فهرست مطالب
نشریه تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده
سال هشتم شماره 2 (پیاپی 28، پاییز و زمستان 1396)
- تاریخ انتشار: 1396/12/01
- تعداد عناوین: 7
-
صفحات 1-17
کارآیی گروه های اره موتوری در قطع درختان جنگلی در برخی گروه های بهره بردار به دلایل مختلف کمتر از حد انتظار است که ضرورت توجه به ارتقای عملکرد این گروه ها را گوشزد می کند. نخستین گام برای بهبود عملکرد گروه های بهره بردار ارزیابی وضع موجود آنها است. در این پژوهش تعداد 12 گروه در هر یک از گروه های قطع دو و سه نفره بهره بردار (در مجموع 24 گروه) به صورت تصادفی از گروه های قطع جنگل های غرب مازندران انتخاب شدند. مشخصه های تعداد افراد هر گروه (زمان کار پرسنل)، هزینه سیستم، ساعت کار اره موتوری و حجم چوب قطع شده برای سه روز کاری هر یک از گروه های قطع بهره بردار جمع آوری گردید. نمودارهای تعداد درختان قطع شده، حجم درختان قطع شده، هزینه سیستم، زمان کار پرسنل و زمان کار اره موتوری در گروه های دو و سه نفره ترسیم گردید. با استفاده از نرم افزار GAMS، اکیپ های مختلف بهره برداری مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این بررسی مشخصه های تعداد اکیپ بهره بردار، هزینه سیستم و ساعت کار اره موتوری به عنوان متغیرهای ورودی و مشخصه حجم چوب تولیدی به عنوان متغیر خروجی تعیین شدند. با روش تحلیل پوششی داده ها، اکیپ های دو و سه نفره به تفکیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج آزمون تجزیه واریانس نشان داد که با اطمینان 95 درصد اختلاف معنی دار بین گروه های مختلف بهره بردار در اکیپ های دو و سه نفره وجود ندارد. همچنین نتایج آزمون t مستقل نشان داد که اختلاف معنی دار بین مقادیر میانگین متغیرها در اکیپ های دو و سه نفره وجود دارد. نتایج تحلیل پوششی داده ها نشان داد میانگین کارآیی های مدیریتی، تکنیکی و قیاسی به ترتیب شامل 9215/0، 8016/0 و 8671/0 می باشد.
کلیدواژگان: اره موتوری، تولید و تحلیل پوششی داده ها، قطع درخت، مازندران -
صفحات 19-28
خشکه دارها به سبب تاثیر گذاری در فرآیند های بیولوژیک، در مدیریت پایدار جنگل اهمیت و جایگاه ویژه ای دارند از جمله در حفظ تنوع زیستی، تجدیدحیات جنگل ها، افزایش ذخیره مواد غذایی جنگل و همچنین در چرخه عناصر غذایی نقش دارند. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر خشکه دارها بر تنوع زیستی در پارسل 228 و 229 از حوزه آبخیز شماره 365 طرح جنگلداری مکارود، جنگل جیسا و شهرستان مورد مطالعه قرار گرفت. اطلاعات مربوط به گونه، قطر، درجه پوسیدگی و شیب منطقه برای هر نمونه ثبت شد که با اندازه گیری 90 اصله خشکه دار در سه ارتفاع مختلف از سطح دریا انجام گردید. معیار تنوع گونه ای با استفاده از شاخص های سیمپسون، شانون وینر و معیار غنای گونه ای با استفاده از شاخص های مارگالف، منهنیک و معیار یکنواختی به وسیله شاخص های هیل محاسبه شد. نتایج نشان داد که شاخص های تنوع گونه ای در ارتفاع 300-150 متری از سطح دریا بیشتر از ارتفاعات دیگر است، ولی در مجموع شاخص غنای مارگالف در ارتفاع 1800 متری، کمتر از ارتفاعات 1000 متری و 150 تا 300 متری و در خصوص شاخص یکنواختی هیل در ارتفاع 1800 متری از سطح دریا، بیشتر از ارتفاعات 1000 متری و 300-150 متری است. با توجه به نتایج حاصل از این بررسی مشخص گردید که با افزایش ارتفاع از سطح دریا شاخص تنوع گونه ای کاهش، اما شاخص غنای گونه ای و شاخص یکنواختی افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان داد که بین شاخص های مربوط به قطر و ارتفاع خشکه دارها با شاخص های مربوط به گونه های گیاهی همبستگی معنی داری وجود دارد.
