فهرست مطالب
نشریه اندیشه سیاسی در اسلام
پیاپی 31 (بهار 1401)
- تاریخ انتشار: 1401/12/10
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 7-31در سال های گذشته، تعارض گرایی بین شیعه و سنی و تفرقه و تکفیر، به یکی از اصلی ترین مشکلات جهان اسلام تبدیل شده است؛ اما جریان های تفرقه افکن و تکفیری، اختصاص به جامعه اهل سنت نداشته است؛ بلکه جریان های مشابه در بین شیعیان نیز وجود دارند که با انگیزه ها و دلایل گوناگون، بر طبل تعارض و تنازع با اهل سنت می کوبند و بستری مناسب برای اختلاف، تفرقه و تکفیر بین مسلمانان به وجود می آورند. گروهی که از آن ها در رسانه های داخلی و ادبیات مقامات جمهوری اسلامی ایران، با عنوان «تشیع انگلیسی» و «شیعه اسراییلی» یاد می گردد. پرسش اصلی پژوهش کنونی این است که شاخصه های فکری و معرفتی جریان وحدت ستیز منتسب به اهل تشیع چیست؟ این جریان چه رویکردهای عملی دارد و پیامدهای عملکرد و رویکردهای آن ها چیست؟ فرضیه پژوهش با تکیه بر روش اسنادی آن است که جریان شیعه وحدت ستیز با شاخصه های خاصی چون تبری جویی، وحدت ستیزی و برجسته سازی اختلافات مذهبی به ترویج لعن، تفسیق و توهین نسبت به مقدسات اهل سنت شناخته می شود. این جریان با محور قرار دادن تبری، به عنوان یکی از فروعات دین و اعتقادات تشیع، آن را مقابل وحدت تفسیر نموده است و به تفرقه در میان مسلمین دامن می زند.کلیدواژگان: شیعه، وحدت، وحدت ستیزی، شیعه برائتی، شیعه انگلیسی
-
صفحات 33-52پژوهش حاضر در تلاش است تا با به کارگیری الگوی ردیابی فرآیند و با بهره گرفتن از ابزار گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی کتابخانه ای و همچنین تحلیل محتوای آثار امام خمینی، رویکرد ایشان را به مولفه های ایران هراسی در مفهوم صدور انقلاب مورد مداقه و بحث قرار دهد و پاسخی به این پرسش ارایه نماید که با توجه به تلاش های دشمنان انقلاب اسلامی در دوره بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای ارایه تصویری نادرست از اهداف و پیامدهای انقلاب، رویکرد امام خمینی به این تبلیغات نادرست چه بود؟ و ایشان با چه مشی و ایده ای تلاش نمودند تا از این تهدید به عنوان فرصتی برای صدور الگوهای انقلاب بهره ببرند؟ زیرا می توان گفت ایران هراسی پدیده ای است که با پیروزی انقلاب اسلامی وارد مرحله حادتر و جدی تری گردید. به طوری که مهم ترین مولفه های ایران هراسی را می توان در تبلیغات سوء در باب قدرت و انگیزه های تهاجمی انقلاب اسلامی، اسلام هراسی و شیعه هراسی ردیابی نمود. مولفه هایی که هرکدام مقابله با بخشی از ارزش های انقلاب اسلامی در بعد منطقه ای و فرامنطقه ای و حتی در ابعاد جهانی را مطمح نظر قرار داده است. چنانچه با پیروزی انقلاب اسلامی، اقدامات عملی در مبارزه با انقلاب اسلامی و ارزش های اسلامی آن نیز صورت گرفت که مهم ترین آن جنگ تحمیلی علیه ایران بود. امام خمینی در روند صدور انقلاب با شکل بندی فرهنگی به صدور انقلاب و اقدام به صدور ارزش های اسلامی و انسانی تلاش می نمود تا مفاهیم و مولفه هایی را در صدور انقلاب مورد تاکید قرار دهد که پیامد آن تلاش برای خنثی سازی تبلیغات نادرست علیه انقلاب اسلامی و نظام اسلامی از یکسو و ایجاد اتحاد حداکثری در بین دولت ها و ملت های منطقه از سوی دیگر شود.کلیدواژگان: ایران هراسی، انقلاب اسلامی، صدور انقلاب، امام خمینی
-
صفحات 53-77
«سبک زندگی سیاسی»، شیوه خاص مواجهه با مهم ترین وظایف زندگی در حیطه زندگی سیاسی است که به منظور نیل به اهداف سیاسی حاصل از باورهای اثرپذیرفته از عواطف و شرایط محیطی شکل می گیرد. نهادینه شدن یک «سبک زندگی سیاسی» به عنوان فرهنگ غالب، علاوه بر عوامل فاخر بینشی، عاطفی و مقتضیات شرایط منوط به برخورداری از مولفه های سبک ساز است. این مولفه ها در حوزه ادبیات و هنر توسط اندیشمندان به حوزه های مختلف علوم انسانی تسری یافته است. در این پژوهش به بررسی مولفه های سبک ساز و نقش آن ها در تثبیت سبک زندگی سیاسی امام خمینی به عنوان رهبر انقلاب اسلامی و فردی صاحب سبک پرداخته شده است. با استفاده از روش کتابخانه ای و تحلیل داده ها در بررسی آثار امام و واکاوی مفهوم «سبک» به این نتیجه دست می یابیم که مهم ترین مولفه های سبک ساز همچون «انعطاف پذیری»، «قدرت حل مسیله» و «اولویت در انجام وظایف» در سرنوشت سازترین تصمیمات سازنده زندگی سیاسی امام همچون شیوه مبارزاتی خاص ایشان در سقوط رژیم طاغوت، مدیریت جنگ تحمیلی و مواجهه با دولت های استعمارگر سبب تثبیت سبک زندگی سیاسی ایشان بوده است. برکات متعدد این مولفه ها، نمایانگر دوام و بسط فرازمانی و فرامکانی سبک زندگی سیاسی امام است.
