نشریه آسیب های اجتماعی کودک و نوجوان
پیاپی 22 (تابستان 1397)

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش فرزندپروری مثبت بر خودکارآمدی، سرسختی و تاب آوری تحصیلی دختران دبستانی 9 تا 12 سال شهر شهرکرد انجام شده است. روش پژوهش، نیمه تجربی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل است. جامعه آماری پژوهش را 740 نفر از دختران دبستانی تشکیل داده اند که در سال تحصیلی 96-97 در مدارس مختلف شهر شهرکرد مشغول به تحصیل بودند. نمونه مورد مطالعه پژوهش حاضر را 40 نفر (نیز مادران آن ها) تشکیل دادند که با استفاده از روش غربالگری (ملاک انتخاب: کسب 1 انحراف معیار پایین تر از میانگین در پرسشنامه های تحقیق و تمایل مادران به شرکت در جلسات فرزندپروری) انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه 20 نفره (20 نفر در گروه آزمایش و 20 نفر در گروه کنترل)، تقسیم شدند و تحت آموزش برنامه فرزندپروری مثبت طی 8 جلسه یک و نیم ساعته و هفته ای یک بار قرار گرفتند. جمع آوری داده ها بر اساس پرسشنامه باورهای خودکارآمدی تحصیلی زیمرمن و مارتینز (1990)، پرسشنامه سرسختی تحصیلی بنیشک و همکاران (2005) و پرسشنامه تاب آوری تحصیلی سامویلز (2004)، انجام شد. اطلاعات از طریق نرم افزار SPSS  با روش تحلیل کوواریانس چند متغیری تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها نشان داد که آموزش فرزندپروری مثبت به مادران، بر خودکارآمدی تحصیلی (Eta=0.51  P<0/05 F=48.98)، سرسختی تحصیلی(Eta=0.58  P<0/05 F=41.29) و تاب آوری تحصیلی (Eta=0.62  P<0/05 F=101.39) تاثیر معناداری دارد؛ بنابراین از آموزش فرزندپروری مثبت به عنوان یک مداخله مطلوب می توان برای بهبود و تقویت خودکارآمدی، سرسختی و تاب آوری تحصیلی دانش آموزان استفاده کرد.

جرم، رابطه تنگاتنگی با شرایط زیستی، شخصیتی و حتی فردی و اجتماعی افراد دارد؛ بنابراین در این تحقیق هدف کلی، تحلیل جرم شناسی جرایم زنان زندان مرکزی اصفهان از طریق بررسی عوامل زیست شناختی، شخصیتی، فردی و اجتماعی است. روش تحقیق مبتنی بر مطالعات پیمایشی است. جامعه آماری مورد مطالعه، زنان زندان شهر اصفهان در زمان انجام مطالعه (1397) و حجم نمونه  303 نفر از زنان زندانی از طریق پرسش نامه است. نتایج نشان داد که عوامل زیست شناختی از جمله اختلالات هورمونی، ژنتیکی و کروموزومی، بلوغ زودرس، زیبایی چهره، ساختار بدنی، مسایل ارثی، هیکل، سن کم، عیب ظاهری اندام، نقص جسمانی، درشتی هیکل و عوامل شخصیتی از جمله خشونت و پرخاشگری، کم رویی و گوشه گیری، غرور و اعتماد به نفس، شخصیت خودشیفته و ضد اجتماعی و مرزی، اختلال خلقی شخصیتی و روانی، اختلال عواطف و انگیزه و تنوع طلبی، عدم احساس امنیت درونی، اضطراب و استرس، محبت از سوی خانواده، حق تعامل و روابط اجتماعی، احترام در خانواده، نقش داشتن در تصمیمات خانواده و عوامل فردی و اجتماعی از جمله رفاه و درآمد خانواده، شغل نامناسب، عدم مشارکت اجتماعی، عدم استقلال مالی، تحصیلات، رفتار اعضای خانواده، تجاوز جنسی، وابستگی به مواد مخدر، اعتقادات مذهبی، فقر فرهنگی، سابقه بزهکاری، محل سکونت، دوستان و همسایگان، فشارهای اجتماعی، امکانات تفریحی و رفاهی در بروز جرم نقش دارند. بالاترین جرایم زنان زندانی شامل کلاهبرداری، مصرف و فروش مواد مخدر و پایین ترین جرایم شامل جعل سند، قتل، فحاشی و غیره است. با توجه به یافته های به دست آمده و سطح معناداری کوچکتر از 005/0 فرضیات تحقیق تایید می شوند.

وابستگی یا اعتیاد به مواد مخدر در همه مشاغل، سطوح تحصیلی و طبقه اجتماعی دیده می شود. به نظر می رسد بسیاری از افرادی که به مواد مخدر گرایش پیدا می کنند، از مهارت های اجتماعی بهره اندکی دارند. هدف اصلی این پژوهش، بررسی اثربخشی آموزش مهارت های اجتماعی بر کاهش آمادگی پذیری به اعتیاد در دانش آموزان پسر دبیرستان شهرستان رباط کریم است.روش پژوهش حاضر آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و با گروه کنترل است. با روش نمونه گیری در دسترس، تعداد 20 دانش آموز انتخاب شده و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. تعداد جلسات درمان 8 جلسه 5/1 ساعته بوده که در آن مهارت های اجتماعی به گروه آزمایش آموزش داده شد؛ اما گروه کنترل آموزشی دریافت نکرد. ابزار سنجش در این پژوهش، مقیاس آمادگی به اعتیاد زرگری است. داده ها با روش تحلیل واریانس یک راهه بررسی شدند. نتایج نشان داد که تفاوت گروه ها در پس آزمون معنادار بوده است (01/0<p). با آموزش مهارت های اجتماعی به دانش آموزان می توان زمینه کاهش به اعتیاد را فراهم کرد.

