فصلنامه امیرکبیر
پیاپی 61 (بهار 1384)

با توجه به این که میکروتوربین- ژنراتورها از نمودهای با اهمیت و در حال توسعه و از تولیدات پراکنده است که تا انتهای دهه میلادی جاری درصد قابل توجهی از ظرفیت تولید و به ویژه تولیدات پراکنده را تسخیر خواهند کرد. دستیابی به دانش فنی طراحی و ساخت این ادوات، اهمیت فراوانی دارد. با فرض این نکته و با عنایت به اهمیت زیاد تعیین مقادیر میدان در فضای داخلی میکروژنراتور برای تدوین روند طراحی، در این مقاله پس از اشاره به کارآمدی ساختارهای با دیسکی نسبت به روتورهای گرد، روش جدیدی برای تعیین مقادیر میدان بر مبنای معادلات ماکسول ارائه می شود و در انتها، این روش، که از نظر دقت مشابه روش اجزای محدود و از لحاظ زمان حل نظیر روش های مدار مغناطیسی است. با استفاده از روش مدل سازی در محیط اجزای محدود و مقایسه نتایج متناظر، تایید می شود.

در این تحقیق، پودر سنگ آهک حاصل از ضایعات سنگبری سنگهای کربناتی به عنوان افزودنی تخلخل زا در آجر بررسی شد. با نسبتهای مختلف خاک و پودر سنگ آهک، نمونه های آجر ساخته شد. آزمایش های اندازه گیری چگالی بدنه، جمع شدگی های خشک شدن و پختن، جذب آب، مقاومت فشاری و ضریب هدایت حرارتی به عمل آمد. پس از یافتن درصد بهینه ی افزودنی در آزمایشها، تولید نیمه صنعتی سفال سبک و همچنین آجر سبک سوراخ دار با استفاده از پودر سنگ آهک ضایعاتی با موفقیت انجام شد. علاوه بر سبک شدن آهک ناشی از خروج CO2 در هنگام پخت وجود کلسیت از جمع شدگی پخت و متراکم شدن بدنه جلوگیری کرد. مقاومت فشاری در درصدهای نسبتا کم کلسیت افزایش یافت. استفاده از این افزودنی، خواص عایق کاری حرارتی آجر را نیز بهبود بخشید.

در این مقاله منحنی انتقال طیفی محلول های رنگی با استفاده از اطلاعات محلولهای مختلفی از مواد رنگی که با استفاده از پولیشگر اندازه گیری شده اند، بازسازی شده است. بدین منظور محلول های مختلفی از مواد رنگزای متفاوت تهیه و مقادیر محرکه های رنگی آنان اندازه گیری شد. سپس با استفاده از روش تجزیه اجزای اصلی مقادیر و بردارهای ویژه یک مجموعه از منحنی های انتقالی محاسبه شد. آنگاه مقادیر انتقال طیفی محلول هایی که اطلاعات رنگی B,G,R آنان اندازه گیری شده بود با استفاده از مدل خطی تخمین زده شد. نتایج این تحقیق نشان می دهند که بازسازی اطلاعات انتقال طیفی محلول های مذکور به نحو بسیار مناسبی میسر است و دقت نتایج، بستگی محسوسی به نحوه تهیه نمونه ها برای تعیین مقادیر و بردارهای ویژه دارد.

