نشریه مطالعات کاربردی در علوم اجتماعی و جامعه شناسی
سال پنجم شماره 2 (پیاپی 20، تابستان 1401)

هدف اصلی مقاله حاضر بررسی مسیله کاهش میزان مشارکت مردمی در انتخابات ریاست جمهوری 1400 و آینده رفتار انتخاباتی مردم ایران و ارایه راهکارهایی برای افزایش مشارکت انتخاباتی بر مبنای مدل ترکیبی مسیله شناسی سیاسی اجتماعی لوزیک است سوال اصلی نیز عبارت است از اینکه "علل کاهش میزان مشارکت مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری 1400 به نسبت ادوار گذشته چیست و آینده رفتار انتخاباتی شهروندان ایرانی چگونه خواهد بود؟" نتایج حاصل از تحقیق که با روشی توصیفی تحلیلی بدست آمده است نشان میدهد کاهش مشارکت در انتخابات 4188 با توجه به 6 مولفه لوزیک؛ "نیاز"، "نارضایتی" و "محرومیت"، "مشکل زا بودن"، "شایع بودن" و "قابل تغییر بودن" قابل بررسی است؛ و مردم از تورم، شکاف طبقاتی، بیکاری و افزایش مشکلات اقتصادی- معیشتی به شکل معناداری ناراضی بودند، مجموعه این عوامل هم به ناامیدی شهروندان از بهبود وضع موجود دامن زد و هم اثربخشی انتخابات ریاست جمهوری و چرخش نخبگان در رفع مشکلات را در نگاه آنها کاهش داد و انتظار میرود مسیله کاهش مشارکت در انتخابات با راهکارهایی که در مقاله به آن اشاره میشود حل و فصل گردد.

نشخوار فکری گرایش به فکر کردن و تجزیه و تحلیل ناکارآمد مسایل اضطرابآور و پریشان ساز (مانند مشکلات روزمره، تجارب تلخ، موقعیتهای استرس زا و تروماتیک، نگرانی درباره آینده و...) بدون تالش برای حل مسیله است. پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه نشخوار فکری با کیفیت زندگی زنان مبتلا به وسواس به پژوهش حاضر پرداخته است.

پژوهش از نوع همبستگی و علی - مقایسه ای است و از لحاظ هدف، از پژوهش های کاربردی می باشد و از نظر ماهیت کمی است. جامعه آماری این تحقیق شامل 100 نفر از زنان مبتلا به وسواس است که توسط مشاور و متخصص اعصاب و روان در شهرهای استان کردستان شناسایی شدند. آزمون ضریب همبستگی و شاخص رگرسیون با نرم افزار (اس پی اس اس 52)وبا استفاده از جدول های فراوانی و نمودارهای ستونی وضعیت شاخص های دموگرافیک و فرضیه های تحقیق ارایه شده است.

یافته ها نشان میدهد که با ارتقاء یک واحد نشخوار فکری به مقدار 0/020 متغیر کیفیت زندگی زنان 1/861 کاهش پیدا خواهد کرد. رابطه بین این دو متغیر معکوس و معنادار می باشد. بنابراین با افزایش نشخوار فکری ، کیفیت زندگی زنان کاهش می یابد.

نتایج پژوهش بیانگر این است که با استفاده از راهبردهای درمانی در قالب برنامه های رواندرمانی مبتنی بر اصالح نگرشهای ناکارآمد و آموزش شیوه های صحیح کنترل فکر و شیوه های حل مسیله می توان به کاهش نشخوار فکری و افزایش کیفیت زندگی مبتلایان کمک کرد.

