فهرست مطالب

پژوهش نامه معارف حسینی - سال پنجم شماره 17 (بهار 1399)

پژوهش نامه معارف حسینی
سال پنجم شماره 17 (بهار 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/01/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • دکتر محمد رنجبرحسینی، مریم اسلامی پور خطبه سرا صفحه 7

    ماندگاری قیام امام حسین7 و رسوایی دستگاه بنی امیه، مرهون خطبه ها و روشنگری های حضرت زینب کبری3 است. ایشان در خطبه های شهر کوفه و شام با استناد به آیات قرآن کریم به بیان عهدشکنی مردم، مظلومیت و حقانیت امام حسین7 و رسوا ساختن بنی امیه پرداختند. نوشتار پیش رو با شیوه توصیفی _ تحلیلی و روش کتابخانه ای، به تحلیل اقتباس های قرآنی حضرت زینب3 در خطبه شهر شام می پردازد. با مطالعه این نوشتار، درمی یابیم ایشان با استناد به آیات قرآن، یزید و حامیان او را به سبب انجام فجایع کربلا، افرادی گمراه، ستمکار، مستحق خواری دنیا و عذاب اخروی می داند و تاکید می کند که خداوند در کمین آنهاست و این استمهال الهی به نفع آنان نیست؛ چراکه در دنیا رسوا و در آخرت به عذاب الهی دچار خواهند شد.

    کلیدواژگان: حضرت زینب (ع)، خطبه شهر شام، اقتباس های قرآنی، قیام امام حسین (ع)
  • دکترحسین پوراحمدی، سینا میرشاهی* صفحه 27

    تاریخ نگاری عاشورا، از مهم ترین عوامل ماندگاری واقعه کربلا و شهادت مظلومانه و غم بار امام حسین (ع) است. قرن دوم هجری قمری را باید آغاز تاریخ نگاری عاشورا به شمار آورد. قرن سوم هجری قمری  نیز تاریخ نگاری عاشورا همانند دوره پیش ادامه یافت، اما اوج تاریخ نگاری عاشورا در قرن چهارم هجری قمری روی داد. در این شکوفایی تاریخ نگاری عاشورا در قرن چهارم هجری قمری عوامل متعددی چون؛ پیدایش حکومت های شیعی، برگزاری رسمی مراسم عاشورا در ایران و جهان اسلام، ظهور عالمان برجسته شیعه خصوصا فقیهان، مرکزیت یافتن شهر قم به مثابه دولت شهری شیعی و نگارش اولین گزارش های واقعه کربلا به زبان فارسی نقش داشتند. لذا با عنایت به مطالب فوق این پژوهش به شیوه توصیفی – تحلیلی به عوامل رونق تاریخ نگاری عاشورا در قرن چهارم هجری قمری می پردازد.

    کلیدواژگان: تاریخ نگاری عاشورا، آل بویه، مراسم عزاداری، عالمان شیعه، قرن چهارم هجری قمری
  • فرشته صفاری صفحه 43

    پرداختن به حادثه‏ی عظیم عاشورا با تمام ابعاد و زوایای نهان و آشکار آن در ادبیات معاصر با تفاوت‏هایی محسوس نسبت به دوره‏‏های قبل روبرو بوده ‏است. در دوره‏ی حاضر آن‏چه بیش از پیش جلوه‏گری می‏کند مرثیه‏هایی است که با استفاده از آرایه‏های ادبی شکوهمندانه و عزت‏مدارانه این واقعه‏ی سترگ را ترسیم می‏کند و مخاطبین را به تلفیق منطقی شور و شعور حسینی بر‏می‏انگیزاند. قیام خونین امام حسینg شاخصه‏‏ترین نتایج ایثار حسینی را به همگان معرفی می‏کند. ما در این مقاله با روش تحلیلی- توصیفی با انتخاب دو قطعه شعر از سید عباس شبر و مرحوم خوشدل تهرانی به بررسی مهم‏ترین ابعاد واقعه‏ی عاشورا از دریچه‏ی واژگان این دو ادیب می‏پردازیم. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر آن است که پایمردی و ایثار حسینی، عزت، سرافرازی، شرافت، بزرگواری و... را دیگر بار تجدید کرد.

