فهرست مطالب
نشریه مطالعات تربیتی و روانشناختی خانواده
پیاپی 5 (پاییز و زمستان 1400)
- تاریخ انتشار: 1402/04/31
- تعداد عناوین: 8
-
صفحات 7-8
-
صفحات 9-30
این پژوهش با هدف بررسی کارکردهای تربیتی مهر و اقتدار در روابط زوجین انجام شده است. روش به کار رفته در این پژوهش، توصیفی تحلیلی است. برای دستیابی به این هدف ابتدا با مراجعه به منابع دینی از جمله قرآن کریم، کتاب های روایی و تفسیری و نیز منابع روان شناسی، مطالب و موضوعات مرتبط با مهر و اقتدار، گردآوری و سپس با توجه سوالات پژوهش و محورهایی که برای این تحقیق در نظر گرفته شده بود؛ مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که اگر نقش همسران به صورت درست و مناسب و بر اساس الگوی تعاملی مهر و اقتدار اجرا شود، کارکرد تربیتی خانواده سالم و بهنجار خواهد بود. این کارکردها عبارتند از: رضایتمندی از زندگی زناشویی، رشد و تعالی زوجین، غنی سازی روابط زوجین، تقویت خودپنداره مثبت زوجین، ارضای نیازهای عاطفی زوجین و نیز تثبیت نقش ها در تعامل زوجین.
کلیدواژگان: الگو، مهر و اقتدار، خانواده، آثار تربیتی، زوجین -
صفحات 31-53
بررسی و مطالعه آموزه های دینی راهکارهای مختلفی در جهت کاهش ناهنجاری های اخلاقی به دست می دهد. در این راستا مقاله حاضر درصدد آن است که به بررسی نقش حجاب در کاهش ناهنجاری های اخلاقی بپردازد و با مصونیت بخشی در حوزه فردی، خانوادگی و اجتماعی در ترویج فرهنگ حجاب موثر واقع شود. این نوشتار با روش توصیفی تحلیلی و با تاکید بر آیات و روایات، نمونه هایی از ناهنجاری های اخلاقی را که عدم رعایت حجاب می تواند بر «ایجاد» یا «تشدید» آن ها تاثیرگذار باشد، بیان نموده است. پس از بررسی های به دست آمده، یکی از مهم ترین دستاوردهای تحقیق حاضر این است که حجاب موجب کاهش برخی ناهنجاری های اخلاقی همچون قانون گریزی، بی حیایی، خشونت علیه زنان، حرص، بی غیرتی، جسارت بر ارتکاب گناه، بی عفتی، غفلت از خداوند، ضایع کردن حقوق دیگران در حوزه فردی، خانوادگی و اجتماعی می شود.
کلیدواژگان: آثار حجاب، اخلاق، ناهنجاری های اخلاقی، انحرافات اجتماعی -
صفحات 55-77
دین مبین اسلام به فرزندآوری و فرزندپروری اهتمام ویژه ای دارد و آن را موجب افزایش کیفیت زندگی دنیوی و اخروی می داند. این در حالی است که فرهنگ استعماری غرب، نسخه فرزند کمتر زندگی بهتر را برای جوامع اسلامی تجویز می کند. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات کتابخانه ای، کوشیده است با بررسی نقش فرزند در افزایش کیفیت زندگی، والدین را به فرزندآوری و فرزندپروری ترغیب کند تا زندگی باکیفیت تری را تجربه کنند. دستاوردهای پژوهش حاضر نشان داد که فرزندآوری و فرزندپروری، موجب بالارفتن کیفی زندگی مادی و معنوی و افزایش اقتدار خانواده و جامعه است و فرزندان صالح نه تنها در پیشامدهای روزگار، یاریگر و تسهیل کننده مشکلات و به دلیل پاکی و رفتار نیکو، روشنی چشم خانواده و موجب عزت و شادکامی هستند؛ بلکه اجر اخروی آن، سرمایه مهم معنوی و صدقه جاریه برای والدین است و به دلیل برخورداری از سهم الرزق در نزد خدای رازق، وسعت دهنده رزق خانواده و جامعه و تداومگر فرهنگ حیات بخش و باکیفیت توحیدی از نسلی به نسل های آینده هستند.کلیدواژگان: فرزندآوری، فرزندپروری، کیفی سازی زندگی، آیات و روایات -
صفحات 79-95
یکی از کارکردهای مهم و موثر خانواده در فرایند تربیت فرزندان، کارکرد نظارتی آن است. اجرایی کردن و کاربست این کارکرد، نیازمند راهکارهای مختلفی است. این نوشتار درصدد است با روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع تفسیری و تربیتی به بررسی راهکارهایی که قرآن برای نظارت در خانواده بیان کرده است، بپردازد. یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که نظارت بر اعضای خانواده می تواند به دو طریق بیرونی و درونی صورت گیرد. در نظارت بیرونی انگیزه افراد از انجام صحیح امور، نوعی ترس از مجازات یا علاقه مندی به پاداش و تشویق است، اما در نظارت درونی حالتی در درون افراد، آن ها را به انجام صحیح امور وادار می کند. با توجه به نگاه قرآن به مسیله نظارت خانواده، اگر هر دو نوع نظارت از سوی والدین در خانواده انجام گیرد؛ خانواده در کارکرد نظارتی خود، موفق بوده است.