در این مقاله روش جدیدی برای مدل سازی کانال ضربه برگشت صاعقه و تزویج ناشی از کانال بر روی خطوط انتقال مجاور آن بر اساس نظریه پراکندگی ارائه شده است. در این روش، کانال به صورت یک آنتن مونوپل عمودی بر روی زمین از جنس هادی کامل منظور شده و معادلات ماکسول در حوزه زمان برای کانال و ساختار فلزی تواما تحلیل می شود و سپس توزیع زمانی و مکانی جریان بر روی کانال و ساختارهای فلزی مجاور آن به دست می آید. ویژگی مهم جدید عدم نیاز به تغییر مصنوعی گذردهی نسبی محیط اطراف کانال و نیز امکان تغییر سرعت کانال از طریق اعمال بارهای توزیعی سلفی دلخواه در طول کانال است. این ویژگی امکان اعمال سرعت های متفاوت به موج جریان کانال و موج الکترومغناطیسی منتشره در فضا را فراهم می سازد. به جهت ارزیابی مدل پیشنهادی، توزیع جریان کانال و میدانهای مغناطیسی ناشی از آن محاسبه و با نتایج حاصل از مدل قبلی تئوری آنتن و نتایج اندازه گیری مقایسه شده اند. تطابق ویژگی های میدان های محاسبه شده با نتایج اندازه گیری و هم خوانی نتایج محاسبات جریان با مشاهدات نوری از کانال صاعقه نشانگر استحکام مدل پیشنهادی و مطابقت آن با واقعیات فیزیکی است. با استفاده از مدل جدید، ولتاژهای القایی بر روی خطوط انتقال مجاور کانال محاسبه و با نتایج حاصل از مدل قبلی نظریه آنتن مقایسه شده اند. اختلاف در پیش بینی قله ولتاژ القایی و شیب افت ولتاژ در انتهای خط نشان دهنده تاثیر سرعتهای متفاوت کانال ضربه برگشت و موج الکترومغناطیسی تابشی، بر محاسبه شکل موج میدانهای القایی در خطوط انتقال و سایر ساختارهای فلزی مجاور کانال صاعقه است.

پدیده نشست از پی آمدهای نامطلوب استخراج ذخایر زیرزمینی از جمله زغال سنگ در بسیاری از کشورهای جهان است. این پدیده می تواند موجب بروز خسارت در محیط زیست و همچنین سازه های سطحی و زیرزمینی در منطقه معدنی شود. تاکنون مدلهای زیادی برای تعیین میزان نشست در اثر استخراج ذخایر زیرزمینی در شرایط متفاوت، توسعه داده شده است ولی هیچکدام نمی توانند مقدار نشست در اثر استخراج لایه های شیب دار را به خوبی تعیین کنند. در این مقاله یک ت بینی پروفیل های نامتقارن نشست استفاده کرد. در این تحقیق از مدل جدید به منظور محاسبه نشست در معدن لیژویزی در کشور چین استفاده شد و نتایج آن با داده های اندازه گیری شده از وقوع نشست در این منطقه مقایسه گشت. این مقایسه نشان داد که مدل جدید با ضریب همبستگی 0.997 با پروفیل واقعی نشست مطابقت دارد. به این ترتیب انتظار می رود ابع پروفیل دو ضابطه ای برای این منظور معرفی شده است که از آن می توان برای پیشبتوان از مدل جدید با دقت کافی برای پیش بینی نشست در لایه های شیب دار زغال سنگ استفاده کرد.

وجود ویتامین ها، پروتئین ها و مواد آلی دیگر در آب میوه ها سبب شده است که این مواد نسبت به عملیات تبخیر حساس شوند و به همین دلیل تبخیر آنها باید در تجهیزاتی صورت پذیرد که حداقل زمان اقامت و حداکثر راندمان را دارا باشند. وجود این ویژگی در تبخیر کننده های لوله ای با فیلم ریزان و صعودی آنها را برای تغلیظ آب میوه بسیار مناسب ساخته است. در این تحقیق برخی از پارامترهای مهم در تغلیظ آب انگور قرمز، آب انگور زرد و آب سیب به دست آمده از مناطق مختلف ایران در یک پایلوت نیمه صنعتی متشکل از یک تبخیرکننده دو مرحله ای حاوی فیلم ریزان و صعودی بررسی شده است. نتایج نشان می دهند که تغییرات ضخامت فیلم مایع، ضریب انتقال حرارت و خواص ئیدرودینامیکی و حرارتی سیال کاملا در محدوده جریان آرام است و می توان در چند مرحله، آب میوه را به غلظت مناسب رساند و به حد استاندارد لازم برای نسبت غلظت کنستانتره به اسیدیته دست یافت.

