فهرست مطالب
نشریه مطالعات اجتماعی گردشگری
سال دوازدهم شماره 2 (پیاپی 26، تابستان 1403)
- تاریخ انتشار: 1403/04/02
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحات 1-22
برای حمایت از توسعه گردشگری، توجه به عوامل و شاخص های افزایش جذابیت جاذبه ها و مقاصد گردشگری از عوامل کلیدی می باشد که تصویری خوب از مقاصد به گردشگران معرفی می کند. این مطالعه نیز با هدف بررسی عوامل و شاخص های افزایش جذابیت جاذبه ها و مقاصد گردشگری در شهرستان پلدختر انجام گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و روش انجام آن توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری داده ها و اطلاعات پرسش نامه محقق ساخت می باشد. جامعه آماری پژوهش، کارشناسان و متخصصان حوزه گردشگری می باشد که با روش نمونه گیری هدفمند 50 نمونه انتخاب شد. برای پاسخگویی به سوالات پژوهش از برازش رگرسیونی و مدل لجستیک باینری (روش LM- نیوتن- مارکارد- رافسون)، استفاده شد. نتایج پژوهش گویای آن است که از میان عوامل پنجگانه، سه عامل تنوع فرصت های شغلی مرتبط با محصولات گردشگری، اصالت فرهنگی/دارایی های طبیعی و زیرساخت های گردشگری مهم ترین عوامل افزایش جذابیت جاذبه های گردشگری در شهرستان پلدختر می باشند. نتایج بررسی شاخص های خرد نیز نشان داد که تنوع فرصتهای درآمدی از طریق توسعه محصولات گردشگری، ترویج هنرها و صنایع دستی بومی- محلی، ایجاد مراکز همایش/ استراحتگاه ها برای جلب رضایت گردشگران، حفظ جاذبه های فرهنگی/ تاریخی و باستانی شهرستان پلدختر، توسعه و بهبود زیرساخت های حمل و نقل گردشگری و ترویج و حفظ سنتهای بومی- محلی نیز مهمترین شاخصهای افزایش جذابیت جاذبه های گردشگری در شهرستان پلدختر می باشند.
کلیدواژگان: گردشگری، جذابیت جاذبه ها و مقاصد، مدل رگرسیون لجستیک، شهرستان پلدختر -
صفحات 23-48
«گردشگری هنرهای معاصر» یک مفهوم نوظهور در مطالعات گردشگری است که در حال حاضر ذیل عنوان گردشگری فرهنگی به آن پرداخته می شود. رشد گردشگری هنرهای معاصر در کشورهای توسعه یافته نشان دهنده اهمیت هنر در فرآیند توسعه ی پایدار است. در ایران نیز اقتصاد «فرهنگ و هنر» و «گردشگری»، مسیر بهبود مناسبی برای اقتصاد فعلی مبتنی بر نفت و منابع طبیعی است. چراکه بخش قابل توجهی از سرمایه ی فرهنگی مورد نیاز این توسعه از پیش فراهم است. پژوهش حاضر، با هدف شناسایی «چالش ها و الزامات توسعه ی گردشگری هنرهای معاصر در ایران» از روش کیفی «نظریه ی زمینه» بهره گرفته و داده ها از انجام 27 مصاحبه ی تخصصی با نخبگان هنر، فعالان گردشگری و افراد در نقش های دولتی مرتبط، استخراج گشته است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از فن کدگذاری «نظریه ی زمینه»، در سه مرحله ی کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی (یکپارچه سازی) استفاده شده است. بر اساس نتایج تحقیق، دولت، بخش گردشگری و جامعه ی هنری به عنوان بازیگران اصلی (ذینفعان) این توسعه در ایران شناسایی شدند. اگرچه عملکرد هماهنگ این بازیگران برای تحقق اهداف این توسعه حیاتی است، اما بازتعریف نقش ها و بازنگری در وظایف آنها از اساسی ترین الزامات این توسعه است. همچنین عواملی مانند «آموزش»، «انعطاف پذیری»، «تقویت زیرساخت های آفرینش هنری»، «توسعه ی نیازمندی های صنعت گردشگری» و «اصلاح چهره ی ایران در گستره ی بین المللی» از اهمیت بالایی برخوردار می باشند.