کلیدواژگان: ارتفاعات، تنوع زیستی، خشکه دار، غنا، یکنواختی -
صفحات 29-42روش های مختلفی برای مکان یابی مناطق مستعد توسعه اکوتوریسم توسط محققین مختلف پیشنهاد شده که با توجه به شرایط منطقه ای از نقاط ضعف و قوت مختلفی برخوردار هستند. بدیهی است استفاده از روش های کمی و کاهش دخالت کارشناسی در فرآیند تصمیم گیری و ارزیابی می تواند نتایج بهتری ارایه کند. بنابراین در این پژوهش به منظور ارزیابی برای توسعه اکوتوریسم از روش ارزیابی چند شاخصه (MADM) مبتنی بر منطق فازی و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده است. به این منظور یکی از مناطق جنگلی شمالی کشور که دارای ظرفیت های متنوع در زمینه اکوتوریسم می باشد (جنگل های منطقه کلاردشت) انتخاب و موضوع در منطقه مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا معیارها و شاخص های اکولوژیک مطالعه به روش فازی، کمی و نرمال شدند. همچنین وزن عوامل با روش تحلیل سلسله مراتبی تعیین گردید. سپس با استفاده از عملگر ترکیب خطی وزنی (WLC) کلیه لایه ها تلفیق شدند و توان منطقه برای اکوتوریسم پهنه بندی گردید. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که روش WLC کارآیی بیشتری نسبت به مدل مخدوم در فرآیند مکان یابی مناطق تفرجی در منطقه مورد مطالعه دارد، چرا که استفاده توام از منطق فازی و روش AHP در تعیین ارجحیت و وزن معیارها نسبت به یکدیگر شرایط منطقی تر و انعطاف پذیرتری را برای ارزیابی به روش WLC فراهم می کند. در این روش به کارگیری همزمان معیارها و شاخص های اکولوژیکی- اقتصادی و اجتماعی نیز ممکن می باشد. از جمله مهمترین نتایج به دست آمده از این مطالعه، تاثیر متغیر وضعیت جنگل بر تقاضای اکوتوریسم می باشد. همچنین راه سازی در منطقه موجب جذابیت منطقه از دید بازدیدکنندگان می شود و افزایش تقاضای اکوتوریسم را در پی دارد، از طرف دیگر تخریب جنگل و محیط زیست و کاهش کیفیت آنها باعث می شود تقاضای اکوتوریسم منطقه کاهش پیدا کند.کلیدواژگان: ارزیابی چندمعیاره، اکوتوریسم، تحلیل سلسله مراتبی، کلاردشت
-
صفحات 43-55
در این پژوهش به منظور بررسی اثر جذب فلز روی بر نهال های یک ساله Acacia victoriae در سه تکرار و به صورت یک طرح کاملا تصادفی با چهار غلظت از محلول سولفات روی (0، 50، 250 و 500 میلی گرم بر لیتر) نهال ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. سپس برخی از صفت های مورفولوژی و فیزیولوژی گیاه (ارتفاع گیاه، قطر یقه، تعداد برگ، سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه، ارزش تحمل، میزان مهار رشد و میزان کلروفیل) و همچنین مقدار تجمع فلز روی در اندام های مختلف آن برآورد شد. نتایج نشان داد صفت های مورد بررسی به طور معنی داری تحت تاثیر فلز روی قرار گرفتند و حضور روی در غلظت بالا سبب کاهش جزیی این صفت ها شد که تاثیر عمده ای بر گیاه نداشت و علایم سمیت با فلز روی در این نهال ها مشاهده نشد. میزان تجمع روی نیز در ریشه ها بیشتر از قسمت های هوایی گیاه بود، به طوری که در حدود 80 درصد (50/4794 میلی گرم بر کیلوگرم) در ریشه ها ، بیش از 13 درصد (90/797 میلی گرم بر کیلوگرم) در ساقه ها و در حدود 7 درصد (35/488 میلی گرم بر کیلوگرم) در برگ های این گونه تجمع یافتند. همچنین فاکتور تجمع زیستی و انتقال آن نیز به ترتیب بزرگ تر و کوچک تر از یک ارزیابی شد. با توجه به اینکه عنصر روی اختلال جدی در رشد نهال های A. victoriae به وجود نیاورد و بیشترین تجمع فلز روی در ریشه ها صورت گرفت، بنابراین می توان از این درختچه بیابانی جهت کاهش آلودگی در خاک های آلوده به فلز روی به روش تثبیت گیاهی بهره برد.
