فهرست مطالب
نشریه مطالعات ایرانی اسلامی
سال نهم شماره 4 (زمستان 1398)
- تاریخ انتشار: 1398/11/01
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 1-35در مسجد قدیم روستای «نه جیا یینگ » در جنوب کشور چین، هشت تابلو بزرگ قاب شده آویخته به دیوار، متنی فارسی تقریبا هفت هزار کلمه ای با محتوای عرفانی و صوفی در خود دارند. پس از پژوهش در منابع روشن شد که پاره هایی از متون عرفانی و صوفیانه از کتاب های عرفانی گزینش شده و در کنار هم چیده شده و در نهایت رساله ای پدید آمده است. تابلو به خط شکسته نستعلیق است و چنین می نماید که نویسنده آن مسلمان چینی و یا دست کم یک غیر فارسی زبان بوده است. در نوشتار پیش روی متن هشت تابلو را می خوانیم. زمان گردآوری این مجموعه عرفانی و نیز زمان خوشنویسی آن در تابلو ها مشخص نیست اما به نظر می رسد اواخر سده نوزدهم یا نیمه نخست سده بیستم نوشته، آماده و بر دیوار مسجد آویخته شده است.واژگان کلیدی: اسلام در چین، تصوف، رساله عرفانی، یون نن، جهریه، اسلام ایرانیکلیدواژگان: اسلام در چین، تصوف، رساله عرفانی، یون نن، جهریه، اسلام ایرانی
-
صفحات 36-63یونان به عنوان یکی از مراکز مهم تمدنی قبل از اسلام، دارای مکاتب فلسفی گوناگونی بوده است. یکی از این مکاتب، مکتب فلسفی مشایی است که در کنار مکتب فلسفی هرمسی دو مکتب مهم فلسفی تمدن یونان به شمار می روند. سوالی که در این جا مطرح است این است که ماهیت مکتب فلسفی مشاء چیست و فلسفه مشایی بر فلسفه و تمدن اسلامی تا چه میزان تاثیر گذاشته است؟ واکاوی این موضوع با روش توصیفی و تحلیلی نشان می دهد فلسفه مشایی به عنوان فلسفه ای با ریشه های یونانی، به جهت ماهیتی عقل گرایانه و استدلالی ای که داشت، از قرن سوم هجری با ظهور بزرگانی چون کندی و پس از او فارابی، در تمدن اسلامی پدیدار شد. پس از اینان ابن سینا فلسفه مشایی را به کمال رساند. عقل گرایی ای که در این فلسفه بر آن تاکید شده، از جمله اسباب رشد و اعتلای تمدن اسلامی در قرون چهارم و پنجم هجری شده است. فلسفه مشایی هر چند در جهان اسلام با ظهور ضد فیلسوفانی چون غزالی، مدتی دچار رکود شد و فلسفه به طور کلی از میان اهل سنت رخت بربست، اما با ظهور بزرگانی از شیعه چون خواجه نصیرالدین طوسی و پس از وی فلاسفه بزرگی که در عصر صفوی پدید آمدند و حکمت متعالیه را نهادینه کردند، شاهد رونق یابی فلسفه در میان شیعیان و تا حدودی رشد تمدن اسلامی در این مقطع هستیم.کلیدواژگان: یونان، مکتب مشائی، ابن سینا، عقل گرایی، تمدن اسلامی
-
صفحات 64-73
هندوستان سرزمینی است که در طول تاریخ به جهت جاذبه های فرهنگی، طبیعی و اقتصادی و سیاسی، همواره شاهد مهاجرت های اقوام و گروه های متعدد ومختلف بوده است . این مهاجرت ها همواره تاثیری بسزا بر فرهنگ این سرزمین نهاده اند و موجبات تنوع فرهنگی را در این سرزمین فراهم کرده اند.ارتباط ایرانیان با هند موضوعی انکار ناپذیراست. چنانکه دانسته است ایرانیان از دیرباز با سرزمین هند آشنایی داشته اند.منابع متنوع و مطالعات فراوانی در تایید این مدعا موجود است که از میان آنها منابعی چون شاهنامه فردوسی، تاریخ فرشته و التفهیم و تحقیق ماللهند و صدها اثر ارزشمند دیگری موجود است که این ارتباط تنگاتنگ را آشکار می کند.بیشتر این منابع اثبات می کنند که تصویر پر جاذبه ای از هند در ذهن مهاجران وجود داشته است. به روایت منابع برزویه طبیب به همراه هیاتی از پادشاهی ساسانی برای بدست آوردن اکسیر حیات به هند رفت و گرچه به آن دست نیافت اما اثر ارزشمند کلیله و دمنه موسوم به پانجاتانترا را به ایران آورد .این اثر بارها به فارسی و سایر زبانها ترجمه شد. برگردان این اثر از سانسکریت به پهلوی و از پهلوی به زبان عربی و نیز به فارسی منثور و منظوم توسط ایرانیان نه تنها در حیات فکری و فرهنگی ایرانیان تاثیر خود را بر جای گذاشت بلکه در معرفی فرهنگ هندیان به جهانیان نیز نقش عمده ای را ایفا نمود.