فهرست مطالب
نشریه علوم و فنون سازندگی
سال یکم شماره 3 (پیاپی 1، پاییز 1399)
- تاریخ انتشار: 1399/06/18
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 1-8
افزایش حجم تجارت جهانی و تغییرات مربوط به آن در محیط اقتصادی کشورها، سبب افزایش رقابت در کسب وکارها گردیده و بینالمللیسازی را از طریق صادرات خدمات فنی و مهندسی به یکی از مولفه های اساسی استراتژیهای کسب وکار در بسیاری ازکشورهای جهان تبدیل نموده است. علیرغم وجود مدلهای متفاوت برای بین المللی سازی شرکتها مدل آپسالا، یکی از مدلهای رایج در بسیاری از کشورها است و با یک فرآیند دقیق و تدریجی و با توجه به فاصله روانی با کشورهای هدف، فرآیند صادرات کالا وخدمات فنی و مهندسی را توسعه میدهد. این مدل با عملکردی چهار مرحلهای از طریق صادرات موردی خدمات، صادرات از طریق نماینده، صادرات از طریق ایجاد شعبات و درنهایت با ارایه خدمات از کشور هدف، سازمان را بالغ مینماید. این تحقیق از حیث هدف،کاربردی و از حیث روش، پیمایشی است و با مطالعات کتابخانه ای و مصاحبه با خبرگان و همچنین تحلیل دقیق معیارهای فاصله روانی منطبق بر مدل آپسالا انجام شده است. با توجه به بررسیها، معین شد نقاط ضعف ارایه شده برای 7این مدل درحوزه کارهای عمرانی برای ایران و کشورهای منطقه نسبت به نقاط قوت ناشی ازکوتاهی فاصله روانی حاصله از مشترکات فیمابین، ناچیز بوده و به نظرمیرسد مدل آپسالا درصادرات خدمات فنی و مهندسی ایران با کشورهای اسلامی و منطقه ای مدلی مناسب است و همچنین با تمرکز برکشورهای همسایه ایران برای تعیین کشورهای هدف در امر صادرات خدمات فنی و مهندسی،کشورهای عراق و افغانستان در اولویت اول و کشورهای عمان و قطر دراولویتهای بعدی قرار دارند.
کلیدواژگان: فاصله روانی، کشورهای هدف، صدور خدمات فنی و مهندسی -
صفحات 9-19
هدف اصلی این مقاله بررسی خلاهای دانشی در توسعه صنایع نفت و گاز کشور میباشد. خلاهای دانشی اولا باعث استخراج و برداشت غیر بهینه ذخایر و منابع نفتی و ثانیا استفاده ناقص از زنجیره ارزش محصولات و مشتقات نفتی و پتروشیمیایی شده است. به عبارت دیگر از طرفی ضریب برداشت ذخایر نفتی در حد پایینی قرار داشته و از طرفی دیگر عدم توسعه صنایع تکمیلی و پایین دستی پتروشیمی، باعث شده است خام فروشی یا فروش محصولات پایه، بیشترین سهم را در تحصیل درآمدهای ارزی کشور داشته باشد. در این وضعیت برای کسب درآمد بیشتر به ناچار رویکرد افزایش حجم محصولات صادراتی مورد توجه بوده و به این جهت ارزش واحد حجم محصولات صادراتی نفتی و پتروشیمی در ایران در حد پایینی قرار دارد. در ابتدای مقاله به طور گذرا مبانی و مفاهیم دانش محوری تشریح میشود. سپس میزان ذخایر نفت و گاز ایران مرور شده و جایگاه ایران از لحاظ این منابع در کل دنیا نشان داده شده است. جایگاه برتر ایران میتواند برگ برندهای در تعاملات و مناسبات اقتصادی و سیاسی در منطقه و در سطح بین الملل قلمداد شود. در ادامه، کاربرد نفت و گاز در بخشهای مختلف مورد بررسی قرار گرفته است. در انتها پیشنهاداتی برای ایجاد ارزش افزوده از طریق ازدیاد برداشت و تکمیل زنجیره ارزش مشتقات نفتی و محصولات پتروشیمی با بکارگیری اصول اقتصاد دانش محور ارایه شده است.
کلیدواژگان: اقتصاد دانش محور، زنجیره ارزش، خام فروشی، دانش محوری -
صفحات 21-32
بر خلاف دهه های قبلی که توسعه دانش در حوزه موج شکنها در زمینه تدقیق فرمولهای طراحی و توسعه اجزاء در جهت افزایش مقاومت و بهبود رفتار بوده است، پیشرفتهای اخیر در حوزه سازه های ساحلی عمدتا در حوزه استفاده از تکنولوژیهای نوین برای طراحی و ساخت موج شکنهای سازگار با محیط زیست و دوستدار محیط زیست میباشد. در این حوزه عمده تلاشها بر دو محور، تولید انرژی پاک و ایجاد فضای مناسب زیستی برای موجودات دریایی میباشد که در این مقاله سعی شده است تعدادی از این طرحهای اجرا شده، جهت آشنایی کلی، معرفی گردند. ایده خلاقانه تولید انرژی الکتریکی با استفاده از تغییراتی در موج شکنها، اگرچه در حال حاضر منجر به ظرفیت و بازده تولید کمی شده است، ولی پیشبینی میشود که پیشرفتهای فنآورانه در آینده به میزان قابل توجهی ظرفیت و بازدهی را بالا خواهد برد. بررسیها نشان میدهند که در این زمینه ها کار جدی در ایران صورت نپذیرفته است دراین مقاله پیشنهاداتی برای ایجاد پایگاه و ایستگاه مطالعاتی در راستای امکان استفاده از این ثروت پاک در آینده، ارایه شده است.
کلیدواژگان: موج شکن های نوین، سازگار با محیط زیست، انرژی موج -
صفحات 33-39
امروزه با توجه به رشد تکنولوژی، کنترل و مدیریت آسان و برخط بر دارایی های فیزیکی و بهبود عملکرد مستمر آنها، توسعه روشهای نگهداری و تعمیرات، یک نیاز مهم و ضروری میباشد. در این راستا لازم است مدیریت سازمان با استفاده از ابزارهای کنترل و برنامه ریزی در حوزه نگهداری و تعمیرات، علاوه بر مدیریت هزینه، به بهبود عملکرد مستمر و افزایش قابلیت اطمینان ماشین آلات دست یابد. از آنجاییکه هزینه نگهداری و تعمیرات ماشین آلات بخش قابل توجهی از منابع یک سازمان عمرانی را در بر میگیرد و با نگرش به اینکه نگهداری و تعمیرات یکی از ضروریات هر سازمان عمرانی بوده و شاخصهای معینی در جهت مدیریت بهینه آنها وجود ندارد، لذا به منظور ساماندهی و ایجاد وحدت رویه بر آن شدیم تا با بهره گیری از مقالات معتبر علمی، استفاده از بانک اطلاعاتی جامع ماشین آلات قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) بهعنوان بزرگترین پیمانکار کشور، شاخصهای کلیدی جهت مدیریت ماشینآلات تدوین نماییم.
کلیدواژگان: قابلیت اطمینان، نگهداری وتعمیرات، مدیریت، شاخص های کلیدی -
صفحات 41-50
صنعت ریلی یکی از صنایع مهم و روز دنیا است که در بندهای سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به صورت مستقیم و غیر مستقیم بسیار مورد توجه قرار گرفته است. رویکرد اقتصاد مقاومتی موجب خواهد شد تا با تغییر شرایط بینالمللی این صنعت از آسیبها، تحریمها و قطع مراودات بینالمللی مصون بماند. برای تحقق اقتصاد مقاومتی، از سه اصل ارتقاء بهرهوری و توانمندیهای داخل کشور، صرفه جویی در مصرف و عدم اتکاء به منابع خارجی باید بهره برد. این موضوع باید در عرصه راه و شهرسازی مورد توجه بیشتری قرار گیرد زیرا علاوه برایجاد زیرساختهای کشور که پیش نیاز و پشتوانه سایر عرصههای اقتصادی است گردش مالی قابل توجهی نیز در آن اتفاق میافتد. در این میان راهآهن به عنوان یک شریان ارتباطی بسیار مهم بین بخشهای مختلف عمل میکند و در صورت اختلال در آن، اثرات منفی اقتصادی به وجود میآید. در این پژوهش، علاوه بر تحلیل و بررسی فعالیتهای راهآهن با رویکرد اقتصادی به نقش قرارگاه سازندگی خاتمالانبیاء(ص) در این حوزه پرداخته شده است. مشاهده شد با توجه به اینکه راههای ریلی خطوط اتصال بین شهرها و کشورها هستند و به سبب انتقال محصولات و منابع، دارای اهمیت زیادی میباشند. گسترش و بهبود کیفیت راهآهن باعث تسریع انتقال و افزایش کارآمدی فعالیتها میشود و خودکفایی در این زمینه با کمک اقتصاد مقاومتی، علاوه بر سودآوری اقتصادی میتواند کشور را از هرگونه ضربه احتمالی در این حوزه مصون بدارد.