در دنیای امروز، معنویت و دینداری  نقش مهمی در مواجه  افراد با مشکلات روان شناختی دارد. نماز و به خصوص نماز جماعت که بر اجر و معنویت آن در منابع دینی تاکید شده است، یکی از فرایضی است که فرد با انجام آن با مسایل معنوی پیوند خورده و در نتیجه می تواند به سلامت دست یابد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی تاثیر معنویت بر کیفیت و معناداری زندگی دانشجویان پسر ساکن در خوابگاه دانشگاه فردوسی مشهد است. برای انجام این پژوهش که در آن از روش علی- مقایسه ای استفاده شده، تعداد60 نفر از دانشجویان که به مدت 6 ماه به صورت تقریبا متوالی در نماز جماعت شرکت می کردند با 30 نفر دیگر که تا به حال در نماز جماعت شرکت نکرده بودند، در متغیرهای سن، جنسیت، وضعیت تاهل، سلامت جسمی، رشته تحصیلی و میزان درآمد خانواده، همتا شدند. همچنین دقت شد که هیچ یک از آنان آموزش خاصی در زمینه متغیر های وابسته ندیده باشند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی و معناداری زندگی است. برای تجزیه و تحلیل داده ها در سطحی توصیفی، از آماره های میانگین و انحراف استاندارد و در سطح استنباطی از آزمون t مستقل استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که کیفیت زندگی به همراه تمام زیر مولفه های آن (سلامت روانی، سلامت جسمی، سلامت محیط و روابط اجتماعی) در دانشجویانی که در نماز جماعت شرکت کرده اند، به طور معناداری بهتر از دانشجویان دیگر است؛ همچنین این دانشجویان در معناداری زندگی و زیر مولفه چارچوب، دارای ساختار فلسفی مشخص تری نسبت به دانشجویان دیگر بودند و در زیر مولفه تکمیل چارچوب، هیچ تفاوت معناداری بین دو گروه از دانشجویان مشاهده نشد. با توجه به نتایج بدست آمده می توان گفت که معنویت و دینداری که در انجام فریضه نمازجماعت تجلی می یابد، در ایجاد روحیه سالم و نگرش هدفمند به زندگی نقش دارد.

اگرچه ظرفیت های زیادی از سرمایه شهروندان برای مبارزه با جرم و ایجاد محیط های امن تر وجود دارد، اما تنها بخش کوچکی از شهروندان به طور فعال در آن شرکت می کنند. این مطالعه، رابطه بین انواع مختلف رفتارهای واقعی مشارکت در حوزه پلیس را از موضع یک شهروند و 3 محرک روانشناختی متفاوت، نگرش به مشارکت شهروندان، ارزش های اخلاقی و احساسات اخلاقی بررسی کرده است. شیوه پژوهش حاضر توصیفی - همبستگی با استفاده از روش پیمایشی و ابزار پرسش نامه است. در مجموع 234 شهروند تهرانی پرسشنامه را پر کرده اند. تجزیه و تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS و روش معادلات ساختاری AMOS انجام شده است. نتایج نشان داد که 4 دسته گسترده از رفتارهای مشارکتی قابل تشخیص هستند که عبارت اند از: کنترل اجتماعی (سعی در اصلاح رفتار دیگران)، مشارکت (تماس با پلیس)؛ مشارکت جمعی (ملاقات با افسر پلیس) و شناسایی (دیدگاه محله محور). بر اساس نتایج، ارزش های اخلاقی از طریق نگرش و احساسات، تاثیر غیرمستقیمی بر مشارکت داشته و نگرش نسبت به مشارکت شهروندان با هر چهار نوع رفتار گزارش شده ارتباط مثبت دارد. از این نتایج می توان در طراحی و آزمایش مداخلات برای تحریک مشارکت شهروندان استفاده کرد.

به منظور دست یابی به ابزاری مناسب و جدید برای شناسایی مکانیزم های زیربنایی اختلالات اضطرابی، این پژوهش باهدف بررسی ساختار عاملی پرسشنامه آسیب پذیری شناختی به طرح واره های اضطراب زا با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی، طراحی و انجام شده است. در یک پژوهش توصیفی با رویکرد تحلیل عاملی تاییدی از بین دانش آموزان مقطع دبیرستان شهر بیرجند که والدین آن ها در یگان های نظامی استان خراسان جنوبی مشغول به خدمت هستند، در سال تحصیلی 96-1395 نمونه ای به حجم 518 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسش نامه های آسیب پذیری شناختی  طرح واره های اضطراب زای وینتون و فرم کوتاه پرسشنامه طرح واره یانگ پاسخ دادند. اعتبار پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده است. به منظور بررسی روایی سازه از روش تحلیل عاملی تاییدی استفاده شد. داده ها به کمک نرم افزار آماری SPSS-</sub>22و Lisrel8.8  تحلیل شدند. نتایج تحلیل عاملی تاییدی، نشان داد که الگوی دوعاملی، برازش قابل قبولی با داده ها دارد. ضرایب اعتبار به شیوه همسانی درونی (آلفای کرونباخ) 88/0 و 91/0 محاسبه شد. در تایید روایی ملاکی، همبستگی بین نمره مولفه های آسیب پذیری شناختی با طرح واره های رهاشدگی، آسیب پذیری نسبت به ضرر، اطاعت و پیروی و خود انضباطی ناکافی، مثبت و معنی دار شد (01/0 > p). جمع بندی یافته های این مطالعه، نشان دهنده روایی و اعتبار مناسب این ابزار در تشخیص طرح واره های شناختی اضطراب زا در نوجوانان است.