بی گمان یکی از موضوعاتی که در جذب مهاجران به سرزمین هند تاثیر بسیار داشته است، عناصر عرفانی و معنوی مردم این سرزمین بود که مبتنی بر شیوه های تفکرات فلسفی آن ها بوده است. این عناصر فکری به ویژه خودداری از کینه ورزی، خشونت و آزار دیگران نه تنها در جذب و جلب مهاجران به هند نقش اساسی داشته است، بلکه مرحله سازگاری اجتماعی و فرهنگ پذیری را تسهیل و ظرفیت ایشان را نیز در تاثیرپذیری متقابل فرهنگی آسانتر می کرد. با ورود اسلام به هند تغییرات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی وسیعی در آنجا پدیدار شد. حمله سلطان محمود غزنوی و تشکیل حکومت سلسله های مسلمانان از سال 602-932 ق که بیش از 3 قرن به طول انجامید، سبب شد شخصیت های بزرگ عرفانی به هند مهاجرت کنند و علاوه بر تاثیرات شگرفی که در آن سرزمین ایجاد کردند، زمینه های مناسبی برای مهاجرت و سفر عده ای از اربابان فضل و هنر و ادب را نیز فراهم کنند این مهاجرت ها با تاسیس سلسله تیموریان هند در 933 ق و حکومت جانشینانش به اوج خود رسید. بر اساس تذکره ها و منابع تاریخی بیش از 745 نفر از شعرا به دلایل مختلفی به قلمرو گورکانیان هند و دکن مهاجرت کردند که رونق شعر فارسی را در هند در پی داشت. دوره فرمانروایی مغول در هند با عهد شاهان صفویه در ایران همزمان و معاصر بوده است. پیوند های فرهنگی بین دو کشور متمدن و همسایه هند و ایران که از گذشته های دور وجود داشت، در این مدت به گسترش و رشد همه جانبه منجر شد و به یک رابطه قوی و محکم و دامنه دار زبانی و ادبی و فکری انجامید که تجلی آن در صدها اثر نفیس و گران بهای زبان فارسی به چشم می خورد. در عهد شاهنشاهی اکبر در هند که با سلاطین صفوی مخصوصا شاه عباس روابط برادرانه و ویژه داشت، زبان و ادب فارسی رونق تازه به خود گرفت. جذابیت های شعر و ادبیات سبک هندی که در این دوره رواج یافته بود و همسانی هایی که در سایر شاخه های هنری و فرهنگی از آن زمان بین هنرمندان، پیدا شده بود، عامل شکل گیری تحقیقات بسیاری در زمینه های گوناگون در این دوره شد. تنوع این تحقیقات با رویکردها و موضوعات گوناگون، شاهدی است بر این مدعا که چگونه در این روزگار، زمینه ی مشترک در ابعاد گوناگون فرهنگی اعم از هنر و اندیشه بین ایرانیان و هندیان ایجاد شد. یکی از مهم ترین عواملی که به صورت علمی به بررسی وجوه این اشتراکات فرهنگی و ادبی می پردازد؛ برگزاری همایش های ادبی گوناگون در ایران و به ویژه در هند است، که یکی از بهترین آن ها، همایش سالانه مرکز تحقیقات زبان فارسی دانشگاه اسلامی علیگر است که به همت پروفسور خانم آذرمیدخت صفوی، برگزار می گردد و یکی از عرصه های مهم و جدی در پرداختن به زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزهای جغرافیایی ایران است.زبان فارسی که زمانی در دوره ای 700 ساله زبان رسمی و اداری هندوستان بوده، اکنون آن گونه که شایسته است جایگاه مناسبی در کشور پهناور و فرهنگ دوست هندوستان ندارد و باید برای آن چاره اندیشی شود.مطابق تواریخ موجود زبان فارسی اگر نگوییم زبان اول اما زبان مسلط علمی و ادبی هندوستان بوده است. و چنان در این سرزمین نفوذ و جذابیت داشته است که می توان آثار پرشماری را در زمره میراث مشترک ادب فارسی در هند برشمرد برای نمونه در دوره سلطنت اکبر خیلی از آثار ادبی و تاریخی هندوها به زبان فارسی ترجمه شد و حتی کتاب رامایانا (کتاب مقدس هندوها) همانند شاهنامه فردوسی به فارسی ترجمه منظوم شد.سوگمندانه باید معترف شد با وجود این سابقه درخشان زبان فارسی در هندوستان اکنون شاهد روند نزولی آن دراین سرزمین هستیم گرچه شیب آن کند است لیکن چیزی از نگرانی فرهنگی نمی کاهد و احتمالا به دلیل کندی روند آن کسی آنرا احساس نمی کند اما ادامه این روند می تواند غیرقابل جبران باشد.
