نشریه پژوهش در پزشکی
سال بیست و یکم شماره 3 (پیاپی 87، پاییز 1376)

در این پژوهش 90 بیمار که طبق ملاکهای DSM-111-R تشخیص اختلال خلقی دو قطبی نوع I داشته اند و روی درمان نگاهدارنده لیتیوم بودند انتخاب شدند و دو سال تحت پیگیری قرار گرفتند. سپس آنان را بر سطح سرمی به دو گروه متفاوت، گروه یک (38 نفر) با سطح سرمی لیتیوم بین 0/50-0/70 و گروه دوم (38 نفر) با سطح سرمی بین 0/71-0/90 میلیاکیووالان در لیتر تقسیم کردیم. معدل سطح گروه اول 0/62 و گروه دوم 0/78  میلی اکیووالان در لیتر بود، این بیماران به طور مرتب پیگیری و سطح سرمی آنها با روش Flame Photometry اندازه گیری شدند. پس از جمع آوری نتایج مشاهده شد که 13 نفر (43 درصد) از 38 بیمار گروه اول و 8 نفر (21 درصد) از 38 بیمار گروه دوم بیماری شان عود کرد؛ به طوری که ، خطر نسبی عود در گروه اول 1/6 برابر گروه دوم بود. همچنین عوارض جانبی شایع لیتیوم در گروه دوم بیشتر از گروه اول بود.