سولفید هیدروژن (H2S) یک ترکیب غیرمطلوب در مخازن گازی به شمار می رود که نه تنها سهم اقتصادی هیدروکربن های باارزش مخازن گازی را کم می کند؛ بلکه دارای اثرات سمی است و باعث خوردگی تجهیزات بهره برداری مخازن می شود. چندین منشا برای (H2S) ذکر شده است که مهم ترین آنها عبارتند از: 1- احیای باکتریایی سولفات(SBR)؛? - تجزیه حرارتی مواد آلی سولفوردار که در کروژن و نفت به مقدار اندکی وجود دارد 3- احیای ترموشیمیایی سولفات (TSR).
در مخازن گازی کربناته جنوب ایران بویژه در سنگ مخزن گازی دالان تحتانی آثاری از فرایند احیای ترموشیمیایی سولفات دیده می شود که مهم ترین این شواهد شامل افزایش درصد نیتروژن، سبک تر شدن ترکیب ایزوتوپی گاز CO2 و سنگین تر شدن ترکیب ایزوتوپی ترکیبات هیدروکربوری در مقایسه با افق های فوقانی تر بویزه در مخازن گازی تدفین شده در اعماق بیش از 4 کیلومتر است که درجه حرارت بیش از 140 را تحمل کرده است. در این مقاله به بررسی مکانیسم های اصلی تولید سولفید هیدروژن مخازن گازی ایران پرداخته شده است.

در این مقاله، ابتدا روش های مرسوم قیمت گذاری دسترسی به شبکه توزیع بررسی شده است. با توجه به نقاط ضعف این روش ها بخصوص عدم کارایی آنها در قیمت گذاری به هنگام ورود واحدهای تولید پراکنده به عنوان تولید کننده مسائل در بازار آزاد برق، در مقاله حاضر، روش جدید قیمت گذاری ارائه شده است که ضمن دقت بیشتر، ضعف های فوق را نیز برطرف می کند. در این روش قیمت گذاری، هزینه شبکه شامل منابع و خطوط، با توجه به اجزای هزینه دقیقا مدل سازی شده و مطابق الگوریتم پیشنهادی به گره های دسترسی تخصیص داده شده و قیمت گذاری صورت می گیرد. برای محاسبات، برنامه های کامپیوتری متنوع شامل پیش بینی بار، برنامه ریزی توسعه و اصلاح شبکه و قیمت گذاری نوشته شده است.
روش پیشنهادی بر روی شبکه واقعی در دو سطح فشار ضعیف و متوسط پیاده سازی و نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و با روش های قبلی مقایسه شده است.

در این مقاله کالای پنبه/ پلی استر در دمای بالا و زمانهای مختلف با محلول سود w/w 24% عمل شده و برخی خصوصیات کالا شامل کاهش وزن، رطوبت بازیافتی، زمان جذب قطره، استحکام تا پارگی، ازدیاد طول تا پارگی، جذب رنگ، پرزدهی و سفیدی اندازه گیری شده است. همچنین اثر هیدروسولفیت سدیم به عنوان یک ماده احیا کننده به منظور جذب اکسیژن موجود در محیط فرایند بررسی شده است. نتایج نشان داده است که فرایند قلیایی در دمایoC60 و زمان 10 تا 20 دقیقه با محلول سود 24% همراه با هیدروسولفیت سدیم سبب هیدرولیز سطحی قسمت پلی استر و از بین رفتن ناخالصی های قسمت پنبه ای کالا شده و خصوصیات مطلوبی شامل افزایش رطوبت بازیافتی و رنگ پذیری، کاهش زمان جذب قطره و پرزدهی کالا را موجب شده است.

در این مقاله، تاثیر هندسه نخ های صنعتی (برید) بر فاکتور کارتاحدپارگی بحث و برسی می شود. در این ارتباط، پارامترهایی مانند زاویه بافت، محل استقرار مغزی ها، تراکم بافت در ساختار برید و شکل مقطع برید بررسی شده است. نتایج آزمایش ها حاکی از آن است که با افزایش زاویه بافت و نیز افزایش تراکم برید، کارتاحدپارگی افزایش می یابد. همچنین کارتاحدپارگی برید با مغزی متمرکز بیشتر از کارتاحدپارگی برید با مغزی مجزاست. با افزایش تعداد کنج ها در سطح مقطع برید، کارتاحدپارگی کاهش می یابد.