این پژوهش با هدف بررسی عوامل اجتماعی موثر بر احساس آنومی در بیمارستان تامین اجتماعی شهر سنندج انجام شد. روش مطالعه حاضر از نوع کمی است و براساس نوع هدف کاربردی و بر اساس زمان مقطعی است و همچنین فرآیند اجرای پژوهش از نوع پیمایشی است و از طریق پرسشنامه انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه پرسنل بیمارستان تامین اجتماعی شهر سنندج یه تعداد 390 نفر می باشد.در این پژوهش، به منظور نمونه گیری از جمعیت آماری از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شد. 194 نفر از کارکنان با استفاده از فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شدند که از این تعداد 84 نفر از کارمندان بیمارستان حاضر به همکاری شدند و پرسشنامه در بین آنان توزیع شد. برای جمع آوری داده ها ازپرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. برای استنباط فرضیات پژوهش از آزمون همبستگی پیرسون، آزمون آزمون شفه و آزمونT برای مقایسه میانگین ها در نرم افزار SPSS استفاده گردید. یافته ها نشان داد که بین نگرش به آینده کارکنان با احساس آنومی رابطه منفی وجود دارد و هرچه نگرش به آینده کمتر باشد، احساس آنومی کارکنان بیشتر میشود. بین نابرابری اجتماعی، ابهام در قوانین، عدم مسیولیت پذیری، ضعف مدیریت با احساس آنومی رابطه مثبتی وجود دارد و هرچه نابرابری اجتماعی، ابهام در قوانین، عدم مسیولیت پذیری بیشتر باشد، احساس آنومی کارکنان نیز بیشتر میشود.

انقلاب سفید، در دهه ی 1340 شمسی از جهات مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی حایز اهمیت فراوان در تاریخ تحولات کشور است. این مقاله، انقلاب سفید را بر خالف ادعای متولیاش که آن را در جهت پیشرفت کشور با احترام به آزادیهای فردی و اجتماعی دانسته، واکنشی به کمونیسم روان اتحاد جماهیر شوروی در همسایگی شمال ایران به منظور تحکیم قدرت پادشاهی، بررسی کرده است. سوال اصلی این پژوهش آن است که چگونه حزب کمونیسم اتحاد جماهیر شوروی با ویژگیهای ماهوی خود، پهلوی دوم را به منظور حفظ و بقای سریر قدرت خود، ملزم به اصالحاتی متحولانه در سطوح مختلف سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در ایران میکند؟ و در باب فرضیه ی مقاله آن که، این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی این فرضیه را مطرح میکند که محمدرضا پهلوی مجبور بوده است در راستای استحکام و حفظ قدرت خود به عنوان متحد کشورهای بلوک غرب، با نظامی پادشاهی در جهانی دوقطبی، دست به اصالحاتی کمونیستی در واکنش به ایدیولوژی چپ جاری و روان حاکم بر اتحاد جماهیر شوروی بزند تا از خطر افتادن قطعهی بازی دومینوی خود به عنوان یکی از کشورهای همسایه، در امان بماند؛ که در غیراینصورت، با سقوط سلطنت خود مواجه میشد.

هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی کیفیت زندگی و ابعاد مختلف آن بر اساس پرسشنامه SF36 در مراجعه کنندگان به مراکز ترک اعتیاد شهر زاهدان بود. تعداد 99 نفر از افراد تحت درمان (بوپرنورفین و متادون) مراجعه کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر زاهدان و همچنین 96 نفر از افراد عادی به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و پرسشنامه sf36 بر روی آنها به مورد اجرا گذارده شد. ننایج آزمون فرضیات نشان داد که میانگین نمرات کیفیت زندگی و ابعاد مختلف آن در گروه از هر دو گروه ترک اعتیاد (بوپرنورفین و متادون) بیشتر بود. از طرف دیگر بین دو گروه تحت درمان (بوپرنورفین و متادون)، تفاوت معناداری در میانگین نمرات کیفیت زندگی وجود ندارد.

