فهرست مطالب
نشریه فضای شهری و حیات اجتماعی
پیاپی 4 (بهار 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/03/23
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-20
برنامه ریزی گونه های کاربری اراضی در شهرها به عنوان زیر مجموعه مهمی از کاربری اراضی شهری با توجه به ارایه خدمات به شهروندان و جمعیت حوزه نفوذ، مستلزم توجه ویژه ای است. این مقاله در نظر دارد به تحلیل فضایی کاربری اراضی بافت تاریخی شهر یزد بپردازد. با توجه به این هدف، مقاله حاضر بر رویکردی کاربردی و ماهیتی پیمایشی مبتنی است. از اینرو روش تحقیق حاضر از نوع تحلیلی مبنی بر تحلیل و پراکنش فضایی کاربری اراضی بافت تاریخی شهر یزد می باشد. ابزار جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای - اسنادی و میدانی در قالب بیان اطلاعات کامل از بافت تاریخی و جمع آوری دیتاها و اطلاعات مربوط به انواع کاربری های اراضی بافت تاریخی می باشد. از اینرو با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS و نرم افزار تحلیل فضایی Geoda به تحلیل و بررسی فضایی کاربری اراضی محدوده مورد بررسی اقدام شده است تا بتوان به هدف اساسی تحقیق مبنی بر نحوه تحلیل و پراکنش فضایی کاربری اراضی در بافت تاریخی دست پیدا کرد. یافته های به دست آمده نشان از پراکنش مناسب کاربری اراضی در بافت تاریخی شهر یزد دارد. به طوریکه از لحاظ کاربری مسکونی و تجاری به ترتیب، محله زرتشتی ها و گودال مصلی به ترتیب با 205.4 و 124.2 متر مربع بیشترین سرانه مسکونی و محله گودال مصلی با 60376 متر مربع کاربری تجاری و سرانه 25.9 مترمربع برای هر نفر دارای بیشترین سرانه در مقایسه با دیگر محلات را در برگرفته اند. همچنین کمیت کاربری آموزشی بافت تاریخی نشان از این دارد که محله فهادان با سرانه 1.97 مترمربع کمترین و محله گودال مصلی با 19.1 مترمربع سرانه آموزشی بیشترین مقدار را دارا می باشد. یافته های به دست آمده در ادامه نشانگر این امر می باشد که در بافت تاریخی شهر یزد تعداد 7 مرکز بهداشتی در سطحی کمتر از 75 درصد از نظر مساحت قرار گرفته اند و تعداد 2 مرکز بهداشتی- درمانی در شمال و بیمارستان در جنوب بافت، بیشترین مساحت را در بین کاربری های درمانی در بافت تاریخی به خود اختصاص داده اند؛ لذا محله شش بادگیر با سرانه 3.39 مترمربع بیشترین سرانه این نوع کاربری را به خود اختصاص داده است. در سطح بافت تاریخی تعداد 12 مرکز فرهنگی 75 درصد مساحت بافت را در برگرفته و از نظر کاربری های فضای سبز نیز در سطح بافت تاریخی تعداد 2 پارک و فضای سبز عمومی در شمال و جنوب بافت بیشترین میزان مساحت و وسعت را در مقایسه با دیگر اراضی سبز بافت به خود اختصاص داده اند و بیشترین سرانه متعلق به محله گودال مصلی با 8.47 متر مربع برای هر نفر می باشد. از اینرو می توان نتیجه گرفت که کاربری اراضی بافت تاریخی شهر یزد در وضعیت مناسبی قرار گرفته اند و می توانند پاسخگوی نیازهای ساکنین بافت و مراجعین به محدوده باشند.
