فهرست مطالب
نشریه سیاست ها و تحقیقات اقتصادی
سال دوم شماره 3 (پیاپی 7، پاییز 1402)
- تاریخ انتشار: 1402/09/01
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-20مصرف سوخت های فسیلی و آثار آن باعث ایجاد چالش های جدی در حوزه های انرژی و محیط زیست شده است. این چالش ها شامل مسائلی نظیر امنیت عرضه سوخت، پایان پذیری منابع انرژی، آلودگی های زیست محیطی، و مشکلات مرتبط با گرمایش زمین می شود. به منظور حل این بحران، استفاده از انرژی های تجدیدپذیر به عنوان یک راه حل برای مقابله با نگرانی های مربوط به پایداری زیست محیطی و امنیت انرژی مطرح می گردد. هدف اصلی این مقاله بررسی اثر پیچیدگی اقتصادی بر مصرف انرژی های تجدیدپذیر در ایران براساس تکنیک خودرگرسیونی با وقفه توزیعی (ARDL) است. بدین منظور، از داده های مصرف انرژی تجدیدپذیر سرانه ، شاخص پیچیدگی اقتصادی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی، تولید ناخالص داخلی سرانه به عنوان معیاری از رشد اقتصادی، نرخ شهرنشینی و انتشار سرانه دی اکسید کربن طی دوره زمانی 1400-1368 به کار گرفته شده است. نتایج آزمون هم انباشتگی نشان می دهد که در بلندمدت پیچیدگی اقتصادی منجر به افزایش مصرف انرژی های تجدیدپذیر می شود. همچنین سرمایه گذاری مستقیم خارجی، رشد اقتصادی و نرخ شهرنشینی موجب افزایش مصرف انرژی های تجدیدپذیر در ایران می شود در حالیکه انتشار انتشار سرانه دی اکسید کربن مصرف انرژی های تجدیدپذیر رادر ایران کاهش می دهد. این نتایج بیانگر توجه بیشتر به سیاست گذاری های منظم در ارتباط با سرمایه گذاری بر روی انرژی های تجدیدپذیر جهت ایجاد رشد اقتصادی است.کلیدواژگان: پیچیدگی اقتصادی، مصرف انرژی های تجدیدپذیر، ایران
-
صفحات 21-57این مطالعه به بررسی اثرات مصرف انرژی تجدیدناپذیر و فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کیفیت زندگی در ایران می پردازد تا نقش واسطه ای فناوری اطلاعات و ارتباطات را بر رابطه مصرف انرژی تجدید ناپذیر و شاخص توسعه انسانی مورد تحلیل قرار دهد. این مطالعه از داده های سال-های 1990 تا 2022 و رویکرد حداقل مربعات پویا (DOLS) برای دستیابی به اهداف مطالعه استفاده می کند. جهت انجام تحقیق دو مدل مورد بررسی قرار گرفت. نتایج رابطه بلندمدت متغیرهای تحقیق نشان داد که انرژی تجدیدناپذیر، نرخ تورم، نابرابری درآمدی و شهرنشینی اثر منفی بر کیفیت زندگی در ایران دارند. علاوه بر این مخارج دولت و شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات اثر مثبت بر کیفیت زندگی دارند. با توجه به هدف تحقیق براساس نتایج مدل دوم، انرژی تجدیدناپذیر زمانی که با فناوری اطلاعات و ارتباطات همراه می شود اثر مثبتی بر کیفیت زندگی دارد. بنابراین شاخص فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند به عنوان نقش میانجی و واسطه باعث کاهش اثر منفی مصرف انرژی های تجدید ناپذیر بر کیفیت زندگی در ایران شود.کلیدواژگان: کیفیت زندگی، انرژی تجدید ناپذیر، فناوری اطلاعات و ارتباطات، رهیافت حداقل مربعات پویا (DOLS)، ایران
-
صفحات 58-86با افزایش تعاملات بین المللی و استفاده از فن آوری های تولیدی مشابه در سطح بین الملل، تجارت درون صنعت میان کشورها به یک موضوع مورد توجه نظریه پردازان اقتصادی تبدیل شده است و توجه به یک محصول تولیدی غیرنفتی که دارای مزیت نسبی باشد، می تواند سهم بالایی در رشد تجاری کشورها داشته باشد. یکی از صنایع کاربردی و موثردر رشد تجاری ایران، صنعت سیمان است. بنابراین هدف از این پژوهش، بررسی عوامل موثر بر تجارت درون صنعت ایران با شرکای تجاری منتخب در صنعت سیمان در سال های 1401-1388 با روش داده های ترکیبی می باشد. متغیرهای اثرگذار شامل شاخص لیندر، انتشار دی اکسیدکربن، ارزش افزوده بخش صنعت، مسافت جغرافیایی و نرخ ارز حقیقی است.با توجه به نتایج، شاخص انتشار دی اکسیدکربن، تاثیر منفی بر تجارت درون صنعت سیمان برای ایران و شرکای تجاری دارد و بین تمام متغیرهای بررسی شده، بزرگ ترین ضریب را دارد. همچنین رابطه بین تجارت درون صنعت با ارزش افزوده بخش صنعت و مسافت جغرافیایی مثبت بدست آمد و متغیرهای لیندر و نرخ ارز نیز دارای اثر غیرمعناداری بر تجارت درون صنعت شده اند.کلیدواژگان: تجارت درون صنعت، صنعت سیمان، پنل دیتا
-
صفحات 87-113