کلیدواژگان: گردشگری، هنرهای معاصر، توسعه، ایران -
صفحات 49-74
شهر تهران دارای پتانسیل های گردشگری فراوانی می باشد اما این شهر نتوانسته است متناسب با این ظرفیت ها گردشگر جذب کند؛ بنابراین لازم است تا پتانسیل های گردشگری خود را شناسایی، تقویت و معرفی نماید. پیش شرط اساسی برای استفاده از این ظرفیت ها، بهره مندی از توسعه گردشگری و افزایش توان رقابت پذیری گردشگری این شهر، و نیز شناسایی عوامل اصلی موثر بر توسعه گردشگری آن می باشد. در همین راستا تحقیق حاضر به دنبال شناسایی عوامل کلیدی موثر بر رقابت پذیری گردشگری شهر تهران می باشد. این تحقیق از نظر هدف جزء تحقیقات کاربردی است که با استفاده از روش آمیخته (کیفی-کمی) انجام گرفته است. در این تحقیق با استفاده از تکنیک دلفی ابتدا مهم ترین عوامل موثر بر رقابت پذیری گردشگری شهر تهران به کمک 15 نفر از متخصصان این حوزه در چارچوب شاخص های مجمع جهانی اقتصاد، استخراج گردید. در مرحله بعدی برای شناخت محرک های اصلی موثر بر آینده گردشگری تهران و رقابت پذیری آن از پرسشنامه اثرات متقاطع و برای تحلیل داده ها از نرم افزار میک مک استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که از بین 35 عامل بررسی شده در نهایت 12 عامل به عنوان عوامل کلیدی انتخاب شده اند؛ از جمله آن ها می توان به اولویت بخشی به سفر و گردشگری نزد دولت، باز بودن بین المللی، بازبینی قوانین و مقررات کلان در جهت تقویت گردشگری، بهبود وضعیت منابع انسانی و بازار کار گردشگری، منابع فرهنگی، منابع طبیعی، ارتباط با رسانه های دنیا و اطلاع رسانی در مورد جاذبه های گردشگری شهر تهران و برندسازی برای شهر تهران در زمینه پتانسیل های گردشگری و معرفی آن اشاره کرد.
کلیدواژگان: رقابت پذیری گردشگری، گردشگری شهری، شهر تهران، میک مک -
صفحات 75-98
بهره مندی از ظرفیت های اجتماعی و توانمندی های ملی در حوزه تولید صنایع دستی در عصر کنونی نیازمند استفاده از روش های تولیدی نوین و متناسب با پیشرفت فناوری است، در این راستا پدیده نوظهور تولید اجتماعی به عنوان یک اکوسیستم تولیدی جدید است که به فناوری های نوین، شبکه های اجتماعی و بهره مندی از ظرفیت های اجتماعی مجهز شده است. هدف از این تحقیق، شناسایی الزامات و چالش های به کارگیری تولید اجتماعی در تولید صنایع دستی است. این پژوهش در چارچوب رویکرد کیفی انجام شده و راهبرد آن نظریه پردازی داده بنیاد با رویکرد ظاهر شونده (گلیزری) است. ابزار جمع آوری داده ها، مصاحبه های نیمه ساختاریافته بوده و به منظور گردآوری اطلاعات، با به کارگیری روش نمونه گیری هدفمند با 12 نفر از خبرگان حوزه صنایع دستی و فناوری اطلاعات، مصاحبه انجام شد. در راستای تجزیه وتحلیل داده ها در این پژوهش، از بسته نرم افزاری مکس.کیو.دی.ای نسخه 10 استفاده شده است. جهت بررسی استحکام پژوهش نیز از چهار معیار قابلیت اعتبار، انتقال پذیری، قابلیت اطمینان و تایید پذیری استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها در دو مرحله کدگذاری حقیقی و کدگذاری نظری انجام گرفت. نتایج این پژوهش نشان داد عوامل تغییر در ساختار تولید، بهبود روابط با مصرف کننده، توسعه پژوهش و آموزش، توسعه زیرساخت ها و ایجاد شبکه های تولیدی به عنوان الزامات اصلی است و درنهایت الگوی مفهومی پژوهش با 9 مقوله و 29 مولفه ترسیم گردید. پژوهش حاضر می تواند بخشی از خلاهای شناختی در حوزه به کارگیری تولید اجتماعی در ایران را مرتفع نماید.