در این مقاله، یک مقیاس برای برآورد شدت زمین لرزه ها در ایران تعیین شده است که دو ویژگی بارز دارد: 1- از میزان و نحوه گزند وارد بر سازه ها، بناها و ساختمان هایی که در ایران وجود دارند همچنین از وسایل، ابزار و ویژگی های فرهنگی و زیست محیطی ایران به عنوان معیارهای اساسی استفاده شده است. 2- درجه های مقیاس شدت معرفی شده، با درجه های شدت مطرح در دنیا بویژه با مقیاس MSK هماهنگ است. از این رو، انطباق آن با مقیاس های بین المللی بسیار آسان است.
معیارهای مورد استفاده بر سه اصل اساسی گزند بر سازه ها، تغییرات در محیز و سطح زمین استوار است. از این رو، سازه ها و بناها به پنج گروه، از گروه A (خیلی سست) تا گروه E (بسیار مقاوم) در برابر زمین لرزه تقسیم بندی است. میزان گزندهای وارده به آن نیز به پنج درجه، از درجه یک (خیلی سبک) تا درجه پنج (ویرانی کامل) گروه بندی است. ساختمان ها و بناهایی که در هر یک از گوته های ساختمانی قرار می گیرند به اختصار معرفی شده اند. معیارهای مربوط به میزان حس شدن زمین لرزه و تغییرات در محیط و سطح زمین نیز تا حد ممکن به روشنی تعریف و بیان شده اند.

در این مقاله روش تولید دی اکسید منگنز الکترولیتی از پیرولوزیت با فرآیندی جدید مورد بررسی قرار گرفته است. برخلاف فرآیند معمول که ابتدا شامل احیای کانه پیرولوزیت به اکسید منگنز (MnO) و سپس استخراج منگنز II از آن است. استخراج از پیرولوزیت به طور مستقیم انجام شده است و می توان ان را استخراج احیا کننده نامید. استخراج مستقیم منگنزII از کانه پیرولوزیت در حضور Fe2+ به عنوان یک عامل احیا کننده در محیط اسید سولفوریک برای آماده سازی برای حمام الکترولیز در تهیه MnO2 الکترولیزی انجام شده است. به دلیل بازیافت بیشتر منگنز از کانه، جامد باقی مانده از مرحله اول استخراج، با یک اسیاب کاملا نرم شده تا سطح ذرات جامد افزایش یابد و مجددا منگنز از آن استخراج شده است. میزان بازیافت کل منگنز از دو مرحله حدودا 98% است. محلول سولفات منگنز به دست آمده از عمل استخراج مستقیم با کنترل PH محلول برای رسوب دادن یون های آهن و همچنین رسوب دادن یون های فلزی موجود دیگر در محلول به شکل سولفید خالص سازی شده است. دی اکسید منگنز فاز گاما γ-Mno2 خالص با روش الکترولیز محلول اسیدی سولفات منگنز با بهینه سازی عوامل موثر در تولید الکترو شیمیایی آن بدست آمده است.

توجه ژئودزین ها به طراحی شبکه ژئودتیک با معیارهایی مثل دقت ماکزیمم، هزینه حداقل و قابلیت اعتماد ماکزیمم، به دو دهه قبل برمی گردد که به علت طبیعت پیچیده مساله، قیود هندسی و مفهومی، ناپیوستگی تابع هدف و بالاخره محدودیت های ذاتی روش های مبتنی بر گرادیان، مثل همگرایی بهینه موضعی و نه سراسری، به ابزاری قوی نیازمند است. با گسترش مفاهیم هوش مصنوعی در دهه اخیر، امروزه توانایی و امکان حل مسایل پیچیده با ابزارهای هوشمند الهام گرفته از طبیعت فراهم شده است. گروهی از این ابزارها الگوریتم های تکاملی است که در اینجا برای بهینه سازی طراحی شبکه های ژئودتیک به کار رفته است. در این روش تعدادی شبکه های ژئودتیک به صورت اتفاقی طراحی شده و با گذر از نسل های مختلف تکامل می یابد تا معیارهای بهینه سازی و قیود مندرج در آن برآورده شود. شبکه نهایی طراحی شده با این روش (با فرض تکرار کافی نسل ها)، شبکه بهینه سراسری بوده که رجحانی اساسی در مقایسه با روش های مبتنی بر گرادیان دارد و ملاحظه می شود که علاوه بر همخوانی نتایج، بهبود قابل ملاحظه ای در شبکه طراحی شده حاصل شده است.

