فهرست مطالب
نشریه مطالعات زبان و ادبیات غنایی
پیاپی 44 (پاییز 1401)
- تاریخ انتشار: 1401/08/01
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 8-25
ادب غنایی یکی از گونه های ادبی است که از دیرباز در ادبیات کردی جایگاهی والا داشته و در آثار منظوم و منثور کردی، جلوه های گوناگون داشته است. خالص از شاعران معروف پارسی گوی است که شعر وی از ابعاد گوناگون زبانی، ادبی و محتوایی و فکری قابل تحلیل و بررسی است و تاکنون شعر او چندان مورد توجه قرار نگرفته است. هدف اصلی از انجام این پژوهش، واکاوی و شناسایی مضامین غنایی اشعار فارسی این شاعر است. اهمیت سروده های فارسی خالص و نیاز به شناخت دقیق تر معانی غنایی شعر او از ضرورت های این پژوهش است. سعی نگارنده بر آن بوده تا در این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی و ابزار کتابخانه ای به بررسی مولفه های غنایی شعر این شاعر بپردازد. نتایج حاصل آمده از این پژوهش نشان می دهد که شعر وی طیف وسیعی از معانی و مضامین غنایی را به خود اختصاص می دهد که بیان نرم و لطیف عواطف و احساسات شخصی خالص است و به هر چه روح آدمی را متاثر می کند، با شور و حرارت می پردازد. بیشتر مضامین و مفاهیم غنایی موجود در دیوان خالص عبارتند از: عشق، عرفان، وصف، مدح، مرثیه، مناظره، هجو و مفاخره.
کلیدواژگان: ادبیات غنایی، مضامین غنایی، خالص -
صفحات 26-40خمسه نظامی، از منظومه هایی است که در طول تاریخ، نسخ متعددی از آن، به صورت مصور و غیرمصور تهیه شده است. به خاطر رابطه متن منظومه و نگاره ها، نسخ مصور علاوه بر متن منظومه، بار معنایی حاصل از نگاره ها را نیز در خود جای داده است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی به شناساندن نگاره های نسخ هفت پیکر در مجموعه ای از نسخ برگزیده خمسه نظامی با عناوین: دانشگاه تهران با کد 5179، مدرسه عالی شهید مطهری با کد 400، کتابخانه کنگره آمریکا، کاخ گلستان با کد 1951، مجلس شورای اسلامی با کد 930، کتابخانه ملی با کد 15275-5 و کد 3058256 از کتابخانه دیجیتال مربوط می پردازد. با توجه به رابطه متن منظومه و نگاره، در نسخ مصور، آگاهی از تعداد و موضوع نگاره ها و مقطع قرار گرفتن آن ها در متن و کانون روایت و نوع روایت آنها گام ارزشمندی برای آغاز تحقیقات بعدی در این زمینه است. پژوهش حاضر نشان می دهد، در نسخ مصور بررسی شده، بهرام گور محور اصلی روایت نگاره هاست و بیشترین بسامد آن مربوط به حضور بهرام گور در هفت گنبد است و در ترسیم نگاره ها، نگارگر کاملا تابع متن نیست.کلیدواژگان: خمسه نظامی، هفت پیکر، نسخه خطی مصور، نگاره، رابطه متن و تصویر
-
صفحات 42-59از آنجایی که نظام نشانه ها، به دلیل تغییر ساختارهای اجتماعی، دایما در حال تغییر و تحول اند، توجه به استحاله نشانه ها در شعر یک شاعر خاص می تواند برای شناخت زمینه های دلالتی متغیر نشانه ها، راهگشا باشد. این پژوهش از طریق زبان مجموعه اشعار فروغ فرخزاد، زمینه تبیین و درک احساس های ذهنی او را که به عنوان نمودهایی از تجربه های بیرونی در زبان شعرش است، نشان داده است. پژوهش حاضر با روش توصیفی - تحلیلی و با گزینش اشعاری از فروغ فرخزاد در دفترهای شعر «اسیر»، «دیوار»، «عصیان»، «تولدی دیگر»، «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» انتخاب گردیده است. پژوهشگران در پی آن هستند که اشعار فروغ فرخزاد در قاموس به کارگیری نشانه ها تا چه میزان بر ماهیت بیرونی مدلول ها پایبند بوده و در کجا این نشانه ها در هیات نشانه های دیگر مستحیل شده اند؟ نتایج تحقیق نشان می دهد که معانی مستحیل شده در هشت مقوله شب، مرگ، خورشید، عشق، کمال گرایی، آب و مدلول های آن، درخت، پنجره بررسی گردیده است و نماد شب بیشترین بسامد تغییر و دگرگونی را داراست. در دفترهای «اسیر»، «دیوار» و «عصیان»، هنوز اثری از این شیوه گفتاری و نوع چینش خاص دال و مدلول ها دیده نمی شود و آنچه هست، تشبیه است و اندکی استعاره، اما در اشعار مجموعه های «تولدی دیگر» و «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد»، فروغ بسیاری از عناصر و مظاهر طبیعت را در جهت بیان اندیشه هایش، به صورت نمادین و مستحیل در مدلول های متنوع و مختلف بیان می دارد.کلیدواژگان: نشانه شناسی، فروغ فرخزاد، استحاله، دگرگونی معنایی
-
صفحات 60-74اندیشه آرمان شهر یا مدینه فاضله، یکی از مقولاتی است که نخست در فلسفه بدان پرداخته شد و سپس در مکاتب فکری و هنری گوناگون مورد توجه قرار گرفت. آرمان شهر یعنی سرزمینی بی نقص و فرا واقعی که از بدی ها و کاستی های دنیای واقعی و جهان پیرامون ما خالی است و در آنجا آمال و آرزوهای بشری برآورده می شود. چنین اندیشه ای به تدریج در شعر و هنر و ادبیات رسوخ کرد و همچون گریزگاهی امن، منزل و مقصود عده کثیری از اندیشمندان و هنرمندان گردید.افلاطون، اندیشه آرمان شهر را به صورت رسمی بنا نهاد و فلاسفه دیگر؛ چون ابن سینا و فارابی و خواجه نصیر آن را ادامه دادند، و سپس در حوزه ادبیات، به ویژه شعر، نفوذ یافت؛ به گونه ای که می توان شاعران آرمان شهر را نمایندگان ادبی این مقوله فلسفی دانست. در ادبیات آرمان شهری دوره معاصر، مهدی اخوان ثالث جایگاه ویژه و ممتازی دارد؛ زیرا شاعری آرمان گرا و جامعه محور است. در این مقاله، انواع آرمان شهر و نگاه ویژه اخوان ثالث به هر یک از آن ها را بررسی می گردد.نتیجه پژوهش نشان داده می شود اخوان ثالث چه در کمیت و چه در کیفیت، سرآمد دیگر شاعران آرمان شهری است. آرمان شهرهای اخوان، یا از جنس زمینی است یا از نوع آسمانی. قسم زمینی آن برآمده از ناخرسندی ها و دغدغه های این جهانی شاعر است و قسم آسمانی آن، زاییده دغدغه های آن جهانی اوست. اخوان ثالث، هر یک از این آرمان شهرها را به اشکال و انواع گوناگون در اشعارخود مطرح کرده است. از آنجا که اندیشه آرمان شهر برآمده از برخی دغدغه ها و ناخرسندی های شاعر است، می توان گفت دین، جامعه، انسان، سیاست و ایران باستان، مقولات بنیادینی است که اخوان ثالث آرمان شهرهای خویش را بر آن ها بنا کرده است.کلیدواژگان: شعر، آرمان شهر، مهدی اخوان ثالث، مزدشت
-
صفحات 76-88
در نهاد ادبی شعر معاصر با گسست از ادبیات کلاسیک و تغییرات فرهنگی اجتماعی در سبک فکری، مضامین تازه با گرایش به مکتب های غربی، مورد توجه قرار گرفت. هیچ انگاری (نیهیلیسم) و رمانتیسم یکی از گرایش های فکری بود که با تحولات اجتماعی سیاسی جامعه، گسترش یافت و به ویژه در دهه سی شمسی بعد از کودتا، از موتیف های اصلی شعر شد. شعر غنایی در ادبیات ادامه داشت اما شاعران رمانتیک با تکیه بر اصل آزادی بیان رمانتیسم، بی پروا و به دور از اخلاق، صرفا به زندگی دنیایی اهمیت دادند و در قالب رمانتیسم سیاه، در بن بست های زندگی شخصی و اجتماعی به هیچ انگاری روی آوردند و از شعر غنایی رایج دور شدند. در این مقاله، مولفه های هیچ انگاری که همسو با رمانتیسم سیاه است و از شعر غنایی کلاسیک متفاوت شده است، در شعر سه شاعر معاصر: نادرپور، رحمانی و مشیری مورد بررسی قرار گرفته است، روش مطالعه و بررسی منابع، کتابخانه ای است. نگارش مقاله توصیفی تحلیلی با انتخاب نمونه های شعری است. نتایج بررسی نشان می دهد: شاعران در برهه ای از تاریخ زندگی خود به ویژه دهه سی که جامعه درگیر تنش های حاصل از کودتای 28 مرداد است به اندیشه های هیچ انگاری روی آوردند. گرایش به یاس و مرگ اندیشی در زندگی، لذت جویی و اروتیک، میخانه رفتن و مستی، علاقه به افیون، مهمترین مولفه های رمانتیکی هیچ انگاری است که در اشعارشان دیده می شود و در تقابل با شعر غنایی کلاسیک با هدف بیزاری از هستی، خوشباشی گذرا و سرخوردگی اجتماعی سروده شده است. در مقایسه شاعران نیز شعر نصرت رحمانی در این موتیف، سرآمد است.
کلیدواژگان: هیچ انگاری، شعر معاصر، ادب غنایی، رمانتیسم، رحمانی، مشیری، نادرپور -
صفحات 90-108امیر خسرو دهلوی از عارفان و شاعران مشهور پارسی گوی هندوستان، در نیمه دوم قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری است. او مرید نظام اولیا (متوفی 725 ه.ق) بود و تربیتی که از او یافت، در حوزه تصوف به او مقام و مرتبه ویژه ای بخشید. منظومه عاشقانه « دول رانی و خضر خان» در قالب مثنوی و به بحرهزج مثمن مقصور یا محذوف در 4519 بیت سروده شد. موضوع این مثنوی عاشقانه، در حکایت واقعی عشق خضر خان، پسر علاء الدین محمد شاه خلجی با «دیول دی» دختر راجه گجرات است. مقاله حاضر با روش توصیفی-تحلیلی به این پرسش اصلی پاسخ می دهد که با وجود تقلیدی بودن منظومه غنایی دولرانی و خضرخان از خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی گنجوی، برجسته ترین ابداعات و نوآوری های امیرخسرو در این اثر غنایی کدام است؟ براساس دستاورد تحقیق مهم ترین ابداعات امیرخسرو در این منظومه عاشقانه، کاربرد استعارات نو و تشبیهات تازه، هنجارشکنی در به کارگیری التزام بی بدیل، ده نامه نویسی عاشقانه و اجرای طرحواره قالب قصیده و غزل در قالب مثنوی دولرانی و خضرخان است.کلیدواژگان: دولرانی و خضرخان، امیرخسرو، مثنوی، منظومه عاشقانه
-
Pages 8-25
Lyric literature is one of the literary genres that have a high position with different shapes in Kurdish literature. Khales is a famous Kurdish poet who wrote great Persian poems. His poems are full of analytical notions from literary and linguistics views which are till now have not been given that importance. The purpose of this paper is to revise, analyze and introduce the core of this kind of poem (the lyric poem core) of Khales. The writer of this research attempts to show in an analytical-descriptive method depending on a librarian procedure that Khales’s poems were an immense chain of lyric poems that included in its core his soft and romantic feelings in a way that he dealt with any kind of humans feeling in this soft effective way. As in Diwan of Khales, most lyrical themes and concepts such as love, mysticism, description, praise, lamentation, debate, satire, and boasting can be observed.
Keywords: lyric, Lyrical Contents, Khalis -
Pages 26-40Nizami’s Khamseh is the poems has been repeatedly copied in the illustrated and non-illustrated forms during the time. Illustrated manuscripts have in addition poems, the meaning concepts of illustration and it is because of being relation among poems and its illustrations. This paper, introduce illustrations of Haft Peikar of Nizami’s Khamseh’s manuscripts by Descriptive-analytical method. They are as following, university of Tehran’s manuscript- code 5179, Shahid Motahhari’s -code 400, America Library of Congress, Kakh Golestan -code 1951, Islamic Consultative Assembly-code 930, National library-code5-15275 of N. L. digital, National library-code 3058256 of N. L. digital. Due to the relation between illustration and poems, being aware of the number as well as the subject of illustrations and the main focus of their narrative, is important for later research in this field. The paper says that in the above manuscripts, Bahram Gour is the main focus of the narrative and most frequently revolves around his presence in seven domes while the painter is not completely bound to the text.Keywords: Nizami’s Khamseh, Haft Peikar, illustrated manuscript, Illustration, relationship between poem, illustration
-
Pages 42-59Since the system of signs is constantly changing and transforming due to the change in social structures, paying attention to the metamorphosis of signs in the poetry of a particular poet can be a way to know the changing meanings of signs. Through the language of Forough Farrokhzad's collection of poems, this research has shown the context of explaining and understanding his mental feelings, which are expressions of external experiences in the language of his poetry. The current research has been selected with a descriptive-analytical method and by selecting poems by Forough Farrokhzad in Captured, Wall, Rebellion, Another Birth poetry books, and Let's Believe in the beginning of the cold season. The researchers are looking for the extent to which the poems of Forough Farrokhzad adhere to the external nature of the signifiers in the dictionary, and where these signs have become impossible among other signs. The results of the research show that the implied meanings have been investigated in eight categories night, death, sun, love, perfectionism, water and its symbols, tree, window, and the symbol of the night have the highest frequency of change and transformation. In the books of Captured, Wall, and Rebellion, there is still no trace of this way of speaking and the special arrangement of signifiers and signifiers, and what is there is a simile and a little metaphor, but in the poems of other collections of births, let's believe in the beginning Cold season, Forough expresses many elements and manifestations of nature in line with the expression of his thoughts, symbolically and impossibly in diverse and different meanings.Keywords: Semiotics, Forough Farrokhzad, Metamorphosis, semantic transformation
-
Pages 60-74The idea of Utopia or Utopian city is one of the categories that was first discussed in philosophy and then it was taken into consideration in various schools of thought and art. Utopia means a perfect and surreal land that is free from the evils and shortcomings of the real world and the world around us, and where human hopes and dreams are fulfilled. Such an idea gradually permeated poetry, art, and literature, and became a safe haven for many thinkers and artists. Plato officially founded the idea of Utopia, and other philosophers such as Ibn Sina, Farabi, and Khajah Nasir continued it, and then it gained influence in the field of literature, especially poetry; In such a way that the poets of Utopia can be considered the literary representatives of this philosophical category. In the utopian literature of the contemporary period, Mahdi Akhavan the third has a special and privileged place; Because he is an idealist and society-oriented poet. In this essay, it is shown that the third brotherhood is the leader of other utopian poets, both in terms of quantity and quality. Utopia-cities of the Brotherhood are either earthly or heavenly. Its earthly part is the result of the poet's unhappiness and worldly concerns, and its heavenly part is the result of his otherworldly concerns. The Third Brotherhood has presented each of these utopias in various forms and types in their poems. Since the idea of Utopia is derived from some concerns and dissatisfactions of the poet, it can be said that religion, society, man, politics and ancient Iran are the fundamental categories on which the Third Brotherhood based their utopias. has done. In this article, we examine the types of utopias and the special view of the Third Brotherhood on each of them.Keywords: contemporary poetry, Utopia, Mehdi Akhavan Sales, Mazdosht
-
Pages 76-88
In the literary institution of contemporary poetry, with the break from classical literature and socio-cultural changes in intellectual style, the themes of nothingness grew, this issue expanded with the social and political developments of the society, and especially in the 1930s after the coup, it became one of the main motifs of poetry. Some poets only cared about worldly life and turned to nihilism in the dead ends of personal and social life and wrote poetry in opposition to morality. In this article, the contrast that can be seen in the poetry of poets on this subject has been examined. The method of studying and reviewing sources is library. Samples of poetry from three contemporary poets: Freydoon Moshiri, Nosrat Rahmani and Nader Naderpour have been selected. The results of the survey show that poets at a period of their life history, especially in the 1930s, when the society is involved in the tensions resulting from the August 28 coup, turned to the ideas of nothingness and rejected the morals of the society. Atheism, tendency to despair and death thoughts in life, hedonism and eroticism, going to pubs and getting drunk, love for opium, are the most important components of nihilism in opposition to the moral teaching poetry that can be seen in their poems. In comparison, Nosrat Rahmani's poem is excellent in this motif.
Keywords: nothingness, contemporary poetry, Morality, confrontation, Rahmani, Moshiri, Naderpour -
Pages 90-108Amir Khosrow Dehlavi is one of the famous Persian mystics and poets of India, in the second half of the seventh century and the early eighth century AH. He was a disciple of the saints (d. 725 AH) and the education he received from him gave him a special position in the field of Sufism. The love poem "Dawelrani and keZrkan " was composed in the form of Masnavi and Bahr-e-Hazj of Muthanm Maqsoor or Mahzouf in 4519 verses. The subject of this romantic Masnavi is in the true story of the love of Khidr Khan, the son of Alaa al-Din Muhammad Shah Shah Khalaji, with "Diwaldi", the daughter of Rajah Gujarat. The present article answers the main question with a descriptive-analytical method that despite the imitation of the lyrical system of Dolarani and Khezr Khan by Khosrow, Shirin, Lily and Majnoon Nezami Ganjavi, what are the most prominent innovations and innovations of Amir Khosrow in this work? According to the research, the most important innovations of Amir Khosrow in this lyrical system are the use of new metaphors and new similes, breaking the norm in using irreplaceable obligation, writing ten letters and executing the schema of ode and lyric in the form of Masnavi Dolarani and Khezr Khan.Keywords: Dolarani, Khezr Khan, Amir Khosrow, Masnavi, Badaie
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.