کلیدواژگان: آلودگی، ارزش تحمل، پالایش سبز، تثبیت گیاهی، فلزات سنگین -
صفحات 57-67
تغییر در الگوی کاربری اراضی، فرآیندهای هیدرولوژیکی در حوضه ها را متاثر ساخته و تعادل طبیعی جریان آب را مختل می کند. در پژوهش حاضر، تغییر مولفه های هیدرولوژیکی حوزه آبخیز امامه در نتیجه تغییرات کاربری اراضی در طی سال های 1367 الی 1392، مورد بررسی قرار گرفته است. به علت نبود نقشه کاربری اراضی در سال های گذشته، جهت تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سال 1367 حوضه، از تصاویر سنجنده TM ماهواره لندست استفاده شد که این تصاویر در محیط نرم افزار ERDAS Imagine پردازش شدند. جهت تهیه نقشه کاربری اراضی مربوط به سال 1392 حوضه از اطلاعات کاربری موجود استفاده گردید. در ادامه، نقشه های کاربری اراضی مربوط به سال های 1367 و 1392 در محیط نرم افزار ArcGIS تهیه شدند. در نقشه های حاصل، شش طبقه کاربری اراضی مراتع درجه 1، 2، 3، کشاورزی و باغ، بایر، و بستر رودخانه به دست آمد. با توجه به نتایج حاصله، حوزه آبخیز امامه در بازه زمانی مورد مطالعه، دستخوش تغییر کاربری اراضی زیادی شده است، به طوری که مراتع از درجه 1 به درجه 2 و از درجه 2 به درجه 3 و حتی بایر تبدیل شده و سطح مناطق مسکونی (ویلا) از مقدار 5/2 درصد در سال1367 به 4/8 در سال 1392 افزایش یافته است. جهت بررسی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر هیدروگراف سیل حوزه آبخیز امامه از مدل HEC-HMS استفاده گردید. نتایج بررسی هیدروگراف دو سال مذکور حاکی از افزایش حجم رواناب و دبی اوج سیلاب در طی دوره زمانی 25 سال می باشد. ضریب رواناب حوضه نیز از 82/0 به 89/0 افزایش پیدا کرده است.
کلیدواژگان: تغییر کاربری اراضی، حوزه آبخیز امامه، سیل، HEC-HMS -
صفحات 71-79
هدف اصلی پژوهش حاضر، ارایه روشی برای تبدیل داده های فنی آسیب های حاصل از بهره برداری به ارزش اقتصادی است تا به کمک آن بتوان سرمایه گذاری به منظور بهبود عملیات بهره برداری را توجیه نمود. این پژوهش در پارسل های 228، 231 و 232 از حوزه آبخیز چفرود شاندرمن در استان گیلان انجام شد. در این پژوهش پس از انتخاب درختان نمونه در منطقه مورد بررسی، در مراحل پس از قطع و چوب کشی وضعیت درختان باقی مانده در محدوده مشخص بررسی شد. سپس با استفاده از روش های هزینه فرصت از دست رفته و هزینه جایگزینی، داده های جمع آوری شده به ارزش های اقتصادی (ریالی) تبدیل شد. به منظور دستیابی به ارزش هر مترمکعب چوب سرپا در جنگل های شمال ایران از ارزش بازاری محصولات مختلف استفاده شد، سپس هزینه متوسط قطع و خروج هر مترمکعب چوب از آن کسر گردید. نتایج استفاده از رویکرد هزینه فرصت از دست رفته و هزینه جایگزینی نشان داد که در اثر عملیات بهره برداری جنگل در منطقه مورد بررسی به میزان 947,385,000 ریال (6,072,981 ریال به ازای هکتار)، به درختان آسیب وارد می شود. با توجه به نتایج پژوهش، عملیات بهره برداری فعلی بایستی با نظارت دقیق پرسنل بهره برداری و بررسی وضعیت رویشگاه بعد از عملیات بهره برداری همراه گردد.