کلیدواژگان: صنایع دستی، تولید اجتماعی، ظرفیت های اجتماعی، نظریه داده بنیاد -
صفحات 99-126
تحقق اهداف ترسیم شده در سند راهبردی توسعه گردشگری کشور، بدون جذب سرمایه امکان پذیر نیست. بنابراین، هدف این پژوهش، طراحی مدل عوامل راهبردی موثر بر جذب سرمایه گذار در صنعت گردشگری در استان اردبیل با استفاده از روش پژوهش آمیخته است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل مدیران و مسئولین اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان، سرمایه گذاران بالقوه و بالفعل گردشگری و خبرگان دانشگاهی هستند که حداقل از پنج سال سابقه کاری در سمت های مرتبط با مدیریت گردشگری، سرمایه گذاری و بازاریابی برخوردارند. انتخاب این نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند انجام پذیرفت و مصاحبه های نیمه ساختاریافته با طرح پنج سوال کلی تا تحقق اشباع نظری در مصاحبه 25 ادامه یافت. تحلیل داده ها به کمک نظریه داده بنیاد نظام مند و در سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی منجر به استخراج 54 مفهوم، 18 مقوله فرعی و در نهایت هفت مقوله اصلی از تلفیق و طبقه بندی مفاهیم شد. بر مبنای مدل پیشنهادی، تمایل به سرمایه گذاری از سوی سرمایه گذاران به عنوان مقوله محوری؛ محیط گردشگری و مدیریت جذب سرمایه گذاری به عنوان شرایط علی؛ کیفیت زیرساخت های گردشگری به عنوان شرایط زمینه ای؛ عوامل اجتماعی حاکم در منطقه به عنوان شرایط مداخله گر؛ اقدامات حمایت کننده به عنوان راهبرد و سرانجام تقویت جایگاه گردشگری به عنوان پیامد اجرای راهبردها در نظر گرفته شده اند. در مرحله کمی نیز، بر مبنای مولفه های استخراج شده پرسشنامه تنظیم و در اختیار 220 نفر از سرمایه گذاران و صاحب نظران حوزه گردشگری قرار گرفت. داده ها با استفاده از مدل یابی معادلات ساختاری و نرم افزار اسمارت پی ال اس آزمون و اعتبار و روابط موجود میان متغیرهای مدل بار دیگر تایید شد.
کلیدواژگان: صنعت گردشگری، جذب سرمایه گذار، سرمایه گذاری در گردشگری، استان اردبیل -
صفحات 127-152
هدف پژوهش حاضر بررسی پایه های ایدئولوژیک و نگرش های نظری گردشگران و همچنین بررسی تاثیر نوع نگرش گردشگران مدرن به محیط زیست و رفتار آنان نسبت به محیط است. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و روش انجام آن توصیفی تحلیلی است. واحد تحلیل در این مطالعه گردشگران دهستانهای خرقان و کلاته های غربی بخش بسطام شهرستان شاهرود می باشند. به دلیل فقدان اطلاعات دقیق از تعداد گردشگران منطقه موردمطالعه؛ لذا جهت تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران برای جوامع نامعلوم بهره گرفته شد که با خطای 085/0، تعداد 140 گردشگر به عنوان حجم نمونه تعیین و مورد پرسشگری قرار گرفتند. تحلیل اطلاعات بدست آمده نشان داد، میان متغیرهای مورد بررسی نگرش زیباشناختی روانی گردشگران به طبیعت با میانگین 78/4 بیشترین تاثیر را در رفتار آنان نسبت به محیط زیست داشته است و اغلب گردشگران به دنبال منافع اقتصادی در بازدید از مناطق گردشگری نیستند و به عبارت دیگر، آن ها نگرش منفعت طلبانه در بازدید طبیعت ندارند. همچنین نتایج نشان داد نگرش گردشگران حرفه ای (فعال در گردشگری) و افراد غیرحرفه ای نسبت به طبیعت متفاوت است. براساس نتایج آزمون تی دو نمونه مستقل، زنان و مردان نگرش ایدئولوژیکی متفاوتی نسبت به طبیعت دارند که سبب می شود رفتار آنان نسبت به محیط طبیعی نیز متفاوت باشد. میان سن و نگرش های ایدئولوژیک گردشگران نسبت به طبیعت رابطه ای مثبت و مستقیم برقرار می باشد و بدین ترتیب با بالارفتن سن نگرش به طبیعت تغییر می کند و در رفتارهای زیست محیطی گردشگران موثر است.