    کلیدواژگان: دستاورد، ایثار حسینی، شعر عاشورایی، سید عباس شبر، خوشدل تهرانی
  • آرش وجود، دکتر غلامرضا ابراهیم زاده رجایی صفحه 65

    سوگواری و اشک ریختن برای حضرت اباعبدالله الحسین(ع) رساندن صدای مظلومیت آل محمد و علی به گوش تاریخ است. اشک، احساس و عشقی پاکی است که از ژرفای جان پدیدار می شود و نشان دلدادگی و ارادت به محبوب است. ایضا مقاله حاضر درصدد است شناخت روشنی از سوگواری و گریستن بر مصایب حسین بن علی(ع) در کربلا از نگاه شیعه و وهابیت به خواننده گان گرامی ارایه شود که این هدف اصلی پژوهش حاضر می باشد. هدف دیگر این تحقیق نقد سخنان آقایان ابن تیمیه حرانی و محمد بن عبد الوهاب در مورد اشک ریختن و عزاداری برای امام حسین(ع) می باشد. از یافته های تحقیق نتیجه گیری می شود که مذهب شیعه به سوگواری و گریه برای حضرت سیدالشهدا(ع) برخلاف فرقه وهابیت؛ تاکید و توجه فراوان دارد.

    کلیدواژگان: امام حسین(ع)، شیعه، وهابیت، سوگواری، گریه، اشک _
  • آزاده ابراهیمی فخاری صفحه 95

    عاشورا نقطه عطف تاریخ اسلام و تشیع است وتحقیق در همه زوایای آن لازم وضروری به نظر می رسد. اما آنچه بیش از همه اهمیت دارد هدف امام حسین(علیه السلام) از برپایی این قیام است. در این راستا بررسی دقیق سخنان ودیدگاه ایشان درباره آینده ومهدویت و چشم اندازی که برای جهان مطرح می‎ فرمایند ضروری می نماید. این نوشتار با روش توصیفی-تحلیلی به تقسیم بندی و تحلیل بیانات امام حسین (علیه السلام) در این زمینه بپرداخته است. امام حسین(علیه السلام) در بیانات خود با پرداختن به خصوصیات امام مهدی(عج) و نشانه های ظهور و خصوصیات حکومت مهدوی اهمیت و عظمت ظهور منجی را برای شیعیان خویش تداعی ساخته اند.

    کلیدواژگان: امام حسین (علیه السلام)، مهدویت، غیبت صغری، غیبت
  • علی میر*، سیامک بهاروند صفحه 109

    این پژوهش با مراجعه به آثار، نوشته ها و فرمایشات حضرت امام خمینی(ره)، شهید مرتضی مطهری(ره) و همچنین سخنرانی های مقام معظم رهبری در جهت آسیب شناسی عزاداری عاشورا انجام شد. با مشارکت 10 تن از علمای حوزه و دانشگاه و با روش گروه کانونی، تعداد 35 کد یا مضمون پایه استخراج و با روش مصاحبه ی عمیق در قالب 8 مقوله(ضعف آگاهی؛ عدم درک دقیق؛ بروز خرافات؛ دروغ پردازی و گزافه گویی؛ برخورد تک بعدی و ضعیف؛ برخورد احساسی؛ نقش ضعیف مردم و علما؛ نقش مداحان) دسته بندی شدند. مقولات نیز در دو بعد اصلی شناختی- معرفتی و اجرایی- عملکردی قرار داده شدند.