کلیدواژگان: ارزش بازاری، خسارت ریالی، درختان سرپا، هزینه فرصت، هزینه جایگزینی -
صفحات 81-88آلودگی ماهی و فرآورده های آن به باکتری های بیماری زا همچون لیستریا تهدیدی برای مصرف کنندگان به شمار می رود. هدف این مطالعه، بررسی میدانی میزان وقوع Listeria monocytogenes در ماهیان قزل آلای عرضه شده به صورت تازه در بازارهای محلی شهرکرد بود. همچنین حساسیت آنتی بیوتیکی گونه های جدا شده لیستریا به روش انتشار دیسکی از بین 13 آنتی بیوتیک انجام شد. برای این منظور، تعداد 100 عدد ماهی به صورت تصادفی از بازارهای فروش تازه ماهی شهرکرد جمع آوری و با استفاده از روش های متداول شامل کشت و جداسازی بیوشیمیایی آلودگی احتمالی به گونه های جنس Listeria شناسایی گردید. چهار جدایه (Isolate) لیستریا از مجموع 100 نمونه ماهی جداسازی شد که 3 جدایه متعلق به گونه L. monocytogenes و یک مورد L. inovaii بود. تمام چهار جدایه از بالاترین حساسیت آنتی بیوتیکی نسبت به 5 آنتی بیوتیک مشتمل بر کوتری موکسازول، تتراسایکلین، جنتامایسن، اریترومایسن و ونکومایسن را نشان داده (100 درصد حساسیت) و در مقابل تمام سویه ها نسبت به اکساسیلین مقاومت نشان دادند. با توجه به اینکه گونه L. monocytogenes یکی از باکتری های بیماری زای مهم انسانی است، بنابراین ماهیان می توانند یک خطر بالقوه از نظر آلودگی با گونه های مختلف لیستریا باشند.کلیدواژگان: حساسیت آنتی بیوتیکی، شهرکرد، قزل آلا رنگین کمان، Listeria monocytogenes
-
Pages 1-17
The efficiency of motor-manual groups in process of felling trees is less than expected in some utilization groups, which indicates the needs for improving the performance of these groups. The first step of the efficiency improvement is the evaluation of the current status of these groups. In this study, the felling groups were randomly selected in 12 gropes from the forests of West Mazandaran. Each group included 2 and 3 operator (a total of 24 groups). The characteristics of each group (the number of people, system cost, chainsaw hours-of-operation and the cutting wood volume) were collected for three working days. The required diagrams (number of felled trees, the cutting wood volume, system cost, hours of operation and chainsaw hours-of-operation) were prepared and investigated by GAMS software. The number of people, system cost, chainsaw hours-of-operation as well as the cutting wood volume was designed as input and output variables, respectively. The data were also analysed through data envelopment analysis (DEA). The DEA results indicated that the effectiveness of managerial, technical and inductive were 0/9215, 0/8016, and 0/8671 respectively.
Keywords: chainsaw, Mazandaran, Production, DEA, Tree felling -
Pages 19-28
Due to effects on biological processes, deadwoods play an important role on sustainable forest management including biodiversity conservation, forest regeneration, increasing nutrition and nutrition cycle. The aim of this study was to evaluate deadwood effects on biodiversity in Makaroud forest management plan in Jisa and Shahrestan forests. Therefore, the species, diameter, decay degree and slop for each sample were recorded and 90 deadwoods were selected in 3 different heights above sea levels. Biodiversity was evaluated by using Simpson, Shannon Weiner indices as well as species richness index using Margalef, Menhinik indices and evenness index by Hill index. Results showed that biodiversity indices in 150-300 m height above sea level were more than other heights. However, margalef index was lower in 1800 m height than 1000 m and 150-300 m height, and Hill evenness index was higher in 1800 m height than 1000 m and 150-300m. It can be concluded, the diversity index will be decreased, and evenness and richness indices will be increased by increasing height from sea level. There is significant correlation between diameter and height of deadwoods with plant species indices.
Keywords: Biodiversity, Deadwoods, evenness, height, richness indices -
Pages 29-42Various methods have been suggested for locating areas for ecotourism development by different researchers, which have different strengths and weaknesses according to the conditions of the region. Obviously, using quantitative methods and reducing expert interference in the decision making process and evaluation can provide better results. Therefore, in order to evaluate ecotourism development, a multi attribute evaluation method based on fuzzy logic and hierarchical process (AHP) has been used. For this purpose, one of the northern forest areas of the country that has various capacities in the field of ecotourism, such as the Kelardasht forests, was selected and studied in the region. At first, ecological criteria and indicators were identified and quantitatively and normalized by fuzzy method. Also, the weight of the indices was determined by hierarchical analysis method(AHP) then, using Weighted Linear combination(WLC) method all the information layers were combined and the ecological potential of the area was mapped for ecotourism. The results show that the WLC is the suitable and efficient method for locating recreational areas in the study area. Because the simultaneous use of fuzzy logic and the AHP method for determining the weight of the indices provides one more logical condition for evaluation lands by the WLC method. Meanwhile, in this method. One of the most important results of this study is the effect of forest condition on ecotourism demand. Also, road construction in the region has attracted visitors from the region and has led to an increase in demand for ecotourism. On the other hand, forest and environmental degradation will reduce demand for ecotourism in the area.Keywords: Analytical hierarchy process, Ecotourism, Multi attribute evaluation, Kelardasht
-
Pages 43-55
In this study was purposed to investigate the absorption of zinc by Acacia victoriae. The one year old shrubs were randomly selected in 3 replications and exposed by Zinc-sulfate in four concentration (0, 50, 250, 500 mg/l). Some of the morphological and physiological properties such as plant height, collar diameter, leaf number and area, green and dry weight of plant, tolerance index, grade of growth inhibition and chlorophyll content as well as bioaccumulations of Zn in different plant tissues were evaluated. Results showed that the properties were significantly affected by Zn. However, the effect of high concentration of Zn had slight decrease in the properties, that didn't have any series effects on tree as well as the signs of toxicity with zincwas not observed. In addition, the amounts of accumulation of Zn in the roots were higher than above-ground tissues, so that about 80% of Zn (4794.5 mg/kg), more than 13% of Zn (797.9 mg/kg), and about 7% of Zn (488.35 mg/kg) were accumulated in the root tissues, the stem tissues, and the leaves, respectively. The bioaccumulation and transfer factors were also measured to higher one and lower one, respectively. Generally, the result demonstrated that the Acacia victoriae could be affected as a phytoremediation in reduction of soil pollution to Zn.