در طی مراحل زایمان، در اغلب مراکز خط مشی ممنوعیت مصرف هرگونه ماده غذایی خوراکی در مورد زنان باردار اعمال می شود و برای آنکه بتوانند حوادثی از قبل اسبدوزیس و کم آبی را تحمل کنند، مایعات تزریقی مورد استفاده قرار می گیرد (1)، بعضی محققان بر این باورند که باز بودن یک سیستم درون سیاهرگی در ابتدای دوره تمام این مزیت را دارد که می توان اکسی توسین را جهت پیشگیری و گاهی درمان فقدان نونوسی رحم به کار برد. علاوه بر این، در زایمانهایی که به طول می انجامد تجویز گلوکز، مقداری نمک و آب به زنان قازا به میزانml/hr 60-120 برای دفع کم آبی و اسیدوزی کافی است (2). ممنوعیت مصرف مواد غذایی خوراکی در طول زایمان به منظور مقابله با خطر مکش (آسپیراسیون) محتویات معده و عوارض آن در بیهوشی انتخاب شده است (3)، تاخیر در تخلیه معده در طول حاملگی و زایمان خطر مکش را افزایش می دهد. استفاده از مسکن های مخدر نیز به این مسئله کمک می کند (4). افزایش مصرف اکسیژن و پرونده قلبی طی مراحل زایمان (2) سبب افزایش نیاز به انرژی در مادران باردار می شود مارچز و همکاران معتقدند که زن حامله در مرحله فعال زایمان به 50-100 کالری در ساعت نیاز دارد که با حجم کم مایعات درون سیاهرگی نمی توان چنین نیازی را برآورده ساخت (4)، تزریق دکستروز 5 درصد در آب با سرم 60-120 میلی لیتر در ساعت فقط 12-24 کالری در ساعت انرژی تامین میکند که برای زایمان ناکافی بوده اگر با سرعت یشتری تجویز شود خطر افزایش بار حجم مایعات بلت را به همراه دارد (5)؛ و می تواند سبب بروز علایم مسمومیت با آب و خیز مغزی شود (6). همچنین تجویز مقدار زیاد مایعات حاوی گلوکز در زنانی که در حال زایمان هستند در جنین هیپرگلیسمی عارض می شود که اثرات مضر آن شامل اسیدوزیس، افزایش سطح دی اکسیدکربن، اسیدلاکتیک، کاهش اسیدیته خون و پرقان در نوزاد می باشد. (7)، از اثرات دیگر آن هیپوناترمی در مادر و جنین و عوارض ناشی از آن است (8)۔ هیپوگلیسمی و هیپر انسولینمی در این نوزادان بیشتر مشاهده شده است (9) افزایش حجم پلاسما به دنبال تزریق مایعات ملح دار مانند نرمال سالین می تواند باعث افزایش فشار هیدرو میتانیک مویرگی و خیز روی شود که عطر خیز ریوی بعد از زایمان به علت کاهش ظرفیت سیاهرگ حرکت مایع میان بافتی به داخل جریان خون و افت فشار امستری کلوتیلی بعد از زایمان با افزایش بیش از حد حجم پلاسما حتی در بیمارانی که شایعه پره اکلامپسی تدارتلی- افزایش می یابد (1). از اثرات بالقوه مهم ممنوعیت مصرف مواد غذایی خورانی و استفاده ات مایعات تزریقی، عدم تحرک مادر، راحتی او و ارتباط مادر با نوزاد می باشد (4). سایر عوارض جانبی ناشی از استفاده از مایعات درون سیاهرگی قلته ترومبوفلبیته عفونت، آمپولی هوا، خروج مایعات از سیاهرگ ، التهاب پوست و خارج شدن آنژیوکت است که طی فعالیت مرحله دوم زایمان روی می دهد. انشاء در زنان ناشتا که در حال زایمان هستند شیره معده با اصیل پته بالا به مقامات پر مختلف وجود دارد که خطر مرگ و میر مادران را در اثر مکش امیان افزایش می دهد (8)، در بررسی مورگان ضعف روش های بی هوشی علت تمام موارد مرگ و میر مادران در اثر مکش معده بوده است. (3)، با بهبود روش های بیهوشی، لوله گذاری، مصرف آنتی اسید و استفاده بیشتر از بیهوشی نخاعی خطر پنوموتی آمپراتیو کاهش می یابد (2)، میل و همکاران در مقایسه مراکز زایمانی انگلستان و ویلز با مراکز زایمانی در آمریکا با وجود تفاوت در درصد بیمارانی که هنگام زایمان مواد غذایی مصرف کرده بودند، به این نتیجه رسیدند که میزان مرگ در اثر میکش در هر دو مورد یکسان بوده است (3)۔ در مرحله زایمان می توان از رژیم حاوی کربو هیدرات استفاده کرد که به سرعت از معده تخلیه می شود رژیم نرم با حاوی مایعات را می توان به کار برد (10) وضعیت قایم مادر باعث تسهیل در کارآیی انقباضهای رحمی شده، استفاده از تجویز مایعات درون سیاهرگی بر انتخاب وضعیت مادران اثر می گذارد (11 و 12). در این بررسی برای اولین بار در ایران اثر رژیم مایعات صاف شده بر سیر زایمان در زنان حامله کم خطر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت تا ضمن پاسخگویی به تناقضات موجود، جهت تامین سلامتی، راحتی و آسایش مادران و نوزادان گامی برداشته شود و از صرف هزینه های اضافی جلوگیری به عمل آید.

در پژوهش حاضر، آزمون دفروکسامین جهت تشخیص افتراقی استافیلوکک اپیدرمیدیس و استافیلوکک هومینیس از سایر کوکسی های گرام مثبت برای نخستین بار در ایران معرفی می شود، نتایج مقایسه حساسیت استافیلوکک اپیدرمیدیس (220 سویه) و انتروکک (110 سویه) نسبت به یک پادزیست گلیکو پیتیدی جدید (SK&Fl04662) و 13 نوع پادزیست دیگر به روش انتشار دیسک آگار نیز ارایه شد.استافیلوکک اپیدرمیدیس در برابر دیسکهای 100، 1000 و 2000 میکروگرمی دفروکسامین دارای حساسیت صد در صد و ویژگی بیش از 90 درصد بود. لیکن تمامی کو کسی های گرام مثبت در برابر دفروکسامین مقاوم می باشند. استافیلوکک اپیدرمیدیس نسبت به موگزالاکتام، سیپروفلوکسامین و انتروکک نسبت به موگزالاکتام، مزلوسیلین و سیزومایسین حساس بودند، لکن در برابر وانکومایسین و پادزیست (SK&Fl04662) صددرصد حساسیت بروز دادند.

