این دیواره ها را ایجاب می کند. هدف از این پژوهش بررسی کامل فناوری دیواره دنیتریفیکاسیون است تا آشنایی کامل با همه جوانب اجرایی این سیستم صورت‎گیرد. روش انجام این پژوهش از نوع کتابخانه ای بوده و مطالب براساس تجربیات اجرایی این‎روش در سایت های آلوده و بررسی های علمی و تجربی مختلف پیرامون این‎روش به ‎شیوه توصیفی-تحلیلی در بخش های مختلف با بیان ساده مورد بررسی قرارگرفته است. نتایج نشان می دهد که دیواره دنیتریفیکاسیون به‎‎صورت های دیوار پیوسته و سیستم دریچه‎ای می تواند در زیر زمین حفر شود و انتخاب بین این دو پیکربندی بستگی به ویژگی‎های هیدرولوژیکی محوطه و هزینه مواد مورد استفاده در دیواره دنیتریفیکاسیون دارد. هم‎چنین هنگام عبور جریان آب آلوده به نیترات از دیواره دنیتریفیکاسیون، آلودگی نیتراتی توسط دو مکانیزم جذب سطحی، حذف بیولوژیکی و یا ترکیبی از آن‎ها تصفیه می شود. کاربرد اصولی دیواره دنیتریفیکاسیون می تواند از لحاظ اقتصادی مقرون به ‎صرفه باشد و موفقیت این سیستم به‎دلیل بزرگ بودن ابعاد و پیچیدگی های محیط آبخوان، بستگی به استفاده از ابزار و راه‎کارهای درست برای درک دقیق مسئله در محیط واقعی دارد. مدل سازی‎های گوناگون عددی و مطالعات آزمایشگاهی می‎تواند در حصول درک دقیق مسئله در محیط واقعی کمک کننده باشد.

    کلیدواژگان: آلودگی نیتراتی، تصفیه درجا، دیواره دنیتریفیکاسیون، مواد کربنی، شیب هیدرولیکی طبیعی
  • فائزه موسوی زاده جزائری*، محمد شکیبازاد صفحات 26-34

    این پژوهش، با هدف بررسی شاخص های کلیدی موفقیت مدیریت دانش در شرکت های آب و فاضلاب شهری و ارائه یک مدل تلفیقی تفسیری-علی صورت گرفته است. ابتدا با مطالعه ادبیات تحقیق، از بین تعداد زیادی از عوامل کلیدی موفقیت مدیریت دانش، 9 عامل به عنوان عوامل اصلی انتخاب شده است. پس از تایید شاخص های مرتبط توسط خبرگان صنعت، پرسش‎نامه ای برای رتبه بندی و تعیین روابط مولفه های مربوط، بین خبرگان توزیع شد. با استفاده از رویکرد DEMATEL یک مدل ساختاری شکل گرفت و سپس روابط علی میان عوامل به‎وسیله دیاگرام اثر-ارتباط ترسیم شد. تحلیل نتایج نشان می دهد که از بین عوامل مورد بررسی، استراتژی و اهداف، بیشترین تاثیر را در موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت های آب و فاضلاب شهری خواهد داشت. مدل پیشنهادی برای اجرای KM براساس نتایج مطالعه وضعیت فعلی جامعه مورد مطالعه ارائه شده است. در این تحقیق 9 عامل برای پیش بینی موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش در نظر گرفته شد که این عوامل درمجموع شامل 62 مولفه هستند. در مرحله اول برای شناسایی عوامل کلیدی موفقیت از تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج آزمون های انجام شده نشان می دهد ازنظر خبرگان صنعت آب و فاضلاب، شاخص های درنظر گرفته شده در این پژوهش، می توانند نقش کلیدی در موفقیت پیاده سازی مدیریت دانش در شرکت های آب و فاضلاب شهری داشته باشند. این تحقیق اطلاعات ارزشمندی ارائه می دهد که امید است در این بخش کسب و کار به‎ طور موثری به اجرای مدیریت دانش کمک کند. همچنین راه‎کاری برای توسعه موثر مدیریت دانش با روشی گام به گام فراهم می کند.

