نشریه مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی
سال سوم شماره 3 (پیاپی 12، پاییز 1399)

هویت فرهنگی یکی از مفاهیم چندبعدی در علوم اجتماعی است. هویت و فرهنگ روابط دیالکتیکی دارند و سبب توسعه و افزایش یکدیگر میشوند. افراد و جوامع بر اساس هویت فرهنگی خود تمایز پیدا کرده و خود را می توانند بر اساس دستاوردهای گذشته، منسجم و نوسازی کنند. افزایش و کاهش این نوع هویت منجر به انسجام و شکاف نسلی در جامعه می شود. این پژوهش برای شناسایی معیارها و بیان روابط بین آن ها، پس از مطالعه پژوهش های مرتبط، ابتدا مولفه های اثرگذار مشخص شده و پس از مصاحبه با متخصصان این حوزه با استفاده از متدولوژی تحلیلی نوین مدل ساختاری سازی تفسیری (ISM) روابط بین مولفه ها مشخص و در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC نوع متغیرها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری آنها معین می گردد. نتایج این تحقیق نشان میدهد مولفه  های اثرگذار بر هویت فرهنگی شامل پنج سطح است که سرمایه فرهنگی و تحصیلات در سطح پنجم به عنوان تاثیرگذارترین مولفه ها برهویت فرهنگی است. همچنین بر اساس جدول MICMAC مولفه های در چهار گروه پیوندی، کلیدی، وابسته و مستقل قرار گرفتند که بیشترین مولفه در بخش پیوندی بوده است.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر سبک فرزندپروری والدین بر گرایش دانش آموزان به رفتارهای پرخطر صورت گرفت. روش تحقیق توصیفی از نوع علی مقایسهای بود. جامعه آماری این پژوهش، شامل کلیه والدین و کلیه دانشآموزان پسر مقطع متوسطه دوره دوم شهر تویسرکان در سالتحصیلی 95-1394 بودند، نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان و کرجسی با روش تصادفی خوشهای چندمرحله ای تعداد 95 نفر انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از دو بخش آمار توصیفی  شاخصهای پراکندگی و مرکزی و به همراه نمودارهای متناسب با جداول (آمار استنباطی) آزمونهای کولموگروف – اسمیرنوف، تحلیل واریانس و همبستگی پیرسون توسط نرم افزار آماری SPSS ویرایش 22  بهره گیری شد. براساس یافته های حاصل از پژوهش، میان سه سبک فرزندپروری در میزان رفتارهای پرخطر دانش آموزان تفاوت معنی داری دیده نمیشود. همچنین یافته های پژوهش در رابطه با فرضیه های فرعی نشان داد بین سه سبک فرزندپروری از نظر گرایش به مواد، سیگار، خشونت، رابطه با جنس مخالف، و گرایش به رانندگی پرخطر، تفاوت معناداری وجود ندارد.

در چند دهه اخیر، پیامدهای افزایش مخارج دولتی به سبب فعالیت تام دولتها در تدارک و تهیه خدمات رفاهی و هزینه های مربوط به تامین اجتماعی، ساختار اقتصادی بسیاری از کشورها را با چالش روبرو کرده؛ بطوری که میتوان گفت روشنترین وجه غالب بر سیاست اجتماعی در آغاز قرن جدید حرکت به سمت خصوصی سازی و تالش برای کاهش هزینه ها بوده است. از سویی دیگر، تحوالت اجتماعی و افتصادی شتابان در خارج از حوزه رفاه نیز، بر لزوم گسترش مشارکت نهادهای مختلف از جمله فعالیت جامعه مدنی و بخش خصوصی افزوده است. هدف اصلی این مقاله شناخت علل و تحلیل ضرورتهای اجتماعی و اقتصادی است که مشارکت بخش خصوصی در حوزه رفاه اجتماعی را الزم میداند. توصیف چگونگی فعالیت و ایفای نقش بخش خصوصی در پی فرایند خصوصی سازی نظامهای رفاهی هدف دیگری است که این پژوهش در پی رسیدن به آن است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات تبیینی است که با استفاده از روش مطالعه اسنادی  کتابخانه ای  و استدلال تحلیلی، علاوه بر توصیف نحوه فعالیت بخش خصوصی در عرصه های مختلف رفاهی، به بررسی و تحلیل عوامل ضرورتسازی میپردازد که در آن مشارکت بخش خصوصی در این حوزه را تبیین میکند.

