فهرست مطالب
نشریه مطالعات فقه و حقوق رسانه
سال سوم شماره 2 (پیاپی 6، پاییز و زمستان 1400)
- تاریخ انتشار: 1400/10/11
- تعداد عناوین: 6
-
صفحات 7-29
با رشد و توسعه شهرنشینی در جهان، دولت ها با چالش های مختلفی در حوزه حقوق گروه های خاص شهروندان ازجمله حقوق کودکان مواجه می شوند. در کنوانسیون حقوق کودک، هر فرد انسانی زیر هجده سال را کودک تلقی می نماید. البته در قوانین داخلی کشورها ممکن است سن دیگری لحاظ شود. ازطرف دیگر رسانه به عنوان ابزاری مادی برای ارسال پیام استفاده می شود. ابزار رسانه می تواند در تبیین و ارتقای حقوق کودک نقش مهمی ایفاکند. البته ابزار رسانه می تواند معایبی نیز داشته باشد. در اینپژوهش به روش توصیفی - تحلیلی به تبیین نقش رسانه و تاثیر آن بر حقوق کودک پرداخته شده است. از نتایج اینپژوهش می توان به این موضوع اشاره کرد که ابزار رسانه بسان شمشیری دوپهلو عمل می کند، ازیک طرف نقش بارزی در ارتقای حقوق کودکان دارد و ازطرف دیگر با سوءاستفاده از این ابزار، حق کودک مبنی بر داشتن زندگی شاد و پرنشاط می تواند در معرض تضییع قرار گیرد.
کلیدواژگان: کودک، رسانه، حقوق -
صفحات 31-49
در عصر کنونی که به عنوان «عصر ارتباطات و رسانه» نام گرفته است، رسانه ها نقش بسیار وافری در فرهنگ سازی و نهادینه ساختن ارزش ها و شکل گیری اخلاق حاکم در جامعه دارند و ازآنجایی که تقویت و تضعیف دین متاثر از رسانه است، در این مقاله به تبیین جایگاه رسانه در فقه اسلامی پرداخته شده است. با کاوش در مصادیق رسانه دریافتیم که رسانه از مسایل مستحدثه است که تحت هیچ عنوان فقهی قرار نمی گیرد؛ لذا آن را «عنوان ثانوی» معرفی کرده و در ابتدا براساس «اصل حلیت» تاسیس رسانه را در اسلام جایز دانسته و در غایت امر با التفات به نقش موثر و ضروری رسانه در عصر حاضر و مداقه در آیات و روایات، با بهره گیری از ادله ای چون وجوب جهاد و دفاع از دین، وجوب تبلیغ و اعتلای اسلام، تاسیس رسانه واجب کفایی استنتاج شد.
کلیدواژگان: رسانه، فقه، علو، دفاع، تبلیغ -
صفحات 51-72
«قلدری سایبری» به مثابه پرخاشگری ناشی از عدم توازن قدرت در روابط مجازی، عدم وابستگی به ارتباط چهره به چهره را بستر سوءاستفاده قلدر از امکان گمنامی در چت با قربانی نموده؛ تهدید، توهین، اخاذی و انتشار اطلاعات خصوصی و جرایم مالی گوناگونی را علیه وی مرتکب می شود. دسترس پذیری آسان به سیم کارت های خارجی ناشناس، و سهولت رمزگذاری نشانی پروتکل اینترنتی (IP) نیز اتخاذ تدابیر پیشگیری وضعی از طریق سختی افزایی صور قلدری سایبری را سخت می نماید. این پژوهش، به روش توصیفی- تحیلی، از منظر زمیولوژیک، آسیب شناسی اجتماعی قلدری سایبری را در دو ساحت، تحلیل می کند: نخست از حیث نظری، انحراف پژوهی رنجش های ناشی از سرکوب شدگی روانی نوجوانان که موجب تمایل آنان به جبران ناتوانی قلدری فیزیکی از طریق قلدر سایبری می شود؛ دوم، از جهت کاربردی، نقد سیاست جنایی ایرانی بابت خلا جرم انگاری قلدری سایبری و فقدان راهبرد قضایی پاسخ گذاری کیفری و تادیبی بایسته. طبق این فرضیه که آموزه «کنش موقعیت مند» در جامعه شناسی، متناظر «نظریه فرصت » در جرم شناسی است، تدابیری برای پیشگیری وضعی و اجتماعی، به همراه پاسخ گذاری غیرکیفری، جهت اصلاح سیاست جنایی ایران در مهار قلدری سایبری، مورد پیشنهاد در مقاله است.
