نشریه طبیعت ایران
سال ششم شماره 5 (پیاپی 30، آذر و دی 1400)

یکی از اهداف توسعه جنگل در خارج از عرصه های جنگلی، دسترسی به منافع اقتصادی است. اگرچه صنایع چوب و کاغذ در ایران، ظرفیت زیادی در ایجاد اشتغال و ارزش افزوده دارد، ولی بزرگترین چالش، دسترسی به چوب است. ایران کشور فقیری ازنظر سطح جنگل است و یکی از مسیرهای راهبردی برای تامین ماده اولیه این صنایع، تامین چوب از طریق توسعه زراعت چوب است. در 50 سال گذشته، در موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور، فعالیت های پژوهشی گسترده ای برای معرفی ارقام پرمحصول، روش های بهره برداری کوتاه مدت، کشت مخلوط، اگروفارستری و به زراعی انجام شده این موسسه نشان داد، ضریب نفوذ ارقام معرفی شده این بخش در صنوبرکاری های دایر کشور، بیش از 65 درصد است. این مطالعه نشان می دهد، یافته های علمی و فناوری های به دست آمده، مورد توجه بهره برداران و صنوبرکاران است.

تهیه بذر و نهال های شناسنامه دار و مناسب از گونه های درختی و درختچه ای جنگلی که سازگاری و تنوع ژنتیکی مناسب برای نواحی مختلف رویشی کشور داشته باشند، به عنوان پیش نیاز برنامه های اجرایی در احیاء و توسعه جنگل پذیرفته شده است. از آنجا که در برنامه راهبردی احیاء و توسعه جنگل های ایران، جنگل کاری در سطوح وسیع پیش بینی شد، لازم است توسعه باغ های بذر به عنوان راهبردی آزمون شده، بیشتر مورد توجه قرار گیرد. بر اساس تجارب پژوهشی- اجرایی موجود، مدل هایی که بین تنوع ژنتیکی و دستاورد ژنتیکی در تولید بذر تعادل ایجاد کنند، کارایی لازم در تولید انبوه و باکیفیت بذر و نهال در کوتاه، میان و بلندمدت را خواهند داشت. با این رویکرد، منابع تامین بذر هم شامل محوطه های بذرگیری و هم باغ های بذر خواهد بود. از این رو، برای تشکیل باغ بذر در نواحی مختلف رویشی، ابتدا محوطه های بذرگیری شناسایی شده و مورد ارزیابی قرار می گیرد. با ارزیابی ژنتیکی (مبتنی بر روش های مولکولی) و فنوتیپی (مبتنی بر آزمون نتاج) پایه های مناسب در هر محوطه بذرگیری، برای تامین موقت بذر پیش از تشکیل و یا بذردهی باغ های بذر و یا در مواردی به دلیل عدم امکان تشکیل باغ بذر، به صورت دایمی شناسایی و گزینش خواهند شد. در مرحله بعد، با تلفیق داده های مربوط به بررسی های مولکولی و نتایج آزمون های نتاج، تعداد مناسبی از پایه های مادری با توان ژنتیکی مناسب و قابلیت انتقال صفات برتر به نسل-های بعد، برای تشکیل باغ بذر گزینش شده و باغ بذر با نهال های این پایه های مادری تشکیل می شود.

پس از انقلاب اسلامی در سال 1357 و ورود برخی از مفاهیم فقهی همچون «حریم روستا» و «مرتع حریم» موجب شد تعریف این عبارت ها و واژه های دیگری مانند «مرتع روستایی»، «مرتع عمومی» و «مرتع عشایری» مورد بحث واقع شود. این اختلاف نظرها از زمان مصوبه ستاد مرکزی هیات های واگذاری و احیاء اراضی در سال 1368 که حریم روستا و مرتع حریم را دو مقوله شرعی و قانونی جداگانه تعریف کرد، در مباحث مرتبط با مدیریت مراتع وارد شد. تعریف صحیح عبارت هایی که بار حقوقی مهم دارند، می تواند اثر مهمی در اجرای قوانین و مقررات مربوطه داشته باشد. براساس وظایف محوله قانونی، همواره تعیین حدود مراتع و بهره برداران دارای حقوق عرفی بر عهده سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور بوده است و در این راستا برمبنای دستورالعمل های مصوب (شیوه نامه فنی اجرایی بهره برداری از مراتع کشور) در مراتع روستایی خارج از محدوده روستا، براساس عرف پروانه چرا بنام شورای اسلامی روستا صادر می شود. در مراتع غیر روستایی (مراتع عمومی و عشایری) طبق سوابق عرفی پروانه چرای دام توسط هیات ممیزی مرتع برای افراد صادر می گردد. همچنین بعد از محدوده روستا و مراتع روستایی، محدوده ی دیگر به نام مرتع حریم روستا وجود ندارد.

