مجله پژوهش و مطالعات علوم اسلامی
پیاپی 50 (شهریور 1402)

براساس نظریه عبدالحسین حایری (مصحح متون کهن و نسخه شناس)، «بازنویسی تاریخ علم براساس بازنویسی فهارس نسخ خطی»، می توان بسیاری از نظریه های علمی و دستاوردهای دانشمندان را از نسخه های خطی برجای مانده بازنویسی و تبیین کرد. یکی از دانشمندان اهل قلم ایرانی، محمدکاظم هزارجریبی استرآبادی است. زندگانی ایشان مصادف با دو سلسله پادشاهی زندیان (1163_1209ق) و قاجاریان (1209_1344ق) است. در این مقاله، برخی از اطلاعات تاریخی، براساس نسخه های خطی برجای مانده از ایشان کشف و تبیین شده است. در نوشتار حاضر از 1 جدول و 4 سند استفاده شده است. شیوه گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و از روش تبیینی تحلیلی پردازش اطلاعات صورت گرفته است. تمامی ارجاعات سندی به صورت درون متن (APA) بوده و از 36 منبع (25 اثر چاپ شده و 10 نسخه خطی و 1 پایگاه اینترنتی) استفاده شده است.

آدمیان همواره در پی پاسخگویی به سوالاتی درباب وجود خود و نحوه آگاهی نسبت به آن و سایر امور بوده اند. آنان نمی توانستند جسم را به عنوان ماده ای اصیل و محیط بپذیرند؛ ازهمین رو، تمام فلاسفه به بررسی جسم و جستذو جوی جوهری غیرمادی در وجود انسان اهتمام ورزیدند که از آن تعبیر به نفس می شود. ابن سینا ازجمله اولین فلاسفه اسلامی می باشد که به بررسی نفس پرداخته و آن را جوهری مجرد و مدبر معرفی کرده است که تدبیر تمام امور بدن را بر عهده دارد و در وجود و ماهیت خود هیچ گونه تعلقی به جسم مادی ندارد. بررسی نفس و نحوه آگاهی آن در اندیشه ابن سینا می تواند پاسخگوی سوالات نسل بشر درباب نحوه وجود و آگاهی انسان نسبت به امور حاضر و پیشین باشد و آنان را از جوهری محیط بر تمام امور انسانی آگاه سازد. این مقاله با بررسی توصیفی-تحلیلی دیدگاه ابن سینا درباب نفس و چگونگی تعقل امور توسط این جوهر حادث و درعین حال باقی به ارایه این مسیله می پردازد که نفس آدمی به عنوان جوهری مجرد که همزمان با بدن حادث می گردد، به کمک قوای خاص خود به تدبیر بدن و تعقل درباب امور گوناگون می پردازد و پس از فنای جسم، با تمام آگاهی های پیشین، همچنان باقی می ماند.

جهان کنونی با پیشرفت های صنعتی و فناوری همراه است و فرزندان در محیط هایی قرار گرفته اند و مدیریت درست والدین بر این فضا را طلب می کند که بتوانند با رفتارهای درست فرزندان را از خطا و اشتباه بازدارند و آن ها را به مسیر درست سوق دهند. این موضوع همان اشاره به تربیت فرزندان دارد که در هر خانواده ای مهم ترین و ارزشمندترین موضوعات است؛ اما گاهی اوقات والدین با رفتارهای شتاب زده فرزندان را به مسیر اشتباه بیشتری حرکت می دهند؛ از این رو در پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی نقش صبر و شکیبایی را در تربیت فرزندان از نگاه ایمه معصومان (ع) بررسی نموده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که صبر عامل ایجاد چشم پوشی و تغافل، نرمی، بخشندگی توام با گذشت است که فرزندان در صورت خطا ناخودآگاه به اشتباه خود پی می برند و سعی در جبران خطا خویش برمی آیند و پدر و مادر با رفتار صبورانه خود این خصایص را ایجاد می کنند که به نوعی این کار باز طراحی تربیت دینی است.

نظام آموزشی به عنوان نهاد اجتماعی مهم ترین هدف خود را تربیت نیروی انسانی مولد وکارآمد نه تنها برای ایفای نقش در زندگی فردی بلکه برای پیشرفت و تعالی جامعه مدنظر قرار داده است. بنابراین راهنمایی و مشاوره تحصیلی نقشی تسهیل کننده در تحقق هدف های آموزش و پرورش به عهده دارد. در این راستا، اگر دانش آموزان دچار مشکلات تحصیلی، اجتماعی و روانی شوند رشد و یادگیری آنان مختل می گردد و معلم به تنهایی نه می تواند و نه فرصت دارد که مشکلات آنها رسیدگی کند در این صورت بهره گیری از خدمات راهنمایی و مشاوره در آموزش وپرورش یک ضرورت اجتناب ناپذیر است. برنامه راهنمایی و مشاوره صحیح و مناسب برای ارتقای سطح کیفی زندگی و پیشرفت در جامعه به ویژه در مراکز آموزشی در طی دوران تحصیل دانش آموزان از اهمیت زیادی برخوردار است. هدف اصلی این مقاله مروری که به کمک مطالعه کتابخانه ای و بررسی کتب و مقالات تدوین شده است این است که اصول و فرایند راهنمایی و مشاوره تحصیلی به دانش آموزان در مدارس چگونه است. نتایج این مطالعه نشان داد که فرایند مشاوره تحصیلی برای هر فرد، خاص آن فرد می باشد،در واقع هر دانش آموزی شخصیت منحصر به فرد و متمایز از دیگران دارد و مشاور بر حسب شناخت دانش آموز، توانایی، محدودیت ها و بافت اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی جامعه می تواند در اتخاذ تصمیم و انتخاب راه حل مناسب مشکل نقش بسیار اساسی در ارایه خدمات بهینه ایفا نماید.