در این مقاله غلظت حجمی بحرانی پیگمنت (Critical Pigment Volume Concentration) یا CPVC با استفاده از آزمون اسپکترویکوپی امپدانس الکتروشیمیایی (Electrochemical Impedance Spectroscopy) یا EIS تعیین شده است. مقادیر مختلف حجمی پیگمنت فسفات روی از 31.3% تا 62.2% در رزین اپوکسی پلی آمید تهیه شد و آزمون EIS در زمان 45 دقیقه پس از غوطه وری بر روی نمونه ها انجام گرفت. پس از برازش نتایج EIS با یک مدل الکتریکی، المان های الکتروشیمیایی از قبیل ظرفیت پوشش، مقاومت پوشش، ظرفیت لایه دوگانه و مقاومت انتقال بار استخراج شدند. همچنین دو المان الکتروشیمیایی؛ امپدانس کلی در فرکانس mHz100 و زاویه فازی در فرکانس kHz10 به طور مستقیم بدون نیاز به برازش نتایج EIS حاصل شد. نتایج حاصل، واضح ترین تغییرات المانها را در PVC=%52.2 نشان می دهند.

در این مقاله جهت اصلاح خواص رنگدانه مذکور سنتز گردیده و سپس آمایش سطحی بر روی آن انجام شد. رنگدانه آمایش سطحی شده قابلیت پخش فوق العاده و پایداری پراکنش واکنش طولانی در پیوستاهای آبی و قطبی و عاری از بهم چسبیدن ذرات رنگدانه را به دنبال داشته است. در اثر آمایش، شیمی سطح رنگدانه و شکل ذرات رنگدانه دستخوش تغییرات می شود. آمایش سطح با واکنش یک عامل سولفونه کننده با رنگدانه پخش شده در یک حلال که رنگدانه در ان نامحلول یا به صورت ناچیز حل می شود، انجام می گیرد. در اثر واکنش گروه های سولفونه روی سطح ذرات قرار می گیرد. برای بررسی شرایط واکنش، متغیرهای دما، زمان، نسبت حلال به رنگدانه و نسبت اسید به رنگدانه به عنوان فاکتور در نظر گرفته شد و با طراحی آزمایش به روش تاگوچی، 16 آزمایش انجام شد. به منظور بررسی خواص ذاتی رنگدانه آمایش شده تکنیکهایی نظیرPH، دانسیته، (Scanning Electron Microscopy) SEM، کدورت رنگدانه ها در محیط های مختلف بکار گرفته شد. در نهایت با توجه به نتایج مربوط به خصوصیات ذاتی برای هر نمونه، نمونه های بهینه جهت استفاده آنها در سیستم های آب پایه انتخاب شدند. همچنین با توجه به نتایج مربوط به تحلیل آنالیز واریانس تاثیر هر یک از پارامترهای مستقل بر خواص بررسی شده بر اساس اولویت بررسی شد.

در این مقاله، با توجه به اثبات ضعف روش سنتی در پیش بینی صحیح رفتار سازه ها در برابر زلزله، سعی شده است تا با بررسی کلی روش نوین انرژی در طرح لرزه ای سازه ها، که بنیان توجیه علمی اکثر روش های پیشنهادی پژوهشگران است، با آن به عنوان یک روش مستقل طراحی برخورد شود و در ادامه، معادلات بنیادی صورت های مختلف انرژی های لرزه ای در معادله تعادل انرژیک سازه تعریف شده است. این انرژی های لرزه ای برای تعدادی سازه بتنی مسلح چند درجه آزاد با استفاده از تحلیل دینامیکی غیر خطی تاریخچه زمانی در راستای ارائه فرمول بندی های کاربردی برای آیین نامه های زلزله محاسبه شدند؛ سپس با تجزیه و تحلیل نمودارهای تاریخچه زمانی آنها ارزیابی کلی از صورت های مختلف انرژی به عنوان بنیانی برای کاربرد عملی این روش در طراحی لرزه ای سازه ها ارائه شده است.