در محیط رقابتی امروز، بدون سرمایه گذاری برای ایجاد پیوندهای قوی و مطمین بین کارکنان، نمی توان از آنها انتظار انجام وظایف را به شکل کارآ داشت. تحلیل شبکه ی سازمانی یکی از کاربردهای روش تحلیل شبکه اجتماعی است. لذا هدف از انجام این تحقیق، تحلیل و ترسیم شبکه های ارتباطات درونی و بیرونی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور می باشد. جامعه آماری در این تحقیق را مدیران و اعضای هیات علمی موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور تشکیل می دهند که از طریق روش تمام شماری پاسخگوی سوالات تحقیق بودند. مطابق نتایج به دست آمده در تحقیق، در زمینه ارتباطات درون سازمانی، بیشترین ارتباطات مربوط به پژوهشگاه حفاظت خاک و آبخیزداری، موسسه تحقیقات خاک و آب، موسسه تحقیقات علوم دامی کشور، موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، مرکز ملی تحقیقات شوری و موسسه آموزش و ترویج کشاورزی بود. بیشترین ارتباطات برون سازمانی هم مربوط به سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کشور، دانشگاه ها، سازمان محیط زیست، سازمان هواشناسی، سازمان نقشه برداری، معاونت باغبانی وزارت جهاد کشاورزی، و انجمن های علمی زراعت، جنگلبانی، مرتعداری، بیابان و گیاهان دارویی بود. شبکه ارتباطاتی به دست آمده در هر دو نوع ارتباطات نیز از نوع همه جانبه با مشخصات سرعت قابل قبول در برقراری ارتباط، ارتباط فراگیر، دقت نسبتا خوب، و بدون ساختار از قبل تعیین شده به دست آمد.

درمنه زارها میلیون ها هکتار از رویشگاه های طبیعی کشور را به خود اختصاص می دهند و وسیع ترین اکوسیستم مرتعی ایران به شمار می روند. وابستگی انواع جوامع گیاهی و جانوری به این رویشگاه ها موید ظرفیت بالای آن ها است و مدیریت اکوسیستمی و جامع در این رویشگاه ها بسیار حایز اهمیت است.. گونه های جنس درمنه در حدود 34 میلیون هکتار از مناطق استپی و نیمه استپی ایران، پراکنش دارند که حدود 21 درصد از مساحت خشکی های کشور را در بر می گیرند. این رویشگاه ها با توجه به سختی شرایط زیستگاهی، بسیار حساس و شکننده می-باشند. تغییرات آب و هوایی، چرای مفرط و تغییر کاربری اراضی، در تعیین سرنوشت این رویشگاه ها بسیار مهم می باشند. تقسیم بندی درمنه زار با رویکرد مدیریت چرای دام نگاهی نامناسب و تحمیلی به-شمار می رود و موجب غفلت از پتانسیل واقعی این رویشگاه ها شده است، در حالیکه نتایج مطالعات مختلف صورت گرفته در این مناطق نشان می دهد متوسط تولید علوفه در این اکوسیستم ها بسیار ناچیز و حدود 150 کیلوگرم در هکتار است، این ارزش گذاری با نگاه تامین علوفه مانع اتخاذ راهبردی مناسب در سیستم دام پروری کشور برای تامین انرژی مورد نیاز دام می گردد. لذا با توجه به شکنندگی این اکوسیستم ها و خدماتی که این عرصه های طبیعی به کشور ارایه می کنند بازنگری در مدیریت آن ها در راستای استفاده از توان واقعی در حفظ تنوع زیستی و حفاظت آب و خاک امری ضروری است.

