مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی
پیاپی 27 (مهر 1400)

اضطرار، وضعی است که در آن، انسان تحت فشار درونی مجبور می‌شود یک عمل حقوقی را انجام دهد و یا مرتکب یک عمل نامشروعی شود و در پی آن به دیگری خسارت وارد کند. فعل مضطر در صورتی موجد مسئولیت است که از نظر اجتماع و اخلاق عمومی ناهنجار باشد. یکی از موضوعاتی که در معاملات مضطر می‌تواند منشا اثر حقوقی باشد، بحث سوءاستفاده از اضطرار مضطر توسط طرف دیگر معامله می‌باشد. مفهوم سوء استفاده از اضطرار در معنای عام خود هم شامل معاملات اضطراری ناشی از اکراه و هم در برگیرنده معاملات اضطراری که در معنای خاص کلمه از وضعیت اضطراری مضطر سوء استفاده شده می‌باشد. از آن جایی که ماده 206 قانون مدنی معاملات اضطراری را صحیح دانسته است، بسیاری از متعاملین با آگاهی از وضعیت اضطراری و شرایط خاص مضطر، از این حالت سوءاستفاده کرده و وارد معامله با مضطر می‌شوند. از طرفی، در مواردی متعامل، شرایط اضطراری را برای فردی ایجاد نموده و از این رهگذر وارد معامله با او می‌شود. در مقابل، آن چه از ملاک حدیث رفع فهمیده می‌شود آن است که صحت معاملات مضطر در راستای رفع حالت اضطرار وی می‌باشد. بنابراین در موارد سوء استفاده از اضطرار و در جایی که متعامل از وضعیت و شرایط اضطراری مضطر سوء استفاده نموده و بهره‌برداری ناروا می‌نماید و معامله ناعادلانه‌ای را با وی منعقد می‌سازد باید در اعتبار چنین معامله‌ای تردید نمود و از لحاظ حقوقی آن را غیرنافذ دانست و یا اینکه حداقل به مضطر این حق داده شود تا با مراجعه به دادگاه صالح، تعهد گزاف و نامعقول خود را تعدیل نموده و به حد متعارف برساند.

بین سلامت و طول عمر انسان تا اندازه زیادی ارتباط وجود دارد. سلامت جسمی، روحی و روانی را می توان از عوامل طول عمر انسان درنظر گرفت. در این زمینه نقش صله رحم (به عنوان یکی از سنت های رایج در دین اسلام) در تامین سلامت انسان قابل توجه می باشد؛ که امروزه به دلیل گسترده شدن روابط اجتماعی، مشاغل و دغدغه ها کمی مورد غفلت واقع شده است. باتوجه به تاکید اسلام و اهمیت صله رحم این مقاله درنظر دارد تا نقش آن در سلامت جسمی، روحی و روانی خانواده را با مراجعه به منابع روایی و روان شناسی به شیوه توصیفی تحلیلی و به شیوه جمع آوری اطلاعات، کتابخانه ای مورد بررسی قرار دهد. مطالب این پژوهش ذیل عناوین مفهوم شناسی صله رحم، مراتب و نقش آن در سلامت جسمی، روحی و روانی جمع آوری شده است که به نتایج زیر رسیده است: الف) صله رحم سبب سلامت جسمی و افزایش طول عمر انسان می شود. ب) صله رحم سبب برطرف شدن نیازهای روحی و روانی انسان از جمله: نیاز به محبت، وابستگی، ابراز و بیان خود و کاهش تنیدگی می شود و در نتیجه فرد احساس ایمنی و ارزش می کند.

بنابر اینکه خلاقیت بر دانش آموزان تاثیر گذار است و نقش مهمی در یادگیری آنان دارد، بکارگیری از روش ها و فنون امروزی و نوین در مرکز توجه است. در روش های خلاقانه آموزش، دانش آموزان از شکست ها و خطاهای خود نیز درس می گیرند و روند رو به پیشرفت دارند و خلاقیت بر افزایش یادگیری آنان تاثیر به سزایی دارد معلم کلاس باید همواره راهنما و هدایتگر دانش آموزان خلاق خود باشد و موقعیتی مناسب ایده پردازی را فراهم آورد تا به یاددهی و یادگیری عمیق برسد.