کلیدواژگان: نگرش ایدئولوژیک، گردشگری طبیعت، رفتار گردشگر، حفظ محیط زیست، شهرستان شاهرود
-
Pages 1-22
To support tourism development, it is necessary to consider the factors that help increase the appeal of tourist destinations, trying to portray a positive image of the destinations in the tourists’ minds. Therefore, this applied study sought to examine the factors involved in increasing the appeal of tourist destinations in Poldokhtar County, Lorestan province, Iran, using a descriptive-analytic approach. The required data were collected through the administration of the researcher-developed questionnaire. The population of the study comprised fifty tourism experts and specialists who were selected through purposive sampling. Moreover, regression and binary logistics models (LM-Newton-Marcard-Rafson) were used to find answers to the research questions.The results of the study indicated that the diversity of job opportunities created by tourism products, cultural authenticity/natural assets, and tourism infrastructure were the most important factors involved in increasing the appeal of tourist attractions in Poldokhtar County. On the micro-structure level, the results suggested that the diversity of income-generating opportunities created by the development of tourism products, promotion of indigenous-local arts and handicrafts, the establishment of conference halls/ resorts to satisfy tourists, preservation of cultural/ historical and ancient attractions of Poldokhtar county, the development and improvement of tourism transport infrastructure, and the promotion and preservation of indigenous-local traditions were the most important indicators which could help increase the appeal of tourist attractions in Poldokhtar.
Keywords: Tourism, Attraction Of Attractions, Topics, Logistics Regression Model, Poledokhtar Township -
Pages 23-48
As an emerging concept in tourism studies, “Contemporary Arts Tourism” is currently discussed within the framework of Cultural Tourism studies. The growing status of Arts Tourism in developed countries indicates the significance of art in a sustainable development process. The case also holds true for Iran. In this regard, the current status of the “Culture and Arts” and “Tourism” economy heralds a promising future as an alternative to the present economy that is based on oil and natural resources, considering the fact that the cultural capital required for such a development already exists. Therefore, this study sought to identify the challenges and requirements of developing contemporary art tourism in Iran using the grounded theory approach. To this end, the required data were collected through specialized interviews with twenty-seven participants, including art experts, tourism professionals, and relevant government employees. The collected data were then analyzed using three stages of coding, including open, axial, and selective coding. According to the study’s results, the government, the tourism sector, and the art society were identified as the main actors (stakeholders) in developing contemporary art tourism in Iran. However, as the concerted performance of such actors is crucially important for the realization of the goals of such a development, redefining the actors’ roles and revising their duties are the main requirements of such a development. Furthermore, factors such as training, flexibility, improvement of the artistic creation’s infrastructure, development of the tourism industry’s requirements, and correction of Iran's image in the international arena seem to be of great importance.
Keywords: Tourism, Contemporary Arts, Development, Iran -
Pages 49-74
While enjoying great tourism potential, Tehran has failed to attract tourists in proportion to such potential, making it necessary to identify, enhance, and introduce the potential. In this regard, as developing tourism and improving Tehran’s tourism competitiveness count as the main prerequisite for putting such potentials into practice, this applied study sought to identify the key factors involved in the tourism competitiveness of Tehran using the mixed method approach. To this end, the study identified, with the help of 15 experts in the relevant field, the most important factors involved in Tehran’s tourism competitiveness based on the indicators defined by the World Economic Forum using the Delphi technique. Then, a cross-impact questionnaire was applied to identify the main driving forces that influence the future of tourism in Tehran and its competitiveness. Finally, the collected data were analyzed using the MICMAC software.According to the study’s results, out of the 35 examined factors, 12 factors were selected as the key factors affecting Tehran’s tourism competitiveness which are as follows: developing state-backed prioritization of travel and tourism, enjoying international openness, revising prevailing laws and regulations to enhance tourism, improving the status of human resources and tourism labor market, making better use of cultural and natural resources, fostering communications with the world media, publicizing Tehran’s tourism attractions, branding Tehran in terms of tourism potentials, and introducing Tehran’s tourism potentials.
