فهرست مطالب

نشریه تحقیقات بذر
پیاپی 41 (زمستان 1400)

  • تاریخ انتشار: 1401/06/01
  • تعداد عناوین: 6
|
  • ابوالفضل لولایی*، علی خلیلی، هدایت محمدی، سارا اسلامی صفحات 1-14

    یکی از روش های موثر برای غلبه بر تنش در جوانه زنی بذور، استفاده از تکنیک پرایمینگ بذر است. به این منظور به بررسی تاثیر پیش تیمار اسیدسالسیلیک بر جوانه زنی و برخی خصوصیات بذر گیاه دارویی گل گاوزبان (Borago officinalis. L ، در شرایط تنش شوری، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با سه سطح اسیدسالسیلیک با غلظت غلظت (500، 1000 و 1500 میلی مولار) و تنش شوری با غلظت های (50، 100 و 150 میلی مولار) بودند. صفات مورد آزمایش شامل طول، وزن و نسبت ریشه چه و ساقه چه، غلظت پروتیین بذر، درصد جوانه زنی بذر بودند. بر اساس نتایج بدست آمده در پاسخ به شرایط تنش شوری، سطح رشد مرفولوژیکی بذور به شدت تغییر کرد، کاهش طول ریشه چه و ساقه چه و همینطور وزن آنها کاهش یافت. ولی تیمار با تغییر این نسبت، باعث حفظ و ثبات فعالیت مرفولوژیکی در بذور گل گاوزبان شد. بر اساس نتایج به دست آمده، تیمار سالیسیلیک اسید تحت شرایط تنش شوری میتواند برای تقویت فعالیت جوانه زنی و رشدی گل گاوزبان میشود.

    کلیدواژگان: اسیدسالیسیلیک، درصد جوانه زنی بذر، شوری، غلظت پروتئین بذر، گل گاوزبان
  • معصومه اسدی گاکیه، علی بابائی قاقلستانی*، مهوش قزوینه صفحات 15-22

    به منظور شکستن خواب بذر در علف هرز قدومه آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار در سال 1398 انجام گرفت. تیمارهای مورد استفاده شامل : سرمادهی (عدم سرمادهی، 7 روز ، 14 روز و 28 روز سرمادهی مرطوب در دمای 4 درجه سانتی گراد)، امواج فراصوت (0، 5، 10، 15و 20 دقیقه) و پرایمینگ با اسید سالیسیلیک (0، 50، 100و 200 ppm) بود. نتایج نشان داد بیشترین درصد جوانه زنی در تیمار سرمادهی 14 روز (5/62 درصد) بود. بهترین تیمار سرمادهی (14 روز) توانست نسبت به شاهد 5/40 درصد جوانه زنی در علف هرز قدومه را افزایش دهد. در همه ی تیمارهای امواج فراصوت تاثیر معنی داری در مقایسه با شاهد مشاهده شد. بالاترین درصد جوانه زنی در 15 دقیقه و بعد از آن در تیمارهای 20 و 10 دقیقه بدست آمد. بهترین درصد جوانه زنی در تیمار 15 دقیقه امواج فراصوت به میزان 5/61 درصد بود. در این روش نیز بهترین تیمار امواج فراصوت نسبت به شاهد توانست درصد جوانه زنی را به میزان 20/38 درصد بهبود بخشد. در این پژوهش نیز استفاده از اسید سالیسیلیک اثر معنی داری نسبت به شاهد داشت. بالاترین درصد جوانه زنی در تیمار ppm 200 (6/84 درصد) بدست آمد. در تیمار شاهد کمترین درصد جوانه زنی بدست آمد. در بهترین تیمار اسید سالیسیلیک (ppm 200) درصد جوانه زنی نسبت به شاهد 11/90 درصد افزایش یافت. در بین روش های مورد استفاده در این پژوهش، اسید سالیسیلیک از سایر روش ها عملکرد بهتری داشت.