امام خامنه‌ای (مد ظله العالی) درباره مسایل گوناگون ازجمله جهاد، سخنانی ایراد فرمودند این سخنان گاهی ناظر بر جنگ سخت و گاهی ناظر بر جنگ نرم می باشد این پژوهش به دنبال آن است که مبانی قرآنی اندیشه امام خامنه ای ناظر بر جنگ سخت و نرم را استخراج کند. روش جمع آوری مطالب در این پژوهش کتاب‌خانه‌ای بوده و روش تحقیق توصیفی تحلیلی و در مواردی تطبیقی است. با بررسی نگاه امام خامنه‌ای (مد ظله العالی) در خصوص مبحث جهاد، اعم از جهاد سخت، جهاد نرم، اهم مبانی قرآنی ایشان مشخص شد و این نتیجه به دست آمد که در اندیشه رهبری، رهبری بر مقابله با تهدیدات و ضرورت وجود نیروهای لایق و تقویت پایگاه های نظامی تاکید دارند که سخنان ایشان براساس آیات متعدد قرآن است همچنین رهبری علاوه بر جنگ سخت، توصیه‌هایی در حوزه جنگ نرم در مباحثی چون جهاد سیاسی فرهنگی و اقتصادی و علمی داشته که سبب رشد و اعتلای جامعه اسلامی می شود و همه این بیانات ریشه های قرآنی داشته و بر منبع وحی استوار است.

سازمان ها در مواجه با تغییرات فراوان و چشم گیر در محیط های رقابتی تحت فشار زیادی برای تغییر به دنبال کسب مزیت رقابتی هستند تا در فضای کسب و کار موفقیت لازم را به دست آورند و به بقای خود ادامه دهند. یکی از عواملی که به شدت عملکرد سازمان ها به خصوص سازمان های خدماتی مانند بیمه ها را تحت تاثیر قرار می دهد بازاریابی چریکی است. هدف از این مطالعه بررسی اهمیت بازاریابی چریکی در صنعت بیمه است که به روش توصیفی و با با استفاده از منابع کتابخانه ای به رشته تحریر در آمده است . نتیجه این مطالعه نشان می دهد که بازاریابی چریکی یکی از تاکتیک های مورد استفاده بیمه می باشد که اخیرا مورد توجه محققین قرار گرفته است. این نوع از بازاریابی، با بهره گیری نوآورانه از منابع و روش ها، حداقل هزینه را برای شرکت ها به ویژه شرکت های بیمه ای و صنعت بیمه فراهم می کند. شرکت های بیمه ای با کمک بازاریابی چریکی می توانند به ایده های بسیاری دست یابند و علاوه بر سود آوری بیشتر به حفظ و ارتقای اعتماد مشتریان کمک کند.

امروزه، قراردادهای تجاری بین‌المللی به یک ضرورت انکارناپذیر تبدیل شده است. در واقع پویایی و بالندگی نظام حقوقی، بازرگانی و اقتصادی هر کشوری در گرو تنظیم این قراردادها می‌باشد. مفهوم قرارداد تجاری بین‌المللی در معنای عام، قراردادهای مربوط به مبادله کالا، ارایه خدمات و مالکیت فکری مانند قراردادهای مجوز بهره‌برداری و واگذاری حق امتیاز را شامل می‌شود. فرایند «تفسیر این قراردادها» همواره کانون توجه مراجع حل اختلاف بوده و در عین ظرافت و پیچیدگی از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. منظور از تفسیر قرارداد روشن ساختن جنبه‌های مبهم قرارداد، حتی‌الامکان بر مبنای قصد واقعی طرفین قرارداد و در غیر این صورت تفسیر بر اساس معیارهای نوعی و استنباط افراد متعارف در همان اوضاع و احوال مشابه است. هدف از تفسیر کشف خصوصیات قرارداد مطابق اراده انشاکنندگان آن است. همچنین ضرورت تفسیر قراردادهای تجاری بین‌المللی در فرض مشخص نبودن قصد مشترک طرفین ممکن است به علل متعددی باشد که رفع ابهام از آن، مستلزم اعمال ابزارها و اصول حاکم بر تفسیر این قراردادها، با تاکید بر کنوانسیون بیع بین المللی کالا 1980 وین، اصول قراردادهای تجاری بین المللی و اصول حقوق قراردادهای اروپایی است. در این پژوهش قصد داریم، اصولی را که در تفسیر قراردادهای تجاری باید مدنظر قرار گیرد، مورد بررسی قرار دهیم و ببینیم وقتی یک قاضی با یک قرارداد تجاری روبرو می‌شود برای تفسیر قرارداد باید سراغ چه اصولی برود. آیا می‌تواند از همان اصولی که در حقوق مدنی است، استفاده کند یا اینکه باید اصولی دیگر را مورد توجه قرار دهد و اگر اینطور است این اصول را باید از کجا استخراج نماید.