کلیدواژگان: زمیولوژی، قلدری سایبری، نوجوانان، سیاست جنایی -
صفحات 73-113
اسلام به عنوان کامل ترین و جامعترین دین الهی، شفاف ترین حق و حقوق، خوشبختی و رستگاری انسان ها را در قرآن بیان کرده است و در آیه های متعددی به این موضوع پرداخته است. رسانه به عنوان واسطه بین مردم و واقعیت ها و رویدادها بایستی آینه وفادار رخدادهای اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و... باشد. خبرنگار و رسانه در حقیقت امانتدار مردم در دستیابی به اطلاعات هستند و باید این امانت را به خوبی ادا کنند. حق مردم در جامعه اسلامی بر رسانه ها این است که از اخبار مفید، لازم و منطبق با مصالح جامعه برخوردار باشند. قرآن کریم نیز دستور می دهد: «إن الله یامرکم ان تودوا الامانات إلی اهلها...» (سوره نساء: آیه 58)؛ خداوند به شما دستور می دهد که امانت ها را به اهل آن بازگردایند. در نظام اخلاقی اسلام مردم و جامعه مورد احترام اند و هیچ گاه و به هیچ قیمتی نباید آبرو و حیثیت مردم وجه المصالحه قرار گیرد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی مولفه های شیوه های تبلیغ رسانه ها، حق، حقوق و تکالیف رسانه ها با رویکرد درون دینی به آیات قرآن و تبیین عناصر اصلی حقوق انسان ها است. روش پژوهش، توصیفی- تحلیلی است. در این مقاله بر اساس گزیده ای از آیات قرآنی سعی شده است به زبان ساده «حقوق» و «تکالیف» وسایل نوین ارتباط جمعی از دید قرآن بیان شود.
کلیدواژگان: قرآن، تبلیغ، حقوق، رسانه ها، عصر ارتباطات، اخلاق حرفه ای -
صفحات 115-135
امروزه تاثیر فضای مجازی بر زندگی اشخاص به خصوص اطفال و نوجوانان غیرقابل چشم پوشی است. با توجه به اینکه امروزه اطفال و نوجوانان اوقات زیادی از زندگی خود را در فضای مجازی می گذارند، بررسی سلامت روان و پیشگیری از آزار و سوءجنسی از اطفال و نوجوانان در فضای مجازی است، مورد اهمیت است. پژوهش حاضر با تمسک به روش توصیفی-تحلیلی درصدد مطالعه کودک آزاری در فضای مجازی و اقدام های پیشگیرانه و حمایتی از اطفال و نوجوانان و همچنین مسیولیت حقوقی فرد آزار است تا با ارایه راهکارهایی بتوان به حمایت از حقوق آن ها پرداخت. یافته های پژوهش حاکی از آن است که استفاده اطفال و نوجوانان از فضای مجازی مانند اینستاگرام، تلگرام و واتساپ می تواند موجب آزار و سوءاستفاده جنسی آن ها گردد. فرد آزارگر در مقابل بزه دیده مسیولیت کیفری و مدنی دارد. تشدید مجازات مقرر در قانون حمایت از اطفال و نوجوانان، الزام به صدور حکم مجازات تکمیلی، محرومیت از برخی حقوق اجتماعی، انتشار حکم محکومیت، همکاری سازمان بهزیستی با دانشکده های روان شناسی به منظور ارایه خدمات تخصصی و مستمر، برگزاری کارگاه های کاربردی برای اطفال و نوجوانان و والدین و حضور قضات زن در شعب رسیدگی به جرم کودک آزاری ازجمله اقدام های پیشگیرانه و حمایتی است و می تواند از آزار و سوءاستفاده جنسی آن ها جلوگیری کند.
کلیدواژگان: اطفال و نوجوانان، کودک آزاری، فضای مجازی، مسئولیت مدنی، مسئولیت کیفری -
صفحات 137-153
قانون تجارت الکترونیکی (1382) و حتی قانون جرایم رایانه ای (1389)، اصل اعتبار اسناد الکترونیک را تایید کرده و مشکلی از این لحاظ در استناد به این گونه ادله نیست. با عنایت به اینکه در عصر حاضر داده های مندرج در اینترنت و دنیای مجازی درصورتی که صحت انتساب آنها به اشخاص حقیقی یا حقوقی اثبات شود، می تواند به عنوان ادله در دعاوی مطرح شود. باتوجه به رشد روزافزون جایگاه فناوری در زندگی افراد و شکل گیری مراوده های فراوان در بستر فضای مجازی، این روزها استناد کردن به مراوده ها و گفتگوهایی که در قالب فضای مجازی صورت می گیرد، در زمینه های حقوقی هم موردتوجه قرار گرفته و ازلحاظ قانونی هم می توان به آن ها استناد کرد. با وجود آنکه ماهیت دلیل الکترونیک متفاوت از دلیل سنتی است، می توان با به کارگیری روش های فنی، عناصری را که قانون برای اعتبار دلیل لازم می داند، در دلایل الکترونیک تامین کرد. به همین جهت، قانون تجارت الکترونیک، ضمن برابر شمردن داده پیام و امضای الکترونیکی با نوشته و امضای سنتی، دلایل الکترونیک را به عنوان نوعی جدید از دلیل معتبر تلقی کرده و واجد ارزش اثباتی می داند. قطعا چنین دلایلی در مبحث دعاوی خانواده نیز وارد و قابل قبول بوده و در مقام اثباتی قرار می گیرد. چه در استناد به نماگرفت(اسکرین شات) و قانون ادله الکترونیک منعی در انواع دعاوی دیده نشده است.