کلیدواژگان: تحلیل فضایی، کاربری اراضی، بافت تاریخی، GIS، شهر یزد -
صفحات 21-36فرودگاه جزء جدایی ناپذیر زیرساخت های یک شهر محسوب می شود که به افزایش توان تجاری آن کمک می کند . خطوط هوایی هسته اصلی صنعت حمل و نقل و یکی از ارکان اصلی صنعت گردشگری می باشد، ارایه خدمات مناسب به گردشگران یکی از الزامات محیط رقابتی کنونی است. ازاین رو پژوهش حاضر درصدد ارزیابی میزان رضایت گردشگران از فرودگاه مهرآباد به عنوان یکی از مهمترین زیرساخت های حمل و نقل هوایی و البته گردشگری کشور، با استفاده از مدل HOLSAT است، برای این منظور از روش توصیفی- تحلیلی و پیمایشی بهره گرفته است. جامعه آماری پژوهش گردشگرانی هستند که به قصد انجام انواع گردشگری به استان تهران سفرکرده اند، می باشد. حجم نمونه 100 نفر از گردشگران هستند که به صورت تصادفی ساده انتخاب شده اند. برای جمع آوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه و برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم-افزار SPSS و Excel استفاده شده است. نتایج حاصل از ارزیابی رضایت گردشگران در مدل HOLSAT گویای سطوح متفاوت رضایت گردشگران از ابعاد خدمات و کیفیت گردشگری فرودگاه مهرآباد است. بگونه ای که تنها متغیرهای تهویه هوا و هزینه ترافیکی در حالت سناریوی برد (Win) قرار گرفتند و مابقی متغیرها در حالت باخت یا بینابین می باشند. بهطورکلی می توان نتیجه گرفت انتظار گردشگران تا حدودی بالاتر از تجربه آنها درخصوص وضعیت گردشگری فرودگاه مهرآباد بوده و این یعنی عدم رضایت.کلیدواژگان: رضایت گردشگران، حمل و نقل هوایی، فرودگاه مهرآباد، مدل HOLSAT
-
صفحات 37-55انتخاب محل دفن زباله یکی از مهمترین مسایل موجود در مدیریت شهری در دهه های میانی و پایانی قرن بیستم بوده است. این تحقیق با هدف مکان یابی محل دفن پسماندهای غیر خطرناک شهر اردکان با استفاده از مدل سازی تصمیم گیری چند معیاره در محیط GIS انجام پذیرفته است. دراین پژوهش، از 10 فاکتور مهم جهت مکان یابی محل دفن پسماندها نظیر:کاربری اراضی، شیب، ارتفاع ، خاک، فاصله از کاربری مسکونی، جاده ها، رودخانه ها، چشمه ها، چاه ها و روستاها در منطقه استفاده و جهت تهیه نقشه پهنه بندی نهایی، از مدل AHP استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده از روش تحلیل سلسله مراتبی چندمعیاره با نرم افزار Expert choise ، وزن معیارهای کاربری اراضی، شیب ، ارتفاع، فاصله از کاربری مسکونی، خاک ، فاصله از جاده ها، رودخانه ها، چشمه ها، چاه ها، فاصله از روستاها برای منطقه مورد مطالعه به ترتیب 166، 0، 033، 0، 040، 0، 232، 0، 083، 0، 144، 0، 063، 0، 071، 0، 05، 0، 119 و 0 به دست آمد. در این منطقه معیار فاصله از مناطق مسکونی بالاترین وزن و معیار شیب کمترین تاثیر را در مکان یابی مناطق دفن پسماند داشته است. با بررسی نقشه نهایی، مناطق کاملا مناسب دفن زباله در اردکان شمال غرب، غرب و جنوب غرب و بخش های کمی از مناطق نزدیک به مرکز محدوده قرار دارد.کلیدواژگان: مکان یابی پسماند، اردکان، تصمیم گیری چندمعیاره، AHP
-
صفحات 57-71
فضاهای سبز شهری بخشی از زیرساخت های عمومی اند که با ارایه طیف گسترده ای از انواع کارکردها برای محیط شهر، نقش موثری را در ارتقاء کیفیت زندگی شهری ایفا می نمایند، با توجه به این مهم، تامین این فضاها و توزیع عادلانه آنها در سطح شهر، از اهمیت بالایی برخوردار است و ما را در رسیدن به شهری عدالت محور یاری می کند. پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت برخورداری و نحوه توزیع فضای سبز در مناطق شهر ارومیه و تعیین مکان های بهینه برای ایجاد و توسعه آتی فضای سبز انجام شده است. پژوهش از نظر هدف، کاربردی- توسعه ای و به لحاظ روش از نوع توصیفی- تحلیلی با رویکرد کمی می باشد. گردآوری داده ها و اطلاعات با استفاده از مطالعات کتابخانه ای- اسنادی انجام شده و جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش آنتروپی شانون بهره گرفته شده ودرنهایت اولویت بندی توسعه فضای سبز جدید وآتی شهرارومیه با استفاده از نظر20نفر از متخصصان وکارشناسان فضای سبز وشهرسازی با کمک نرم افزار GIS تعیین گردید. نتایج پژوهش نشان داد توزیع فضای سبز در شهر ارومیه دربین مناطق پنجگانه شهری متناسب با جمعیت آنها صورت نگرفته است به عبارتی عدالت فضایی کاربری فضای سبز بین مناطق آن رعایت نشده است به گونه ای که منطقه 5 این شهر با سرانه فضای سبز 977/2 مترمربع رتبه اول برخورداری از فضای سبز را به خود اختصاص داده است و منطقه چهار پایینترین میزان از فضای سبز را داراست و با سرانه 611/0 مترمربع در رتبه آخر قرار دارد.