کلیدواژگان: اقتصاد مقاومتی، حمل ونقل، راه آهن، قرارگاه سازندگی خاتم الانبیاء(ص) -
صفحات 51-64
زنجیره ارزش سنگ فسفات، اگرچه از حیث تعداد، کاربردهای زیادی را در بر میگیرد ولیکن از حیث حجم تولید توسط بازار کودهای شیمیایی هدایت میگردد. تقریبا 90% سنگ فسفات تولیدی در جهان به مصرف تولید کودهای شیمیایی میرسد. مهمترین و پرکاربردترین محصول نهایی در زنجیره ارزش فسفات کودهای آمونیوم فسفاتی هستند که از واکنش اسید فسفریک و آمونیاک در واحد های پتروشیمی تولید میگردند. صنعت کودهای شیمیایی ترکیبی به طور مستقیم وابسته به توسعه یافتگی صنایع معدنی و پتروشیمی و دسترسی به مواد اولیه این صنایع میباشد. ایران با توسعه پتروشیمی های اوره و آمونیاک توانسته است با صادرات حدود 5/0 میلیارد دلاری، جایگاه نسبتا مناسبی در بازار 13 میلیارد دلاری اوره بهعنوان مهمترین کود نیتروژنه داشته باشد، با این حال توسعه نیافتگی صنعت فسفات در ایران سبب شده است سهمی از بازار 25 میلیارد دلاری کودهای ترکیبی نداشته باشد. این درحالی است که بازار هند بهعنوان بزرگترین وارد کننده کودهای شیمیایی ترکیبی در دسترس ایران میباشد. انرژی گازی ارزان قیمت، فراوانی گوگرد (بهعنوان ماده اولیه تولید اسید سولفوریک) و تولید بالای آمونیاک در کشور، مزایای رقابتی ایران در تولید کودهای شیمیایی ترکیبی می باشند. تخمین ها حاکی از آن است که ایران برای خودکفایی در تولید اسید فسفریک و کودهای شیمیایی خود نیاز به 500 هزار تن واردات سنگ فسفات بیش از مقدار کنونی داشته و در صورت حرکت برای تصاحب حداقل 5% از سهم بازار کودهای شیمیایی کشور هند، نیاز به 600 هزار تن سنگ فسفات دیگر نیز خواهد داشت.
کلیدواژگان: سنگ فسفات، اسید فسفریک، کودهای شیمیایی، دی آمونیوم، بازار کود
-
Pages 1-8
The increasing the volume of world trade and its changes in the economic environment of the countries, has increased the competition in business and has made the internationalization as one component of the strategy of the business in many countries of the world through exporting the technical and engineering services. Despite the existence of different models for the internationalization of companies, the Apsala model is one of the most common models in many countries and this model develops the process of exporting of the goods and technical and engineering services with a precise and gradual process, and with considering the psychological distance with the target countries as well. This model matures the organization by providing a four stages performance through case exports of services, exports through representation, exports through the creation of branches, and finally by providing services from the target country. This research is a survey in terms of purpose and application and in terms of method, and is consistent with library studies and interviews with experts, as well as accurate analysis of psychological distance criteria. According to studies carried out, it has been cleared that weaknesses introduced for this model in the field of construction works for Iran and for regional countries comparing the strengths due the short psychological distance resulting from the multilateral commonalities is insignificant and it seems that the Apsala is an appropriate model for exporting the Iranian technical and engineering services to names and regional countries, as well as focusing on neighboring countries of Iran to determine the target countries for exporting the technical and engineering services, Iraq and Afghanistan are the first priority, and Oman and Qatar are the next.