کارخانه فرآوری آهن چادرملو شامل سه خط تولید موازی و مشابه و ظرفیت هر خط تولید 1.7 میلیون تن در سال است. در هر خط تولید دو نوع کنسانتره منیتیتی و هماتیتی تولید می شود. خروجی هر خط 216 تن بر ساعت کنسانتره منیتیتی و 50 تن بر ساعت کنسانتره هماتیتی است. در هر خط تولید، کنسانتره هماتیتی به وسیله یک مدار فلوتاسیون، شامل مراحل باطله گیر، شستشو و رمق گیر فرآوری می شود. در تمامی مراحل فلوتاسیون، از سلول های مکانیکی نوع سالا (Sala) استفاده شده است. با توجه به مزایای سلول های فلوتاسیون ستونی نسبت به سلول های مکانیکی و رویکرد جهانی صنایع فرآوری مواد معدنی به سوی جایگزین کردن سلول های ستونی به جای سلول های مکانیکی، در اولین گام برای بررسی جایگزینی سیستم فلوتاسیون ستونی به جای سلول های مکانیکی در مدار خط فلوتاسیون هماتیت، یک سلول ستونی در مقیاس آزمایشگاهی طراحی و ساخته شد. جنس ستون از پلکسی گلاس و قطر و ارتفاع آن به ترتیب 7.4 و 153 سانتی متر انتخاب شد. سیستم توزیع حباب هوا از نوع متخلخل با پارچه فیلتری طراحی و از مانومترهای آب برای اندازه گیری پارامترهای هیدرودینامیک سلول نیز استفاده شد. تاثیر پارامترهایی مانند: تعیین نرخ ته ریز، نرخ هوادهی، نرخ آب شستشو و مقدار کلکتور کف ساز بر عملکرد متالورژیکی و هیدرودینامیکی سلول بررسی شد. مقادیر بهینه پارامترهای فوق تعیین و در نهایت، کنسانتره ای با عیار متوسط آهن و فسفر حاصل شد که در یک مقایسه کلی مشابه کنسانتره نهایی تولیدی در مدار فعلی کارخانه است. بنابراین، یک مرحله فلوتاسیون ستونی می تواند جایگزین 9 مرحله فلوتاسیون مکانیکی شود.

در زلزله ژانویه 1994 نورت ریچ (Northridge) قاب های خمشی فولادی بسیاری از ناحیه اتصال دچار شکست ترد شدند. پس از زلزله تغییرات زیادی در نحوه طرح و اجرای اتصالات سازه های فولادی پیشنهاد شد. یکی از این روش ها، سیستم اتصال با صفحه کناری است. در این سیستم اتصال تیر به ستون توسط دو صفحه کناری تمام عمق انجام می شود. از آنجا که بال تیر به بال ستون متصل نیست، تمام آسیب پذیری ها و عدم قطعیت های رفتار ترد اتصالات متداول که در رفتار جوش نفوذی کامل بال های تیر به بال ستون نهفته است، از بین می رود. استفاده از صفحه کناری به علاوه عیوب قلوه کن شدن بال ستون، کرنش های پیچیده سه محوره در وجه اتصال بال تیر به بال ستون، و ضعف رفتار چشمه اتصال در جان ستون را مرتفع می سازد.
در این مقاله به منظور بررسی رفتار غیر خطی سیستم اتصال با صفحه کناری، 15 مدل سه بعدی به روش اجزای محدود، بوسیله نرم افزار ANSYS تحلیل شده است. نتایج حاصل از تحلیل ها نشان می دهند که این سیستم اتصال، با انتقال مفصل پلاستیک به درون تیر، دارای سختی، مقاومت و شکل پذیری کافی است و می توان آن را در زمره اتصالات صلب، کاملا مقاوم و شکل پذیر قرار داد.

