فصلنامه فرهنگ پویا
پیاپی 42 (زمستان 1398)

انقلاب اسلامی ایران مردمی ترین انقلابی است که در طول تاریخ انقلاب های جهان به منصه‌ی ظهور رسیده است. مردم با تکیه بر ایمان راسخ و استوار خویش در حساس ترین موقعیت ها و شدیدترین شرایط از حرکتی الهی پشتیبانی کردند که به قیامی فراگیر در سراسر ایران اسلامی منجر گردید. بنیانگذار انقلاب اسلامی از آغاز قیام الهی خویش بر اساس بصیرت و درایت خود، به حضور مردم با ایمان و حمایت آنان از این قیام ایمان داشتند. حضرت امام راحل- قدس سره - بر این باور بودند که مردم این دوران به مراتب وفادارتر از مردم هم عصر پیامبر و اهل بیت - علیهم السلام - هستند.

اشاره:یکی از مباحث مهمی که در قرآن بدان اشاره گردیده است، مسئولیت‌ها و نقش‌هایی است که یک انسان به عنوان خلیفه‌الله می‌تواند و باید ایفاء نماید. مقاله حاضر به همین مسئله از دیدگاه آیات الهی می‌پردازد.

اشاره:مقاله حاضر به نقش مردم در جامعه و حکومت و وظایف و تکالیف آن‌ها و مسیولین در برابر مردم از منظر نهج‌البلاغه می‌پردازد.

اشاره:مطلب پیش رو نگاهی به برخی از روایات و احادیثی است که در آن حضرات معصومین(ع) به برخی از وظایف و تکالیف شیعیان اشاره کرده‌اند. با توجه به این احادیث می‌توان وظایف ملت ایران در گام دوم را نیز استنتاج کرد.

هر کسی با هر تعداد رایی که از طرف اکثریت مردم بر طبق چهارچوب قانون اساسی انتخاب شد؛ این مشروع است، دولت قانونی است و باید مردم او را قانونی بدانند و تا آنجایی که می‌توانند به او کمک کنند؛ [البته] حقوق دوجانبه‌ای برقرار است. ملت ما عزم راسخ خود را هم در تحمل برخی مشکلاتی که برای او وجود داشت نشان داد، هم در روز بیست و دوم بهمن، در روز قدس و در راهپیمایی عظیم اربعین این عزم را، این همت را از خود بروز داد و نشان داد. دولت، کارگزار ملت است و ملت، کارفرمای دولت است. 1/1/94

اشاره:متن حاضر به ابعاد دیدگاه‌های حضرت آیت‌الله جوادی آملی در مورد نقش مردم در گام دوم انقلاب می‌پردازد. در این مقاله کوشیده‌ایم تا ابتدا ویژگی‌های ملت ایران و سپس نقش مردم در گام دوم انقلاب را بیان کنیم در ادامه نیز به مسئله وظایف و تکالیف مردم و مسیولین از منظر ایشان پرداخته‌ایم. مطالب پیش‌رو با استفاده از بیانات گوناگون ایشان تدوین گردیده است...

اشاره:در مقاله ‌ی حاضر می‌کوشیم تا با نشان دادن نقش مردم در غربت و مظلومیت معصومین و به ویژه سه امام اول شیعیان، تفاوت مردم صدر اسلام با مردم ایران را ثابت کنیم. البته ناگفته پیداست که آن دسته از یاران خالص معصومین، به قدری اندک و در انزوا بودند که نمی‌توانستند تغییر خاصی در روند غربت زدایی از چهره ‌ی این بزرگواران انجام دهند هر چند که وجودشان برکات فراوانی را در سایر عرصه ها به همراه داشته است.

انقلاب اسلامی یک نظام مردم‌سالار است که گردش قدرت در آن بر اساس آرای عمومی و در چارچوب شرع صورت می‌گیرد. اداره‌ی کشور بر اساس خواست مردمی انجام می‌شود که خواستار  اداره‌ی کشور براساس موازینی شرعی هستند و بر اساس دین و اصل امر به معروف و نهی از منکر بر آن نظارت می شود. در نظام جمهوری اسلامی، کسانی بر کرسی قدرت می‌نشینند که دارای شرایطی که شرع تعیین کرده ، هستند و تلاش دارند قوانین برگرفته از دین اسلام را تبیین و اجرا کنند و بر اساس امر به معروف و نهی از منکر بر روند آن نظارت کنند؛ از این رو رهبر عظیم‌الشان انقلاب اسلامی در بیانیه ی گام دوم انقلاب اسلامی برای نیل به تمدن اسلامی به تبیین نقشه‌ی راه بر اساس موازین شرعی پرداخته و جامعه را به عمل به آن موازین ترغیب فرموده‌اند...

اساس و بنیان نظام‌های مردم‌سالار بر مشارکت اجتماعی است. در نظام‌هایی که یک فرد به عنوان پادشاه تمام تصمیمات را می‌گیرد و برای رای و نظر عمومی، ارزشی قایل نیست، طبعا مشارکت اجتماعی صورت نمی‌گیرد. در نظام‌های استبدادی و دیکتاتوری، تنها زمانی که کشور به شرکت گسترده ی مردم در جنگ نیاز داشته باشد شاهد حداقلی از مشارکت اجتماعی هستیم. بنابراین توجه به خواست مردم و احترام به رای و نظر مردم تنها در حکومت‌هایی است که مردم‌سالار و مردم نهاد هستند؛ با این حال قلمرو مشارکت اجتماعی مردم در حکومت‌های مردم‌سالار نیز یکسان نیست و تفاوت‌هایی در آن‌ها دیده می‌شود...