Keywords: Psychological distance, target countries, export of technical, engineering services -
Pages 9-19
The main purpose of this article is to investigate the knowledge gaps in the development of the country's oil and gas industry. Knowledge gaps have, firstly, led to inefficient extraction of oil reserves and resources, and secondly, incomplete use of the value chain of oil and petrochemical products and derivatives. In other words, on one hand, the coefficient of extraction of oil reserves is low and on the other hand, the lack of development of complementary and downstream petrochemical industries has caused the sale of crude or sales of basic products, as the largest share in foreign exchange earnings. In this situation, in order to earn more income, the approach of increasing the volume of export products has to be considered inevitably, and therefore the unit value of the volume of oil and petrochemical export products in Iran is at a low level. At the beginning of the article, the basics and concepts of knowledge-based are briefly explained. Then the amount of Iran's oil and gas reserves is reviewed and Iran's position in terms of these resources in the world is shown. Iran's superior position can be considered as a trump card in economic and political interactions and relations in the region and at the international level. And then, the use of oil and gas in different sectors is examined. Finally, suggestions for creating added value by increasing harvests and completing the value chain of petroleum products and petrochemical products are presented through using the principles of knowledge-based economy
Keywords: Knowledge-based economy, Value Chain, raw material sales, knowledge-based -
Pages 41-50
The railway industry is one of the most important and up-to-date industries in the world, which has been directly and indirectly considered in the general policy clauses of the resistance economy. The approach of a resistance economy will make the industry safe from damages, sanctions and the cessation of international relations by changing the international conditions. To achieve a resilient economy, the three principles of improving productivity and capabilities within the country, saving consumption and not relying on external resources must be used. This issue should be given more attention in the field of roads and urban development, because in addition to creating the country's infrastructure, which is a prerequisite and support for other economic areas, a significant financial turnover occurs in it. Meanwhile, the railway acts as a very important communication artery between different sectors, and if it is disrupted, there will be negative economic effects. In this research, in addition to analyzing the railway activities with an economic approach, the role of Khatam al-Anbia (PBUH) Construction Organization in this area has been discussed. It was observed that due to the fact that railways are the connecting lines between cities and countries and are of great importance due to the transfer of products and resources, as a result, the expansion and improvement of railway quality accelerates the transfer and increases efficiency. Self-sufficiency in this field with the help of resistance economy, in addition to economic profitability can protect the country from any possible impact in this area.
Keywords: Resistance Economy, Transportation, Railway, Khatam Al-Anbia (PBUH) Construction Organization -
Pages 51-64
Phosphate value chain, although in terms of number, has many applications, but in terms of production volume is driven by the chemical fertilizer market. Approximately 90% of the phosphate produced in the world is used for the production of chemical fertilizers. The most important and widely used end products in the phosphate value chain are ammonium phosphate fertilizers, which are produced from the reaction of phosphoric acid and ammonia in petrochemical units. The compound fertilizer industry is directly related to the development of the mining and petrochemical industries and access to raw materials for these industries. With the development of urea and ammonia petrochemicals, Iran has been able to have a relatively good position in the market of 13 billion dollars of urea as the most important nitrogen fertilizer with exports of about 0.5 billion dollars, however, the underdevelopment of phosphate industry in Iran has caused no market share of $ 25 billion in compound fertilizers has been achieved .Cheap gas energy, abundance of sulfur (as a raw material for the production of sulfuric acid) and high production of ammonia in the country, are among Iran's competitive advantages for the production of chemical fertilizer. Estimates indicate that Iran needs 500,000 tons more phosphate imports than the current amount to be self-sufficient in the production of phosphoric acid and chemical fertilizers, and if it moves to gain at least 5% of India's chemical fertilizers market, it will need another 600 thousand tons of phosphate rock.
Keywords: Phosphate rock, phosphoric acid, chemical fertilizers, diamonium, fertilizer market