    کلیدواژگان: تکنیک دیمتل، عوامل کلیدی موفقیت، مدیریت دانش، شرکت های آب و فاضلاب شهری
  • محمدرضا وصالی ناصح*، کاظم شهیدی صفحات 35-41

    تبخیر یکی از مسائل مهم در مدیریت منابع آب است و بالا بودن درصد تلفات ناشی از تبخیر از سطح مخازن ذخیره آب همواره به ‎عنوان یکی از دغدغه های جدی مدیران و پژوهشگران منابع این عرصه مطرح بوده است تا بتوانند تا حد امکان از آب جمع آوری شده در مخازن ذخیره محافظت نمایند. در این راستا تلاش های مختلفی به‎منظور کاهش تبخیر انجام شده است. هدف از این تحقیق مقایسه روش های فیزیکی و شیمیایی کاهش تبخیر در مقیاس آزمایشگاهی است. در این مطالعه استفاده از توپ های پلاستیکی (توپ سایه) به ‎عنوان روش فیزیکی و استفاده از الکل های سنگین (اکتادکانول و هگزادکانول) به‎عنوان روش شیمیایی درنظر گرفته شده است. به‎این منظور سه تشت کلاس A آمریکایی در شرایط یکسان در نظر گرفته شد و میزان تبخیر در تشت حاوی توپ های پلاستیکی و تشت حاوی الکل ها در سه سناریو مختلف اندازه گیری و با تشت تبخیر شاهد مقایسه شد. نتایج نشان داد که هر دو روش فیزیکی (توپ سایه) و شیمیایی (الکل های سنگین) اثر قابل‎ توجهی در کاهش تبخیر دارند و بررسی ترکیبی هر دو روش نیز حاکی از این بود که تلفیق دو روش، بالاترین راندمان را دارد. در نهایت با درنظر گرفتن اثر وزش باد و هم‎چنین تبادل اکسیژن بین هوا و آب و مسئله کیفیت آب، روش توپ سایه روش مناسب تری در کاهش تبخیر محسوب می شود. البته در انجام این روش در مقیاس واقعی، هزینه بالای تهیه توپ های پلاستیکی نیز باید مدنظر قرار گیرد.

    کلیدواژگان: مدیریت منابع آب، کاهش تبخیر، توپ سایه، اکتادکانول، هگزادکانول
  • آسیه سادات ملاباشی*، هاشم امینی، ناصر اکبری صفحات 42-49

    با توجه به اهمیت نقش مدیریت مصرف آب به‎ عنوان بخش بزرگی از مدیریت تقاضا، استفاده از تجهیزات و لوازم کاهنده مصرف که در بعد فنی مدیریت مصرف مطرح می‎شود، می ‎تواند تاثیر قابل‎ توجهی در کاهش مصرف آب شهری داشته باشد. این سوال مطرح می‎شود که چنان‎چه شرکت‎های آب و فاضلاب تصمیم به اجرای طرح تجهیز اماکن مسکونی به لوازم کاهنده مصرف داشته باشند، چگونه آن را اجرایی سازند. در این مقاله طرح بهینه تجهیز اماکن مسکونی به لوازم کاهنده مصرف ارائه شده است که در طی آن با توجه به اطلاعات و آمار سال 1396 برای مشترکین شهر اصفهان و قیمت‎های همان سال، بسته لوازم کاهنده، جامعه هدف و روش اجرای طرح بیان شده است. با توجه به نمودار سود-هزینه بسته‎های تعریف شده لوازم کاهنده (6 بسته)، بسته بهینه لوازم کاهنده مصرف برای هر واحد مسکونی شامل 3 سرشیر کاهنده (پرلاتور)، 1 سردوش و 1 فلاش تانک است. با توجه به هزینه و تاثیری که این بسته در کاهش مصرف دارد، مشترکین پرمصرفی که متوسط مصرف ماهانه آن‎ها دو برابر الگوی مصرف است، به‎عنوان جامعه هدف برگزیده شدند. از بین سه روش پیشنهادی برای اجرای طرح، با توجه به بعد اقتصادی و اجرایی، روش توزیع بسته لوازم کاهنده مصرف در بین مشترکین جامعه هدف و دریافت هزینه آن از طریق اقساط بر روی قبوض آب‎ بها، دارای دوره بازگشت کوتاه‎تر و امکان بیشتر برای اجرا شدن، است.