بحران آب از مهم ترین دغدغه ها در کشورهای با اقلیم خشک و نیمه خشک به ویژه در سال های اخیر است. دبی رودخانه ها به عنوان مهم ترین پارامتر هیدرولوژیکی در منابع آب سطحی، متاثر از پارامترهای اقلیمی و خشکسالی است. هدف از این تحقیق، بررسی تغییرات زمانی و مکانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک در سطح حوزه آبخیز زهره-جراحی و در بازه زمانی 5 دهه مطالعاتی (1354-1345 تا 1394-1385) است. بدین منظور از دو شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی (SDI) و هواشناسی (SPEI) استفاده شد که به ترتیب در نرم افزارهای DrinC و DIP محاسبه شده و در محیط نرم افزار ArcMap نقشه های آنها تهیه شد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که خشکسالی اقلیمی منطقه تاثیری مستقیم بر تغییرات جریان رودخانه‏ های حوضه داشته بطوریکه محاسبه شاخص های خشکسالی حوضه در بازه زمانی 50 ساله، مطابقت تغییرات زمانی و مکانی خشکسالی هیدرولوژیکی رودخانه های زهره، جراحی و کوپال را با تغییرات خشکسالی اقلیمی نمایش می دهد. شاخص خشکسالی هیدرولوژیکی و اقلیمی در چهار دهه اول بازه زمانی مطالعاتی (54-1345 تا 84-1375) ترسالی، نرمال و خشکسالی ملایم بوده است اما در دهه آخر (94-1385) خشکسالی اقلیمی و هیدرولوژیکی نشان از وضعیت خشکسالی شدید دارند. همچنین مطالعه روند تغییرات مکانی خشکسالی هواشناسی و هیدرولوژیک نشان می دهد که از شرق به غرب و پایین دشت حوضه، غالبا تغییرات به سمت تشدید خشکسالی بوده است. لذا در بازه زمانی 50 ساله، از گذشته تا به حال شاهد تشدید وضعیت خشکسالی اقلیم بوده ایم که اثرات آن به صورت خشکسالی هیدرولوژیک بروز نموده است.

راسته Neuroptera، یکی از راسته های مهم حشرات محسوب می شود که شامل بالتوری های سبز و قهوه ای، شیر مورچه ها و چند خانواده دیگر هستند. اعضای این راسته نقش بسیار مهمی را در کنترل طبیعی بندپایان زیان آور گیاهان مرتعی، زراعی و باغی ایفا می کنند. از آنجایی که اطلاعات کمی در مورد فون افراد این راسته در ایران و خصوصا استان کردستان وجود دارد، سعی شده است که بخشی از فون بالتوری های استان مورد مطالعه قرار گیرد. بررسی هایی به منظور جمع آوری و شناسایی گونه های این راسته با استفاده از تله نوری و توردستی در طی سال 1391 انجام شد. نمونه ها بعد از جمع آوری، به آزمایشگاه منتقل و نمونه های بالغ اتاله و برچسب مربوطه نصب و سپس با استفاده از منابع معتبر مورد شناسایی قرار گرفتند. در این مطالعه، جمعا تعداد 19 گونه از چهار خانواده Ascalaphidae، Chrysopidae، Myrmeleontidae و Nemopteridae مورد بررسی قرار گرفتند که تمامی گونه ها برای نخستین بار از استان گزارش می شوند. همچنین ویژگی های بارز ریخت شناسی، مختصات جغرافیایی و عکس های تعدادی از گونه ها برای مناطق ارایه شده است.

