نشریه مطالعات مدیریت توسعه سبز
سال دوم شماره 1 (پیاپی 3، بهار و تابستان 1402)

هدف از پژوهش حاضر شناسایی و اعتباریابی پرسشنامه مدیریت منابع انسانی سبز در وزارت ورزش و جوانان جمهوری اسلامی ایران بود. روش پژوهش از نظر گرد آوری داده ها آمیخته بود که به صورت کیفی-کمی بود. جامعه آماری در بخش کیفی از متخصصین، کارشناسان دارای سابقه تدریس دانشگاهی وفعالان حوزه مدیریت منابع انسانی سبز، کارشناسان فدارسیون ها و هییت های ورزشی، کارکنان و مسیولین ادارات ورزش و جوانان، سیاست گذاران و مشاوران ورزشی بودند. در بخش کمی مدیران و کارکنان وزارت ورزش و جوانان، و ادارات ورزش و جوانان استان ها بودند، که تعداد آنان شامل 360 نفر بود، بودند. ابزار پژوهش شامل مصاحبه های نیمه ساختارمند و پرسشنامه محقق ساخته ای بود که با توجه به کدهای استخراج شده در قسمت کیفی، طراحی گردید. تجزیه و تحلیل قسمت کیفی با نرم افزار Maxqda، همچنین تجزیه و تحلیل قسمت کمی با نرم افزار SPSS برای تحلیل عاملی اکتشافی و مدل معادلات ساختاری AMOS انجام گرفت. نتایج بخش کیفی نشان داد، 9 مفهوم و 53 کدنهایی شناسایی و مورد تایید قرار گرفته اند. نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد، 9 عامل توانسته اند مقدار واریانس بیشتر از واریانس هر معرف را بدست آوردند که بر همین اساس با استفاده از خط مرجع همه عوامل با معنا و مفهوم هستند.

مصرف انرژی نقش مهمی در رشد و توسعه اقتصادی کشورها دارد، از طرفی افزایش رشد اقتصادی مستلزم انرژی بیشتر به عنوان نیروی محرکه تولید کالاها و خدمات است. بدین جهت شناخت عوامل موثر بر رابطه انرژی_رشد ضروری است. هدف مطالعه حاضر بررسی تاثیر جهانی شدن بر رابطه انرژی_رشد طی دوره 2021-1980 می باشد. نتایج گشتاورهای تعمیم یافته در 39 کشور در حال توسعه در مدل رشد اقتصادی نشان داد که مصرف انرژی به طور قابل توجهی در افزایش رشد اقتصادی نقش دارد. یافته ها همچنین نشان داد که جهانی شدن اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به طور مستقیم رشد اقتصادی را افزایش می دهد. از طرفی، نتایج مدل غیرخطی نشان می دهد که جهانی شدن اقتصادی، اجتماعی اثر منفی و جهانی شدن سیاسی اثر مثبت بر رشد اقتصادی دارد. از طرفی مجذور جهانی شدن اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تاثیر مثبتی بر رشد اقتصادی دارند. بنابراین یک رابطه U شکل بین جهانی شدن اقتصادی، اجتماعی با رشد اقتصادی و یک رابطه U شکل معکوس بین جهانی شدن سیاسی با رشد اقتصادی وجود دارد. علاوه براین نتایج اثر تعدیل نشان می دهد که جهانی شدن اقتصادی و اجتماعی مصرف انرژی را تعدیل می کند تا رشد اقتصادی در اقتصادهای در حال توسعه را تحریک کند. همچنین اثر تعدیل جهانی شدن سیاسی بر رشد اقتصادی بی معناست. همچنین برای مدل مصرف انرژی، مشخص شد که رشد اقتصادی به طور قابل توجهی مصرف انرژی را افزایش می دهد. نتایج همچنین نشان داد که جهانی شدن اقتصادی، اجتماعی و سیاسی تاثیر منفی و معناداری بر مصرف انرژی دارند و مدل غیرخطی نشان می دهد که جهانی شدن اقتصادی و اجتماعی اثر مثبت و جهانی شدن سیاسی اثر منفی بر رشد اقتصادی دارند. همچنین عبارت های مجذور جهانی شدن اقتصادی، اجتماعی و سیاسی اثرات منفی و معناداری بر مصرف انرژی دارند. در نتیجه یک رابطه U شکل معکوس بین جهانی شدن اقتصادی و اجتماعی با مصرف انرژی وجود دارد و جهانی شدن سیاسی و مجذور آن اثر منفی بر مصرف انرژی دارد. علاوه براین مشاهده می شود که جهانی شدن اجتماعی رشد اقتصادی را تعدیل می کند تا مصرف انرژی را تحریک کند. در مقابل جهانی شدن اجتماعی و سیاسی تاثیر رشد اقتصادی بر مصرف انرژی را در اقتصادهای در حال توسعه تعدیل نمی کند.