    کلیدواژگان: مدیریت مصرف آب، لوازم کاهنده مصرف آب، مشترکین خانگی، بهینه، سود- هزینه
  • محمد حسین صرافزاده*، هاشم اصغرنژاد صفحات 50-60

    سالانه تقریبا 95 میلیارد مترمکعب آب در سطح کشور به ‎مصرف می رسد که از این مقدار حدود 8/1% آن، در بخش صنعتی مورد استفاده قرار می گیرد. کارخانجات قند و شکر جزء پرمصرف ترین کارخانجات از منظر مصرف آب به‎شمار می آیند. در کارخانجات قند و شکر ایران، به‎طور تقریبی به ‎ازای هر تن نیشکر ورودی بین 22 تا 27 مترمکعب آب به ‎مصرف می رسد، در حالی‎که این رقم برای کارخانجات قند و شکر در سطح دنیا، حدود 11 مترمکعب به ‎ازای هرتن نیشکر است. از سوی دیگر، بار آلی موجود در فاضلاب این کارخانه ‎ها بسیار زیاد است. لذا تصفیه فاضلاب به‎منظور کاهش بار آلی و بازچرخانی آب امری ضروری است. با استفاده از بازچرخانی آب، میزان آب تازه مصرفی در این واحدها می تواند تا حد بسیار زیادی کاهش یافته و از عواقب زیست‎محیطی ناشی از این فاضلاب ‎ها جلوگیری شود. در تحقیق حاضر، ضمن معرفی فرآیند تولید شکر از نیشکر و بررسی میزان آب مصرفی در بخش‎های مختلف این فرآیند، امکان کاهش مصرف آب و تولید فاضلاب در یک واحد صنعتی تولید شکر از نیشکر از جنبه‎ های گوناگون مورد بررسی قرار می‎گیرد. چهار روش عمده برای کاهش مصرف آب و تولید فاضلاب در کارخانجات قند و شکر عبارتند از: جمع آوری آب باران، استفاده از آب موجود در نیشکر، بازچرخانی آب و تصفیه فاضلاب و بازیافت پساب که هر مورد مطالعه و بررسی شده و در هر مورد راه‎کارها و پارامترهای مهم، معرفی می شود. در بخش تصفیه فاضلاب، استفاده از روش های نوین تصفیه نظیر گرانول های هوازی به عنوان بهترین روش تصفیه خواهد بود.

    کلیدواژگان: کارخانه قندوشکر، نیشکر، آب، فاضلاب، تصفیه، بازیافت آب
  • صفحات 61-63
  • صفحات 64-73
  • صفحات 74-75
  • صفحات 76-77
  • صفحات 78-98
|
  • Shahla Sohrabi *, Mohammadreza Shamsaeifar Pages 4-12

    The purpose of this study is to determine the effect of utilitarian and hedonic motivation on organizational knowledge sharing through social networks in the Southwest Water and Sewage Company of Tehran Province. This is an applied research method from the objective point of view and a descriptive survey from the point of view of the data collection method. The statistical population of the research is the managers and employees of the Southwest Water and Sewage Company of Tehran Province with 515 people. Sampling method, class and sample size are determined by the Cochran formula 220. A standard questionnaire is used to collect data. Validity of the questionnaire is confirmed by the opinion of the organization's experts and its reliability by Cronbach's alpha. In order to analyze the collected data, Smart PLS software, which is a second-generation software for structural equations, has been used. The results indicated that utilitarian and hedonic motivation is needed to share external and internal knowledge through organizational social networks. Also, to share the internal knowledge of knowledge, functional motivation is proposed.

    Keywords: Enterprise social network systems, Hedonic motivations, knowledge sharing, Utilitarian motivations
  • Hedieh Ahmadpari, Seyyed Ebrahim Hashemi Garmdareh * Pages 13-25

    Groundwater nitrate pollution is nowadays one of the most important environmental issues with significant effect on human and environment health. Due to the importance of this vital water source, methods have been developed for purifying the groundwater contaminated with nitrate. One of the effective and long-lasting purification methods for groundwater contaminated with agricultural drains is the in-situ method of denitrification wall. The general concept of this technology is placing a denitrification wall with carbon material across the nitrate-contaminated groundwater pathway so that it can block the nitrate pollution as nitrate masses pass through the wall due to the groundwater natural hydraulic gradient. Despite widespread acceptance, there are still many unresolved issues regarding the long-term performance of denitrification walls which requires more understanding on the behavior, principles of design and construction methods of such walls. Accordingly the aim of this study was to fully investigate the technology and implementation of denitrification walls in all aspects. The method of this study was library type and the content, explored in simple expressions in different sections, is based on a descriptive-analytical approach to experimental and scientific experiences of this method on contaminated sites. Results showed that denitrification wall can be drilled underground either in form of funnel and gate or continuous configuration and the choice depends on the hydrological characteristics of the site and the cost of materials used in the wall. Also, when water flow contaminated with nitrate passes through the denitrification wall, nitrate pollution is treated with either adsorption or biological removal mechanisms or a combination of them. The right application of the denitrification wall can be economically efficient and the success of the system depends on the use of appropriate tools and solutions for accurate formulation of the problem in the real aquifer environment with its large dimensions and complexity. In this regard, numerical modeling and laboratory studies can help to achieve a detailed understanding of the problem in a real environment.