کلیدواژگان: امام خمینی، مولفه های سبک ساز، سبک زندگی سیاسی، انعطاف پذیری، حل مسئله، اولویت ها -
صفحات 79-104مجموعه معارف اسلامی کنونی با قرایت ها و خوانش های گوناگون، گاهی توسط متفکران مسلمان و گاهی توسط علاقه مندان به اسلام مورد بازخوانی قرار گرفته است که می توان آنها را در چند دسته بندی کلی قرار داد و پس از آن تحلیل کرد. محمد عابدالجابری و هانری کربن مصادیق بارز از خوانش هایی متفاوت؛ اما معطوف به موضوعی واحد، یعنی تراث اسلامی، هستند. در این پژوهش با قرار دادن تفکر آنها در دو قالب کلی «عقل فرهنگی» و «عقل استعلایی» و پرداختن به مختصات روش شناختی آنها به «مقابل نهادن» این دو خوانش پرداخته ایم و کوشیده ایم تا با استناد به منابع کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش پاسخ دهیم که چگونه نص واحد اسلامی می تواند مولد خوانش های متفاوت بوده و خود را در جریان های فکری مختلف نشان دهد. در نهایت با بررسی تطبیقی اندیشه این دو اسلام شناس نتیجه می گیریم که نوع جهان بینی آنها در درک متفاوتشان از اسلام موثر است؛ لذا هر کدام پاسخ خود را از دین مبین می طلبند.کلیدواژگان: عقل استعلایی، عقل فرهنگی، اسلام، محمد عابدالجابری، هانری کربن
-
صفحات 105-125یکی از مهمترین جریان های تشیع که از اهمیت زیادی نیز برخوردار است، پرداختن به جنبه های افتراق و اشتراک انقلاب اسلامی ایران با گروه حزب الله لبنان و مقایسه آنها به لحاظ جریان تحول و روند فکری آنهاست. با توجه به استفاده از روش تاریخی مقایسه ای که در این مقاله انجام گرفته است، این مقاله در پی پاسخ به این پرسش بوده که وجوه اشتراکات و افتراقات اندیشه های سیاسی حزب الله لبنان و انقلاب اسلامی ایران چیست؟ اولویت موضوعی مقاله سیزده شاخصه بارز است که به آن پرداخته خواهد شد. با توجه به شاخصه های بارز ذکر شده، حزب الله لبنان در تمامی شرایط و تحولات منطقه، به ویژه جهان اسلام به عنوان بازیگر فعال و هم سو با سیاست های جمهوری اسلامی ایران نقشی پررنگ و اثرگذار را ایفا می کند. یافته های پژوهش حاکی از آن است که انقلاب اسلامی ایران و حزب الله لبنان از نظر مبانی فکری و اعتقادی اشتراکات بسیار زیادی با یکدیگر داشته و می توان تنها تفاوت این دو را در ایجاد حکومت اسلامی تلقی نمود؛ چرا که رهبران جنبش حزب الله لبنان با توجه به شرایط خاص این کشور و فرهنگ و ادیان مختلفی که در این کشور حاکم بوده است در راستای ایجاد حکومت اسلامی نتوانسته اند به طور موثر عمل نمایند. جنبش حزب الله لبنان به عنوان متحد اصلی جمهوری اسلامی ایران، جزء تنها گروه اسلام گرای شیعه منطقه با قدمت طولانی بوده و تنها جنبش شیعی در منطقه خاورمیانه است که نظریه های بازتاب انقلاب اسلامی در این گروه به طور عملی پیاده سازی شده است.کلیدواژگان: اندیشه سیاسی، حزب الله، انقلاب اسلامی، لبنان، ایران
-
صفحات 127-149
نظریه خلافت اسلامی ریشه در سده نخست اسلام دارد و به دلیل اهمیت آن در اندیشه سیاسی اهل سنت، بارها مورد بررسی دانشمندان مسلمان قرارگرفته و آثار فراوانی نیز در این زمینه تولید شده است. این نظریه بین عالمان اهل سنت، موافقان و مخالفانی دارد که دسته نخست بر وجوب آن، استدلال عقلی و نقلی ارایه کرده اند و مخالفان، از اساس وجوب آن را رد می کنند و عده ای نیز از اسلام منهای سیاست سخن می گویند. در این میان «رمضان البوطی» از بزرگان اشاعره معاصر، ضرورت اقامه خلافت در جوامع معاصر اسلامی را مطرح کرد. در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی تلاش شده که دیدگاه او درباره خلافت بررسی شود. به باور او حکومت اسلامی از شعایر مهم دینی است که باید در جوامع اسلامی استقرار یابد؛ زیرا اجرای بسیاری از احکام فقهی اسلام، مستلزم برپایی خلافت اسلامی است. با توجه به اوضاع حاکم بر جهان اهل سنت که با روش حکومتی غربی، برخی به صورت سلطنتی اداره می شوند و برخی تحت تاثیر اندیشه های افراطی قرار دارند، به نظر می رسد نظریه خلافت البوطی مناسب ترین نظام سیاسی برای جامعه اهل سنت است؛ لذا پژوهش و تبیین این موضوع هم ضرورت می یابد.
کلیدواژگان: رمضان البوطی، خلافت اسلامی، امامت کبری، اجماع، شورا
-
