فهرست مطالب

پژوهشنامه مالیات - سال بیست و هشتم شماره 94 (تابستان 1399)

پژوهشنامه مالیات
سال بیست و هشتم شماره 94 (تابستان 1399)

  • تاریخ انتشار: 1399/11/08
  • تعداد عناوین: 6
|
  • وحید اسدزاده* صفحات 7-23

    معاهده بهترین وسیله تعامل و همکاری کشورها در عرصه روابط بین الملل است. ویژگی هایی چون نظم و دقت، تعیین حدود و چهارچوب حقوق و تعهدات در یک معاهده، آن را به عنوان تجلی اراده صریح اعضای جامعه بین المللی مطرح کرده است. از طرفی، انعقاد موافقت نامه های بین المللی مالیاتی دوجانبه و چندجانبه آثار اقتصادی و سیاسی مطلوبی بر کشورها گذاشته است. از آنجاییکه بیشتر این معاهدات  در تبعیت از معاهده نمونه  مالیاتی سازمان ملل و سازمان سازمان همکاری اقتصادی و توسعه منعقد گردیده اند، دولت های که مایل به انعقاد معاهدات دوجانبه و چندجانبه هستند معمولا به دنبال یکسان کردن مقررات مندرج در توافقنامه های مالیاتی خود می باشند و اهدافی مانند مقابله با توافقات نامتناسب، سوءاستفاده از توافقنامه ها ، اجتناب از مقرهای دایمی ساختگی در توافقنامه ها و نهایتا تدوین قوانینی برای بهبود سازو کارهای حل اختلاف مانند رجوع به داوری های اجباری را دنبال می کنند. که هر یک از این موافقت نامه های دوجانبه و معاهدات بین المللی چه در سطح منطقه ای و چه در سطح فرامنطقه ای می تواند اثراتی همچون یکسان سازی قواعد مالیاتی بین المللی در نظام بین المللی برجای گذارد.

    کلیدواژگان: نظام مالیاتی، همکاری بین المللی، مالیات های بین المللی، مالیات مضاعف، تبادل اطلاعات مالیاتی
  • سیده فاطمه آل محمد*، حسین تاجمیر ریاحی صفحات 25-50

    قانونگذار در راستای تمرکز زدایی از نظام وابسته به درآمدهای نفتی و گرایش به سمت نظام مبتنی بر درآمدهای مالیاتی اقدام به تصویب قانون مالیات های مستقیم  اصلاحی 31/04/1394کرده و در ماده 274 این قانون بدون ارایه تعریفی از جرایم مالیاتی و صرفا پس از بیان برخی از مصادیق این جرم اقتصادی مجازات تعزیری درجه شش برای مرتکب این قبیل جرایم پیش بینی نموده است. در این پژوهش که از طریق مطالعه کتابخانه ای و به روش توصیفی - تحلیلی صورت گرفته، با بررسی عناصر اختصاصی جرایم مالیاتی و ضمانت اجراهای آنها در قانون، مشخص شد که سیاست جنایی ایران در قبال جرایم مالیاتی از مواردی نظیر جرم انگاری های حداکثری، خلاء ضمانت اجراهای درجه بندی شده و کارآمد در خصوص اشخاص حقیقی و حقوقی، فقدان شروع به جرم و شمول مرور زمان در برخی از این جرایم رنج می برد و  بیش از این که مبتنی بر مشارکت و برنامه های پیشگیرانه تخصصی باشد، با هدف مقابله با فرار مالیاتی، بر پایه نوعی سیاست کیفری افتراقی از نوع سرکوبگر و سخت گیرانه تر نسبت به قوانین مالیاتی سابق بنا شده است.