کلیدواژگان: هندوستان، زبان فارسی، گورکانیان، میراث مشترک -
صفحات 74-94مقاله حاضر می کوشد به معرفی کارنامه ویلم فلور ایران شناس نامی نایل آید. این ایران شناس هلندی که بیش از نیم سده از عمر خود را وقف مطالعه بر روی تاریخ ایران کرده است و به عبارتی مجنون وار در پی لیلی (ایران) خود بوده است،با تدوین 260 مقاله و کتاب، سهم بسزایی در ایرانشناسی برعهده دارد،لذا شایسته است آثار او و وبژگی های علمی اش در حیطه ایران شناسی بدرستی معرفی شود.لذا تمرکز اصلی بخش نخست مقاله، مبتنی بر معرفی کتاب ها و مقالات ترجمه شده ایشان به فارسی و مقالاتی که نویسندگان ایرانی درباره آثار او نوشته اند خواهد بود و در قسمت دوم مقاله نیز تاریخ نگاری و روش پژوهشی او از مجموعه آثارش موردبحث قرار خواهد گرفت و انتقاداتی که نسبت به آثار و کارنامه علمی او وجود دارد مطرح می شود مطابق بررسی های صورت گرفته، بزرگ ترین دستاورد علمی فلور، گردآوری مجموعه اسناد واک می باشد. روش پژوهش مقاله حاضر مبتنی بر روش توصیفی - تحلیلی با تاکید بر آثار ویلم فلور است.کلیدواژگان: ایران، هلند، ویلم فلور، ایران شناسی، صفویه، قاجار
-
صفحات 95-105ایران عصر صفوی یکی از برجسته ترین دوره های تاریخی ایران به شماره می رود که شناسایی جنبه های سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آن، توجه بسیاری از ایرانشناسان در نقاط مختلف جهان را جلب کرده است. ژاپن به عنوان یکی از کشورهای آسیای شرقی از جمله مناطقی است که ایرانشناسی در آن از نیمه دوم قرن بیستم مورد توجه قرار گرفت. علاوه بر باستان شناسی، ادبیات و مردم شناسی یکی از جنبه های ایرانشناسی ژاپنی ها تاریخ بوده است که در پس آن ایران شناسان متعددی در این کشور بدان توجه کردند. هدف اصلی این مقاله، بررسی آثار و پژوهش های آقای ماساشی هانه دا از ایران شناسان ژاپنی در باب تاریخ ایران عصر صفوی است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که از نظر موضوعی، ماساشی هانه دا به جنبه های مختلفی از تاریخ ایران عصر صفوی از جمله مسایل شهری و نظامی توجه کرده است. از طرفی دیگر ایشان تلاش کرده است تا با ذکر نظریات گوناگون از جنبه های مختلف تاریخ صفویان، استناد به داده های تاریخی و همچنین توجه به مسایل جزیی، برخی از مسایل چالش بر انگیز از تاریخ ایران عصر صفوی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.کلیدواژگان: ایران شناسی، ژاپن، ماساشی هانه دا، صفویان، تاریخ
-
صفحات 106-127
سینما به عنوان هنر هفتم، مجموعه ای از همه هنرها به حساب می آید. هر چقدر که سینما، بتواند ارتباط خود را با هنرهای اصیل قوی تر کند، امکان تولید یک اثر ماندگار و باکیفیت نیز بیشتر خواهد بود. سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی، این هویت را بخوبی و به بهترین شکل، به منصه ظهور رساند. و توانست به سرعت جهانی شود. آشنایی با سینمای ومجموعه های تلویزیون ایرانی در بنگلادش، از دهه 1990، آغاز شد و تاکنون نیز ادامه دارد. شبکه ها، رسانه ها، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در داکا و جشنواره های بین المللی این کشور، بهترین گام ها را در این زمینه برداشته اند. مردم بنگلادش نیز با علاقه از این امر استقبال کرده اند؛ تا جایی که دردانشگاه های سراسر این کشور نیز مطالعات سینمای ایران، به عنوان یک واحد درسی تعیین شده است. گرچه صنعت سینمای بنگلادش، چندان وسیع نیست اما از آنجا که مردم این کشور مسلمان هستند، بازار سینمای ایرانی در این کشور داغ و پررونق است. مردم، علاقه بسیاری به فیلم های ایرانی و فرهنگ آن دارند. سادگی و سبک زندگی و محتوای فیلم ها را می پسندند ودرام ها وتم های مذهبی و فرهنگی را با جدیت دنبال می کنند.. آنچه مقرر است در این مقاله بدان پرداخته شود بررسی تاثیر سینمای ایران و سریال های ایرانی بر فضای فرهنگی بنگلادش است و تنها آن دسته از فیلم ها وسریال های ایرانی که در بنگلادش اکران و یا پخش تلویزیونی می شوند و یا درجشنواره ها عرضه می شوند مورد نظر این مقاله هستند.
کلیدواژگان: سریال تلویزیونی، بنگلادش، جشنواره داکا، رایزنی فرهنگی ایران در داکا