پودرهایی با ابعاد کمتر از 100 نانومتر در محدوده نانوپودرها قرار می گیرند. این پودرها، کاربردهای وسیعی در نانوکامپوزیت ها، میکروالکترونیک، کاتالیست های صنعتی، پوشش های ضد خوردگی و سایش، آلیاژسازی و تف جوشی در دمای پایین، مواد پزشکی، روانسازها، سوخت موشک و هواپیما، تصفیه محلول های آبی، بیومتریال ها، فیلتراسیون و حذف و زدودن باکتر ها دارند. در این پژوهش، یک راکتور تولید نانوپودر به روش چگالش گاز خنثی (IGC) طراحی و ساخته شده است. با استفاده از این راکتور و با تغییر دادن شرایط تولید مانند دما و فشار محفظه، نرخ تبخیر و زمان آزمایش، نمونه های پودری نقره تهیه شد. سپس این نمونه ها توسط روش های مختلف آنالیز مانند EDX,SEM و TEM مطالعه شدند. نتیجه آزمایش ها نشان داد که پودرهایی با ابعاد 2 تا 60 نانومتر بسته به شرایطی قابل تولید هستند. شکل پودرها تقریبا کروی است ولی در همه نمونه ها آگلومراسیون و به هم چسبیده شدن مشاهده می شود. اندازه ذرات نیز با افزایش دمای تبخیر و فشار محفظه فزونی می یابد.

در این مقاله بررسی مقاومت برشی منگنه ای دالهای بتن سبک ساخته شده از پوکه های معدنی سبک بررسی شده است. در کار آزمایشگاهی، شش نمونه دال مربعی با استفاده از پوکه های معدنی سبک ساخته و آزمایش شد. پارامترهای متغیر در این دال ها، مقاومت بتن و درصد آرماتور کششی بوده اند. ابعاد و درصد آرماتور دالها طوری انتخاب شده اند که انهدام به صورت برش منگنه ای باشد. در آزمایش ها، مقدار مقاومت برشی منگنه ای و تغییر مکان نهایی برای هر یک از آنها اندازه گیری شده است. با توجه به داده های بدست آمده، در مورد شکل انهدام و نوع ترکها، روابط بار تغییر مکان و سختی هر یک از نمونه ها بحث شده و در پایان نتایج آزمایش ها با روابط آیین نامه های مختلف مقایسه و میزان دقت هر یک از آیین نامه ها در ارتباط با نحوه تاثیر پارامترهای مختلف بر مقاومت برشی منگنه ای دالهای بتن سبک تعیین شده است. این مقایسه ها نشان می دهد که آیین نامه BS-8110 در مقایسه مقاومت برشی منگنه ای دالهای بتن سبک، همچون دالهای معمولی، نسبت به آیین نامه های دیگر از دقت بیشتری برخوردار می باشد. نتایج آزمایش ها نشان می دهند که دالهای بتنی ساخته شده از پوکه های معدنی سبک در صورت طرح اختلاط و عمل آوری مناسب می تواند در سازه ها مورد استفاده قرار گیرد.

در این مقاله نخست برای مشخص شدن ساز و کار خرابی مخازن هوایی بتنی با پایه های قاب خمشی، رفتار لرزه ای این سازه ها در زلزله های گذشته بررسی شده و سپس با هدف پیشنهاد ضریب رفتار (R) برای یک نمونه از این مخازن مدل رایانه ای ساخته شده است. با انجام تحلیل های تاریخپایان، ضریب رفتار (R) برای مخازن هوایی بتنی با پایه ی قاب خمشی، با توجه به سطح خطر زلزله ی ساختگاه پیشنهاد می شود.چه زمانی خطی و غیر خطی با بهره گیری از شتاب نگاشت 9 زلزله ی گوناگون، اثرات چندمولفه ای بودن زلزله، اندرکنش مایع- سازه وP-Δ، بر روی توانایی تحمل رفتارهای غیر خطی در این نوع سازه ها بررسی شده است. در پایان، ضریب رفتار(R) برای مخزان هوایی بتنی با پایه قاب خمشی، با توجه به سطح خطر زلزله ساختگی پیشنهاد می شود.