کلیدواژگان: کارکرد، نظارت، تربیت، خانواده، قرآن -
صفحات 97-116
امروزه یکی از آسیب های جدی فراروی جامعه انسانی، ناپایداری و تزلزل در خانواده ها و فقدان آرامش و روابط مستحکم میان اعضای خانواده است که در صورت غفلت، ضربه های سنگین و جبران ناپذیری بر پیکره جامعه اسلامی وارد خواهد کرد. این در حالی است که با تحقق الگوی اسلامی در جامعه و شکل گیری سبک زندگی بومی و اسلامی در خانواده، به راحتی می توان مانع گسترش چنین مشکلاتی شد. تحقق این امر مهم، منوط به ارایه و تبلیغ انواع سبک های زندگی مقبول و منطبق با آموزه های دینی و اسلامی است. از این رو در پژوهش حاضر تلاش شده است با روش توصیفی به ارایه نکات مهم اخلاقی تربیتی همچون صله رحم، ارتباط کلامی، نوازش کلامی، نحوه صدا کردن والدین، جایگاه پدر و رهبر، اهمیت سلام، صریح بودن، دقت در امور و... در محدوده حدیث کساء پرداخته شود.
کلیدواژگان: اخلاق، تربیت، خانواده، حدیث کساء -
صفحات 117-139
مهار کردن خود و نظم دهی به رفتار و افکار، از ارکان بنیادین و رموز موفقیت انسان ها در ابعاد شخصیتی و اجتماعی است و بدون آن نمی توان به اهداف والای انسانی دست یافت. حیا به عنوان یک موهبت الهی، یکی از مهم ترین عوامل حفظ و بقای عفت عمومی است که نه تنها در همه ادیان و مذاهب الهی بر آن تاکید شده است؛ بلکه عقل بشری نیز آن را تایید می کند. با توجه به این اهمیت، پژوهش حاضر درصدد است تا با روش اسنادی و توصیف و تحلیل داده ها، ضمن مفهوم شناسی حیا و واژه های معادل آن، به موضوع فعالیت بانوان در جامعه با رعایت حیا و عفت و نیز چگونگی حضور آنان با کمترین آسیب در آموزه های اسلام بپردازد. بدین منظور ابتدا شخصیت زن به صورت مختصر مطرح شده و سپس قلمرو حضور زنان در جامعه با حفظ شرایط و حدودی که اندیشه اسلامی برای آن مشخص کرده، بیان شده است. نتایج نشان داد که زنان چگونه می توانند با حفظ حیا و وجهه انسانی خود، در فعالیت های اجتماع همراه مردان مشارکت داشته باشند. رویکرد این تحقیق اسلامی است و به مناسبت از مباحث روان شناسی نیز استفاده شده است.کلیدواژگان: حیای زن، عفاف و حجاب، فعالیت اجتماعی زنان، بهداشت روانی جامعه، مصونیت اجتماعی، آرامش روانی جامعه -
صفحات 140-145
-
Pages 9-30
This research was conducted with the aim of investigating the educational functions of love and authority in couples’ relationships. The method used in this research was descriptive-analytical. The materials and topics related to love and authority were collected by referring to religious sources such as the Holy Qur’an, narrative and commentary books, as well as psychological sources and then were analyzed considering the research questions and the axes considered for this research. The results of the research showed that if the spouses play their roles correctly and appropriately based on the interactive model of love and authority, the educational function of the family will be healthy and normal. These functions include: satisfaction with married life, growth and excellence of couples, enrichment of couples’ relationships, strengthening of the positive self-concept of couples, fulfillment of the emotional needs of couples and stabilization of roles in the interaction of couples.
Keywords: role model, seal, authority, family, educational works, couples -
Pages 55-77
The great religion of Islam pays special attention to child bearing and rearing and holds that children increase the quality of life in this world and in the hereafter. This is while the colonial culture of the West prescribes the policy of “better life with fewer children” for Islamic societies. Using the descriptive-analytical method and collecting library data, the present research has tried to encourage parents to have and rear children and experience a better life by examining the role of children in increasing the quality of life. The results of the present research showed that having and raising children leads to the improvement of the quality of material and spiritual life and the increase of the authority of the family and society. Righteous children not only help and facilitate problem solving in life, but also raise family’s spirits and bring honor and happiness because of their purity and good behavior. The reward of raising good children is an important spiritual capital in the hereafter and ongoing charity for parents. Due to having their own share of sustenance, children expand the sustenance of the family and society and transmit the lifegiving monotheistic culture from one generation to the next.
Keywords: bearing children, parenting, quality of life, verses, traditions -
Pages 97-116
Today, some serious harms facing human society include instability in families, lack of peace, and weak relationships among family members, which, if neglected, can cause heavy and irreparable damage to the Islamic society. However, it is easy to prevent these problems through the realization of the Islamic model in society and the formation of the indigenous Islamic lifestyle in family. The realization of this important matter depends on the presentation and promotion of acceptable lifestyles in accordance with religious and Islamic teachings. Therefore, in the present study, an attempt has been made to present the important moral-educational points in Hadith Kasa, such as maintaining ties of kinship, verbal communication, verbal kindness, correct ways of addressing the parents, the position of father as the family leader, the importance of greeting, frankness, carefulness in affairs, etc.
Keywords: ethics, education, family, Hadith Kasa
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.