امروزه افزایش تولیدات کشاورزی از طریق توسعه کشاورزی با محدودیت های جدی در تامین آب مواجه است و تنها راه پاسخ به تقاضای روز افزون غذا، بهره وری بهینه از منابع آب استحصال شده برای تولید بیشتر محصولات می باشد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر نگرش کشاورزان نسبت به سیستم های آبیاری تحث فشار در دهستان رشتخوار است. در این مطالعه از روش آمیخته(کمی - کیفی) و از نوع توصیفی - همبستگی بهره گرفته شده است. به منظور جمع آوری داده ها از پرسش نامه محقق ساخته استفاده گردیده است. حجم نمونه در این تحقیق شامل 275 نفر از کشاورزان بهره بردار از سیستم های آبیاری تحت فشار در سال 1401 بوده که دارای حداقل 4 سال سابقه بوده اند نتایج این مطالعه نشان داد که حدود 95 درصد از کشاورزان ساکن در دهستان رشتخوار نگرش مثبتی نسبت به اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار دارند. از طرفی دیگر، متغیرهای تحصیلات کشاورزان، سابقه استفاده از این سیستم آبیاری، هزینه های راه-اندازی سیستم، آموزش های تخصصی، به عنوان عوامل موثر بر نگرش کشاورزان نسبت به اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار، در مجموع 71 درصد واریانس نگرش کشاورزان نسبت به آبیاری تحت فشار را تبیین نموده اند. همچنین در بخش کیفی تحقیق، مسایلی مانند مراحل تشکیل پرونده، عدم تخصص و برخورد نامناسب شرکت مجری و غیره به عنوان مشکلات اساسی فراروی اجرای سیستم های آبیاری تحت فشار شناخته شده اند.

پیوندهای روستایی- شهری می توانند تاثیر بسزایی در توسعه پایدار روستایی داشته باشند، این آثار دارای نقش مثبت یا منفی بر حوزه یا ناحیه خویش بوده و از منطقه ای به منطقه دیگر تفاوت دارد. روابط و پیوندهای فضایی در جریان خدمات، سرمایه، جمعیت، اطلاعات، فناوری، تولید، پسماندها و... مستتر است؛ از این رو شناخت علمی این پدیده ها در برنامه ریزی منطقه ای موثر تلقی می شود. لایه-های حرکات فضایی با استفاده از روش های نرم افزاری قابل رصد و ظهور و بروز است؛ بنابراین، پژوهش حاضر، درصدد است با کمک گرفتن از این علوم، روابط روستایی- شهری را در توسعه جغرافیای ناحیه ابهر- خرمدره پایش نماید. روش کار پژوهش، توصیفی-تحلیلی و بر مبنای داده های میدانی و اسنادی بوده و جامعه مورد مطالعه ناحیه ابهر- خرمدره واقع در استان زنجان می باشد. شهر ابهر به عنوان یک شهر میانه اندام به لحاظ تجمع امکانات، سرمایه و نیروی انسانی در منطقه، ضمن تسلط و برتری نسبی بر ناحیه، دارای ارتباطی دوسویه با نقاط جمعیتی و روستاهای پیرامونی خود است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که 34/59 درصد از خانوارهای مورد مطالعه، خدمات، کالاها و مایحتاج زندگی خود را از شهر ابهر تهیه می نمایند؛ 46/29 درصد خانوارها از شهر خرمدره و هیدج و 72/8 درصد خانوارها، صرفا از روستای محل سکونت خود کالاهای مورد نیاز خود را تامین می نمایند. ضمن اینکه جریان اقتصادی میان روستاها با یکدیگر به منظور تامین کالای مصرفی خانوار بسیار محدود و ناچیز است که این امر نشانگر تسلط و حوزه نفوذ شهر ابهر و خرمدره بر روستاهای پیرامونی می باشد.

