فصلنامه نفس
سال هفتم شماره 2 (تابستان 1399)

بسیاری از گونه های باکتریایی دارای ساختارهای رشته ای طولانی هستند که به عنوان pili یا fimbriae از سطح آنها گسترش می یابد. برخی از پیلی ها همچنین در تشکیل بیوفیلم ، انتقال فاژ ، جذب DNA و شکل خاصی از حرکت سلول های باکتریایی نقش دارند ، که به عنوان twitching motility شناخته می شود. در این بررسی مروری بر ساختار ، مونتاژ و عملکرد پیلی باکتری های گرم منفی و گرم مثبت شده است.

 این مطالعه در نظر دارد که فراوانی و شیوع مایکوباکتریوم های غیرسلی محیطی در نمونه های آب و خاک تهران و شهرهای اطراف ان را شناسایی نماید.

سدیمان هر نمونه مورد مطالعه در محیط جانسون-لویین اشتاین کشت داده شد و به منظور بررسی میزان رشد، مورفولوژی کلنی ها و رنگدانه دوبار در هفته مورد مشاهده قرار گرفت. کلنی ها با به کار بردن تست های فنوتیپی مورد مطالعه قرار گرفتند. آنالیز مولکولی نیز روی کلونی های منفرد مشتق شده از کشت دوم(subculture) جدایه های اصلی صورت پذیرفت. نمونه های محیطی، با 34 گونه مایکوباکتریوم غیرسلی جداسازی شده از بیمارانی که ساکن مناطق مورد مطالعه در این پژوهش بودند مورد مقایسه قرار گرفتند.

از مجموع کل 4014 نمونه، مایکوباکتریوم، از 862 (21.4%) نمونه جداسازی گردید؛ 536 (62.1%) سویه متعلق به گروه مایکوباکتریوم های کند رشد (SGM) بوده و 326 (37.8%) سویه نیز مایکوباکتریوم سریع الرشد (RGM) بوده است. فراوان ترین مایکوباکتریوم های غیرسلی جداسازی شده، مایکوباکتریوم فارسینوجنس (862/ 105؛12.1%)، مایکوباکتریوم فورچیوتم (862/ 72؛8.3%)، مایکوباکتریوم سنگالنس (862/ 58؛6.7%)، مایکوباکتریوم کانزاسی (862/ 54؛6.2%) و مایکوباکتریوم سیمیه ایی (862/ 46؛5.3%) بوده اند. در مجموع، 62.5% (862/539) از نمونه های مثبت از نظر حضور مایکوباکتریوم، از آب جداسازی شده بودند و تنها 37.4% (862/323) از آن ها برگرفته از خاک بوده اند .(P<0.05) از مجموع 5314 نمونه بالینی مثبت از نظر حضور مایکوباکتریوم، 175 جدایه (3.2%)،مایکوباکتریوم غیرسلی بوده است. روند مایکوباکتریوم های غیرسلی جداسازی شده از 1.2% (13مورد از کل 1078نمونه) در سال 2004 به 3.8% (39مورد از کل 1005نمونه) در سال 2014 افزایش یافته است (P=0.0001). عمده ترین جدایه های مایکوباکتریومی غیرسلی بالینی، مایکوباکتریوم سیمیه ایی (51؛29.1%)، مایکوباکتریوم کانزاسی (26؛ 14.8%)، مایکوباکتریوم چلونی (28؛ 16%) و مایکوباکتریوم فورچیوتم (13؛ 7.4%) بوده اند.

مطاله ما، روند رو به رشد مایکوباکتریوم های غیرسلی جداسازی شده از نمونه های بالینی را تایید می نماید که این امر به بحث و بررسی بیشتر نیاز دارد.

بیماران مبتلا به سل غالبا هزینه های زیادی را صرف بیماری و ناتوانی و دریافت مراقبت های بهداشتی و درمانی می کنند. لذا این مطالعه با هدف بررسی هزینه های بیماری سل مقاوم به دارو و سل حساس به دارو در بیماران مبتلا به سل ریوی اسمیر مثبت در بیمارستان دکتر مسیح دانشوری انجام شد.

این پژوهش به شیوه توصیفی و به صورت مقطعی و گذشته نگر اجرا شد. داده های مطالعه از طریق بررسی اسناد و مدارک مرتبط و همچنین مصاحبه و مشاهده جمع آوری گردید. برای برآورد هزینه های مستقیم و غیر مستقیم در انواع بیماری سل چهار فاز اصلی شامل فاز پیشگیری از ابتلا به بیماری، فاز تشخیص بیماری، فاز بستری بیمارستانی و فاز پیگیری های پس از ترخیص در نظر گرفته شد و هزینه های متناسب با هر فاز محاسبه شد.

میانگین هزینه بیماری سل حساس به دارو مبلغ 289,733,599 ریال (سهم هزینه های مستقیم 157,296,529 ریال و سهم هزینه های غیرمستقیم 132,437,070ریال) می باشد. میانگین هزینه درمان در بیماران مبتلا به سل مقاوم با میانگین مدت زمان بستری 49 روز بستری در بیمارستان مبلغ 1,335,478,894 ریال (سهم هزینه های مستقیم 615,664,024 ریال و سهم هزینه های غیر مستقیم 719,814,870 ریال) می باشد.