    کلیدواژگان: امواج فراصوت، اسید سالیسیلیک، پرایمینگ، سرمادهی
  • میلاد باباخانی*، نسترن کاظمی صفحات 23-29

    این مطالعه با هدف تاثیر تنش شوری بر ویژگی های جوانه زنی بذر گیاه ریحان (O. basilicum) انجام شد. پنج تکرار 20 تایی بذر برای هر تیمار در نظر گرفته شد و بذرها در پتری دیش های 9 سانتی متری با 7 میلی لیتر از محلول آزمایش کشت داده شدند. بذرها در آب مقطر (0) و محلول های نمکی حاوی 50 میلی مولار، 100 میلی مولار، 150 میلی مولار و 200 میلی مولار از سدیم کلرید جوانه زدند. تعداد بذرهای جوانه زده برای 20 روز بررسی شد. در این مطالعه، درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، طول ساقه، طول گیاهچه، طول ریشه، نسبت طول ساقه به طول ریشه، وزن تر ریشه، وزن تر ساقه، وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه و بیوماس بررسی شدند. درصد جوانه زنی (p<0.05) و سرعت جوانه زنی (p<0.01) تحت تاثیر تیمارها قرار گرفتند. درصد جوانه زنی تنها در تیمار 200 میلی مولار در مقایسه با دیگر تیمارها پایین تر بود و اختلاف معنی داری بین تیمارهای کنترل و تیمارهای 50 میلی مولار ، 100 میلی مولار و 150 میلی مولار برای درصد جوانه زنی وجود نداشت. اعمال تنش شوری اثرات معنی داری روی طول ریشه (p<0.01)، طول ساقه (p<0.01)، طول گیاهچه (p<0.01)، طول ریشه به ساقه (p<0.01)، وزن تر ریشه (p<0.05)، وزن تر ساقه (p<0.01)، وزن خشک ساقه (p<0.01) و بیوماس (p<0.01) داشت. طول ریشه، طول ساقه، طول گیاهچه، طول ریشه به ساقه و وزن خشک ساقه در تیمار 200 میلی مولار در مقایسه با دیگر تیمارها پایین تر بود. در مجموع بذرهای ریحان تا 150 میلی مولار تنش را تحمل می کنند.

    کلیدواژگان: ریحان، سرعت جوانه زنی، تنش شوری، طول گیاهچه
  • مهرداد کریمی راد*، افسانه جمشیدزاده صفحات 30-45

    به منظور اثر هیدروپرایمینگ و کود آلی آگروتین بر جوانه زنی بذر، شاخص های رشد و عملکرد دانه سه رقم گندم دیم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 1395-96 در شهرستان دلفان از توابع استان لرستان اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود آلی آگروتین در دو سطح (مصرف و عدم مصرف)، هیدرو پرایمینگ بذر در دو سطح (پرایم و عدم پرایم) و ارقام گندم دیم (باران، اوحدی و آذر2) بودند. نتایج آزمایش نشان داد که صفات میانگین مدت زمان و ضریب سرعت جوانه زنی، تعداد پنجه در بوته، سرعت رشد محصول، وزن صد دانه، شاخص سطح برگ، شاخص کلروفیل و عملکرد دانه تحت تاثیر هر سه فاکتور آزمایش (آگروتین، هیدروپرایمینگ و رقم) و صفات درصد جوانه زنی و سرعت جوانه زنی تنها تحت تاثیر تیمارهای اصلی آگروتین و پرایمینگ قرار گرفتند. اثر متقابل بین کاربرد آگروتین و کاربرد پرایمینگ بر صفات سرعت جوانه زنی و تعداد پنجه در بوته معنی دار شد، به طوری که مصرف آگروتین موجب افزایش کارایی استفاده از پرایم بذور گندم شد. بیشترین عملکرد دانه با کاربرد آگروتین و پرایمینگ (2504 کیلوگرم در هکتار) و کم ترین آن (1755 کیلوگرم در هکتار) در شرایط عدم استفاده از آن ها به دست آمد. رقم اوحدی (با عملکرد 1944 کیلوگرم در هکتار) نسبت به دو رقم دیگر عملکرد دانه بیشتری داشت. به نظر می رسد کاربرد کود آلی آگروتین و هیدروپرایمینگ راهکاری مناسب برای قابلیت دسترسی بیشتر مواد مغذی و در نتیجه روند افزایشی در بهبود رشد گندم باشد.