.Keywords: Tourism Competitiveness, Urban Tourism, Tehran, MIC MAC -
Pages 75-98
In today’s world, taking advantage of social capacities and national capabilities in manufacturing handicrafts requires the application of new state-of-the-arts production techniques. In this regard, social manufacturing is an emerging phenomenon that serves as a new production ecosystem equipped with modern technologies and social networks. Therefore, this qualitative study sought to identify the requirements and challenges of applying social manufacturing to the production of handicrafts using the Grounded theory (Glaser method). To collect the required data, semi-structured interviews were made with twelve experts in the field of handicrafts and information technology who were selected through the purposive sampling method. The collected data were then analyzed using the MaxQda 10 software. On the other hand, the validity, transferability, reliability, and verifiability of the study were also measured to strengthen the findings. Finally, the collected data were analyzed through actual and theoretical coding.According to the study’s results, altering the manufacturing structure, fostering relationships with consumers, developing research and education, developing the infrastructures, and establishing production networks were identified as the main requirements of applying social manufacturing to the production of handicrafts. Moreover, the conceptual map of the study was drawn, including nine categories and twenty-nine sub-categories. The current study can fill a number of gaps existing in the application of social manufacturing in Iran.
Keywords: Handicrafts, Social Manufacturing, Social Capacities, Grounded Theory -
Pages 99-126
As the goals outlined in the Iranian Strategic Tourism Development Policy Document cannot be realized without attracting financial resources, this study sought to design a model for effective strategic factors in attracting investors to the tourism industry in Ardabil province using the mixed-method approach. The population of the study at the qualitative phase comprised managers and officials of the Directorate General for Cultural Heritage, Handicrafts, and Tourism of the province, potential and real professionals and investors in tourism, and university experts with at least five years of experience in tourism management, investment, and marketing. The sample size of the study was selected through purposive sampling. To collect the required data, semi-structured interviews were conducted with the participants of the study until theoretical saturation was achieved in the twenty-fifth interview. The collected data were then analyzed via systematic grounded theory using open, axial, and selective coding. Accordingly, fifty-four concepts, eighteen sub-categories, and seven main categories were found after the integration and classification of concepts. Based on the proposed model of the study, the investors’ tendency to invest in tourism, tourism environment, and investment attraction management, the quality of tourism infrastructure, social factors prevailing over the region, supportive measures, and strengthening the position of tourism were identified as the core category, causal conditions, contextual conditions, intervening conditions, strategy, and the result of the implementation of strategies, respectively. In the quantitative phase, a questionnaire was developed by the researchers based on the identified components. Then, the questionnaire was administered to 220 investors and experts in the field of tourism. The collected data were then analyzed through the Smart PLS Software using structural equation modeling. Finally, the validity and correlation among the model’s variables were reconfirmed.
Keywords: Tourism Industry, Attracting Investor, Investment In Tourism, Ardabil Province -
Pages 127-152
This applied study sought to investigate the ideological bases and theoretical attitudes of tourists of modern tourists towards the environment and their behavior in this regard using a descriptive-analytical approach. The unit of analysis is the tourists who visited the Kharghan and Western Kalateh districts in Bastam district, Shahrood County. Due to the lack of accurate information on the number of tourists visiting the study area, the current study used Cochran's formula (applied in cases of unknown communities) to determine the sample size of the study. Accordingly, 140 tourists were selected, to whom a relevant questionnaire was administered. The results of the study indicated that the aesthetic-mental attitude of the tourists towards nature (with an average of 4.78) exerted the greatest influence on their behavior towards the environment, suggesting that most of the tourists do not seek economic benefits in visiting tourist areas. In other words, the tourists do not follow a utilitarian attitude in visiting nature. Moreover, the results revealed that the attitudes of professional tourists (those who are actively engaged in tourism) towards nature differ from those of non-professional tourists. According to the results of the t-test performed on two independent samples, women and men possess different ideological attitudes towards nature, making them behave differently towards the natural environment. Furthermore, a positive direct correlation was found between age and the ideological attitudes of tourists towards nature, indicating that the attitude towards nature changes with an increase in age, which in turn affects the behavior of tourists towards the environment.
Keywords: Ideological Attitude, Nature Tourism, Tourist Behavior, Environmental Protection, Shahrood County