نشریه آفاق علوم انسانی
سال سوم شماره 34 (بهمن 1398)

تاثیر کودکان معلول بر نظام خانواده، سالهای زیادی است که به عنوان یک معضل، توجه متخصصان را به خود جلب کرده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی کیفیت زندگی خانواده معلولین بر مبنای معلولیت عضو خانواده در جامعه مورد بررسی صورت گرفته است. این مطالعه از نوع مطالعه پیمایشی بوده و برای جمع آوری داده های تحقیق از تکنیک پرسشنامه استفاده شده است. برای سنجش متغیر اصلی پژوهش از پرسشنامه کیفیت زندگی خانواده های با فرزند کمتوان ذهنی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش را کلیه خانواده های معلولین در شهرستانهای کاشان و آران و بیدگل در سال 1395 میباشد. تعداد 177 خانواده معلول به عنوان نمونه تحقیق و با استفاده از روش تصادفی ساده انتخاب و مورد بررسی قرار گرفته اند. بر اساس یافته های پژوهش، کیفیت زندگی 6.57 درصد از خانواده های معلولین مورد بررسی در حدد پایین، 7.14 درصد متوسط و 7.27 درصد در حد بالا و مطلوب مدی باشد. در این میدان، بیشترین مطلوبیت کیفیت زندگی این خانواده ها با 7.53 درصد در حد زیاد در بعد تعامل خانواده و ارتباط مثبت بین اعضای خانواده میباشد. کمترین مطلوبیت در بعدد زنددگی فرهنگی و معنوی و اوقدات فراغت بوده است. در این میان، بین نوع معلولیت عضو خانواده و میزان معلولیت فرد و کیفیت زندگی خانواده معلولین رابطه معنادار وجود دارد. در حالی که کیفیت زندگی خانواده معلولین بر مبنای علت معلولیت عضو خانواده متفاوت نمیباشد.

شاه عباس یکی از سلاطین بزرگ ایران است که دوران حکومت او عصر عظمت، قدرت و اشتهار ایران می باشد. او کسی است که سلسله رو به انحطا صفویه را مجددا به اوج قدرت رسانید و از لحاظ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی موقعیت درخشانی برای ایران در جهان آن روز به دست آورد. شخصیت شاه عباس در میان سالطین ایران به علت حفظ استقلال ایران و دفع دشمنان و متجاوزان و ایجاد حکومت مرکزی و براقراری امنیت داخلی و تشویق هنرمندان و توسعه و رواج هنر، صرف نظر از خشونتهای اخلاقی و هوسرانیها و گاهی بیعدالتیها، یک شخصیت ممتاز و برجسته است. پژوهش حاضر با شیوه توصیفی - تحلیلی با اتکا به منابع دست اول و تحقیقات جدید بر آن است تا رویکرد صفویان نسبت به مذهب در دوره شاه عباس اول صفوی را مورد بررسی قرار بدهد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که شاه عباس اول، فردی متدین و متعصب به مذهب تشیع بود و در دوره وی مذهب تشیع به اوج خود رسید. نمودهای این امر را میتوان در حوزه های مختلفی چون ارادت و احترام فراوان وی با ایمه اطهار (ع) رسیدگی و توسیع مقابر ایمه اطهار (ع) سفرهای زیارتی وی بارگاه ایمه (ع) و توجه ویژه به مسئله وقف و به تبع آن رشد فزاینده نهاد اوقاف و مسایل مربو به آن، در این دوره شاهد بود. رویکرد دینی شاه عباس اول در قبال اقلیتهای چون یهودیان و زرتشتیان و به ویژه اهل تسنن بد رفتار و سختگیر بود ولی با مسیحیان خوش رفتار و مهربان بود. در کل رویکرد دینی شاه عباس اول صفوی، گاه رویکردی توام با تسامح و مدارا و اغلب سیاستی خصمانه و سرکوبگرایانه بوده است.

بهبود رضایتمندی بیماران در دهه اخیر مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. از طرفی شناسایی معیارهای موثر بر رضایت مندی بیماران عامل مهمی در ارتقای کیفیت ارایه خدمات بهداشتی محسوب می شود. هدف مطالعه حاضر ارایه رویکردی برای شناخت و اولویت بندی عوامل موثر بر رضایت مراجعین از خدمات درمانی مطب های شهر تهران بوده است. این پژوهش یک مطالعه مقطعی بود. نمونه های پژوهش شامل دیدگاه صاحب نظران و مراجعه کنندگان به مطب های خصوصی شهر تهران در سال 96 بود که توسط پرسشنامه استاندارد سروکوال (SERVQUAL) از طریق تارنمای هنردرمان جمع آوری گردید. نمونه گیری از 130 نفر صورت گرفت که ده نفر به طور کامل به پرسشنامه پاسخ نداده و از مطالعه حذف شدند. داده ها بر اساس رویکرد ترکیبی پیشنهادی با آزمون T مستقل و همبستگی پیرسون به وسیله نرم افزار SPSS نسخه 20 تجزیه و تحلیل شد. در تمام ابعاد پرسشنامه سروکوال شکاف کیفیت منفی وجود داشت و بیشترین شکاف مربو به بعد همدلی بود. اختالف بین انتظارات و ادراک بیماران در تمام سطوح شدیدا معنی دار بود (0/001=P) از نگاه مراجعه کنندگان، مهم ترین عوامل موثر بر رضایتشان شامل شایستگی درمانی، بیان مناسب اطلاعات، پوشش دهی بیمه ای و خوش رفتاری کارکنان و همننین مهم ترین عوامل از نگاه صاحب نظران به صورت مهارت های ارتبا مناسب درمانگر با بیماران، سهولت در دسترسی به درمانگر و رفتار حرفه ای درمانگر و کارکنان مطب بودند. نتایج کسب شده نشان داد که با وجود اختالف موجود در تمام سطوح بین انتظارات و ادراک بیماران، می بایست برنامه های راهبردی جهت ارتقا کیفیت خدمات ارایه شده به منظور جلب رضایت بیشتر بیماران انجام شود. مطب های خصوصی ارایه دهنده خدمات درمانی به منظور ارتقای رضایتمندی و اعتمادسازی، بایستی به مهارت های نوین مدیریت، نگرش اخلاق مدار، بهبود روابط میان فردی و نیز راهکار دریافت بازخورد مداوم از خدمات ارایه شده توجه بیشتری داشته باشند .