توجه و تشویق به مقوله معنویت، منافعی را برای سازمان در پی دارد که در برگیرنده رشد و تعالی سطح بهره وری نیروی انسانی در جهت تحقق یافتن اهداف سازمانی است. تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان تاثیر برگزاری مناسک مذهبی بر بهره وری در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل انجام یافته است. این تحقیق از لحاظ هدف، تحقیقی کاربردی بوده و از لحاظ ماهیت و روش، تحقیقی از نوع همبستگی محسوب می گردد. جامعه هدف شامل کلیه کارشناسان با رابطه استخدامی رسمی، شاغل در ستاد مرکزی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل به تعداد 160 نفر بوده اند که از بین آنها تعداد 113 نفر با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده با توجه به جدول مورگان به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد که در این خصوص به منظور سنجش بهره وری و نیز سنجش تقید افراد به مناسک مذهبی، از دو پرسشنامه استاندارد استفاده شدکه به دلیل استاندارد بودن، روایی و پایایی آنها مورد تایید قرار گرفته است. در این تحقیق برای تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS در دو سطح توصیفی و استنباطی استفاده گردید. نتایج تحلیل نشان داد که بین دو متغیر مناسک مذهبی و بهره وری، همبستگی معنادار و مثبت وجود دارد که با توجه به میزان ضریب همبستگی (207/0)، همبستگی میان دو متغیر ضعیف می باشد. با توجه به نتیجه تحقیق حاضر، بازبینی و بازشناسی کارکردهای مختلف مراسم و مناسک مذهبی دانشگاه در دو بعد فرهنگی و اجتماعی و نیز تحلیل محتوایی آن ضروری به نظر می رسد.

در این مقاله، به بررسی و کندوکاوی بر معاونت در جرم و آدم ربایی در حقوق جزا پرداخته شده است. معاونت در جرم به معنای همکاری یا همراهی با فردی است که جرمی را انجام داده است. این مفهوم در حقوق جزا بسیار مهم است و در تعیین مجازات فرد متهم نقش مهمی دارد.در این مقاله، ابتدا به تعریف و توضیح مفهوم معاونت در جرم پرداخته شده است. سپس به بررسی معاونت در جرم و نقش آن در تعیین مجازات متهم پرداخته شده است. همچنین، به بررسی موارد و شرایطی که معاونت در جرم می تواند اثرگذار باشد، پرداخته شده است.در ادامه، به بررسی مفهوم آدم ربایی و نقش آن در حقوق جزا پرداخته شده است. آدم ربایی به معنای انتقال یا نقل و انتقال فردی است که به جرمی متهم است. در این قسمت، به بررسی انواع آدم ربایی و تاثیر آن در تعیین مجازات متهم پرداخته شده است .در نهایت، نتیجه گیری و پیشنهاداتی برای بهبود قوانین و مقررات مربوط به معاونت در جرم و آدم ربایی در حقوق جزا ارایه شده است. این مقاله به دانشجویان و پژوهشگران حقوق جزا کمک می کند تا درک بهتری از این مفاهیم پیچیده داشته باشند و بهبودهای لازم را در قوانین مربوطه ارایه دهند.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر قصه درمانی و بازی درمانی بر پرخاشگری کودکان پیش دبستانی و دبستانی صورت پذیرفت. دوران پیش دبستانی و دبستان زمان های مناسبی برای تشخیص مشکلات رفتاری کودکان از جمله پرخاشگری می باشد. پرخاشگری، رفتار تند و خشنی است که ممکن است به صورت کلامی، فیزیکی و رابطه ای و آشکار باشد. پرخاشگری در دوران کودکی عامل خطرناک و مهمی برای بروز رفتارهایی چون گرایش به بزهکاری، ترک تحصیل و خشونت در نوجوانی و بزرگسالی است بنابرین درمان این مشکل در دوران کودکی ضروری می باشد. چون کودکان حاضر به حضور در جلسات درمانی و یا مصرف دارو نیستند، بازی درمانی و قصه درمانی از راه های درمانی مناسب برای درمان پرخاشگری در دوران کودکی می باشند. قصه و داستان ها از جمله برنامه های مورد علاقه کودکان هستند، قصه ها به کودکان این فرصت را می دهند تا خیالبافی های خود را بیان کنند و آنها را قادر می سازند تا به مسایل و احساسات مهم خود بپردازند. علاوه بر قصه، بازی جق طبیعی کودک است. کودکان اغلب در بیان شفاهی احساساتشان دچار مشکل هستند و از طریق بازی می توانند احساسات خود را بهتر نشان دهند. بازی با نقش درمانی خود فرصتی را برای کودک فراهم می آورد تا بتواند نگرانی ها و نارضایتی هایش از محیط را تخلیه و عواطفش را بیان کند. جهت دستیابی به این هدف از مطالعات کتابخانه ای از قبیل مقالات، ژورنال ها و سایت های sid، noormags و... استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که بازی درمانی و قصه درمانی از درمان های موثری برای پرخاشگری کودکان پیش دبستانی و دبستانی می باشند.