    کلیدواژگان: درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، سرعت رشد محصول، شاخص سطح برگ، کلروفیل
  • حمیده علیدوست، محمد صدقی، رئوف سید شریفی، هانیه سعادت* صفحات 46-54

    به منظور بررسی اثر پرایمینگ بر ویژگی‎های جوانه زنی، فعالیت و بیان ژن آنزیم های آنتی‎اکسیدانت بذور فرسوده برنج، آزمایشی در سال 1399 در دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار و 12 تیمار شامل 3 سطح فرسودگی (شاهد، 87 و 77% جوانه زنی) و 4 سطح پرایمینگ (بدون پرایمینگ، هیدروپرایمینگ، پرایمینگ با جیبرلین (20 میلی گرم در لیتر) و اسیدسالیسیلیک (100 میلی گرم در لیتر)) انجام شد. پس از استخراج RNAو ساخت cDNA بررسی بیان ژن های آنزیم های آنتی‎اکسیدانت با استفاده از qRT-PCR ، فعالیت آنزیم های آنتی‎اکسیدانت و برخی ویژگی‎های جوانه زنی سنجیده شد. نتایج نشان داد که بیش ترین سرعت جوانه زنی از تیمار پرایمینگ با جیبرلین و بدون فرسودگی و بیش ترین فعالیت آنزیم کاتالاز (87/21 میلی گرم/گرم در دقیقه)، پراکسیداز (47/66 میلی گرم/گرم در دقیقه) و سوپراکسیددیسموتاز (52/152 میلی گرم/گرم در دقیقه) در پیش تیمار جیبرلین و 77% فرسودگی و کم ترین فعالیت این آنزیم ها مربوط به تیمار بدون پرایمینگ و بدون فرسودگی (به ترتیب 32/14،02/45 و 9/108 میلی گرم/گرم در دقیقه) بود. همچنین آنالیز داده های qRT-PCR حاکی از آن بود که بیان ژن آنزیم پراکسیداز در پیش تیمار جیبرلین و سطح بدون فرسودگی، بیشتر از بیان سایر آنزیم ها بود. درکل، استفاده از پیش تیمار جیبرلین موجب تقویت فیزیولوژیکی بذرهای ضعیف برنج شد و از این تیمار میتوان جهت افزایش بنیه بذرهای ضعیف استفاده کرد.

    کلیدواژگان: آنزیم های آنتی اکسیدانت، بیان ژن، پراکسیداز، سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز
  • سودا جداری، قربان بدلی، حسن نورافکن* صفحات 55-64

    شوری از عوامل محدود کننده تولیدات کشاورزی است. تاکنون پژوهش های زیادی برای به حداقل رساندن اثرات مضر این تنش در گیاهان صورت گرفته است. به منظور ارزیابی اثر متقابل اسید سالیسیلیک و اسید آسکوربیک بر تحمل به تنش شوری بذور گیاه گل راعی، پژوهشی در سال 1395 به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار تحت شرایط آزمایشگاهی انجام گرفت. عامل اول شامل تنش شوری در پنج سطح صفر،30، 60، 90، 120 میلی مولار و عامل دوم اسید سالیسیلیک و اسید آسکوربیک هر یک به ترتیب در چهار سطح صفر، 3/0، 6/0 و 9/0 میلی مولار و صفر، 1/0، 2/0 و 3/0 میلی مولار بودند. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذور تحت تنش شوری با اسید آسکوربیک و اسید سالیسیلیک، درصد، سرعت و میانگین مدت جوانه زنی را به طور معنی داری بهبود بخشید ولی شوری اثر منفی بر صفات یاد شده نشان داد. نتایج این پژوهش نشان داد استفاده از پیش-تیمار اسید آسکوربیک و اسید سالیسیلیک با بهبود صفات مرتبط با تندش بذرهای گل راعی، تحمل گیاه را در برابر تنش شوری افزایش می دهد.