کلیدواژگان: سند الکترونیک، ادله الکترونیک، دلیل اثباتی، نماگرفت(اسکرین شات)، دعاوی خانواده
-
Pages 7-29
Groups of citizens, including children's rights. The Convention on the Rights of the Child defines any individual under the age of eighteen as a child. In today's society, media is not only a means of communication but also a material tool for conveying messages. Media can play a significant role in promoting and enhancing children's rights. However, media tools can also have drawbacks. This descriptive-analytical study aims to explore the role of media and its impact on children's rights. It highlights the potential benefits and drawbacks of media as a tool for promoting children's rights. The study concludes that media can be both a positive and negative influence on children's rights. Therefore, it is essential to critically evaluate the role of media and its impact on children's rights.
Keywords: Children, Media, Rights -
Pages 31-49
The construction of values and the formation of prevailing ethics in society are influenced by various factors, including religion, media, and the interpretation of religious texts. In today's era, with the significant impact and necessity of media, it can be inferred that the establishment of media is essential for strengthening or weakening religious beliefs. This study, through a descriptive-analytical approach, explores the influential and necessary role of media in the present age, in line with the teachings of religious scriptures. It emphasizes the importance of media in shaping values and ethics in society and highlights the need for media to align with religious principles.
Keywords: Media, jurisprudence, Ethics, Defense, Criminal justice -
Pages 51-72
Cyberbullying, characterized by easy access to anonymous foreign SIM cards and the ease of encrypting internet protocol addresses, poses a significant challenge in Iran. The absence of specific criminal legislation addressing cyberbullying and the lack of a comprehensive judicial strategy for criminal response create a legal gap. This article proposes preventive and social measures, along with non-criminal responses, to address cyberbullying and suggests the application of the "opportunity theory" in criminology. The study emphasizes the need for reforming Iran's criminal policy to effectively combat cyberbullying.
Keywords: Zemiology, Cyberbullying, Adolescents, Criminal Policy -
Pages 73-113
Islam is the complete and comprehensive religion and it has vivid rights and a perfect will for humans and these all are explained in the Quran, and also those matters are in the verses of the Quran. The purpose of this research is, finding out the right elements, the duties and rights of Medias with the perspective of internal- religious to the verses of Quran and manifestation of main elements of human rights. The method of investigation, descriptive method, is analytic. In this essay, based on the selective verses of Quran, is being tried to have a simple explanation of rights and duties and socio-communication tools from the perspective of Quran explanations.
Keywords: Quran, Rights, Medias, Communication era, Professional morals -
Pages 115-135
The influence of the virtual space on individuals' lives, especially children and adolescents, cannot be ignored. Given that children and adolescents spend a significant amount of time on social media platforms such as Instagram, Telegram, and WhatsApp, it is crucial to study child abuse in the virtual space and implement preventive and supportive measures. This descriptive-analytical study aims to explore the various forms of abuse and exploitation that children may experience in the virtual space, including sexual abuse. It emphasizes the importance of providing specialized and continuous support services, organizing practical workshops for children, adolescents, and parents, and involving female judges in addressing cases related to child abuse in the virtual space. The study also discusses civil and criminal liability in this context.
Keywords: Virtual space, child abuse, preventive measures, support services, civil liability, criminal liability -
Pages 137-153
The Electronic Commerce Law (2003) and even the Cyber Crimes Law (2010) have confirmed the validity of electronic evidence, and there is no problem in relying on such evidence. Considering that in the present era, data on the internet and the virtual world, if proven to be attributed to real individuals or legal entities, can be used as evidence in lawsuits. With the increasing role of technology in people's lives and the emergence of numerous transactions in the virtual space, relying on interactions and conversations that take place in the virtual space has also become a focus in legal matters, and they can be relied upon legally. Although the nature of electronic evidence is different from traditional evidence, by employing technical methods, the elements that the law deems necessary for the validity of evidence can be provided in electronic evidence. Therefore, the Electronic Commerce Law, while equating electronic messages and signatures with traditional writing and signatures, considers electronic evidence as a new type of valid evidence and recognizes its probative value. Undoubtedly, such evidence is also acceptable in family lawsuits and can be used as evidence in establishing claims, whether through screenshots or the Electronic Evidence Act, as there is no prohibition on the use of electronic evidence in various types of lawsuits.
Keywords: Virtual space, children, legal foundations, international documents, Iranian law
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.