نشریه مطالعات مهندسی انتظامی
پیاپی 38 (تابستان 1397)

ایجاد ارتباط با همنوع یکی از ضروریات مورد نیاز بشر بوده و هست. به گونه ای که ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن می گوید: تمدن بشری در سایه ارتباط رشد و توسعه یافته است. ارتباط به مفهوم عام کلمه بستر انتقال مفاهیم واحساسات بشری است بر پایه ی ابزار متنوعی که به واسطه آن ها بشر به انتقال مفاهیم می پرداخته است. این ابزار از یک صوت ساده ایجاد شده توسط انسان اولیه -به تقلید از سایر حیوانات- شروع شده و تا نقاشی های غار کاسکو در فرانسه و سایر نقاط جهان از جمله کوه های زاگرس مرکزی در ایران و به مفاهیم و فرمول های پیشرفته در عرصه ریاضی وفیزیک و یا استعاره های زیبای ادبی در ادبیات جهان و همچنین آثار ریال وسورریال نقاشان بزرگ جهان ادامه یافته و همپایه با توانایی انسان به درک مفاهیم انتزاعی تا مرز انتزاع هنری و ادبی تداوم یافته است. در این مقاله سعی خواهد شد از میان ابزار مختلف انتقال مفهوم به گروهی از مفاهیم که با قوه ی باصره درک ارتباط دارد و توسط ذهن تحلیل می شود پرداخته شود و پیشینه و نحوه ی درک ما از موضوع توسط ذهن مورد بررسی بیشتری قرار گیرد که اصطلاحا آن را سواد بصری نامگذاری کرده اند. در ادامه سعی خواهد شد به نقش سواد بصری در ماموریت های پلیس و همچنین مهندسی پلیس بیشتر پرداخته شود. همانطور که باسواد شدن در ابتدای کار و حتی هنوز کاری آسان نبوده و نیست،کسب سواد بصری نیز به همین ترتیب دشوار است. نکته درخور توجه در مورد سواد بصری این است که مردم بینا کم و بیش از این توانایی و مهارت برخوردار هستند. سواد بصری مستلزم آن است که مبانی بصری را بهتر درک کنیم و معنی پدیده های بصری را با در نظر گرفتن اشتراک تفکر جمعی و عمومی بیاموزیم. سواد بصری می تواند سیستمی از پیام ها و تجربیات بصری عام را در اختیارمان قرار دهد که همه بتوانند در معنا و فهم آن اشتراک نظر داشته باشند و نوید آن را می دهد که در مقیاس عام،اشخاص تحصیل کرده ای تربیت شوند که بتوانند پیام ها و پدیده های بصری را در سطح عالی بفهمند. برای یادگیری سواد بصری همچون زبان گفتاری باید از الفبای آن شروع کرد. هوش بصری تاثیر آگاهی انسان را به طور کلی بیشتر کرده و روحیه ی خلاقیت را در او تقویت می کند. تحقق این موضوع نه فقط ضروری است بلکه زندگی غنی تر و پرمعناتری را برای آینده ی بشر نوید می دهد.