    کلیدواژگان: استرس شوری، پیش تیمار، تندش، کلرید سدیم، هوفاریقون
|
  • A. Lolaei*, A. Khalili, H. Mohammadi, S. Eslami Pages 1-14

    One of the effective methods against stress in seed germination is to use the seed priming technique. For this purpose, a factorial experiment in a randomized complete design was carried out on the effect of salicylic acid pretreatment (500, 1000, and 1500 mM) on germination and some seed characteristics of borage (Borago officinalis. L.) under salinity levels (50, 100 and 150 mM). The traits included length, weight, ratio of root and shoot, seed protein concentration, and seed germination percentage. Based on the results in response to salinity stress conditions, seed morphological growth changed drastically, reducing the length of the radicle and shoot as well as their weight decreased. However, salicylic acid treatment by changing the ratio caused maintenance and stability of the morphological activity in borage seeds. In general, salicylic acid treatment under salinity stress can be used to enhance the germination and growth activity of borage.

    Keywords: Borage, Salicylic acid, Seed germination percentage, Salinity, Seed proteinconcentration
  • M. Asadi-Gakieh, A. Babaei-Ghaghelestany*, M. Ghazvineh Pages 15-22

    To break the seed dormancy in Alyssum homalocarpum weed, an experiment was done in a completely randomized design with three replications. The treatments included chilling (control, 7-day, 14-day, and 28-day at 4 °C temperature), ultrasound (0, 5, 10, 15, and 20 minutes), and priming with salicylic acid (0, 50, 100, and 200 ppm). The results showed that the highest germination percentage was in the chilling treatment of 14 days (62.5%). As the treatment increased the germination of Alyssum homalocarpum to 40% compared to the control. A significant effect was observed in all ultrasound treatments compared to the control. The highest germination percentage was obtained at 15 minutes and then at 20 and 10 minutes. The best germination percentage and germination rate in 15-minute ultrasound treatment were 61.5% and 38.2%, respectively. The use of salicylic acid had a more significant effect than the control treatment. The highest germination percentage was obtained in the 200 ppm (84.6%) treatment. The lowest germination percentage was obtained in the control treatment. In 200 ppm salicylic acid treatment the germination percentage increased compared to the control by 90.11%. Among the methods used in this study, salicylic acid was better than other methods, and the germination percentage of Alyssum homalocarpum weed increased.

    Keywords: Chilling, Priming, Salicylic acid, Ultrasound2
  • M. Babakhani, N. Kazemi* Pages 23-29

    This study was carried out to investigate the effects of salinity stress on the germination properties of O. basilicum seed. Seeds were placed in 9-cm Petri dishes. The seeds were germinated in distilled water and different concentrations of NaCl (50, 100, 150, and 200 mM). The number of germinated seeds was measured for twenty days. Germination percentage, germination rate, stem length, seedling length, root/stem length ratio, root fresh weight, stem fresh weight, root dry weight, stem dry weight, and biomass were measured. Germination percentage (p<0.05) and germination rate (p<0.05) were influenced by the treatments. Germination percentage was significantly lower in seeds treated with 200 mM compared with other treatments. Application of salinity showed significant effects on root length (p<0.01), stem length (p<0.01), seedling length (p<0.01), root/stem length ratio (p<0.01), root fresh weight (p<0.05), stem fresh weight (p<0.01), stem dry weight (p<0.01) and biomass (p<0.01). Root length, stem length, seedling length, root/stem length ratio, and stem dry weight were significantly lower in the 200 mM treatment compared with other treatments. In summary, basil seeds could tolerate salinity stress up to 150 mM. The obtained results help farmers with the appropriate production.