این بررسی به منظور تعیین تاثیر آمپی سیلین روی زایمان زودرس ایدیوپاتیک در شانزده بیمارستان آموزشی شهر تهران از تاریخ 30/ 9 / 73 طی چهار ماه صورت گرفته است. جهت بررسی، دو گروه مورد و شاهد انتخاب شدند. به گروه مورد آمپی سیلین داده شد. نمونه ها از نظر سن مادر ، سن حاملگی، تعداد حاملگی، وضعیت معاینه داخلی (دیلاتاسیون و افاسمان سرویکس)، تعداد انقباضهای رحم در 10 دقیقه، دریافت داروی توکولیتیک در بخش و وضعیت قرار گرفتن جنین در رحم به طور یکسان در دو گروه جور شدند. نمونه ها دو هفته و چهار هفته بعد، از نظر معاینه داخلی (دیلاتاسیون و افاسمان سرویکس)، تعداد انقباضهای رحم در 10 دقیقه و علایم حیاتی پیگیری شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که فاصله شروع دردهای زایمانی تا زایمان در گروهی که آمپی سیلین دریافت کردند، به طور متوسط 15/7 روز و در گروه شاهد 5/2 روز بود. همچنین 6/7 درصد از گروه مورد، در مقابل 66/7 درصد از گروه شاهد دردهای زایمانی قطع نشد و زایمان در این افراد صورت گرفت.

توکسوپلاسموز از بیماریهای تک یاخته ای بسیار شایع، آزاردهنده و خطرناک است که آلودگی به آن در جهان 10 تا 90 درصد و در ایران بین 12/7 تا 86/6 درصد گزارش شده است، در این مطالعه، 368 نمونه از بین حیوانات کشتار شده در کشتارگاه زیاران، شامل 141 راس گوسفند، 98 راس بز و 129 راس گاو به طور تصادفی انتخاب شدند . نمونه های خون این حیوانات برای آزمایش سرم شناختی به روش دای تست برای تشخیص آلودگی به کار رفت و نمونه هایی از لاشه های انتخابی که شامل عضلات مخطط دیافراگم قلب، کبد و غدد لنفاوی بود بعد از چرخ کردن توام و هضم در پسین و تزریق به موش سوری (Mouse) 4 تا 6 هفته بعد در مغز موش از مایع صفاقی و کیستهای نسجی در پی تاکیزوییت می گشتیم. نتایج بررسی سرم شناختی 151 نمونه (41 درصد) مثبت که به تفکیک گوسفند 41، بز 28/5 و گاو 30/5 درصد بود. در حیوانهایی که نتایج سرم منفی بود، انگل مشاهده نشد ولی در گروه سرم مثبت - 27 گوسفند، 4 بز و 2 گاو - انگل جدا شد که به تفکیک به شرح زیر است: از 141 راس گوسفند، 27 راس (19/1 درصد) از نظر انگل شناختی انگل جدا شد که نتایج پارازیتولوژیکی با بررسی سرم موشها مشخص و با آزمایش مغز موشها و یافتن انگل تایید شد. انگل تنها در حیوانات با سرم مثبت و با عیار 1/8 به بالا جدا شد؛ از 98 راس بز تنها 4 مورد (4 درصد) انگل جدا شد که عیار سرمی 1/32 تا 1/128 پر بود و از 129 راس گاو تنها در 2 مورد (1/5 درصد) در عیارهای 1/512 و 1/1024 انگل جدا شد.در این مطالعه، بین روش های انگل شناختی ارتباط مهمی مشاهده نشد ولی از نتایج به دست آمده مشخص شد که روش سرولوژیک برای تشخیص اشکال مزمن بیماری، دقیق تر است. همچنین، با نتایج حاصله مشخص شد که گوسفند به عنوان مخزن اصلی آلودگی به توکسوپلاسموز و بعد از آن بز و گاو نقش دارند.