Intellectual characteristics and practical approaches of the anti-unity (conflicting) Shiite currentPages 7-31In recent years, conflict between Shia and Sunni, division and excommunication has become one of the main problems of the Islamic world. But the divisive and takfiri currents are not exclusive to the Sunni society, but there are similar currents among the Shiites as well, which, for various motives and reasons, beat the drum of conflict and conflict with the Sunnis, and a suitable platform for differences is division. And they create takfir among Muslims. A group that is referred to as "English Shia" and "Israeli Shia" in the domestic media and the literature of the authorities of the Islamic Republic of Iran. The main question of the current research is, what are the intellectual and epistemological characteristics of the anti-unity trend attributed to the Shiites? What practical approaches does this stream have and what are the consequences of their performance and approaches? The hypothesis of the present research based on the documentary method is that the anti-unification Shia trend is characterized by certain characteristics such as ax-seeking, anti-unification,Keywords: Shiite, Unity, anti-unity, Shiite innocence, English Shiite
-
Imam Khomeini's approach to the components of Iranophobia in the concept of exporting the revolutionPages 33-52Imam Khomeini's approach to the components of Iranophobia in the concept of exporting the revolutionReview:The present study tries to apply the process of tracking the process and using information collection tools in the form of documentary-library and also analyzing the content of Imam Khomeini's works, the approach of the Supreme Leader of the Islamic Revolution to the components of Iranophobia in the concept of export. Examine and discuss the revolution. Because it can be said that Iranophobia is a phenomenon that entered a more acute and serious stage with the victory of the Islamic Revolution. If the most important components of Iranophobia can be traced in the propaganda of abuse of power and aggressive motives of Iran, Islamophobia and Shiism. The components that each of them has considered confronting some of the values of the Islamic Revolution in the regional and supra-regional dimension and even in the global dimension. With the victory of the Islamic Revolution, practical measures were taken in the fight against the Islamic Revolution and its IslamicKeywords: Iranophobia, Islamic Revolution, export of revolution, Imam Khomeini
-
Pages 53-77
The term "political lifestyle" refers to specific ways of dealing with the most important life tasks in the field of political life, which are formed in order to achieve political goals resulting from beliefs influenced by emotions and environmental conditions.The institutionalization of a "political lifestyle" as the dominant culture, in addition to the glorious factors of insight, emotion and the requirements of the conditions, depends on having stylistic components. In the field of literature and art, these components have been extended by thinkers to various fields of humanities. In this research, the components of lightening and their role in establishing the political lifestyle of Imam Khomeini (as) as the leader of the Islamic Revolution and a person with style have been studied.The method of data analysis library in examining the works of Imam and analyzing the concept of "style" shows the most important lightening components such as "flexibility", "problem solving power" and "priority in performing tasks" in the most crucial decisions of Imam's political life as a special campaign. In overthrowing the dictatorial regime,
Keywords: Imam Khomeini, stylistic components, Political Lifestyle, flexibility, problem solving, Priorities -