    کلیدواژگان: جرایم مالیاتی، سیاست جنایی، قانون مالیات های مستقیم، مالیات، فرار مالیاتی
  • سید حسن کیا*، حسن درویش، علی قریانی، علی اکبر احمدی صفحات 51-84

    امروزه پاسخگویی در مقابل مسئولیت ها و تکالیف نه تنها بر عهده دولتمردان است، بلکه شهروندان نیز در این عرصه مسئولیت خطیری بر دوش دارند. از این دیدگاه آن چه به نظر اجتناب ناپذیر است از یکسو ضرورت همکاری های مشترک بین شهروندان با دولت و شهروندان با شهروندان در جهت دستیابی به حقوق حقه خویش می باشد. هدف اصلی این پژوهش طراحی مدل پیشایند ها و پسایند های حقوق شهروندی در سازمان امور مالیاتی کشور می باشد. جامعه آماری در این پژوهش کل مودیان مالیاتی کشور که تعداد نمونه بر اساس فرمول جیمز استیون 300 نفر تعیین گردید. روش انجام تحقیق به صورت پیمایشی بوده که مهم-ترین مزیت آن قابلیت تعمیم نتایج به دست آمده می باشد. برازش مدل ارایه شده از طریق مدل یابی معادلات ساختاری در سه بخش مدل اندازه گیری ، مدل ساختاری و کل مدل و توسط نرم افزار Smart PLS 2.0 انجام شده است. پس از بررسی های انجام شده کلیه فرضیات پژوهش مورد تایید قرار گرفت و در نهایت پیشنهاداتی ارایه گردید.

    کلیدواژگان: حقوق شهروندی، حقوق اجتماعی، پیشایند ها و پسایند ها، حقوق متقابل مردم و دولت
  • آیت مولائی* صفحات 85-102

    دادرسی فوق العاده یکی از سازکارهای حقوقی رایج در کنار دادرسی عادی است که به دعاوی اشخاص در چارچوب نظام حقوقی مشخص رسیدگی می کند. نگاهی به ماده 251 مکرر چنین می نمایاند که موضوع این ماده، دادرسی فوق العاده مالیاتی است و به دعاوی مالیاتی در چارچوب قوانین و مقررات مربوطه می-پردازد. چنین بنظر می رسد که قانونگذار در این ماده دچار ایجازگویی گردیده و نوعی از خلا قانونی راجع به سازکارهای رسیدگی مالیاتی در این ماده مشاهده می شود. یکی از راه های برون رفت از چنین خلایی، تسری اصول حقوقی به این ماده است. در این راستا سوال نوشتار حاضر این است: معیارها و اصول حقوقی پیرامون ماده 251 مکرر قانون مالیاتهای مستقیم چیست؟ در پاسخ به این سوال، با استفاده از روش تحقیق: توصیفی تحلیلی چنین نتیجه گیری شده است: اولا؛ برخی از اصول حقوقی به صراحت از منطوق ماده، نظیر اصل مستند و مستدل بودن دلایل، قابل استخراج است. ثانیا؛ برخی از اصول حقوقی، نظیر اعتیار امر قضاوت شده، از فضای اصول کلی حقوقی و زمینه ماده قابل استخراج هستند. ثالثا؛ این اصول مهمترین شاخص برای منقح سازی و وضوح بیشتر ماده مذکور به شمار می آیند به نحوی که این اصول در فقدان متن نوشته، چراغ راهنمای مقامات مالیاتی هستند.

    کلیدواژگان: ماده 251 مکرر، تحلیل حقوقی، اصول حقوقی، معیارهای حقوقی، اصل صلاحیت
  • اسماعیل قرنجیک، محمد ضیاالدینی*، مصطفی هادوی نژاد صفحات 103-128

    مشارکت عمومی در پرداخت مالیات از جمله اهداف بنیادین تمامی سیستم های مالیاتی بوده است. حرکت به سوی مدیریت تمکین داوطلبانه رهیافتی است که به انگیزه های اجتماعی و اقتصادی شهروندان توجه نموده و پیش از وقوع عدم تمکین، زمینه های آن را شناسایی نموده و اصل را بر پیشگیری قرار می دهد. هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر در افزایش مشارکت عمومی در پرداخت مالیات است.بر همین اساس،ابتدا با مطالعه ادبیات موضوع و مرور پیشینه 61 مولفه شناسایی گردید. فهرست مذکور طی پرسشنامه نیمه باز در اختیار خبرگان قرار گرفت که نتیجه غربال گری این عوامل با استفاده از میانگین گیری مبتنی بر منطق فازی،تعداد 15 عامل حذف شده اند. همچنین بر اساس نظر خبرگان تعداد 21 عامل به عنوان عوامل موثر در افزایش مشارکت در پرداخت مالیات شناسایی شده اند. نتایج حاصل از رتبه بندی  گزینه ها با تکنیک تاپسیس فازی نشان داد متغیر " عادلانه و منصفانه بودن نظام مالیاتی" با کسب بیشترین ضریب نزدیکی در رتبه اول  و " جنسیت مودیان" با کمترین ضریب نزدیکی در رتبه های آخر قرار دارند.