فلسفه ایجاد تعهد، اجرای آن و ضرورت اجرای عین تعهد قراردادی به عنوان یک اصل در همه نظام‌های حقوقی جهان پذیرفته شده است. اما گاه ممکن است با نقض تعهد قراردادی مواجه شویم. در حقوق ایران، نقض تعهدات قراردادی هنگامی ارتکاب می‌یابد که یکی از طرفین بدون علت موجه قانونی از ایفای تعهدات خود امتناع نماید. در واقع در نقض قرارداد، تقصیر یا اراده یکی از طرفین در عدم اجرای قرارداد دخیل می‌باشد. لذا چنانچه عدم اجرای تعهدات ناشی از یک عارضه خارجی و غیر ارادی باشد نقض معنا نمی‌یابد. در حقوق انگلستان، نقض قرارداد در جایی رخ می‌دهد که یک طرف از اجرای تعهد خودداری می‌کند یا در نقض قابل پیش‌بینی به طرف مقابل می‌فهماند که قصد اجرای تعهد قراردادی خود را ندارد که این مهم یکی از برتری‌های حقوق انگلستان بر حقوق کشور ما می‌باشد. در این موارد متعهدله ممکن است طرف مقابل را به خاطر نقض تحت تعقیب قراردهد، یعنی در واقع فسخ را بپذیرد و یا ممکن است تا زمان اجرا صبر کرده و طرف دیگر قرارداد را مقید سازد. در حالی که در حقوق ایران، فرا رسیدن موعد انجام تعهد یکی از شرایط ایجاد مسئولیت قراردادی متعهد می‌باشد. در حقوق انگلستان، خسارت به عنوان قاعده در مرکز طرق جبران نقض قرارداد قرار می‌گیرد، لیکن حقوق ایران با تکیه بر استواری عقود و قراردادها، اجرای عین تعهد را به عنوان قاعده در مرکز سیستم طرق جبران نقض در مقابله با نقض قرارداد قرار داده است. بر این اساس، در این مقاله آثار نقض تعهدات قراردادی و مطالبه خسارت ناشی از آن در حقوق ایران و انگلستان مورد بررسی قرار می‌گیرد.

رنگ ها از جمله نعمت های خداوند برای انسان هستند که باعث نشاط و سرزندگی شده و امید به زندگی را در انسان ایجاد و تقویت می کند. رنگ ها هرکدام تاثیرات خاصی در روح و جسم انسان دارند و بر روابط فردی و اجتماعی تاثیر می گذارند. خداوند در قرآن کریم و پیشوایان دین در کلام خویش به رنگ و تاثیرات آن بر زندگی اشاره نموده اند که این نشان دهنده اهمیت و جایگاه رنگ در زندگی انسان است. پژوهش حاضر با روش توصیفی و کتابخانه ای و با تاکید برآیات و روایات به کاربرد رنگ در سیره معصومان پرداخته است. با گرد آوری رنگ ها و موارد به کارگیری آن، به جایگاه رنگ در زندگی فردی و اجتماعی معصومان پرداخته شده است تا بتوان به الگویی مناسب در به کارگیری رنگ در عرصه های مختلف زندگی دست یافت.دراین مقاله علاوه بر بیان تفسیری هریک از آیات مربوط،به ذکر نظریات علمی پیرامون آنها نیزپرداخته شده است.