    کلیدواژگان: عزاداری، آسیب شناسی، عاشورا
  • دکتر محمدحسین مردانی نوکنده صفحه 135
  • دکتر محمدرضا فخر روحانی صفحه 137
|
  • Dr. Muhammad Ranjbar Husayni, Maryam Islamipour Khtbahsara Page 7

    The permanence of Imam al-Husayn's revolt,defamation of the Umayyad hegemony owe a lot to the lady Zaynab's harangues in Damascus. Drawing on the Quranic verses,she disclosed people's breaching their covenants with Imam al-Husayn,she defamed the Umayyads. The present paper clarifies that her harangues manifested that Yazid,his associates were guilty,tyrant,and slayers of the oppressed people,hence deserving defamation in this world,the hellfire punishment in the hereafter. Such a respite given to them was certainly was never to their good,benefit,rather it led to their defamation,the afterlife chastisement.

    Keywords: Zaynab bt. Ali, the Damascus harague, Quranic adoptions, the Imam al-Husayn's revolt
  • Dr. Hoseyn Poorahmadi, Sina Mirshahi Page 27

    Ashura historiography is one of the reasons for permanence of Imam al-Husayn's heart-rending martyrdom. The 2nd/8th century is credited with  inception of the Ashura historiography, a movement that continued well into the 4th/10th century when it reached its zenith. Certain other factors influenced this trend, e.g., the emergence of Shiite learning centers in Qum, ulema-centered academia, ans the development of Persian maqtals.

    Keywords: Ashura historiography, the Buyids, mourning ceremonies, Shiite ulema
  • Fereshteh Saffari Page 43

    Dealing with the grand Ashura episode in all its aspects has received many recent developments and has resulted in many differences compared with what used to be done on it in the bygone times. Contemporary marthiyas show themselves in their entirety to exert influences on the audience with the rigor of the matchless task undertaken by Imam al-Husayn. They try to convey the outcome of Imam al-Husayn's sacrifice. The present paper makes a selection of some literary data as produced by Sayyid Abbas Shubbar and Khoshdel Tehrani and approaches them on a lexical and phrasal level. The data reveals and highlights Husayni perseverance, noblility, sublimity, and other positive traits.

    Keywords: Husayni sacrifice, Ashura poetry, Sayyid Abbas Shubbar, Khoshdel Tehrani
  • Arash Vujud, Dr. Gholamreza Ibrahimzadeh Rajayi Page 65

    An aim of mourning Imam al-Husayn and shedding tears in his favor is simply for universalizing the voice of his oppressedness. Other than manifesting people's ardent feelings and reactions in the face of the tragedy that took place. This stands in stark opposition against what some people like Ibn Taymiyyah and the Wahhabis accuse the Shiites of. Shiism is marked by its insistence on shedding tears for Imam al-Husayn.

    Keywords: Imam al-Husayn, Shiism, Wahhabis, mourning, shedding tears
  • Azadeh Ibrahimi Fakhkhari Page 95

    Ashura has since been an apex of the Islamic and Shiite history for which it always deserves several comprehensive studies. Among what deserves rapt attention once can point to the discourses of Imam al-Husayn. Likewise, his statements about Imam al-Mahdi and is re-appearance are of high significance. In his remarks, Imam al-Husayn highlighted certain characteristics of Imam al-Mahdi, the signs of his re-appearance, and the grandeur of the coming of the Promised Savior, i.e., Imam al-Mahdi, for both Shiites and people of other religions in the world.

    Keywords: Imam al-Husayn, Mahdism, the Minor Occultation, the Major Occultation
  • Ali Mir, Siyamak Baharvand Page 109

    The present research is concerned with analysing the dangers that threaten the Ashura commemorations, as highlighted in the discourses of Imam Khomeini, Ayatollah Motahhari, and Ayatollah Khamenei. Conducting this study involved ten teachers in the university and hawzah, then a set of questionnaires were distributed among them. In them, thirty-five concepts were ranked in one of the eight categories. Concepts were classified according to being doctrinal/epistemological and administrative/ performance-oriented.

    Keywords: : Mourning, problems, Ashura