هدف از تحقیق حاضر پاسخ به این سوال است که دکتر علی شریعتی از چه ایدیولوژی برای بیداری مردم در بحبوبه انقالب استفاده کرد؟ برای پاسخ به این سوال سعی شده از روش تاریخی و تحلیل اسنادی استفاده شود. یکی از مهمترین وقایع سیاسی واجتماعی ایران پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی است. این انقلاب بدون شک حادثه بزرگی بود که با شعار »جدایی ناپذیر دین از سیاست« بر پایه ایدیولوژی اسالمی به وقوع پیوست و این پیروزی تاریخ معاصر ایران و بلکه منطقه را تحت تاثیر خود قرار داده و الهام بخش خیزشها و جنبش های بعد از خود شد. در واقع ایدیولوژی ها نقش موثری در انقالب و فراگیر شدن و حفظ انقالب دارند. ایدیولوژی انقالب اسالمی برگرفته از ارزش های اسالمی است که کفر ستیزی، روحیه ایثار، شهادت طلبی، عدالت خواهی، حق پرستی و معنویت گرایی را سرلوحه خود قرار داده بود. یافته های این تحقیق حاکی از این است که ایدیولوگ ها یا به تعبیر دیگر اندیشه ورزان دینی از جمله دکتر شریعتی به عنوان یکی از کنشگران عرصه فرهنگ نقش مهمی در ایجاد انقالب اسالمی ایفا نمودند. دکتر شریعتی با تفسیر انقالبی از مذهب تشیع و خلق فرهنگ مقاومت زمینه ذهنی انقالب اسالمی را فراهم ساخت. تالش شریعتی رهایی جوامع اسالمی از تباهی، رخوت و نفوذ فرهنگی غرب در بازیابی هویت اسالم بود

هدف این مقاله بررسی نقش تربیتی معلم در فرآیند تعلیم و تربیت میباشد. پژوهش به شیوه توصیفی و از نوع تحلیل اسنادی انجام شده است. با توجه به روش پژوهش، جامعهی آماری پژوهش شامل کلیه اسناد، مدارک و منابع مرتبط با موضوع مورد بررسی میباشد. پژوهشگر کوشش نموده تا نقش تربیتی معلم را به گونهای تبیین کند، که خواننده دریابد که، شاخصترین و ممتازترین مولفه تعلیم و تربیت، »معلم« است که بنیانی برای رویارویی با چالشها و بحرانهای حال و آینده تعلیم و تربیت محسوب میشود. معلم و نقش آن در تعلیم و تربیت از مسایلی نیست که در آن کسی تردید روا دارد. معلم از عوامل مهم تاثیرگذار در امور تعلیم و تربیت میباشد نوری، 1382 .در یک نگاه دقیق، تعلیم و تربیت در کانون رشد فردی و اجتماعی قرار میگیرد. با این ویژگی محوری، هیچ نهاد دیگری به اندازهی تعلیم و تربیت با چالش اساسی و بنیادی روبرو نبوده و نیست. امروزه نمیتوان ضرورت، فوریت و نیز اعجاز تعلیم و تربیت را برای آینده کم ارزش شمرد. بنیان همبستگی اجتماعی، پیشرفت همه جانبه جامعه، توسعه پایدار، تعالی انسانیت و صلح و دوستی، به تعلیم و تربیت وابسته است. البته نیل به این اهداف، در گرو عوامل متعددی است. البته نگرش نظامند ایجاب میکند که همه مولفه ها را مورد توجه قرار دهیم؛ لیکن با توجه به موضوع بحث، میتوان نقش برخی عناصر از جمله معلم را برجسته تر دانست. لذا با چنین تاکیدی، آنچه فوریت دارد، تغییر نگاه نسبت به »نقش تربیتی معلم در تعلیم و تربیت« است. نقشی که به مراتب از نقش منتقل کننده مفاهیم و مطالب علمی به فراگیران، فراتر میرود.

فقدان کارایی شهرداریها در جذب منابع قابل وصول و سیاست های مقطعی و موردی باعث وابستگی شهرداریها به درآمدهای ناپایدار از جمله عوارض ساخت و ساز و فروش تراکم شده است و این عوامل مدیریت شهری را در رسیدن به توسعه پایدار شهری با چالشهایی مواجه کرده است. تکیه بیش از اندازه شهرداریها به الگوی کنونی تامین منابع درآمدی ناپایدار اقتصاد شهری را در برداشته است. در رویکرد نوین اقتصاد شهری، مباحث نوینی پا به عرصه تیوری و اجرا گذاشته است که هدف عمده آنها، شناسایی سازوکارهای ارتقاء و بهبود منابع پایدار برای تامین هزینه ها در حوزه مدیریت شهری میباشد. از این رو راه حل پیشنهادی این پژوهش دستیابی به الگوی پایدار درآمدی منطبق با رویکرد اقتصاد مقاومتی از جمله تسهیل و شفاف سازی در زمینه سرمایه گذاری بخش خصوصی، استفاده از ظرفیت های نهادهای مالی و توجه ویژه به عوارض نوسازی به عنوان منبع درآمدی مستمر و پایدار میباشد که ازجمله الزامات اقتصادی مقاومتی در حوزه مدیریت شهری است.