نشریه رویش در آموزش علوم پزشکی
پیاپی 23 (پاییز 1400)

این مطالعه به صورت شبه تجربی با طرح پیش آزمون و پس آزمون بر روی 82 دانشجوی سال سوم پرستاری دانشگاه های زاهدان و زابل انجام شد. یک دوره آموزشی همدلی با محتوای حاوی کلیپ های فیلم های سینمایی و استفاده از سناریو طراحی شد. دانشجویان دو دانشگاه با استفاده از وب سایت مشخص به دو گروه تقسیم شدند و به صورت مجازی از طریق گروه های تلگرامی و واتس آپی به شکل غیر همزمان و از طریق Adob connent به شکل همزمان در جلسه وبیناری برای دانشجویان برگزار شد. در ابتدا و انتهای دوره پرسشنامه تعیین همدلی (پرسشنامه جفرسون) و نگرش به یادگیری مهارت های ارتباطی (پرسشنامه نگرش به یادگیری مهارت های ارتباطی) به عنوان پیش آزمون و پس آزمون از دانشجویان اخذ شد. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش دو پرسشنامه بررسی سطح همدلی جفرسون و پرسشنامه ی نگرش به مهارت های ارتباطی بود. به منظور توصیف وضعیت آزمودنی ها از آمار توصیفی استفاده و داده ها از طریق آزمون های تی مستقل با نرم افزار آماری تجزیه و تحلیل شدند. میانگین نمرات همدلی در هر دو گروه متفاوت بود. میانگین کلی نمرات گویه های مثبت پرسشنامه جفرسون قبل از برگزاری دوره 28/26 با انحراف معیار 5/63 بود اما بعد از برگزاری دوره این مقدار به 33/95 با انحراف معیار 5/56 رسید که موید ارتقاء نگرش مثبت به همدلی بعد از دوره است. میانگین کلی نمرات گویه های پرسشنامه نگرش به مهرات ارتباطی قبل از برگزاری دوره 61/52 با انحراف معیار 11/66 بود.اما بعد از برگزاری دوره این مقدار به 98/53 با انحراف معیار 12/18 رسید.

صنعت یکی از زمینه های گسترده در فعالیت حرفه ای داروسازان به حساب می آید. داروسازان در سراسر این صنعت با کارکردها و مسیولیتهای متنوعی فعالیت می کنند که برای احراز آن نیازمند به کسب مهارت های کاربردی متنوع می باشند. در برنامه درسی دوره عمومی داروسازی محتوای درسی نسبتا محدودی وجود دارد که به صورت کاربردی بتواند بسیاری از نقشهای داروسازان را تبیین کند یا منحصر به فرد برای ارتقا مهارتهای مورد استفاده در صنعت داروسازی باشد. در این مطالعه سعی شده است در بستری نظام مند با بهره گیری از نظرات کلیه ذینفعان، آموزشهای مهارتی مورد نیاز شناسایی شوند. به این منظور کارگروه تخصصی متشکل از نمایندگان دانشگاه (اعضای هیات علمی و دانشجویان)، سازمان غذا و دارو، سندیکای صاحبین صنایع و فارغ التحصیلان داروسازی در قالب جلسات گروه متمرکز تشکیل و ضمن بررسی اولویتها بر اساس اقتضای فضای کار مهارتها و سرفصلهای آموزشی مورد نیاز برای کسب آنها معرفی شدند.
داده ها از طریق تجزیه و تحلیل محتوای جلسات بررسی و نیازهای آموزشی مربوط به مهارتهای خلق ارزش در صنعت داروسازی مشخص شد. در نهایت 132 جلسه آموزشی ذیل 25 سرفصل در 5 ماژول مختلف استخراج شد.
با بررسی نتایج به نظر میرسد توسعه زیرساختی نظام مند برای ارایه یکپارچه این آموزشها در بستر ارتباط بین صنعت و دانشگاه با بهره گیری از تجارب خبرگان صنعت بتواند به صورت چشمگیر نقش در ارتقا توانمندی دانشجویان داروسازی برای اشتغال در صنعت داروسازی داشته باشد.