در این بررسی تاثیر مقایسه غلظتهای مختلف گیاه هیدر اهلیکس (Hedera helix) و آمپول گلوکانتیم (Glucantime) بر دو گونه لیشمانیوز جلدی، نوع روستایی(Leishmania maJor (MRHO/IR/64/Nadim I و L.tropica (MHON/SU/74/K27) تایید شده سازمان جهانی بهداشت به روش تجربی انجام شد. روش مطالعه و مراحل انجام آن برای هر یک از عوامل انگلی طوق یکسان بود و شامل تعداد 14 ردیف دوتایی لوله های محتوی محیط کشت N.N.N ، تعداد معینی پروماستیگوت کشت داده شده بود که در 6 ردیف ده تایی آن از غلظتهای 1، 5، 10، 25، 50 و 100 میلیگرم در سانتیمتر مکعب سرم فیزیولوژی ؛ 6 ردیف ده تایی دیگر عفونت های مشابه از عصاره گیاه هیدرالیکس و در دو ردیف دوتایی باقی مانده (گروه شاهد) فقط سرم فیزیولوژی اضافه شد. تمام لوله ها در حرارت 26 درجه سانتیگراد قرار داده شد و همه روزه به مدت 10 روز با لام نتوبار و میکروسکوپ تعداد انگلهای زنده شمارش شده، به ثبت رسید.نتایج این بررسی نشان می دهد که اثر گلوکانتیم بر لیشمانیا ماژور بیشتر از لیشمانیاتروپیکا می باشد. در حالی که اثر هیدراهلیکس پر هر دو انگل تقریبا یکسان است ؛ و درصد انگلهای زنده و زمان زنده بودن آنها در لوله های محتوی غلظت های مختلف هیدر اهلیکس کمتر از غلظت های مشابه آن با گلوکانتیم می باشد. نتایج حاصل با آزمون آماری مورد تحلیل قرار گرفت و در نتیجه مشخص شد که اختلاف موجود از نظر آماری معنی دار می باشد (0/003>P).

در این تحقیق با رویکرد به این امر که درمان غیر جراحی مناسبی جهت التیام بخشیدن به زخمهای سوختگی درجه سه وجود ندارد، تاییر پماد فاندرمول - که اخیرا" در درمان این گونه زخمها پیشنهاد شده به مورد مطالعه قرار گرفته است. بدین منظور پس از بیهوشی و سوزاندن قسمت مشخصی از پشت موشهای بزرگ آزمایشگاهی با بخار آب جوش، آنها را به طور تصادفی در سه گروه درمان شده با پماد فاندرمول؛ درمان شده با پماد سیلور سولفادیازین؛ و گروه کنترل قرار دادیم. سپس در روزهای 7، 14 و 28 پس از ایجاد زخم سوختگی، در نمونه های مشابه جهت مقایسه میزان رگزایی در گروه های مختلف، بررسیهای مورفومتریک صورت پذیرفت.ارزیابی داده های آماری تفاوت معنی داری را بر میزان رگزایی در گروه درمان شده با پماد فاندرمول نسبت به دو گروه دیگر نشان داد که این امر می تواند حاکی از ایجاد امکان التیام زخم و افزایش سرعت آن در زخمهای سوختگی درجه سه با پماد گیاهی فاندرمول باشد.

نظر به اینکه آپاندیسیت حاد یکی از علل مهم بستری شدن کودکان در بیمارستان می باشد، به منظور تعیین درصد پارگی و ارتباط آن با فاصله زمان شروع علایم بالینی تا عمل جراحی، تعیین درصد درستی تشخیص، میزان عوارض جراحی و مدت زمان بستری شدن بیماران، تعداد 257 بیمار از سال 1362 لغایت 1369 پس از آپاندکتومی در بخش جراحی کودکان بیمارستان آیت الله طالقانی بستری شده، مورد مطالعه قرار گرفتند. سن متوسط بیماران 10/49 سال و نسبت مذکر به مونث 2/3 بود. درد شکم در 98/5 درصد بیماران شایعترین علامت بیماری بود. آپاندیس 42 نفر (16/4 درصد) هنگام آپاندکتومی پاره شد. بیشترین میزان پارگی در گروه سنی 3-7 سال دیده شد. بیش از 75 درصد پارگیها در بیمارانی مشاهده شد که 24 ساعت پس از شروع علایم بالینی عمل جراحی روی آنان انجام شد. درستی تشخیص 87/6 درصد و میزان خطای تشخیص 12/84 درصد بود. عفونت زخم شایعترین عارضه بعد از عمل در 10/14 درصد بیماران و اشریشیا کلی شایعترین میکروب حاصل از کشت مایع صفاق بود.