امروزه سازمانها ناگزیر هستند برای ماندن درصحنه رقابت و حفظ مزیت رقابتی خود در بین رقبا فراتر از مرزهای بازاریابی سنتی گام برداشته و برای بهبود عملکرد خود به دنبال کشف فرصتهای ایده آل، تولید محصولات جدید و شناسایی بازارهای فروش جدید باشند. تحقیق حاضر به بررسی تاثیر قابلیت های بازاریابی بر عملکرد صادراتی شرکت با در نظر گرفتن نقش تعدیلگر مهارت های ارتباطی در صنایع دستی روستایی پرداخته است. این پژوهش از نظر هدف تحقیق، از نوع کاربردی می باشد. جامعه آماری این پژوهش مدیران و سرپرستان شرکتهای صادرکننده صنایع دستی به تعداد 300 نفر هستند که با استفاده از جدول مورگان تعداد 209 نفر  بعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای تجزیه وتحلیل داده ها  از رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری با کمک نرم افزار LISREL استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که توانایی اطلاعاتی بازار بر عملکردصادراتی، توانایی قیمت گذاری صادراتی برعملکردصادراتی، توانایی افزایش صادرات بر عملکرد صادراتی وتوانایی خدمات پس ازفروش بر عملکرد صادراتی تاثیرمثبت و معناداری دارد. همچنین قابلیتهای بازاریابی برعملکرد صادراتی، توانایی توسعه محصول برعملکرد صادراتی،توانایی توزیع صادرات بر عملکرد صادراتی تاثیر معناداری ندارد. نتایج پژوهش نشان داد که مهارتهای ارتباطی تاثیر قابلیتهای بازاریابی بر عملکرد صادراتی را تعدیل می کند.

محیط رقابتی عصر حاضر، توجه سازمان ها را به رعایت الزامات کیفیت و مسیولیت پذیری اجتماعی معطوف داشته است. زیرا سازمان هایی که خود را پای بند به چارچوب مدیریت کیفیت می دانند به سطح بالاتری از رضایتمندی مشتریان دست می یابند. این تحقیق برای ادغام پایداری و قابلیت اطمینان، مسیله طراحی شبکه زنجیره تامین اقتصادی، مسیولیت پذیر و قابل اطمینان را به صورت جامع و کارآمد مورد مدل سازی قرار داده است. از این رو، یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط غیرخطی برای مسیله طراحی شبکه زنجیره تامین به صورت سه هدفه، چندمحصولی، چندسطحی، چندمنبعی، چندظرفیتی و چندمرحله ای در نظر گرفته شده است. جواب های بهینه پارتو مدل پیشنهادی، با استفاده از روش محدودیت اپسیلون تکامل یافته (AEC) به دست آمده است. همچنین از مثال عددی با داده های تصادفی برای سنجش صحت و عملکرد کلی مدل پیشنهادی استفاده شده است. نتایج نشان داد که با افزایش پارامتر تقاضا مقدار سود مسیله افزایش می یابد. این در حالی است که قابلیت اطمینان و مسیولیت پذیری اجتماعی کاهش پیدا می کند. علاوه بر این، با افزایش انتشار گازهای گلخانه ای مقدار تابع هدف سود و مسیولیت پذیری اجتماعی کاهش پیدا می کنند در حالی که مقدار تابع هدف قابلیت اطمینان تقریبا ثابت می ماند. با این حال، دستیابی به هم افزایی میان پایداری و قابلیت اطمینان در طراحی شبکه زنجیره تامین، نیازمند تدوین دستورالعمل های دقیق تر و بلندمدت تری است.

اگر در دنیای کنونی، تمرکز واحدهای تجاری فقط بر افزایش منافع تامین کنندگان سرمایه باشد و سودآوری به عنوان معیار موفقیت سازمان بدون در نظر گرفتن اثرات اجتماعی و زیست محیطی باشد، این دیدگاه تفسیری اشتباه از موفقیت است، در نتیجه واحدهای تجاری دارای مسیولیت هایی فراتر از نقش سنتی خود (سودآوری) هستند و باید درباره تاثیری که بر محیط زیست و جامعه خود می گذارند پاسخگو باشند. هدف پژوهش حاضر بررسی چگونگی گسترش مسیولیت اجتماعی، توجه بیشتر به موضوع مسیولیت اجتماعی شرکت ها، گزارشگری پایداری و تحقیقات در این زمینه و تشویق محققین برای حرکت به سمت تحقیقات هیجان انگیز و چالش برانگیز حسابداری و حسابرسی اجتماعی و زیست محیطی است. به همین منظور روش پژوهش مورد استفاده در این مطالعه، مرور ادبیات پژوهش با هدف تحلیل انتقادی گزارشگری مالی سنتی، شناسایی موانع اهداف توسعه پایدار و ارایه رهنمودهایی برای محققان علاقه مند برای تحقیق در این حوزه است. روش های مورد استفاده برای جمع آوری اطلاعات شامل جستجوی کتب، اسناد، وب سایت ها و نشریات می باشد. در این مطالعه اهمیت موضوع مسیولیت اجتماعی شرکت ها، حسابداری و حسابرسی اجتماعی و زیست محیطی و پایداری و تحقیق و پژوهش در این زمینه ها را آشکار می شود و از این رو مهم است که وضع کنندگان استاندارد در حرفه حسابداری، استانداردهایی را در مورد مسایل اجتماعی، زیست محیطی و پایداری تنظیم نمایند.