کلیدواژگان: فضای سبز، عدالت فضایی، ارومیه، مناطق پنجگانه -
صفحات 73-92
با توجه به اهمیت موضوع هوشمندسازی شهرها در کشور ما نیز در این پژوهش به بررسی و بیان شاخص های کالبدی-فضایی شهر هوشمند برای شهر تربت حیدریه با استفاده از روش دلفی پرداختیم. شاخص های اصلی مشخص شده شهر هوشمند با زیر شاخص های: ایجاد پل ارتباطی قوی میان نهادهای دولت، توسعه فرایندهای جامع، بهبود دسترسی به خدمات به کمک فنآوری، بانکداری الکترونیک(پرداخت قبوض، نقل و انتقال وجوه پولی)، استفاده از فن آوری اطلاعات در کاهش روند مبتنی بر کاغذ، شاخص انرژی هوشمند با زیرشاخص های: کاهش استفاده از انرژی به کمک نوآوری های فناوری، تشویق به کاهش مصرف و تشویق به افزایش بازیافت، شاخص ساخت وساز هوشمند با زیر شاخص های: بین المللی سازی شهر و استراتژی ارتقا شهر در سطح بین المللی، توسعه پروژه های راهبردی در راستای موقعیت های بین المللی شهر، کمک به حفظ جمعیت روستایی، شاخص جابجایی هوشمند باز یر شاخص های: کاهش گره های ترافیکی به وسیله آسان سازی گراف های شهری، ایجاد فرهنگ هایی مانند استفاده از وسایل نقلیه جدید، سیستم حمل و نقل هوشمند، شاخص زیرساخت هوشمند با زیرشاخص های ایجاد آب راه و فاضلاب، ایجاد فضای سبز، استفاده از سیستم های برنامه ریزی منابع، شاخص تکنولوژی هوشمند با زیر شاخص های: استفاده از اینترنت، نفوذ استفاده از اینترنت همراه، دسترسی به اینترنت همگانی، نقاط دسترسی بهWi-Fi شهری، مراکز دسترسی به اینترنت عمومی، نفوذ استفاده از فنآوری اطلاعات و ارتباطات و شاخص مراقبت های بهداشتی هوشمند با زیرشاخص های توسعه برنامه های دیجیتالی برای گروه های در معرض خطر، کنترل خانه از راه دور یا سیستم هشدار یا سیستم هشدار برای بیماران، کارت سلامت الکترونیکی بودند.