    Keywords: Carbon materials, Denitrification wall, In situ purification, Natural hydraulic gradient, Nitrate pollution
  • Faeze Mousavi *, Mohammad Shakibazad Pages 26-34

    This research aims at studying the key indicators of success in knowledge management (KM) in urban water and sewage companies. The authors’ proposed model for implementing KM was based on the investigating the current state of the population under study. First, through literature review, nine factors which included a total of 62 components were chosen as the main factors from many key factors in KM's success. A confirmatory factor analysis was used to identify the key factors of success. The results of the performed tests indicated that the experts in the water and wastewater industry confirmed that the indicators considered in this study, can play a key role in the success of the implementation of KM in urban water and wastewater companies. Having the related indices confirmed by industry experts, a questionnaire was distributed among experts for ranking and determining the relationships between the components. Using DEMATEL approach, causal relationships between the factors were mapped out by the interaction-effect diagram. Analysis of the results showed that among the factors studied, the strategies and goals have the greatest effect on the success of implementing KM in urban water and wastewater companies. This research provided valuable information which can help the effectiveness of KM in this business sector. It also provided a solution for the effective step by step development of knowledge management.

    Keywords: Critical success factors, DEMATEL Technique, Knowledge Management, Water, wastewater companies
  • Mohammad Reza Vesali Naseh *, Kazem Shahidi Pages 35-41

    The loss of water due to evaporation from reservoirs’ free surface is an important problem in water resource management and accordingly conserving water in storage facilities became a big challenge for water managers and researchers. This has led to developing physical and chemical methods in form of new technologies to save water. In this study applying shade balls as a physical method has been compared with using octadecanol and hegzadecanol alcohols as a chemical method. Three evaporation pans were used to assess the evaporation in three scenarios. Results revealed that both physical and chemical methods have significant effect in evaporation reduction while the shade balls method showed better efficiency. However considering wind effect, oxygen transfer and water quality, shade balls method could be considered as an appropriate method in small scales. Also, for large scale applications, the economic analysis should of course be regarded.

    Keywords: evaporation reduction, hegzadecanol, octadecanol, shade balls, Water Resource Management
  • Asieh Sadat Mollabashi *, Hashem Amini, Naser Akbari Pages 42-49

    Due to role of water consumption management as a main part in demand management, installing the retrofit accessories for the house fixtures, on the technical side of water consumption management, can have a significant impact on reducing urban water consumption. There is a question, however, on how Water and Wastewater Companies (WWC) can implement such approach and equip households with retrofit accessories. This article presents an optimal plan which includes the kind of accessories, target community and the way of implementation. The study hired the data for Isfahan city customers’ water consumption and prices in Iranian year 1396. According to the cost-benefit diagram for 6 packs of accessories, the optimal pack included 3 aerators, 1 shower head and 1 flush tank. Due to cost and impact of this pack on reduction of water consumption, the target community was selected from customers who have high consumptions over 2 times of consumption authorized pattern. Among 3 ways to implement this plan, distributing accessories by WWC and paying the cost by customers in installment showed shorter payback period and more feasibility in implementing the plan.

    Keywords: optimal, Cost-Benefit, Residential customers, Water consumption management, Water reducing accessories
  • Hashem Asgharnejad Pages 50-60

    About 95 billion m3 of water is used all over the country every year, 1.8% of which is consumed in industrial sector. Sugar factories are among consumers with high water demands. In Iranian sugar factories, between 22 and 27 m3 of water is used per ton of sugarcane which is much higher than the world’s average which is about 11 m3 per sugarcane ton. Besides, the organic load in the wastewater of these factories is high. Therefore wastewater treatment and water reuse are essential for such factories. Water reuse is an effective solution to reduce the consumption of freshwater entry and prevent the environmental consequences. This study introduced a process of sugar production from sugarcane and analyzed the water consumption and feasibility of water reuse in different sections of the production process. Four main methods for reducing water consumption and wastewater production are: rainwater harvesting, using the humidity of sugarcane, water recycle and wastewater treatment and water reuse which are studied and important parameter in each case are introduced. In case of wastewater treatment, application of new methods of treatment such as aerobic granulation will be most efficient.

    Keywords: Sugar Factory, sugarcane, treatment, Wastewater, Water, Water Reuse