معاینه فیزیکی و ماموگرافی برای تشخیص زودرس سرطان پستان به عنوان شیوه هایی قابل اعتماد شناخته شده است. اگرچه هردو شیوه از حساسیت بالایی برخوردارند ولی محدودیت اختصاصی بودن  specificity آنها در اغلب موارد انجام تکه برداری را الزامی می سازد. در بیمارانی که تغییرات فیبروکیستیک پستان دارند و یا در پستانهای سفت، مطالعه ماموگرافی مشکل می باشد، مطالعات اخیر نشان داده است که اسکن تالبوم برای افتراق توده های بدخیم از خوش خیم پستان توانایی بالایی دارد. دوم آنکه این شیوه غیرتهاجمی بوده، براحتی قابل اجرا می باشد. در این مطالعه، 15 زن و یک مرد با توده های پستان ، تحت مطالعه با اسکن تالیوم-201 قرار گرفتند. از این تعداد، 6 نفر دارای توده های بدخیم در یک مورد گرفتاری دو طرفه بود) و بقیه دارای توده های خوش خیم پستان بودند . تجمع غیر طبیعی تالیوم در محل تومور در تمام 7 پستان ابتلا به بدخیمی را نشان داد. در سه مورد با گرفتاری غدد لنفاوی زیر بغل و در یک مورد با متاستاز منتشر کرد و استخوانی جذب تالیوم در محل غدد لنفاوی و متاستازهای دور دست دیده شد. چون در این مطالعه پستانهای سالم نیز به عنوان شاهد در نظر گرفته شدند بنابر این، تعداد پستانهایی که بدخیمی نداشتند 25 عدد بود که از این تعداد، تنها در یک مورد تجمع تالیوم در پستان مشاهده شد. اندازه کوچکترین تومور بدخیم که بوسیله اسکن هم مشخص گردید 2×1/5×2 سانتیمتر هرچند تعداد بیماران مورد بررسی زیاد نیست ولی نتایج به دست آمده معرف ارزش این اسکن در مطالعه توده های پستان می باشد. امید است در آینده با مطالعه تعداد بیشتری از بیماران نتایج دقیقتری ارایه شود.

لژیونلا پنومو فیلا یکی از عوامل ایجاد کننده پنومونی است. در سالهای اخیر در بعضی نقاط دنیا مواردی از بیماری ناشی از میکروارگانیزم گزارش شده است. این بیماری بیشتر در اثر آلودگی سیستم تهویه هوا شایع می شود. به منظور تعیین نقش لژیونلاپتوموفیلا در بیماران مبتلا به پنومونی 200 نمونه خلط و شستشوی برنش جمع آوری شد و در محیط اختصاصی کشت لژیونلا (آگار C.Y.E) کشت انجام گرفت. از 200 نمونه مورد آزمایش، با توجه به در اختیار داشتن نمونه شاهد لژیونلا جدا نشد. از اغلب نمونه ها باکتریهای پاتوژن دیگری جدا شدند که می توانند عامل پنومونی باشند. این میکروارگانیزم ها شامل پنوموکک 44/55/44 درصد، اشریشیاکلی 15 درصد، کلبسیلا پنومونی 10 درصد، مایکوپلاسما پنومونی 9/5 درصد، استافیلوکک طلایی 9 درصد و پسودوموناس آیروژینوزا 7 درصد بودند. اگر چه قسمت اعظم نمونه برداری در فصل تابستان صورت گرفته است، اما با توجه به موضعی بودن مطالعه، محدود بودن مدت زمان بررسی و تعداد نمونه برداری و درمان افراد مبتلا با داروهای مختلف نتایج به دست آمده نمی تواند دلیل بر عدم وجود لژیونلا در بیماران مورد بررسی باشد.