تحصیل از مهمترین دغدغه های هر نظام آموزشی در تمامی جوامع میباشد. موفقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان هر جامعه، نشاندهنده موفقیت نظام آموزشی در زمینه هدفیابی و توجه به رفع نیازهای فردی است. یکی از این عوامل تاثیرگذار بر موفقیت تحصیلی، امید تحصیلی است که خود متاثر از عواملی همچون باورهای خودکارآمدی تحصیلی می باشد. پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی است. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه های (پرسشنامه باورهای خودکارآمدی تحصیلی) ASEBQ (و پرسشنامه امید به تحصیل) بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانشآموزان دختر و پسر متوسطه دوم به تعداد 1932 نفر در سطح شهر خرم آباد بوده. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 922 نفر از دانش آموزان پسر و دختر پایه اول دبیرستانی شهر خرم آباد در سال تحصیلی 96- 97 که به صورت تصادفی چندمرحلهای بوده تعیین گردید. نتایج نشان داد بین باورهای خودکارآمدی تحصیلی و امید به تحصیل رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. متغیر متغیر باورهای خودکارآمدی 31 %از واریانس امید به تحصیل در دانشآموزان را دارد. با توجه به نتایج کسب شده می-توان گفت متغیر باورهای خودکارآمدی تحصیلی تاثیر مهمی بر روی متغیر امید به تحصیل و موفقیت تحصیلی در دانش-آموزان دارد.

اصل لاضرر و زیان" از اصول مامر فقهی-حقوقی که بر پایه آیات قرآن، روایات و اجماع برخوردار می باشد. این اصل جزو اصل های حاکمه و عام و در جهت تکامل و بهبود قوانین دیگر می باشد. قانون مدنی ایران به شکل ترجمان فقه تشیع، سرتاسر آن ملهم از "اصل لاضرر و زیان" می باشد. زمینه های می باشدناد به "اصل لاضرر و زیان" در بخشهای گوناگون قانون مدنی مهستی می باشد. مثل مباحث مالکیت و اموال، خیارات، عقود معین، فقه و حقوق خانواده و غیره. جامعه ای مهستی نیست که در آن ضرر و زیان و زیان رساندن به دیگران مباح باشد. واضح است که یکی از اصول شناخته شده و بنیادین در سیستم اجتماعی، منع اضرار به دیگران می باشد که در فقه دین اسلام مورد تحقیق و تبیین دقیق دانشمندان قرار است. اصل لاضرر و زیان هم بر رد امر لازم دلالت دارد و هم نهی از ضرر و زیان خارجی و این امر با پیش بینی راه حل برایجاد جلوگیری از ضرر و زیان و تلافی زیان ملازمه دارد. در این تحقیق به بررسی موضوع برداشتهای تربیتی و اخالقی از اصل فقهی-حقوقی اصل لاضرر و زیان با تاکید بر تلافی زیان پرداخته میگردد.

از آنجا که آموزش و پرورش بعنوان یکی از موثرترین متولیان امر تربیت و آموزش فرزندان از جایگاه و نقش برجسته یی برخوردار است و ورود فضای مجازی و استفاده از آن در امر آموزش ناگزیر است، پژوهش حاضر با هدف بررسی جایگاه فضای مجازی در تعلیم و تربیت و همچنین بررسی برخی فرصتها و تهدیدهای پیشرو به روش توصیفی و مطالعه اسنادی صورت گرفته است. جهان امروز در معرض تحولات فزاینده یی قرار دارد. فضای مجازی نقش عمده یی در این تغییر و تحولات دارند و اصولا هر تغییر و تحولی در عرصه های مختلف از جمله عرصه های آموزشی و فرهنگی، آثار و تبعات متناسب با اهداف و کارکردهای خود را بدنبال خواهد داشت و فضای مجازی از این امر مستثنی نیست. فضای مجازی علاوه بر فرصتهایی که میتواند درپی داشته باشد، چالشهایی نیز بدنبال دارد. فضای مجازی هم فرصت است و هم تهدید و چنانچه قبل از ورود این تکنولوژی ها نحوه درست استفاده از آنها را یاد بگیریم، تبعات منفی آن نیز کمتر خواهد شد. در واقع، فضای مجازی بعنوان یک فرصت اسباب آموزش مجازی، کاهش هزینه، سرعت و یکسان سازی اطلاعات و استفاده از دیگر مزایایی از این دست را فراهم میآورد. از این رو، در نوشتار حاضر سعی شده است به بررسی و تحلیل جایگاه فضای مجازی در نظام تعلیم و تربیت پرداخته شود و فرصتها و چالشهایی که در این ارتباط وجود دارد مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد.