پژوهشنامه آموزش زبان و ادبیات عرب
پیاپی 6 (زمستان 1401)

ترجمه یکی از مهم ترین شیوه های انتقال پیام و برقراری ارتباط بین زبان ها، است. ارایه ترجمه مناسب و پیام دقیق نیازمند اصول و قواعدی است که در برخی موارد پایبندی دقیق به اصل زبان مبدا، غیر از زیان هایی که به زبان مقصد وارد می آورد، نوعی پیچیدگی، ناآشنایی و ابهام در نثر ترجمه به بار می آورد و سبب می شود تا متن مبدا زیبایی و حلاوت خود را از دست بدهد. برای رفع این مشکل، یکی از فنون کاربردی استفاده از شیوه های مختلف معادل یابی است؛ اما علیرغم وجود استفاده از این فن، در برخی موارد مترجمان زبان ها و مخصوصا مترجمان زبان عربی و فارسی با چالش هایی مواجه می شوند که امر ترجمه را بر آن ها بسیار سخت و دشوار می کند. وجود اشتراک لفظی، واژگان دخیل، تفاوت در خانواده زبانی و ابهام های دستوری بین دو زبان، یکی از عمده ترین دلایلی است که در صورت عدم آگاهی مترجمان و مخصوصا بیگانگان با این زبان، از آن رنج خواهند برد. در این مقاله با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی، کوشش شده است، ضمن ارایه تعریفی کوتاه از مفهوم معادل یابی و فنون آن، به بررسی مهم ترین این چالش ها و موانع پیش روی مترجمان، پرداخته شود و در پایان مشخص شد: تفاوت ساختاری زبان فارسی و عربی، ابهام واژگانی، ابهام دستوری، تعدد بافت معنایی، وجود واژگان دخیل، اختلاف در خانواده زبانی یکی از مهم ترین عوامل ایجاد مانع در انتقال معنای دقیق و تمام رخ از زبان مبدا است که آگاهی مترجمان از این مقوله ها، می تواند راهگشایی مناسب پیش روی آن ها باشد.

المحظور اللغوی او المناهی اللفظیه هی اسماء او صفات او افعال ذات دلاله جنسیه او مرضی  او حیاتیه غیر ذلک من الدلالات التی یثیر التعبیر عنها بالفاظها المعهوده فی اللغه نوعا من الحرج او الخجل و الإستحیاء عند مستعملها و متلقیها، و السخریه تعنی طریقه فی الکلام یعبر بها الشخص عن عکس ما رای الشخص علی نفسه او انها الهزء بشیء ما لا ینسجم مع القناعه یقصده بالفعل و هی التعبیر عن تحس العقلیه و لا یستقیم مع المفاهیم المنتظمه فی عرف الفرد و الجماعه، و حاول البحث ان یبین الالفاظها و ان یبین دلالات المعنی فی المناهی المنهیه عنها فی شعر مظفر النواب و التی تحمل البذایه و الخنا فی طی اللفظیه و تداعیاتها و ضروره إستخدامها و  کما یشیر إلی الدلاله اللغویه لتلک الالفاظ عبر الدلالات المعجمیه و الدلالات الصرفیه و ایضا تبیین العبارات التی اخذت معانی مختلفه علی مر العصور و کذلک درسنا انواع السخریه فی شعر النواب، لان السخریه فی شعر النواب تقطن فی المناهی اللفظیه ایضا و إنه دایما ما یسخر من الحکام و ینعتهم بالفاظ دنییه، و مما جعل شعره ینفذ إلی القلوب، سهوله لفظه و معناه و صدق معتقده و کانت النتیجه انه اکثر فی شعره من الالفاظ الجنسیه و القبیحه و تنسیب العهر للحاکم العربی و بطانته و کذلک سخریته لم تکن من اجل اللهو و الإضحاک و إنما هو شعر ساخر و المتامل فی اسلوب النواب فی ،یحمل فی مجمله قضیه سیاسیه و إنسانیه عاشها شعب محروم و مضظهد النقد یجده لیس مجرد شتم او سب سوقی، بل هو مشروع خلق إشمیزاز و فوره غضب عارمه لدی الناس و قمنا بدراسه هذا الموضوع علی منهج وصفی تحلیلی. ولکن ما یمیز شعره هی روح السخریه فی توظیف المناهی اللفظیه التی یستخدمها و انه دایما ما یسخر من الحکام و ینعتهم بالفاظ دنییه، ، و انه یجهر بما فی القلوب و ناسیا بما یحیط به من مخاطر من اعدایه الذی نفوه من بلدانهم ،غالبیه شعر النواب السیاسی نقد لاذع و هجوم علی الحکام فی الدول العربیه و قممهم و اجتماعاتهم.