باتوجه به اهمیت برآورد صحیح کشش های درآمدی و قیمتی تقاضا و تاثیر تکانه تحریم های اقتصادی بر رفتار مصرفی خانوارهای ایرانی، هدف پژوهش حاضر بررسی رفتار مصرفی خانوارهای شهری ایران با به کارگیری سیستم تقاضای تقریبا ایده آل درجه دوم و بررسی وجود شکست ساختاری در ترجیحات سبد مصرفی چای، قند و شکر خانوارهای شهری با استفاده از رویکرد پارامتریک و چارچوب رگرسیون سوئیچینگ توسعه یافته توسط Ohtani & Katayama (1986) در بازه زمانی 1375-1401 است. نتایج نشان می دهد که شکست ساختاری در ترجیحات در سال 1389 و به صورت ناگهانی بوده است. کشش قیمتی تقاضا انواع چای، قند و شکر بعد از تحریم ها افزایش یافته و چای ایرانی و خارجی، قند و شکر از محصولات بی کشش به محصولات با کشش تبدیل شده اند. افزایش کشش های قیمتی تقاضا نشان می دهد که با افزایش قیمت ها و تورم در سال های بعد از تحریم ها حساسیت مصرف کنندگان نسبت به تغییرات قیمت افزایش یافته است؛ بنابراین، باتوجه به کشش قیمتی تقاضای بالای محصولات بعد از تحریم ها، برای حمایت از مصرف کنندگان استفاده از ابزار قیمتی همچون طرح کالابرگ الکترونیکی، تصمیم درستی خواهد بود.
کلیدواژگان: تحریم، تغییر ترجیحات، خانوارهای شهری، رگرسیون سوئیچینگ، سیسستم تقاضای تقریبا ایده آل درجه دو -
صفحات 114-148ناآرامی های سیاسی می تواند توانایی دولت را برای اجرای طرح های کاهش تخریب محیط زیست مختل کند. از طرفی ممکن است که با افزایش فعالیت های اقتصادی ناشی از بهبود ثبات سیاسی زمینه ی بهره برداری از منابع و به دنبال آن فشار بر محیط زیست ایجاد شود. بر این اساس، هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تاثیر نامتقارن و غیرخطی شاخص ریسک سیاسی بر شاخص کیفیت محیط زیست در ایران طی دوره زمانی 2020-1990 می باشد. به این منظور از رویکرد خودرگرسیون با وقفه های توزیعی غیرخطی چند آستانه ای نامتقارن (MTANARDL) استفاده شده است. نتایج حاصل از برآوردگر MATNARDL حاکی از آنست که در کوتاه مدت و بلندمدت شوک های مثبت شاخص ریسک سیاسی در دو مقیاس کوچک (کوانتایل کمتر از آستانه τ30) و متوسط (کوانتایل بین آستانه های τ30 و τ70)، اثر مثبت و معناداری بر ردپای اکولوژیکی داشته اند؛ در حالی که این شوک ها در مقیاس بزرگ (کوانتایل بیشتر از آستانه τ70) اثر منفی بر ردپای اکولوژیکی دارند. بر این اساس می توان گفت که اثر ریسک سیاسی بر ردپای اکولوژیکی در ایران، نامتقارن است و تنها با افزایش چشم گیر (بزرگ) در ثبات سیاسی می توانیم شاهد کاهش ردپای اکولوژیکی و بهبود کیفیت محیط زیست در کشور باشیم.کلیدواژگان: ریسک سیاسی، ردپای اکولوژیکی، عدم تقارن، ایران، NARDL نامتقارن چند آستانه ای (MTANARDL)
-
صفحات 149-176تاثیر استفاده از ظرفیت های کلیه اقشار جامعه از جمله بانوان در فرآیند رشد و توسعه در پژوهش های متعدد مورد تاکید قرار گرفته است. اما، نابرابری جنسیتی در دستیابی به امکانات و فرصت ها یکی از موانع بهره برداری از ظرفیت بانوان در بخش های مختلف شناخته می شود. اگرچه در سال های اخیر پیشرفت های قابل توجهی در دستیابی برابر زنان و مردان به امکانات و فرصت های آموزشی صورت گرفته اما سوالی که مطرح می شود این است که آیا دستیابی برابر به امکانات و فرصت های آموزشی به بازار کار نیز تسری یافته است؟ از این رو، این پژوهش با هدف رتبه بندی و مقایسه وضعیت استان های ایران از نگاه برابری جنسیتی در بخش های آموزش و بازار کار در سال 1395طراحی شده و برای رتبه بندی و تلفیق نماگرها از روش تاپسیس استفاده شده است. علاوه بر آن، با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون ارتباط برابری در آموزش با برابری در بازار کار نیز مورد ارزیابی قرار گرفته است. یافته ها حاکی از آن است که استان های اصفهان، کرمان، گیلان و البرز در گروه استان های با بالاترین میزان برابری جنسیتی در بخش آموزش قرار دارند؛ درحالی که استان های قزوین، خراسان شمالی و آذربایجان غربی بیشترین برابری جنسیتی در بازار کار را نشان می دهند. بر اساس یافته ها، استان های با بیشترین برابری جنسیتی در بخش آموزش الزاما در بازار کار از منظر برابری جنسیتی در جایگاه برتری قرار ندارند. همچنین، علی رغم افزایش برابری جنسیتی در بخش آموزش در سال های اخیر بین برابری جنسیتی در این بخش با برابری جنسیتی در بازار کار ارتباط معنی داری مشاهده نمی شود. در حالی که رابطه برابری جنسیتی در بخش آموزش با امید به زندگی بانوان،مثبت و معنی دار و با باروری جوانان منفی و معنی دار است.کلیدواژگان: آموزش، بازار کار، برابری جنسیتی، روش تاپسیس
-