آتش سوزی بر تمام اجزای اکوسیستم از جمله آب، هوا و خاک موثر است و موجب افت کیفیت و عدم پایداری آن ها می شود. در این پژوهش به منظور بررسی تاثیر آتش سوزی بر برخی خواص خاک، نمونه های خاک سوخته (توسط روستاییان بومی) و شاهد از عمق سطحی (cm30-0) طی سه سال متوالی (1397-1398-1399) ازمنطقه سولان همدان برداشت شد ومقادیرکربن آلی، فسفر و پتاسیم، شوری، اسیدیته، آهک، شن، رس و سیلت آن ها، اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که آتش سوزی سبب افزایش درصد شن (2/19 درصد) و کاهش درصد سیلت و رس (9/39 و 9/5 درصد) گردید. فسفر قابل دسترس خاک در تیمار سوخته افزایش (4/47 درصد) یافت. مقادیر آهک و اسیدیته خاک در هر دو تیمار شاهد و سوخته بسیار نزدیک بود. میزان ماده آلی (30درصد)، پتاسیم قابل دسترس (45/8 درصد) و شوری خاک (16 درصد) در تیمار آتش سوزی کاهش یافت. طی گذشت سه سال پس از آتش سوزی، درصد شن افزایش و درصد آهک و شوری خاک کاهش یافت اما تغییرات سایر خصوصیات روند مشخصی نداشت. بنابراین با توجه به نتایج به دست آمده لازم است مدیریت مناسب بر اکوسیستم های طبیعی صورت گیرد تا از آتش سوزی های عمدی و غیرعمدی جلوگیری شود و در صورت بروز چنین حوادثی با افزایش مواد آلی و تقویت جانداران خاک، این مناطق را احیا کرد و توان تولید آن ها را بالا برد.

همان طور که در شماره های گذشته نشریه طبیعت ایران مطرح شد، پس از وقوع بحران گرد و غبار در استان خوزستان در سال 1395، مسئولیت مطالعه و ارایه برنامه برای برون رفت از این بحران بر عهده موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور قرار گرفت، در این رابطه، موسسه پس از تشکیل کارگروه و انجام مطالعات گسترده ، برنامه عملیاتی تثبیت ریزگرد خوزستان را ارایه داد.در سه شماره گذشته نشریه طبیعت ایران، در مورد گرد و غبار خوزستان مطالب مفصلی از زبان مدعوین محترم منتشر شد. کارگروه مطالعاتی ریزگرد موسسه، پس از استان خوزستان، موضوع گرد و غبار سیستان را نیز، که سابقه طولانی دارد، مطالعه و بررسی کرد. نتایج این مطالعات با موضوع «بررسی ویژگی ها و مسایل مختلف گرد و غبار در سیستان»، در این شماره از گفت و گوی چالشی نشریه طبیعت ایران با حضور آقای مهندس محمد فیاض، سرناظر محترم عالی نظارت کارگاهی عملیات ریزگرد و سرکار خانم دکتر فاطمه درگاهیان، رییس محترم گروه تحقیقات اقلیم و بیابان کارگروه مطالعات ریزگرد طرح و بررسی می شود.

پارک ملی خبر و پناهگاه حیات وحش روچون مجموعا با مساحت 178608 هکتار و در استان کرمان و در محدوده شهرستان های بافت و ارزوییه واقع شده است . در مجموع 730 گونه و تقسیمات تحت گونه ای از منطقه تشخیص داده شد .مهمترین تیره های گیاهی شامل: Asteraceae با 88 گونه Papilionaceae , با 87 گونه ، Poaceae با 74 گونه ، Brassicaceae با 52 گونه ، Lamiaceae با 45 گونه ، Caryophyllaceae با 38 گونه می باشند ، جنس Astragalus با 53 گونه بیشترین تعداد و Nepeta با 12 گونه و Salvia با 10 گونه از جنس های بزرگ منطقه خبروروچون می باشند. همچنین ناحیه کوهسری (آلپاین) کوه بزرگ خبر مورد بررسی قرار گرفت که در شیب های مختلف آن متفاوت است و بالاتر ازحد نهایی جامعه جنگلی ارس می باشد . گیاهان کوهسری با توجه به بررسیهای بعمل آمده ، 67 گونه شناسایی شد . مهمترین تیره های گیاهی شامل : Asteraceae با 12 گونه ، Papilionaceae با 10 گونه و Lamiacaeae و Rosaceae هر یک با 5 گونه. همی کریپتوفیت ها به میزان 49 درصد بیشترین طیف زیستی گونه های گیاهی آلپاین می باشد.