Keywords: Heavy Metals, Phytoremediation, Pollution, Tolerance index, Zinc -
Pages 57-67
Changes in the land-use pattern has affected hydrological processes in the watersheds and disrupted the natural balance of water flow. In the present study, changes in hydrological components of Amameh watershed as a result of land-use changes from1988 - 2013 were studied. Due to lack of the land-use map in past years, the land-use map was prepared and analyzed by Landsat TM satellite images in the ERDAS Imagine software in 1988. Furthermore, the available information were used to provide land-use map in 2013. Land-use maps of 1988 - 2013 were prepared using ArcGIS software. In existing maps, six land-use classes; class 1, 2, and 3 rangelands, agricultural and garden, arid land, and river-bed were designed. The results showed that Amameh watershed was affected by severe changes in the land-use during the study period, so that the class 1 rangelands to class 2, class 2 to class 3, and even arid land were changed. In addition, the residential areas (villa) were increased from 2.5% in 1988 to 8.4 in 2013. The HEC-HMS model was used to investigate the effect of land-use changes on the hydrological flood hydrograph of Amameh watershed. The results of hydrograph study of 1988 and 2013 showed the volume increase of runoff and peak discharge rates during the 25-year period, and also the watershed runoff coefficient was increased from 0.82 to 0.89.
Keywords: Amameh watershed, flood, HEC-HMS, Land-use change -
Pages 71-79
The aim of this research was the introducing a method to convert technical data of logging operation damages to economic value to express the investment for improving logging operation. This study was carried out in parcels 228, 231 and 232 in Chafroud Shanderman watershed- Guilan. After selecting the sample trees, the condition and quality of residual trees after felling and skidding were investigated. The technical data to be converted and then were the economic value (Rials) using opportunity missed and replacement cost methods. The market value of different wooden products was used to measure the value per cubic meter of extracted wood in the Caspian forests of Iran. After that, felling and skidding average cost per cubic meter was subtracted from wood value. The results indicated that selective cutting can damage the residual trees to value of 947385000 Rials (6072981Rials/ha) due to the forest logging operations. Therefore, the current logging operations also need to be accompanied with careful monitoring by operation personnel and investigated the site status after the logging operations.
Keywords: Economic damage, Market value, Opportunity Cost, Residual trees, replacement cost -
Pages 81-88Contamination of seafood products to pathoges like Listeria is a for consumers. The aim of this study was to evaluate the field prevalence and typing of Listeria monocytogenes in the local fish market of Shahr-e Kord, Iran. Antibiotic susceptibility of the isolated Listeria was also carried out by the antibiotic disc diffusion method using 13 different antibiotics. A total of 100 rainbow trout were randomly collected from retail market in Shahr-e Kord for examination of the prevalence and typing of Listeria species using biochemical methods. Four isolates of Listeria were identified; One isolate of L. inovaii and 3 islolates of L. monocytogenes. All four isolates showed the highest antibiotic sensitivity (100 % susceptibility) to five antibiotics including cotrimoxazole, tetracycline, gentamicin, erythromosine, and vancomycin. However, all strains showed resistance to oxacillin. As L. monocytogenesis is of the most important pathogens in humans, fish contamination to different species of Listeria could be a potential risk and requires more attention.Keywords: Antibiotic sensitivity, Listeria monocytogenes, Rainbow trout, Shahr-e Kord
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.