کلیدواژگان: شهر هوشمند، شاخص های کالبدی فضایی، دلفی، تربت حیدریه -
صفحات 93-105این مقاله درصدد بررسی کیفیت فضاهای باز و سبز در مجتمع های مسکونی شهر جدید سهند تبریز است. باگذشت اعصار و تحول سبک زندگی بشری، همچنان طبیعیت و فضای سبز به مثابه عنصری اساسی در زندگی افراد قلمداد می شود. حیات و سرزندگی شهر اساسا با فضاهای محیطی در ارتباط بوده و به همین جهت، این عوامل در اغلب شهرها به مثابه شاخص مهم در ارزیابی های زیست محیطی محسوب می شود. با این وجود، در اغلب شهرها، به این مهم توجه نشده و غالبا مساکن بدون فضاهای باز و سبز لازم توسعه می یابند. مقاله حاضر به روش پیمایشی و از نوع توصیفی - مقطعی انجام گرفته است. 330 خانوار ساکن به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه بود. در تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و تحلیلی استفاده شد. کلیه تحلیل ها با استفاده از نرم افزار SPSS 13.0 انجام پذیرفت. یافته های بهدست آمده در رابطه با هدف کلی پژوهش بیانگر آن بود که بیشترین درصد (9/47) از واحدهای مورد پژوهش، کیفیت فضاهای باز و سبز در فضاهای مسکونی شهر جدید سهند را نیمه مطلوب و کمترین درصد (1/9)، نامطلوب ارزیابی نموده اند. میانگین و انحراف معیار نمرات واحدهای مورد پژوهش در رابطه با وضعیت فضاهای باز و سبز واحدهای مورد پژوهش به ترتیب 055/88 و 133/21 می باشد. در شهر جدید سهند به منظور ایجاد جذبه و تقویت جمعیت پذیری آن، علاوه بر ارتقاء کیفی فضاهای باز و سبز عمومی، بایستی در راستای آسایش اقلیمی به جنبه های محیطی و خرده اقلیمی و نیز کیفیت طراحی فضاهای باز و سبز مجتمع های مسکونی بیش از پیش توجه گردد.کلیدواژگان: محیط زیست، کیفیت فضاهای باز و سبز، فضاهای مسکونی، شهر سهند
-
Pages 1-20
The planning of land use types in cities as an important subset of urban land use, with regard to providing services to citizens and the population of the area of influence, requires special attention. This article intends to deal with the spatial analysis of land use in the historical area of Yazd city. According to this goal, this article is based on a practical approach and survey nature. Therefore, the current research method is of an analytical type based on the analysis and spatial distribution of land use in the historical area of Yazd city. It is a library-documentary and field information collection tool in the form of expressing complete information about the historical area and collecting data and information related to the types of land uses of the historical area . Therefore, by using the GIS geographic information system and Geo da spatial analysis software, the spatial analysis and investigation of the land use of the investigated area has been carried out in order to achieve the main goal of the research on how to analyze and distribute the spatial distribution of land use in the historical area . The obtained findings show the proper distribution of land use in the historical context of Yazd city. Therefore, it can be concluded that the land use of the historical fabric of Yazd city is in a good condition and can meet the needs of the residents of the fabric and visitors to the area.
Keywords: Spatial analysis, land use, historical context, Yazd city -
Pages 21-36The airport is an integral part of a city's infrastructure that helps increase its commercial capacity. Airlines are the core of the transportation industry and one of the main pillars of the tourism industry, providing appropriate services to tourists is one of the requirements of the current competitive environment. Therefore, the present study seeks to assess the level of tourist satisfaction of Mehrabad Airport as one of the most important air transport infrastructure and of course tourism in the country, using the HOLSAT model, for this purpose, a descriptive-analytical and survey method has been used. The statistical population of the study is tourists who have traveled to Tehran province to do all kinds of tourism. The sample size is 100 tourists who were selected at random. A questionnaire was used to collect information and SPSS and Excel software were used to analyze the data. The results of the evaluation of tourist satisfaction in the HOLSAT model show the different levels of tourist satisfaction in terms of services and quality of tourism at Mehrabad Airport. In such a way that only the variables of air conditioning and traffic cost were in the win-win scenario mode and the rest of the variables are in the losing or intermediate mode. In general, it can be concluded that tourists' expectations are somewhat higher than their experience regarding the tourism situation at Mehrabad Airport, and this means dissatisfaction.Keywords: tourist satisfaction, Air Transport, Mehrabad Airport, HOLSAT model
-
Pages 37-55Choosing a landfill site has been one of the most important issues in urban management in the middle and last decades of the 20th century. This research was conducted with the aim of locating the non-hazardous waste landfill site in Ardakan using multi-criteria decision making modeling in GIS environment. In this research, 10 important factors for locating waste landfills such as: land use, slope, height, soil, distance from residential use, roads, rivers, springs, wells and villages in the area were used and to prepare area map. AHP model was used for the final classification. According to the results obtained from the multi-criteria hierarchical analysis method with Expert choice software, the weight of land use criteria, slope, height, distance from residential use, soil, distance from roads, rivers, springs, wells, distance 166, 0, 033, 0, 040, 0, 232, 0, 083, 0, 144, 0, 063, 0, 071, 0, 05, 0, 119 and 0 were obtained from the villages for the studied area. .In this area, the distance criterion from residential areas has the highest weight and the slope criterion has the least impact on the location of waste burial areas. By examining the final map, the most suitable areas for landfilling are located in Ardakan in the northwest, west, and southwest, and a few parts of the areas near the center of the rangeKeywords: waste location, Ardakan, Multi-criteria decision making, AHP