Pages 1-20The consumption of fossil fuels and its effects have caused serious challenges and concerns in the fields of energy and environment. These challenges include issues such as fuel supply security, finite energy sources, environmental pollution, and problems related to global warming. In order to solve this crisis, the use of renewable energy is proposed as an effective solution to deal with concerns related to environmental sustainability and energy security. The main purpose of this article is to investigate the effect of economic complexity on the consumption of renewable energy in Iran based on the autoregression technique with distributed lag (ARDL). For this purpose, the data of renewable energy consumption per capita, economic complexity index, foreign direct investment, gross domestic product per capita as a measure of economic growth, urbanization rate and carbon dioxide emission per capita during the period of 1368-1400 were used. has been The results of the co-accumulation test show , economic complexity leads to an increase in the consumption of renewable energy. Also, according to the results of foreign direct investment, economic growth and urbanization rate increase the consumption of renewable energy, while the per capita emission of carbon dioxide reduces the consumption of renewable energy .Keywords: Economic complexity, renewable energy consumption, Iran
-
Pages 21-57This study examines the effects of non-renewable energy consumption and information and communication technology on the quality of life in Iran to analyze the mediating role of information and communication technology on the relationship between non-renewable energy consumption and the human development index. This study uses data from 1990 to 2022 and the Dynamic Least Squares (DOLS) approach to achieve the objectives of the study. In order to conduct the research, two models were examined. The results of the long-term relationship of research variables showed that non-renewable energy, inflation rate, income inequality and urbanization have a negative effect on the quality of life in Iran. In addition, government spending and the information and communication technology index have a positive effect on the quality of life. According to the purpose of research based on the results of the second model, non-renewable energy when combined with information and communication technology has a positive effect on the quality of life. Therefore, information and communication technology index can reduce the negative effect of non-renewable energy consumption on the quality of life in Iran as a mediator.Keywords: quality of life, Non-Renewable Energy, ICT, DOLS, Iran
-
Pages 58-86With the increase of international interactions and the use of similar production technologies at the international level, intra-industry trade between countries has become a subject of interest for economic theorists, and paying attention to a non-oil product that has a comparative advantage can have a high contribution to the commercial growth of countries. be One of the practical and effective industries in Iran's commercial growth is the cement industry. Therefore, the purpose of this research is to investigate the factors affecting trade within Iran's industry with selected business partners in the cement industry in the years 1388-1401 with the combined data method. The influencing variables include Linder index, carbon dioxide emissions, added value of the industry sector, geographical distance and real exchange rate.According to the results, the carbon dioxide emission index has a negative effect on the trade within the cemen industry for Iran and its trading partners, and it has the largest coefficient among all the investigated variables. Also, the relationship between trade within the industry with the added value of the industry sector and geographic distance was positive, and the variables of Linder and exchange rate also have a non-significant effect on trade within the industry.Keywords: intra-industry trade, cement industry, Panel Data
-
Pages 87-113