1-همگان پدیده ای به نام «مهاجرت از ایران » را پذیرفته اند و کمتر کسی است که به آن شک داشته باشد، به طوریکه حتی کمیت آن هم قابل مجادله نیست و خروج سالانه کم وبیش 150 هزار نفر در بیشتر مصاحبه ها و گزارشها دیده می شود. علاوه بر افزایش در آمار مهاجران، تغییر در الگوی مهاجرت نیز قابل مشاهده است.خروج توده ای در جریان انقلاب اسلامی اتفاق افتاد، این توده شامل قشر وسیعی از سیاستمداران، نظامیان، صاحبان سرمایه، نویسندگان و هنرمندان فعال در رژیم پهلوی بود. پس از آن، خروج مخالفان نظام بود که بیشتر وابسته به گرو ه های سیاسی با مشی مسلحانه در قبال نظام نوپا بودند. رقابت ها و برخوردهای سیاسی درون نظام در اتفاقهای کوی دانشگاه در سال 1378 و انتخابات ریاست جمهوری در سال 1388 ، نوع مهاجرت جدیدی را رقم زد و زمینه خروج تعدادی از فعالان سیاسی و دانشجویان را به وجود آورد. درست است که این نوع مهاجرت ها ازنظر کیفیت نیروی انسانی چشمگیر بود، ولی ازنظر کمی زیاد نبود.2-انگلستان میزبان بیست و ششمین کنفرانس اعضای کنوانسیون تغییر اقلیم سازمان ملل متحد COP26 است که در تاریخ 31 اکتبر تا 12 نوامبر سال 2021 در اسکاتلند، شهر گلاسگو (Glasgow) به صورت مشترک با ایتالیا برگزار شد. بریتانیا سعی داشت قبل از برگزاری کنفرانس نشان دهد که متعهد به همکاری با همه کشورها و پیوستن نیروهای خود به جامعه مدنی، شرکتها و افرادی است که در خط مقدم تغییرات آب وهوایی فعالیت های اقلیمی را تشویق می کنند.

گیاهان دارویی، یک صنعت نوظهور در بخش کشاورزی با رشد متوسط سالانه 15/5درصد است. میزان تجارت جهانی کنونی گیاهان دارویی بیش از 150 میلیارد دلار است که پیش بینی می شود توسعه تجارت آن تا سال 2025 به بیش از 450 میلیارد دلار و تا سال 2050 به بیش از 5.000 میلیارد دلار برسد (یورومانیتور، 2017). عمده کشورهای صادرکننده گیاهان دارویی چین، هند، مصر، آلمان و آمریکا و عمده کشورهای واردکننده گیاهان دارویی آلمان، آمریکا، فرانسه، کره جنوبی و ژاپن هستند (یورومانیتور، 2017).با توجه به گزارش های ارایه شده، ارزش اقتصادی گیاهان دارویی، فقط در بازار آمریکا تا سال 2011 میلادی، حدود دو میلیارد و 200 میلیون دلار پیش بینی شده است، در حالی که، ارزش صادرات گیاهان دارویی ایران در سال 1399 حدود 570 میلیون دلار بوده است. با توجه به اینکه ایران دارای فلور متنوعی از گیاهان دارویی است، متاسفانه در تجارت جهانی گیاهان دارویی از جایگاه اقتصادی چندان مناسبی برخوردار نیست.

بی شک طبیعت ایران وامدار مردان و زنان با اراده ای است که با وجود مشکلات و ناملایمات روزگار، به واسطه عشق به وطن، جای جای کشور را پیمودند و در شناسایی گیاهان و طبیعت این سرزمین تلاش کردند. در میان متخصصان علوم طبیعی، گیاهشناسان به دلیل ماهیت کار، بیش از سایر محققان در طبیعت حضور دارند و برای مشاهده مراحل رویشی انواع گیاهان در فصول مختلف به طبیعت ایران سفر میکنند. آنها، همچنین ناچارند تا نقطه به نقطه عرصه های طبیعی را پیمایش کنند تا گیاهی را ناشناخته رها نکنند. بدون تردید در میان جامعه متخصصان و محققان گیاهشناسی ایران، نام دکتر ولی اله مظفریان به دلیل تلاش فراوان در شناسایی فلور ایران، تدوین و انتشار کتابهای گیاهشناسی و گیاهان متعددی که شناسایی و برای اولین بار به جهان معرفی کرده اند، جایگاه خاص و ویژ ه ای دارد.