پیشنهاد می شود نهادها و سازمان های خیریه و حمایتی مانند بهزیستی و کمیته امداد، حمایت لازم تحت عنوان بیمه بیکاری و از کار افتادگی، افزایش یارانه و اختصاص سبد حمایتی از بیماران مسلول را در دستور کار خود داشته باشند.

مایکوباکتریوم سیمیه ایی به عنوان فراوانترین گونه مایکوباکتریومی کندرشد جداسازی شده از نمونه های بالینی ایران شناسایی گردیده است. یکی از روش های انگشت نگاری ژنتیکی که بدین منظور مورد استفاده قرار میگیرد، روش توالیهای تکراری پشت سرهم VNTR), Variable Number Tandem Repeat) نام دارد. در این مطالعه علاوه بر روش hsp65 PCR-RFLP الگوی ژنتیکی ایزوله های مایکوباکتریومهای سیمیه ای با استفاده از لوکوسهای QUB11b، QUB4156، QUB26 و روش VNTR به منظور مطالعات اپیدمیولوژیکی بررسی گردید.

در این بررسی از میان 56 نمونه مایکوباکتریومهای آتیپیک ریوی و خارج ریوی ایزوله شده از بیماران با علایم سل ریوی، با استفاده از کشت بر روی محیط LJ و تستهای افتراقی شامل احیای نیترات، آزمایش فعالیت کاتالاز، تست نیاسین، سرعت رشد و تولید پیگمان و روش hsp65 PCR-RFLP، ایزوله های مایکوباکتریوم سیمیه ای شناسایی شدند. سپس حساسیت دارویی به روش مولکولار انجام شد. همچنین با استفاده از لوکوسهای QUB11b، QUB4156، QUB26 الگوی ژنتیکی VNTR بر روی ایزوله های مایکوباکتریوم سیمیه ای و مایکوباکتریوم توبرکلوزیس کمپلکس بررسی گردید.

از مجموع 56 مایکوباکتریوم غیرسلی ایزوله شده، 41 نمونه (73.2%) کندرشد و 15 نمونه (26.7%) سریع الرشد بودند. از میان کند رشدها، 30 نمونه (73.1%) مایکوباکتریوم سیمیه و در میان سریع الرشدها بیشترین تعداد مربوط به مایکوباکتریوم آبسسوس، 12 نمونه (80%) گزارش شد. از میان 30 نمونه مایکوباکتریوم سیمیه مورد مطالعه، (10%) از نمونه ها به آمیکاسین و کانامایسین حساس و به سیپروفلوکسازین مقاوم و (6.6%) به آمیکاسین و کانامایسین مقاوم و به سیپروفلوکسازین حساس بودند. لوکوس QUB11b بالاترین قدرت افتراق (HGI=0.7) را در بین سویه های مایکوباکتریوم سیمیه مورد آزمایش داشت و بسیار پلی مورف بود.

لوکوس QUB11b در هر دو گروه مایکوباکنریوم توبرکلوزیس کمپلکس و مایکوباکتریوم سیمیه دارای بالاترین قدرت تمایز به ترتیب 0.6 و 0.7 می باشد. این لوکوس نمی تواند برای تمایز دو گروه مایکوباکنریوم توبرکلوزیس کمپلکس و مایکوباکتریوم سیمیه استفاده شود ولی برای تمایز ساب تایپ های مایکوباکتریوم سیمیه به دلیل قدرت افتراق بالا مناسب می باشد.

شناسایی سریع بیمارانی که دارای ایزوله های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس هستند امری ضروری برای درمان این بیماران است . بیماری سل یکی از خطرناکترین بیماری های عفونی حال حاضر جهان است و گسترش آن بویژه در کشورهای در حال توسعه روبه افزایش است . شناسایی سریع بیمارانی که دارای ایزوله های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس هستند امری ضروری برای درمان این بیماری است .هدف از این مطالعه، بررسی ژن DosT در بیماران مبتلا به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس میباشد.

حضور ژن DosT در بیماران مبتلا به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با PCR مشخص شد و با روش های آماری فراوانی حضور این ژن در نمونه های حساس و مقاوم مایکوباکتریوم توبرکلوزیس تجزیه و تحلیل شد.

ژن DosT در تمامی بیماران مبتلا به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس با تکنیک PCR شناسایی شد (bp 219). فراوانی ژن DosT در ایزوله های بیماران مبتلا به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس تعیین شد (% 3/94) . درصد حضور ژن DosT دربیماران مبتلا به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس حساس و مقاوم مشخص شد (در بیماران مبتلا به توبرکلوزیس حساس % 8/78 و مقاوم 2/21 %)

حضور ژن DosT تقریبا درتمامی بیماران مبتلا به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس مشخص شد و نشان داده شد این ژن در ایزوله های حساس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس فراوانی بیشتری را دارد.