در خانه ایرانی تا اواسط قاجار ایده معماری مبتنی بر راه حل های متنوع و مختلفی که تا آن زمان برای تامین آسایش و آرامش بود استفاده می کردند. اما از زمانی فکر غربی وارد حوزه فرهنگی ما شد ابتدا از طریق کارت پستال ها، سفرهای معدود اشراف به اروپا و وارد کردن دستاوردهای آن ها تمام این عوامل به شکل نامحسوسی معماری خانه را دچار تغییرات عمده کرد. یکی از مهم ترین عواملی که باعث تغییر شکل خانه ها شد تاثیر مواجهه و دریافت ما از فرهنگ غربی بر سبک زندگی مان بود. به عنوان مثال تا یک قرن قبل مبلمان خانه های ما منعطف بود یعنی کف خانه فرشی ارزشمند می انداختیم و روی آن تمام زندگی جریان داشت. اگر می خواستیم غذا بخوریم سفره می انداختیم، آفتابه و لگن می آوردند و دست ها را می شستیم. وقتی تمام می شد آن را جمع می کردیم. سپس اتاق را تبدیل به نشیمن می کردیم هنگام خواب پشتی هایی را که به آن ها تکیه داده بودیم باز می کردیم و رختخواب می شد. اما سبک زندگی ما طوری بود که یک اتاق به دلیل منعطف بودن اثاثیه در کل بیست و چهار ساعت از شبانه روز استفاده می شد ولی از زمانی که سبک زندگی اروپایی بر ما وارد شد رفته رفته آن را تغییر داد، که به این صورت امروزی متحول شد. برای مثال صندلی وارد خانه ها شد. از سوی دیگر صندلی روی زمین نشستن را منتفی کرد. به این ترتیب فرش کاربرد و معنای خود را از دست داد؛ هر چند ابتدا این روند با مقاومت روبه رو شد طوری که در عکس های خانواده های قدیمی می بینیم که صندلی ها را دورتادور اتاق بنا بر اقتضای حاشیه فرش و مطابق الگوی قبلی زندگی قرار می دادند. به همین دلیل دیگر یک خانواده در 70 متر مربع نمی تواند حتی زندگی متوسطی داشته باشد. در حالی که یک خانواده ثروتمند تا اواخر قاجاریه در 70 مترمربع زندگی مجللی داشته اند.یکی از مهم ترین عواملی که باعث تغییر شکل خانه ها شده است، تاثیر مواجهه و دریافت ما از فرهنگ غربی بر سبک زندگی مان بود تا اواخر دوره قاجار همچنان تلاش می شد تا سبک زندگی غربی از هاضمه فرهنگی ما عبور کند و این لباس به قد و قواره ما درآید. اما به تدریج، تغییر سبک بدون تلاش برای هضم محصولات وارداتی در حال انجام بود. ابتدا طبعا خانه اشراف و متمولین و کسانی که ارتباط بیشتری با دنیای غرب داشتند را تحت تاثیر قرار داد سپس از آغاز قرن اخیر و مخصوصا در دوره پهلوی دوم این تغییر در سبک زندگی عمومیت پیدا کرد و در خانواده های متوسط و زیر متوسط هم شاهد حضور عناصر سبک غربی زندگی به مثابه الگوی آسایش در خانه شده اند. تا می رسیم به دهه چهل و پس از آن، طی این سیر، آرامش رفته رفته از خانه های ما رخت بربست و درانقلاب مشروطه آرامش بر آسایش توافق داشت. اما طی تحولات پس از آن اهمیت آسایش به تدریج شدت یافت، تا جایی که با مفهوم آرامش برابری کرد. سپس رفته رفته آسایش اولویت پیدا کرد تا آنجا که این مهم ترین اصل معماری ایرانی اسلامی به دست فراموشی سپردهشده است. لذا آرامش راکاملا از صحنه خارج کرده و تسلیم سیطره آسایش شد و اصلا می خواستیم به وسیله آسایش، آرامش را به دست آوریم. اما از نیمه قرن اخیر به دلیل تحولات اجتماعی حتی مفهوم آسایش هم در زندگی ما دچار اختلال شده است. طوری که امروزه آسایش به امری انضمامی در خانه بدل شده است. یعنی در تعریف از یک خانه می گوییم این خانه آسانسور و کف سرامیک و سونا و... دارد. یعنی چیزهایی را برمی شمریم که به خانه اضافه شده اند تا آسایش را تامین کنند. این ها معیارهای خانه های خوب شده اند حال تصور کنید که این وسایل از خانه امروزی حذف شود دیگر آن خانه قابل زندگی و تحمل نیست. از جایی که آرامش فراموش شده، آسایش هم از حیثیت قبلی خود خارج و تبدیل به امری انضمامی شده این ها تحولاتی است که همراه با تغییر سبک زندگی رخ می دهد. البته این هم یک سبک زندگی است اما سبک زندگی ای که نه متضمن آرامش است و نه آسایش. ما نه در خانه های خود نه آرامش داریم و نه آسایش و این اولین بار است در طول تاریخ بشر که ما موفق می شویم چنین خانه های گران قیمتی بسازیم که نه تامین کننده آرامش ماست و نه تامین کننده آسایش ما. در این مقاله با بررسی نقش معماری در سبک زندگی و تاثیرات آن بر ایجاد آرامش و آسایش خواهیم پرداخت تا نسبت میان مشخصه های سبک زندگی در ایران و نقش معماری در آسایش و آرامش و رابطه میان این دو را مورد بررسی قرار دهیم.

امروزه باوجود بیابانهای گرم و خشک در کشور یکی از دغدغه های مهم دولتمردان در راستای حفظ نباتات و محیطزیست تامین آب است. توجه به بحران آب در دهه های اخیر و تالش در جهت یافتن راه حل هایی برای مقابله با این مسیله مهم برای دستیابی به توسعه پایدار، مسیولین را با مشکالت عدیده ای روبرو ساخته است، لذا با توجه به اینکه حفاظت از محیط زیست وظیفه عمومی تلقی میگردد، آینده نگری و بهره برداری بهینه از منابع آبی و مدیریت از آن صحیح ها یک امر حیاتی به شمار می آید. به تازگی، استحصال آب از هوا به عنوان راه حلی کارآمد، پاک و پایدار جهت تامین آب شرب در مناطق گرم و مرطوب ارایه شده است. تکنولوژی تولید آب با استفاده از رطوبت موجود در اتمسفر جو، تقریبا هیچ گونه پساب مخرب زیست محیطی تولید نمیکند و از آن میتوان به عنوان راه حل نوین برای اجتناب از آلودگی زیست محیطی استفاده کرد. به طور کلی منابع مورد استفاده در استحصال آب برای تامین نیاز بشر عبارتند از آب های زیرزمینی، ابهای جاری و آب های موجود در هوا ، که در این تحقیق به بررسی موضوع تامین آب از سومین منبع، و بررسی تاریخچه و ابعاد آن می پردازیم.