قدردانی و تشویق از دستاوردهای دانشجویی می تواند یک عامل انگیزشی برای تداوم تلاش دانشجویان باشد. جشنواره دانشجویی ابن سینا یکی از برنامه های دانشگاه علوم پزشکی تهران برای قدردانی و تشویق فعالیت های ممتاز دانشجویان در زمینه های مختلف از جمله آموزشی است. لذا ارزیابی نحوه اجرای محور آموزشی جشنواره ابن سینا و تلاش برای ارتقا مدل اجرای آن ضروری است. در این راستا، هدف از مطالعه حاضر بررسی تجارب دانشجویان شرکت کننده در جشنواره به منظور انجام نیازسنجی اولیه و ارزیابی روش های انتخاب دانشجوی نمونه آموزشی در متون بود. نتایج بررسی متون نشان داد علی رغم اینکه ارکان اصلی اجرای محور آموزشی جشنواره دانشجویی ابن سینا تقریبا همسو با اکثر دانشگاه های ملی و بین المللی است، ولی با توجه به تجارب و دیدگاه دانشجویان شرکت کننده در جشنواره آموزشی ابن سینا، حیطه های متعددی بر اجرای محور آموزش جشنواره ابن سینا موثر بوده و نیاز به بهینه سازی دارد.

تبیین چالش ها و راهکارهای تدوین و پیاده سازی توانمندسازی اعضای هیات علمی در برنامه ریزی های آموزشی کمک شایان توجهی به مدیران و برنامه ریزان خواهد نمود،. با توجه به اهمیت این موضوع، هدف این مطالعه مروری، بررسی چالش ها و راهکارها و پیشنهادات برای توانمندسازی آموزشی اعضای هیات علمی از طریق یک مرور نقلی با استفاده از جستجو در پایگاه های SID و Magiran و PubMed، Eric، Ovid، Scopus و موتور جستجوگر Google Scholar از سال 2011 تا 2021 بود. تحلیل محتوای متن مقالات با استفاده از روش تحلیل محتوای جهت دار بر اساس چارچوب رویکرد سیستمی (درونداد، فرآیند، برونداد) انجام شد. بر اساس مرور صورت گرفته، 422 مقاله یافت شد که 399 مقاله بر اساس معیارهای جستجو بعد از غربالگری عنوان، چکیده و یا تکراری بودن حذف شدند و در نهایت متن کامل 23 مقاله مورد بررسی قرار گرفت. طبقات اصلی مطالعه شامل چالش ها و راهکارهای موجود برای ارتقاء برنامه های توانمندسازی اساتید در زیر طبقات درونداد، فرایند و برونداد دسته بندی شد. با مقایسه راهکارها و چالش ها می توان به این نتیجه رسید که هماهنگی و برطرف کردن موانع فردی و سازمانی می تواند تاثیر چشمگیری بر ارتقاء کیفیت برنامه های توانمند سازی اعضای هیات علمی داشته باشد. باید توجه کرد که در هر دانشگاه ممکن است تحقق این امر، استراتژی های خاص خود را بطلبد و بسته به نیاز دانشگاه اهمیت هر یک از عوامل متفاوت خواهد بود.

منتورینگ مجازی به تعامل دوسویه بین منتور و منتی در فضای الکترونیکی و غیر حضوری اطلاق می گردد که با پیامدهای مثبت آموزشی برای دانشجویان شرکت کننده در برنامه منتورینگ همراه است. به دلیل ماهیت آسیب پذیر منتورینگ مجازی نسبت به منتورینگ حضوری برای کاهش تعهدمندی منتی به برنامه منتورینگ نیاز است تا دانشجویان منتور به توصیه ها کاربردی ارایه شده در این مقاله برای تقویت اثربخشی منتورینگ همتای مجازی توجه نمایند.