مهمترین و اصلی ترین موضوع و دغدغه در چند دهه اخیر، موضوع پایداری عملکرد می باشد. یکی از استراتژی های مهم که در طی چند دهه اخیر برای افزایش عملکرد پایدار به کار گرفته شده است، فناوری های مالی (فین تک) می باشد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر پذیرش فین تک بر عملکرد پایدار با نقش میانجی امور مالی سبز و نوآوری سبز در بانک های تجاری تهران انجام شد. مطالعه حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری داده ها از تحقیقات توصیفی همبستگی می باشد. جامعه آماری پژوهش شامل کارکنان چند بانک تجاری در تهران بوده، که حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 205 نفر تعیین شد. جهت تحلیل فرضیات پژوهش از آزمون معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس 2 استفاده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که مدل از برازش مناسبی برخوردار بوده و همچنین تمامی فرضیات مورد تایید قرار گرفته شد. نتایج این مطالعه بر اهمیت پذیرش فین تک، تامین مالی سبز و نوآوری در دستیابی به عملکرد پایدار و همچنین نیاز فوری به گنجاندن فناوری های جدید، طرح های سبز و تامین مالی در استراتژی های بانکی برای کمک به دستیابی به پایداری کشور تاکید می کند.

مدارس نمونه بارزی از محیط های یادگیری محسوب می شوند که طراحی و نوع معماری آنها می توان در یادگیری دانش آموران موثر باشد. در این راستا معماری مبتنی بر طبیعت یعنی معماری بیوفیلیک می تواند یک الگوی مناسب جهت بررسی باشد. هدف این تحقیق بررسی تاثیر شاخص های معماری بیوفیلیک در یادگیری دانش آموزان به صورت مطالعه موردی در مدارس شهر ایذه است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مبتنی بر مطالعات میدانی با استفاده از ابزار پرسش نامه است. روایی پرسش نامه از طریق نخبگان انجام و پایایی نیز با آلفای کرونباخ بیشتر از 70/0 تایید شد. جامعه آماری تحقیق را دانش آموزان مقطع متوسطه دوم شهر ایذه تشکیل داده است.با توجه به حجم جامعه آماری، حجم نمونه 194 نفر تعیین شد. پرسشگری تحلیل ها در نرم افزار spssانجام شد. نتیجه آزمون نشان داد که معماری بیوفیلیک در محیط مدارس از دیدگاه دانش آموزان، تاثیرگذاری قابل توجه ای می تواند در یادگیری داشته باشند. نتیجه تایید نمود که وجود فضای سبز در مدرسه با میانگین 685/4 ، دسترسی مدرسه به نور طبیعی خورشید با میانگین 639/4 و الهام از طبیعت در طراحی پنجره ها، درها و... با میانگین 572/4 به عنوان مهمترین شاخص های تاثیرگذار معماری بیوفیلیک در یادگیری دانش آموزان شناخته شده است. همچنین نتیجه تحلیل واریانس تایید نمود که در سطح کمتر از 05/0 میان دانش آموزان در زمینه تاثیرگذاری شاخص های معماری بیوفیلیک در یادگیری، تفاوت معناداری وجود دارد که بیشترین تفاوت نیز مربوط به دانش آموزان پایه تحصیلی سوم با میانگین 443/4 بوده است.