    کلیدواژگان: مشارکت عمومی، مالیات، تحلیل شبکه ای فازی
  • رضا طاهری بروجنی*، رضا حسینی صفحات 129-154

    عموما محاسبات و اخذ مالیات بر پایه مبادلات کالا و خدماتی است که به صورت ملموس صورت می پذیرد و این امر در اغلب کشورهای جهان صادق می باشد. از سویی امروزه با گسترش حوزه های کارکرد فناوری اطلاعات و ارتباطات، فضای مجازی و اینترنت، در تمامی عرصه های زندگی فردی و اجتماعی افراد، کاربرد نوینی ازاین فناوری را در اقتصاد شاهد هستیم که با به کارگیری ابزار الکترونیک اقتصادی، مبادلات تجاری از شیوه سنتی در حال گذار به سمت تجارت الکترونیکی است. از سویی دیگر، یکی از منابع جدید و بالقوه مالیاتی اخذ مالیات از این حجم گسترده تجارت الکترونیک می باشد، البته مالیات ستانی از مبادلات الکترونیک در کشورمان با چالش های عدیده ای مواجه می باشد که با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهش حاضر به بررسی و مطالعه چالش های فرا روی اخذ مالیات از تجارت الکترونیکی پرداخته و با انجام مصاحبه عمیق با نخبگان مالیاتی، فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیک و استفاده از متد و شیوه دلفی به منظور جمع آوری آراء و همسو نمودن نظرات خبرگان این حوزه ها و حصول اجماع، اهم چالش های اخذ مالیات از تجارت الکترونیک در کشورمان در سه بعد: سیاستگذاری، قوانین و مقررات و فرآیندهای اجرایی و در 20 مولفه احصاء گردید، سپس به منظور مشخص نمودن مهم ترین چالش ها و ارزیابی نتایج مراحل قبلی و با بهره گیری از تکنیک دلفی فازی که دراین تحقیق از عدد فازی مثلثی  استفاده شده است، پرسشنامه ای از چالش های به دست آمده تهیه و در اختیار خبرگان قرار گرفت و پس از سه بار ارزیابی، اولویت بندی چالش ها انجام شد.

    کلیدواژگان: تجارت الکترونیک، مالیات، مالیات بر تجارت الکترونیک
|
  • Vahid Asadzadeh* Pages 7-23

    The treaty is the best means of engagement and cooperation of countries in the field of international relations. Features such as order and precision, the determination of the scope and framework of rights and obligations in a treaty, has raised it as an explicit request by members of the international community. On the other hand, the conclusion of bilateral and multilateral tax treaties has given countries a favorable economic and political impact. Since most of these treaties have been concluded in accordance with the UN Model Tax Convention and the Organization for Economic Co-operation and Development, Governments wishing to conclude bilateral and multilateral treaties tend to seek to harmonize the provisions of their tax treaties And pursue goals such as confronting disproportionate agreements, abusing agreements, avoiding false standing in agreements, and eventually drafting laws to improve dispute resolution mechanisms such as referring to compulsory arbitration  and  Each of these bilateral agreements and international treaties, both at the regional and at the transnational level, can have effects such as the harmonization of international tax rules in the international system.