هیستری جمعی با هیستری فراگیر (Epidemic hysteria) تظاهری از اختلال تبدیلی (Conversion disorder) است که غالبا" زمانی رخ می دهد که افراد یک جامعه همزمان تحت یک محرک تنش زا (Stressor) واقع شوند (1،11و12). این نوع از اختلال تبدیلی به شکلهای مختلف بالینی از جمله با تظاهر فلج اندام روی می دهد . مواردی از این اپیدمی با تظاهرات فلجی در پی واکسیناسیون همگانی در طح ریشه کنی فلج اطفال در برخی از نقاط جهان گزارش شده است (1)، در سال 1373 در فاصله زمانی بین روزهای ملی پولیو (Polio days) یک رخداد ناگهانی از این اپیدمی با تابلوی فلج در 21 دانش آموز دختر در روستای احمدآباد از توابع اردکان یزد اتفاق افتاد. در این فراگیری بیماران به وسیله یک پرسشنامه، حاوی جنبه های مختلف اپیدمیولوژیک، بالینی و آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفتند؛ و در ضمن، بررسی از نظر بهداشت محیط و حشره شناسی به طور همزمان نیز انجام گرفت. با توجه به علایم و نشانه های بارز بالینی، بیماران از نظر بیماریهای مختلف جسمی (فلج اطفال، فلج کنه ای، بیماری لایم، آرتریت های ناشی از بیماریهای بثوری ویروسی، گزش حشرات، آلرژی و...) و همچنین اختلالات روانپزشکی مورد بررسی قرار گرفتند و بعد از اینکه در معاینات و آزمایشهای اختصاصی از جنبه بیماریهای ارگانیک، یافته ای که دال بر جسمی بودن علایم و شکایتها باشد بدست نیامد، موضوع هیستری جمعی (Mass hysteria) با فراگیر مطرح شد و پس از تحلیل ویژگیهای اختلال و مشاهده سیر قاطع آن به مدت یک سال موضوع مورد تایید قرار گرفت. بیماران با جدا شدن از هم و برگزاری مسابقه ورزشی- جهت اطمینان بخشی به آنان بهبود یافتند و در نهایت، پیشنهاد شد دانش آموزان مبتلا به طور اخص از نظر سلامت روانی مورد پایش قرار گیرند.

تومورهای گرانولوز اسل (Granulosa cell) شایعترین تومورهای هورمونساز تخمدانی هستند که در دو نوع هیستولوژیک افراد بالغ و جوانان مشاهده می شود. این تومورها بیشتر اوقات استروژن و گاهی آندروژن تولید می کنند؛ به طوری که ، تظاهرات بالینی مربوط به هورمون مترشحه در تشخیص قبل از عمل نقش مهمی دارد. به علاوه ، میتوان از آن به عنوان نشانگر تومور (Tumor marker) استفاده کرد. ترشح پروژسترون توسط این تومورها تاکنون در دو بیمار گزارش شده است لذا از عوامل موثر در تولید این هورمون - توسط تومور - و اهمیت بالینی آن اطلاعات چندانی در دست نیست.در این نوشتار، دختر بچه مبتلا به تومور گرانولوزاسل با ترشح پروژسترون و استروژن که به علت اتساع و درد شکم و تظاهرات بلوغ جنسی مراجعه کرده بود، معرفی می شود . ویژگیهای بالینی این بیمار نشان میدهد که اولا" ترشح پروژسترون توسط این تومورها ارتباطی به سن بیمار و طرح باقتی تومور تدارد؛ ثانیا" پروژسترون در شرایط خاصی می تواند به عنوان نشانگر تومور ارجح نسبت به استروژن، مورد انتخاب قرار گیرد و بررسی ترشح آن را در تمام بیماران گرفتار این تومور می توان توصیه کرد.