فرهنگ شهروندی به ویژه در بعد تکالیف شهروندی، در جامعه شهری ایران با ضعفهای جدی مواجه است. ضعف پایبندی به تکالیف می تواند پیوند نزدیکی با اعتماد اجتماعی داشته باشد اما این رابطه کمتر مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررسی رابطه اعتماد اجتماعی با انجام تکالیف شهروندی است. روش انجام پژوهش، پیمایشی است. جامعه آماری، شهروندان 60-18 ساله شهر یاسوج می باشد که 381 نفر از آنان به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار تحقیق جهت سنجش پایبندی به تکالیف شهروندی و اعتماد اجتماعی، پرسشنامه های پژوهشگر ساخته هستند که با استفاده از تحلیل عاملی، تعیین اعتبار سازه گردیده و با استفاده از همسانی درونی به روش کودر ریناردسون تعیین پایایی شدند. براساس یافته های تحقیق، رابطه معنادار و مثبتی بین اعتماد اجتماعی و پایبندی به تکالیف شهروندی وجود دارد. به عالوه، در بین متغیرهای جمعیتی تنها متغیرهای سن و تحصیلات رابطه معناداری با انجام تکالیف شهروندی دارند و سایر متغیرها رابطه معناداری نشان نمی دهند. با این تفاصیل، نتیجه گیری پژوهش حاضر این است که با افزایش اعتماد اجتماعی می توان انجام تکالیف شهروندی را در بین مردم افزایش داد.

نیروی انسانی سالم و باانگیزه نقش مهمی در حیات سازمانها دارند که با انتخاب شایسته و افراد متعهد میتوان فضایی سالم و قابل اعتماد جهت ارتقا افراد و سازمان چه از درون و چه از بیرون فراهم نمود. شایسته سالاری موضوعی است که نشات گرفته از دین مبین اسلام است بالخص در مذهب شیعه که قرآن و دین اسلام به کرات سفارش و تاکید به آن شده است. در حقیقت زیربنای عملکرد موفق هر سازمانی، رویکرد شایسته سالاری می باشد. امروزه یکی از مسایل و موارد مهم که در کاهش جرم و فساد مغفول مانده، نقش انتخاب اصلح و شایسته افراد متعهد با روحیه و وجدان کاری است. این مقاله در پی فهم و کشف رابطه بین انتصاب شایسته افراد در کاهش فساد و جرم است و از طریق مطالعه اسنادی و روش کتابخانه ای به بررسی آن پرداخته شده است. در نهایت آن- چه که میتوان به آن استناد نمود این است که در نظریات مختلف جامعه شناسان و در شرع و عرف و قوانین، نقش موثر و مستقیمی بین انتصابات شایسته و کاهش جرم و فساد وجود دارد و اگر در جایی مدیران و یا زیردستان تخلفاتی مرتکب شده اند به تبع آن (تعهد یا تخصص کافی) در آن انتصاب دیده نشده یا وجود نداشته است که عکس این مساله نیز در انتصاب مدیر و افراد اصلح به درستی می تواند صادق باشد.

عدالت سازمانی به عنوان یک مفهوم مهم و موضوع اصلی تحقیق در روانشناسی صنعتی و سازمانی می باشد. عدالت در سازمان بیانگر برابری و لحاظ رفتار اخلاقی در یک سازمان می باشد. تاکنون حداقل سه بعد عدالت توزیعی، عدالت رویه ای، عدالت مراوده ای از جانب صاحبنظران پذیرفته شده است. با توجه به اهمیت و نقشی که عدالت سازمانی می تواند در زندگی سازمانی کارکنان و در نتیجه بر رضایت شغلی، تعهد سازمانی و بهره وری کارکنان داشته باشد، این پژوهش به شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر عدالت سازمانی در شهرداری تهران پرداخته است. در بررسی نظرات صاحبنظران و محققان 17 عامل مساوات نیاز، انصاف، قدرت و مسئولیت، تناسب و سنخیت، موجه و معقول بودن، ثبات و پایداری، عدم تعصب، دقت در اطلاعات، قابلیت اصلاح، جامعیت، اخلاقی بودن، مشارکت در تصمیم گیری، مشخص بودن ساختار تصمیم گیری، صداقت، ادب، احترام، شناسایی گردید. این عوامل ازطریق پرسشنامه استاندارد توسط 150 نفر از مدیران ارشد و کارشناسان خبره، شهرداری تهران مورد بررسی قرارگرفت سپس با استفاده از آزمون های آماری درستی فرضیات تایید گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد که عامل قدرت و مسئولیت بیشترین اهمیت را در اجرای عدالت در سازمان ها دارد و عامل عدم تعصب، دومین عامل از لحاظ اهمیت است. بر این اساس می توان نتیجه گرفت که برای تحقق عدالت در سازمان، باید در واگذاری کار و مسئولیت به افراد، امکانات، توان جسمی و توان فکری فرد درنظر گرفته و در هنگام طراحی و اجرای رویه ها نباید تعصب یا تمایل خاصی بروز نماید.