تحقیق حاضر با هدف بررسی تاثیر گرایش به کارآفرینی سبز بر مدیریت زنجیره تامین سبز و عملکرد پایدار؛ تحلیل نقش بازارگرایی و گرایش به مدیریت دانش انجام گرفته است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی- همبستگی است. جامعه آماری تحقیق کلیه کارکنان شهرداری مشهد با تعداد 480نفر می باشد. نمونه آماری با استفاده از جدول مورگان 214 نفر محاسبه گردید و روش نمونه گیری تصادفی ساده بوده است. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه استاندارد حبیب (2020) با 33 سوال می باشد. به منظور تعیین روایی پرسشنامه ، از روایی محتوایی با تایید اساتید و افراد خبره و مطلع و روایی سازه ، همگرا و واگرا استفاده شد و جهت پایایی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی استفاده که در نهایت روایی و پایایی تایید شد. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS و pls استفاده گردیده است. نتایج پژوهش نشان داد که گرایش به کارآفرینی سبز بر بازارگرایی، گرایش به مدیریت دانش و مدیریت زنجیره تامین سبز تاثیر معناداری دارد. همچنین تاثیر مدیریت زنجیره تامین سیز بر عملکرد اقتصادی و محیطی تاثیر معنادار داشته است. اثر میانجی بازارگرایی و گرایش به مدیریت دانش بین گرایش به کارآفرینی سبز و مدیریت زنجیره تامین سبز نیز تایید شد. در نهایت اثر گرایش به کارآفرینی سبز از طریق مدیریت زنجیره سبز بر عملکرد پایدار (اقتصادی و محیطی) تایید شد. را تایید نمود.

ارتقای مستمر عملکرد مالی - زیست محیطی از جمله اهداف راهبردی برای سازمانها محسوب می گردد لذا پژوهش حاضر با هدف « بررسی تاثیر نوآوری سبز بر عملکرد مالی - زیست محیطی مجتمع فولاد مبارکه» انجام گرفته است؛ نوع پژوهش ،از نظر روش، توصیفی- پیمایشی از نوع همبستگی است ماهیت آن کاربردی و از لحاظ زمانی مقطعی می باشد. جامعه آماری این پژوهش ،کلیه مدیران بخش مالی مجتمع فولاد مبارکه به تعداد182 نفر است که با استفاده از روش سرشماری همگی انتخاب شدند. ابزار اندازه گیری تحقیق، پرسشنامه های استاندارد برای متغیرهای نوآوری سبز، عملکرد مالی - زیست محیطی و افشای اطلاعات محیطی(به عنوان متغیر تعدیلگر) بود که روایی صوری و محتوایی و پایایی آن در سطح اطمینان 0/95 مورد تایید قرار گرفت. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارهای Spss26 و Smart Pls3 انجام گردید. برای بررسی نرمال بودن داده ها از آزمون کولموگروف اسمیرنوف و برای آزمون فرضیات از روش معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد در مجتمع فولاد مبارکه، نوآوری سبز بر عملکرد مالی - زیست محیطی شرکت تاثیر معنادار دارد؛ ولی افشای اطلاعات محیطی رابطه نوآوری سبز و عملکرد مالی - زیست محیطی را تعدیل نمی کند. در نهایت پیشنهادهایی برای بهبود عملکرد مالی - زیست محیطی مجتمع فولاد مبارکه براساس نوآوری سبز ارایه گردید.

رویکرد اجتماع محور در راستای توسعه محلی اقدامی است که در سال های اخیر از سوی دولت در راستای توانمند سازی و توسعه محلات حاشیه نشین و کم برخوردار، در دستور کار قرار گرفته است. شناسایی سرمایه های اجتماعی و ارتقای اعتماد اجتماعی از طریق ارتباط با شبکه قدرت محلی و شناسایی بازیگران اصلی محله، حمایت از فعالیت سازمان های مردم نهاد در محله و ایجاد نهادهای محلی به ویژه در بخش زنان و جوانان و نوجوانان، گروه های هنری، ورزشی و ارتقای آگاهی و مطابه گری آنان از جمله اقدامات در حوزه ظرفیت سازی و نهادسازی به شمار می رود. تحقیق حاضر، از جنبه هدف، در زمره تحقیقات توسعه ای و کاربردی قرار می گیرد و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. با توجه به ماهیت و نوع موضوع مورد مطالعه، گردآوری اطلاعات بر مبنای روش کتابخانه ای و اسنادی بوده است.نتایج تحقیق نشان می دهد پیاده سازی رویکرد اجتماع محور، تحقق توسعه محلی را ممکن می سازد.