بدرقه‌ ی پیکر مطهر شهید قاسم سلیمانی در آغاز ورود به گام دوم، که رهبر انقلاب از آن به بزرگترین بدرقه‌ی تاریخ و سند زنده بودن انقلاب یاد کردند، بار دیگر ثابت کرد که چرا امام راحل از چنین مردمی به مردمانی بهتر از مردمان صدر اسلام یاد کردند و چرا رهبر انقلاب همواره برای وجود چنین مردمی در برابر خداوند سجده شکر به جا می‌آورند...

اشاره:«... این انقلاب با مردم به وجود آمد؛ با عزم مردم، با نیروی انقلاب مردم، با ایمان مردم به وجود آمد؛ با همین نیرو از خود دفاع کرد، با همین نیرو هم باقی ماند و ریشه دواند. این مردم بودند که نترسیدند؛ این مردم ایران عزیز بودند که ایستادگی کردند؛ مدام تهدید شدیم، مدام گفتند حمله می‌کنیم، مدام گفتند تحریم می‌کنیم، مردم نه از تهدید نظامی ترسیدند، نه از تحریم ترسیدند، نه از تحریم فلج شدند؛ نترس، شجاع، سربلند، حرکت را ادامه دادند...»(بیانات مقام معظم رهبری:14/3/1395)...

انقلاب اسلامی به واقع یک نظام مردم‌سالار است و مردم‌سالاری در آن بر پایه ی اصل ولایت فقیه یک امر غیرجدی ، تعارفی و حتی یک موضوع روبنایی نیست و این بدان معناست که از یک سو چرخش قدرت در این نظام واقعا متکی به آرای عمومی است و از سوی دیگر کشور براساس اراده‌ی ملی اداره می‌شود و حتی فتنه‌ها، دشمنی‌ها و موانع بر سر راه انقلاب با حضور مردم از سر راه برداشته می‌شود و براساس آموزه‌های الهی موجبات کسب فیوضات الهی را فراهم می‌آورد.(ان تنصرالله ینصرکم)...

غربی‌ها با تبلیغات فراوان گفته بودند که ایران چهل سالگی انقلابش را نخواهد دید؛ از این‌رو سال97 برای جمهوری اسلامی ایران سال حساس و مهمی بود. جان بولتن،مشاور ترامپ، نیز در نشست مشترک منافقین و سلطنت‌طلب‌ها در پاریس گفته بود که: «ما سال2019 را در تهران جشن خواهیم گرفت.» و به صراحت از براندازی سخن گفته و از این رو فعالیت‌های رسانه‌ای غربی‌ها نیز در این زمینه بسیار گسترده بود. البته ترامپ هم تابستان97 را تابستان داغ توصیف کرده و گفته بود که مردم ایران تابستان سختی را پیش‌رو دارند. آمریکایی‌ها در دی‌ماه96 به دنبال افزایش قیمت سکه و دلار در پی فتنه‌جویی بودند که در آن ماجرا نیز ناکام ماندند. از این‌رو برنامه ی آمریکایی‌ها برای سال97 ایجاد ناامنی همراه با مشکلات اقتصادی بود که با هوشیاری ملت و مسیولین نتوانستند برنامه‌های خود را اجرا کنند...

اشاره:مقاله پیش‌رو، حاصل سه جلسه سخنرانی و پرسش و پاسخ از حضرت علامه، آیت‌الله مصباح یزدی است که در اسفند ماه سال 1398 و پس از شیوع بیماری کرونا در کشور، ایراد شده است. ایشان در ابتدا به این نکته اشاره می‌کنند که در باره‌ی بلایا و شرور می‌توان از دو جهت نظری و عملی  بحث کرد. بدین معنا که یک‌بار می‌خواهیم بدانیم که اساسا با توجه به علم و حکمت پروردگار، وجود بلاها چه توجیه یا فلسفه‌ای دارد، و بار دیگر می‌خواهیم تشخیص دهیم که در زمان وقوع بلاها، بیماری‌ها و حوادث و به تعبیر دیگر، شرور، به عنوان یک فرد مسلمان و مومن، چه واکنشی باید از خود نشان دهیم. به عبارت دیگر، در این موقعیت از جهت قلبی آیا باید نسبت به این حوادث راضی یا ناراضی باشیم و از نظر ظاهری و اعمال جوارحی، چه عکس‌العملی از خود بروز دهیم...

 حرکت مردم در گام دوم، تداعی کننده ی حرکت مردم در گام اول است . گویی مردم در گام دوم، همان مردم گام اول هستند، با همان اراده، با همان ایمان و صلابت وبا حرکت از نقطه ای به نام «عاشورا» به سوی مقصدی به نام «ظهور»، حرکتی که در مسیر پایه‌ریزی تمدنی است که هر روز فاصله‌ی ظهور را تا عاشورا کم و کمتر می‌کند، حرکتی که چرایی و چگونگی‌اش را هرگز پنهان نمی‌کند و شعارها و عملش هرگز در تضاد و تناقض با یکدیگر نیست. شعارها و عملکردی شفاف به شفافیت اراده‌ی گام‌های 22بهمن و 9دی، به شفافیت ایمان گام‌های روز قدس و اربعین حسینی...