it is important to correctly estimate income and price elasticities and the impact of economic sanctions on the consumption behavior of Iranian households. So, the purpose of this paper is to investigate the consumption behavior of urban households in Iran by applying the quadratic almost ideal demand system (QUAIDS). Also, the existence of structural failure in the consumption basket preferences of tea, sugar, and sugar of urban households has been investigated using the parametric approach and the switching regression framework developed by Ohtani and Katayama (1986) from 1998 to 2022.The price elasticity of various types of tea, sugar, and sugar has increased after sanctions and Iranian and foreign tea, sugar and sugar have changed from non-elastic products to products with elasticity. The increase in price elasticities shows that with the increase in prices and inflation in the years after the sanctions, the sensitivity of consumers to price changes has increased. Therefore, considering the elasticity of the high price of products after the sanctions, it will be the right decision to use price tools to protect consumers.
Keywords: Sanction, Change of Preference, urban households, quadratic almost ideal demand system, switching regression -
Pages 114-148The primary objective of this research is to examine the symmetrical and non-linear impact of political stability on the environmental quality in Iran from 1990 to 2020. For this purpose, the model estimation has been conducted using the Multiple Asymmetric Thresholds NARDL (MTANARDL). The results of the MATNARDL estimator show that both short-term and long-term positive shocks in the political risk index have a significant and positive impact on the ecological footprint. This effect is observed in both small-scale (quantile less than the τ30 threshold) and medium-scale (quantile between the τ30 and τ70 thresholds) analyses. However, when it comes to large-scale shocks (quantile less than the τ70 threshold), the effect on the ecological footprint is negative. In addition, the negative shocks of the political risk index in all three scales - small, medium, and large - do not have a significant effect on the ecological footprint in the short and long term. Based on this, it can be said that the effect of political risk on the ecological footprint in Iran is asymmetric, and only with a significant (large) increase in political stability, we can see a reduction in the ecological footprint in the country.Keywords: Political Risk, Ecological footprint, Asymmetric, Iran. Multiple Asymmetric Thresholds NARDL (MTANARDL)
-
Pages 149-176The effect of using women's capacities inthe development process has emphasized in many researches. Although progress has made in recent years in equal access to educational opportunities, the question raised in this context is whether equal access to educational opportunities has been extended to labor market. Therefore, this research is dedicated to ranking status of Iran's provinces in terms of gender equality in education and labor market in 2016. We used TOPSIS method for ranking and using Pearson's correlation, to evaluate the relationship between equality in education and equality in the labor market. The findings indicate the provinces of Isfahan, Kerman, Gilan and Alborz are inthe group of provinces with the highest level of gender equality in the education sector; While the provinces of Qazvin, North Khorasan and West Azerbaijan show the highest gender equality in the labor market. Findings shows, provinces with the most gender equality in the education sector are not necessarily in the best position in the labor market from the perspective of gender equality. Also, despite the increase of gender equality in the education sector in recent years, no significant relationship was observed between gender equality in this sector and gender equality in the labor market.Keywords: Education, labor market, Gender equality, TOPSIS method
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.