-
Pages 36-63Greece, as one of the important centers of pre-Islamic civilization, had various philosophical schools. One of these schools is the Peripatetic school of philosophy, which along with the Hermesian school of philosophy are the two most important philosophical schools of Greek civilization. The question that arises here is what is the nature of the Peripatetic philosophical school and to what extent has Peripatetic philosophy influenced Islamic philosophy and civilization? Descriptive and analytical analysis of this issue shows that Peripatetic philosophy as a philosophy with Greek roots, due to its rational and argumentative nature, emerged in the Islamic civilization from the third century AH with the emergence of great figures such as Kennedy and later Farabi. . After this, Ibn Sina perfected the Peripatetic philosophy. The rationalism that is emphasized in this philosophy has become one of the reasons for the growth and promotion of Islamic civilization in the fourth and fifth centuries AH. Although peripatetic philosophy in the Islamic world with the emergence of anti-philosophers such as Ghazali, stagnated for a while and philosophy in general disappeared from the Sunnis, but with the emergence of great Shiites such as Khaja Nasir al-Din Tusi and after him the great philosophers in the Safavid era They emerged and institutionalized transcendent wisdom, we are witnessing the flourishing of philosophy among the Shiites and to some extent the growth of Islamic civilization at this time.Keywords: Greece, Peripatetic school, Ibn Sina, Rationalism, Islamic civilization
-
Pages 64-73
-
Pages 106-127
Cinema is a medium where expressed a nation's developments, considerable influence and culture. There are lots of countries in the world who are benefiting considerably, nationally and internationally through the use of their film arenas today. Cinema is called a combination of seven arts. Cinema strengthens almost all types of artistic work such as painting, music, literature, history, culture, art, ancient traditions and relationships.Iran, after its Islamic Revolution, has been able to use all of the above features very nicely and in a completely pure and humble manner; and that is why Iranian cinema has gained a global dimension.The first Iranian film was dubbed in Bengali in Bangladesh in the 90's. Since then, various televisions, newspapers, Iranian culture in Dhaka and various international film festivals have played an outstanding role in the development of Iranian films in the country. The people of Bangladesh are accepting it with great enthusiasm and even studying Iranian movies in different universities of the country is not very big in the movie industry of Bangladesh. Most of the people here are Muslims and the Iranian cinema market is also very popular here; because people like to watch Iranian movies enough. When people enjoy Iranian movies and television serials, noticing its simple stories and subtle emotional issues, they actually want to see their real life images on the screen.Therefore, the purpose of the author of this article is to firstly collect various data and analyze them to show how passionate the people of Bangladesh are towards Iranian films and television serials and how much influence they have.
Keywords: Iranian Cinema, TV Series, Bangladesh, Dhaka Festival, Iranian Cultural Center in Dhaka
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.