-
Pages 57-71
Urban green spaces are a part of public infrastructures that play an effective role in improving the quality of urban life by providing a wide range of functions for the city environment. Considering this, the optimal provision of these spaces and their optimal and fair distribution At the city level, it is of great importance and helps us to reach a justice-oriented city. The current research was carried out with the aim of investigating the status and distribution of green space in the areas of Urmia city and determining the optimal places for the future creation and development of green space. The research is applied-developmental in terms of purpose and descriptive-analytical in terms of method with a quantitative approach. The collection of data and information has been done using library-documentary studies, and Shannon's entropy method has been used for data analysis, and finally, the prioritization of the development of new and upcoming green spaces in the city of Urmia has been done using the opinions of 20 experts and experts in green space and urban planning with The help of GIS software was determined. The results of the research showed that the distribution of green spaces in the city of Urmia among the five urban regions has not been done according to their population, in other words, the spatial justice of green use has not been observed between its areas, so that zone 5 of this city has 2.977 square meters of green space per capita. It has the first rank for having green space, and region four has the lowest amount of green space and ranks last with 0.611 square meters per capita.
Keywords: Green space, Spatial Justice, Urmia, five regions -
Pages 73-92
Considering the importance of smart cities in our country, in this research, we investigated and expressed the physical-spatial indicators of the smart city for the city of Torbat Heydarieh using the Delphi method. The main indicators of the smart city are identified with the following indicators: creating a strong communication bridge between government institutions, developing comprehensive processes, improving access to services with the help of technology, electronic banking (paying bills, transferring funds), using information technology in reducing Paper-based trend, smart energy index with sub-indices: reduction of energy use with the help of technological innovations, encouragement to reduce consumption and encouragement to increase recycling, smart construction index with sub-indices: internationalization of the city and city promotion strategy at the international level, development of strategic projects In line with the international positions of the city, helping to maintain the rural population, the smart movement index of indicators: reducing traffic nodes by simplifying urban graphs, creating cultures such as the use of new vehicles, intelligent transportation system, smart infrastructure index with sub-indices Creation of water and sewage, creation of green spaces, use of resource planning systems, smart technology index with the following indicators: Internet use, penetration of mobile Internet use, public Internet access, urban Wi-Fi access points, The centers of public Internet access, the penetration of the use of information and communication technology and the smart health care index with the sub-indicators of the development of digital programs for groups at risk, remote home control or warning system or warning system for patients, were electronic health card.
Keywords: Smart City, spatial physical indicators, Delphi, Torbat Heydarieh -
Pages 93-105This article is trying to study the environment factors quality of the open and public spaces, Landscape and climate micro of new town residential complexes of Sahand. Living and freshness of city is fundamentally connected to environmental spaces, and that’s why important factors are considered as significant criterion in evaluating environment. The main problem is that most residential communities were not regarded in the development of environment because of the abstract viewpoint to the residence issue. This cross-sectional study was carried out for the 2009-2010 periods. Type of sampling was simple random sampling, 330 of residents were participated into this study. An interview was managed and information was gathered through questionnaire. All data gathering for this study was analyzed using descriptive. Data analysis was accomplished by SPSS.13 software. Results showed that most of residents (48.8%) consider the quality of open spaces at good levels, 49/9% moderate level and 9.1% low level. The mean and standard deviation of the sample individuals in relation to satisfaction levels of the open spaces of urban residential areas in Sahand were, 88/055 and 21.133 respectively. In the new city of Sahand, the attention should be paid to the environmental and microclimatic aspects of residential complexes with the purpose of the creation of attraction and also the reinforcement of population increase as well as the promotion of open and green public spaces in respect to the climatic welfareKeywords: Environmental Factors Quality, Residential Communities, Open Spaces, Sahand new Town
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.