    Keywords: tax system, international cooperation, international taxes, double taxation, tax information exchange
  • SEYEDEH FATEMEH ALE MOHAMMAD*, HOSEIN TAJMIR RIAHI Pages 25-50

    The legislator, in pursuit of decentralization from the oil revenues system and the trend towards a tax-based system, has adopted the Direct Taxes Act on 1394/04/31 and, in Article 274 of the Act, without providing a definition of tax crimes and only after the expression Some examples of this economic crime have anticipated a sixth-grade punishment for committing such crimes. In this research, which was conducted through a library and descriptive-analytic study, by studying the specific elements of tax crimes and sanctions of them in the Act, it became clear that Iranchr('39')s criminal policy against tax crimes was based on cases such as maximum criminalization, The lack of graded and effective of sanctions in relation to natural and legal persons, the lack of attempt and the inclusion of time lapse in some of these crimes, and more than being based on participation and preventive programs specialized, aimed at dealing with Tax Evasion, based on a more diverse criminal policy of a more repressive nature than our former tax rules

    Keywords: Tax Crimes, Criminal Policy, Direct Taxes Act, Tax, Tax Evasion
  • Seyed Hassan Kia*, Hassan Darvish, Ali Ghorbani, Aliakbar Ahmadi Pages 51-84

    Today, accountability to responsibilities and responsibilities is not only the responsibility of the government, but citizens also have a major responsibility in this area. From this point of view, what seems unavoidable is the need for joint cooperation between citizens and the government and citizens with citizens in order to achieve their rights. The main goal of this research is designing a model for the operation of citizenship rights in the organization of tax affairs of the country. The statistical population in this study was the total taxpayers in Tehran, and the sample size was determined by James Stevenchr('39')s formula of 300 people. The research methodology is a survey, the most important of which is the ability to generalize the results. The fitting of the proposed model was done through structural equation modeling in three parts of the model of measurement, structural model and the whole model and by Smart PLS 2.0 software. After examining all the research hypotheses were approved, and finally, some suggestions were made.

    Keywords: Designing, explaining the model of Antecedents, Consequences of citizenship rights
  • Ayat Mulaee* Pages 85-102

    Extraordinary proceedings are one of the common legal mechanisms besides ordinary proceedings which deals with the claims of individuals within the framework of a specific legal system. A look at repeated article 251 shows that the subject of this article is the extraordinary tax procedure and deals with tax claims within the framework of relevant laws and regulations. It looks like the legislator has been summarized in this article and there is a kind of legal vacuum regarding tax filing mechanisms in this article. One way out of such a vacuum is to extend the legal principles to this article. The question in this regard is: What are the criteria and legal principles surrounding the repeated Article 251 of the Direct Tax Act? In answer to this question, using the research method: The descriptive-analytical conclusion is as follows: First, some legal principles are explicitly extractable from the text of the article, such as the documentary and reasoning principle. Secondly, some principles of law, such as the validity of the judgment, can be deduced from the scope of the general principles of law and the context of the matter. Thirdly, these principles are the most important indicator for the refinement and clarity of the article, as they are written in the absence of the text, they are the guiding light for tax authorities.

    Keywords: Repeated Article 251, Legal analysis, legal principles, legal criteria, The principle of competence
  • Esmaeil Gharanjik, Mohamad Ziaadini*, Mostsfa Hadavi Nezhad Pages 103-128

    Public participation in taxation has been one of the fundamental goals of all tax systems.moving towards voluntary obedience management is an approach that pays attention to the social and economic motivations of citizens and before the occurrence of disobedience, identifies its contexts and puts the principle on prevention. The purpose of this study is to identify and prioritize the effective factors in increasing public participation in tax payment. Accordingly, 61 components were identified by studying the literature and reviewing the background. The list was provided to the experts during a semi-open questionnaire. As a result of screening these factors, 15 factors were eliminated using fuzzy logic-based averaging. Also, according to experts, 21 factors have been identified as effective factors in increasing participation in tax payment. The results of ranking the options with the fuzzy TOPSIS technique showed that the variables "fairness and equity of the tax system" with the highest coefficient of closeness are in the first place and "gender of taxpayers" with the lowest coefficient of closeness are in the last ranks.

    Keywords: Public participation, Tax, Fuzzy Network Analysis