جنس .Scorzonra L از تیره کاسنی (Asteraceae) دارای 18 گونه انحصاری در ایران است؛ Scorzonera persica Boiss. & Buhse، یکی از این گونه های انحصاری است و تا به حال تنها از سه نقطه در کشور جمع آوری و گزارش گردیده است. جایگاه حفاظتی این گونه بر اساس شیوه نامه اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) و با استفاده از معیارهای اندازه جمعیت، سطح تحت اشغال، درصد حضور، کیفیت رویشگاه و زادآوری طبیعی تعیین شد. سطح تحت اشغال (AOO) این گونه با اندازه گیری میدانی در رویشگاه های آن 2/0 کیلومتر مربع و میزان حضور گونه در محدوده انتشار آن (EOO) با استفاده از نرم افزار GeoCAT، 2720 کیلومتر مربع برآورد شد و به این ترتیب این گونه در معرض خطر انقراض (EN) قرار دارد. انجام عملیات عمرانی و چرای دام در رویشگاه این گونه، از جمله عوامل تهدید کننده حیات این گونه هستند؛ بنابراین حفاظت از این گونه با قرق رویشگاه آن ضروری به نظر می رسد.

گونه Diaphanoptera stenocalycina Rech. f. & Schiman-Czeika متعلق به تیره میخک (Caryophyllaceae) و با شکل بالشتکی است. این گونه بطور انحصاری از محدوده شرق پارک ملی گلستان و ناحیه همجوار آن در غرب استان خراسان شمالی شناخته شده است. در این تحقیق، جایگاه حفاظتی این گونه بر اساس شیوه نامه و معیارهای اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN) بر پایه سه معیار سطح تحت اشغال (AOO)، میزان حضور یا محدوده انتشار (EOO) و اندازه جمعیت بررسی گردید. بر این اساس، مقادیر AOO و EOO به ترتیب 5/1 و 078/164 کیلومترمربع محاسبه شد. بر اساس مولفه های IUCN جایگاه حفاظتی گونه بصورت"در بحران انقراض (CR)" تعیین گردید. کوچک بودن جمعیت، زادآوری متوسط، حفر شیارهای غیراصولی در رویشگاه این گونه و خشکسالی از مهمترین عوامل تهدید کننده بقاء گونه می باشد. جهت حفظ این گونه پیشنهاد می شود در برنامه های حفاظت از زیستگاه های طبیعی علاوه بر حیات وحش به حفظ گونه های گیاهی نیز توجه ویژه ای شود. با توجه به نادر بودن گونه، نگهداری بذر گونه در بانک های بذر و کشت در باغ های گیاهشناسی پیشنهاد می شود.

محیط گرم و خشک بیابان منجر به تفاوتهای ژنتیکی بسیاری بین جنس های نر و ماده گیاه جوجوبا شده است که میتواند تولید جوجوبا را افزایش دهد، گیاه جوجوبا جزو 6 درصد از گیاهانی است که برای تکثیر به گیاه نر و ماده نیاز دارد. بررسی های جدید نشان می دهد، جنس های نر و ماده گیاه جوجوبا آنقدر از هم متمایز شده اند که ژنهای جنسی جدیدی نسبت به سایر موجودات زنده شناخته شده دارند. این کشف ممکن است در توسعه تست DNA، به منظور شناسایی گیاهان جوجوبای نر و ماده ای کمک کند که نمی توانند به عنوان نهال از یکدیگر تشخیص داده شوند و چگونگی سازگاری گیاهان با تنشهای محیطی را نیز نشان دهد.