    Keywords: Basil, Germination rate, Salinity stress, Seedling length
  • M. Karimirad*, A. Jamshidzadeh Pages 30-45

    To evaluate the effect of hydropriming and Agrotin organic fertilizer on seed germination, growth indices, and grain yield of three dryland wheat cultivars, a factorial experiment in a randomized complete block design with three replications was done in Delfan, Lorestan province during 2016-2017. Experimental factors included organic fertilizer in two levels (consumption and non-consumption), seed hydro-priming at two levels (prime and non-prime), and three dryland wheat cultivars (Baran, Ouhadi, and Azar 2). The results of the experiment showed that the characteristics of average duration and germination speed coefficient, number of tiller per plant, crop growth rate, a hundred seed weight, leaf area index, chlorophyll index, and seed yield were influenced by all treatments. However, the germination percentage and germination speed were significant in the Agrotin and priming treatments. The interaction effect between Agrotin and priming treatments on germination speed and the number of tillers per plant was significant. Agrotin consumption also increased the efficiency of wheat seeds primed. The highest grain yield was obtained by applying Agrotin and priming (2504 kg/ha) and the lowest (1755 kg/ha) in non-application of the treatments. Ouhadi cultivar with a yield of 1944 kg/ha had a higher grain yield than the other cultivars. It seems that the use of organic fertilizers and hydropriming is a suitable solution for greater availability of nutrients and increasing wheat growth and yield.

    Keywords: germination percentage, germination rate, crop growth rate, leaf area index
  • T. Saadat*, H. Alidoost, M. Sedghi Pages 46-54

    In order to study the effect of priming on germination characteristics and activity of antioxidant enzymes of rice aged seeds, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with 4 replications and 12 treatments including 3 levels of aging (control with germination of 97% 87 and 77% germination) and 4 priming levels (control without priming, hydropriming, priming with gibberellin and salicylic acid). After RNA extraction and cDNA synthesis, gene expression of antioxidant enzymes was studied using qRT-PCR, activity of antioxidant enzymes and some of germination characteristics were measured. The results showed that the highest germination rate was obtained from priming treatment with gibberellin without aging, and the highest activity of catalase, peroxidase and superoxide dismutase enzymes observed in gibberellin pre-treatment and 77% aging and the least activity of these enzymes was related to non-priming treatment without aging. Also, analysis of qRT-PCR data showed that expression of the enzyme peroxidase gene in gibberellin pre-treatment and without aging level was higher than expression of other enzymes.

    Keywords: Antioxidant enzymes, Catalase, Gene expression, Peroxidase, Superoxide dismutase
  • S. Jedari Mehdipour, Gh. Badali, H. Nourafcan* Pages 55-64

    Salinity is one of the most limiting factors in crop growth and hence many attempts have been undertaken to reduce this stress. Therefore, this study investigated the effect of the interaction of salicylic acid and ascorbic acid on salt stress in St. John's wort (Hypericum perforatum L.) using a completely randomized factorial design. Different concentration of salicylic acid (0.0, 0.3, 0.6, 0.9 mm), ascorbic acid (0.0, 0.1, 0.2 and 0.3) and salt stress (0, 30, 60, 90 and 120 mM) were used. The results showed that pre-treatment of seed priming of salineexposed plants with ascorbic and salicylic acids significantly improved germination percent, germination rate, and germination average time, but had negative effects on these traits. According to the results of this study, It can be concluded that seed priming of St. John's wort either with salicylic or ascorbic acid improves germination traits and plant resistance to salinity.

    Keywords: Germination, Hypericum, NaCl, Priming, Salt stress