Pages 79-104The collection of Islamic teachings that has reached the Muslim today has been re-read with various readings; Sometimes by Muslim thinkers and sometimes by those interested in Islam. Despite such a large number of readings, it may be possible to place them in several general categories and then analyze them. Mohammad Abed al-Jaberi and Henry Corbin are clear examples of different readings but focus on a single subject, namely Islamic heritage. In this research, by placing their thinking in two general forms of "cultural reason" and "transcendental reason" and addressing their methodological coordinates, we have "contrasted" these two readings. Abed al-Jabri sees the collection of Islamic heritage as a structure within which today's Muslims think, and if there is a change in such a structure, there will be change in the present and future of the Islamic community. Henry Corbin, on the other hand, not only does not seek knowledge in structures, but also always avoids such an understanding and bases his thought on the transcendental aspects of Islamic knowledge. In this article, we have tried to answer the question: how a single Islamic text can generate different readings and show itself in different currents of thought.Keywords: transcendental reason, cultural reason, Islam, Mohammad Abed al-Jaberi, Henry Corbin
-
Pages 105-125The study of the commonalities and differences between the political thought of the Lebanese Hezbollah resistance group and the political thought of the Islamic Revolution of Iran and the dissection of this current and the process of intellectual transformation of one of the most important and prominent Shiite Islamist currents are of special importance for the Iranian Islamic Revolution. Considering the use of the historical-comparative method that was done in this article, it sought to answer the question of what are the commonalities and differences between the political thought of Hezbollah in Lebanon Islamic Revolution in Iran? We have analyzed the commonalities and differences between the political thought of the Islamic Revolution Iran and the Lebanese Hezbollah movement based a comparison of its thirteen salient features. The findings of the study also indicate that the Islamic Revolution of Iran and Hezbollah in Lebanon have a lot in common in terms of ideology and beliefs, and only in the establishment Islamic government, the leaders of the Hezbollah movement, taking into account the specific circumstances of Lebanon and different cultures and religions.Keywords: Political Thought, Hezbollah, Islamic Revolution, Lebanon, Iran
-
Pages 127-149
The theory of the Islamic Caliphate has its roots in the first century of Islam and due to its importance in Sunni political thought, it has been studied many times by Muslim scholars and many works have been written in this field. This theory has pros and cons among Sunni scholars, the first group of whom have offered rational and narrative arguments for its necessity; But the opposition group has denied it out of necessity. Some have gone even further than Islam minus politics. However, there is no theoretical consensus on the necessity and non-necessity of the caliphate. Among these, Ramadan al-Bouti, a contemporary Ash'arite figure, addressed the Islamic caliphate and spoke of its necessity in contemporary Islamic societies. Therefore, in the present study, a descriptive-analytical method has been tried to evaluate his views on the caliphate. According to him, the Islamic government is one of the important religious rituals that should continue to exist in Islamic societies; l.
Keywords: : Ramadan Al-Bouti, Islamic Caliphate, Imamate of Kobra, consensus, council
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.