تولید انرژی های تجدیدپذیر به طور سالیانه، در حال افزایش است، ولیکن محققان دانشگاه فناوری چالمرز (Chalmers) و دانشگاه لوند (Lund) در سوید و دانشگاه اروپای مرکزی در وین اتریش، پس از بررسی نرخ رشد انرژی های بادی و خورشیدی در 60 کشور جهان، به این نتیجه رسیدند که در این مسیر،تقریبا هیچ کشوری به اندازه کافی سریع حرکت نمیکند،تا ازگرم شدن 1/5 تا 2 درجه سانتیگرادی کره زمین جلوگیری شود. مقاله «پویایی رشد ملی انرژی های بادی و خورشیدی، در مقایسه با میزان رشد موردنیاز برای تامین اهداف تغییر اقلیم جهانی» که توسط ،Aleh Cherp، Vadim Vinichenko Na- نوشته و در مجله Jessica Jewell و Jale Tosun، Joel A.Gordon ture Energy چاپ شد. جسیکا جول (Jessica Jewell)، دانشیار انتقال انرژی در دانشگاه صنعتی چالمرز می گوید:«این اولین بار است که حداکثر نرخ رشد تولید انرژی های تجدید پذیر، به طور جداگانه و دقیق، در کشورهای مختلف اندازه گیری میشود و عظمت چالش جایگزینی منابع انرژی سنتی با انرژی های تجدیدپذیر و نیز، نیاز به کشف فناوری ها و روش های مختلف رانشان میدهد.»

درست مانند انسانها، گیاهان هم میخواهند فرزندانشان (دانه هایشان) موفق به ادامه حیات شوند. برای اینکه بذرها به گیاه تبدیل شوند، باید دور از والدین خود کاشته شوند تا رقابت برای آب، مواد مغذی و نور به حداقل برسد. اما گیاهان در خاک ریشه دارند و اغلب نمی توانند بذرهای خود را به تنهایی پراکنده کنند، بنابراین باید خلاق باشند. به عنوان مثال، برخی از گیاهان مانند stickseed Hackelia virginaina، دانه های خود را بسیار چسبناک می کنند، به طوریکه به رهگذران می چسبند. گیاهان دیگر مانند جنس افرا، بال هایی برای دانه های خود ایجاد کرده اند تا بتوانند با باد سر بخورند. بسیاری گیاهان از متابولیت های ثانویه در میوه هایشان استفاده می کنند، به این امید که حیوانات آنها را بخورند و در مکان جدیدی دفع کنند. بااین حال، گیاهان باید در زمانبندی خود دقت کنند. اگر گیاهان به طور دایم و قبل از رسیده و آماده شدن بذر، حیوانات را جذب کنند، دانه ها به ثمر نخواهند نشست. برای جلوگیری از این امر، متابولیت های ثانویه فقط در زمان رسیدگی بذر و برداشت میوه تولید می شوند.

اصولا نقد یک اثر تالیفی کاری دشوار است چرا که تصنیف یک اثر جدید امری دشوار و مبتنی بر سالیان طولانی تحقیق و تجربه است. مخصوصا در مورد چنین اثری که در پیشگفتار آن نویسندگان بیان نموده اند که این کتاب فشرده ای از تجربیات علمی مولفان است. چرا که فشرده نمودن مطالب نتیجه خلاصه کردن موضوعات است و این خلاصه کردن گاهی موجب خلل در انتقال مفاهیم و مطالب به خواننده می شود. ولیکن نقد این اثر شاید بیشتر از همه خوانندگان به مولفان کمک می کند تا در ویرایش بعدی این کتاب ارزشمند، نسبت به رفع نقاط ضعف و ارتقای نقاط قوت آن اقدام نمایند.پس از مطالعه کتاب اولین نکته به عنوان بر می گردد. عنوان کلی "تجربه راهبردی در طراحی منظر و فضای سبز ایران" با زیر عنوان: "برداشتی از باغ گیاهشناسی ملی ایران" دارای تناقض است. چرا که طراحی منظر و فضای سبز در ایران بسیار وسیع است و تعمیم این تجربیات راهبردی برای کل این حوزه گسترده امکان پذیر نیست مخصوصا اینکه درشت نوشتن " طراحی منظر و فضای سبز در ایران" به این برداشت دامن زده است. شاید اگر عنوان "طراحی پوشش های گیاهی در فضای سبز ایران بود" و یا عنوان به صورت کامل با اندازه یکسان نگاشته می شد این تعبیر کمتر رخ می داد.