این مقاله باربری شمع های کوبیدنی در زمین های نرم و متوسط را مطالعه می کند. خاک اطراف شمع در اثر کوبش دست خورده می شود و فشار اضافی آب حفره ای در اطراف آن بوجود می آید. در نتیجه، تنشهای موثر خاک مجاور شمع و مقاومت برشی آن در حین کوبش کاهش می یابد. با پایان یافتن عملیات کوبش، فشار اضافی آب حفره ای بتدریج محو شده و خاک مجاور شمع تحکیم می یابد. به دنبال آن، تنش موثر و مقاومت برشی خاک مجاور شمع نیز افزایش می یابد. همچنین در رسهای تیکسوتروپ، قسمتی از مقاومت برشی خاک که در اثر دست خوردگی کاهش یافته است، بازیافت می شود. این عوامل باعث شده که ظرفیت باربری شمع های کوبیده شده در رس نرم با گذشت زمان افزایش یابد.
در این مقاله ابتدا معادله تحکیم خاک مجاور شمع بیان شده است. سپس این معادله با فرضیات مختلف برای توزیع اولیه فشار اضافی آب حفره ای، به روش عددی تفاضل های محدود حل و تغییرات فشار اضافی آب حفره ای خاک مجاور شمع با گذشت زمان محاسبه شده است. در ادامه با کمک روش های تجربی موجود که بین درجه تحکیم خاک و باربری شمع ارتباط برقرار می کنند، تغییرات ظرفیت باربری شمع محاسبه شده است. سپس با استفاده از نتایج به دست آمده، رابطه ای تجربی پیشنهاد شده است که به کمک آن می توان بدون نیاز به حل معادله تحکیم، تغییرات ظرفیت باربری شمع با گذشت زمان را تخمین زد. مقایسه نتایج به دست آمده در این تحقیق با اندازه گیری های میدانی از افزایش باربری شمع با گذشت زمان، نشان می دهد که رابطه ارائه شده در این مقاله از دقت خوبی برخوردار است. با استفاده از نتایج به دست آمده در این تحقیق می توان تغییرات ظرفیت باربری شمع با گذشت زمان را محاسبه کرد. همچنین می توان زمان مناسب برای انجام آزمایش بارگذاری شمع را نیز تخمین زد.

در این مقاله مدلی برای حل مساله استقرار تجهیزات در سیستم ساخت سلولی ارایه شده است. در این مدل به هر دو مساله استقرار تجهیزات درون سلولی و بین سلولی توجه و سعی شده است هزینه کل حمل و نقل مواد به حداقل برسد. ضمنا فرض بر این است که نرخ تقاضا در خلال دوره عمر محصول تغییر می کند. به خاطر پیچیدگی مساله، یک الگوریتم شبیه سازی آنیل کاری بهبود یافته برای حل آن ارایه شده است. این الگوریتم مکانیزم تولید ترکیبات همسایگی را تغییر داده و اصلاح می کند. این مکانیزم جدید، می تواند یک ترکیب همسایگی که همه محدودیت های منطقه ای را ارضا می کند، تولید کند. نتایج محاسباتی نشان می دهد که الگوریتم ارایه شده، جواب با کیفیت مطلوب را، در حالی که به زمان محاسباتی کمتری نیاز دارد؛ تولید می کند. شایان ذکر است که این الگوریتم برای وقتی که اندازه مساله افزایش می یابد، عملکرد بهتری در مدت زمان معقول دارد.

در این مقاله، یک مدل برنامه ریزی ریاضی عدد صحیح، برای زمان بندی نیروی انسانی ارائه می شود. زمان بندی نیروی انسانی عبارت است از تخصیص یک الگوی کاری بر حسب زمان که با توجه به خواسته ها و نیازهای سیستم و نیروی کار صورت می گیرد. تابع هدف مدل پیشنهادی در قالب هزینه بیکاری، هزینه تخطی از درجه اهمیت شیفت، هزینه مازاد پرسنل متخصص و هزینه تقاضای پوشش نیافته حداقل می شود. با توجه به اینکه مساله زمان بندی نیروی انسانی از نوع مساله مجموعه پوششی و در نتیجه NP-Hard است و حل آن برای ابعاد بزرگ از طریق رویکردهای سنتی برنامه ریزی خطی زمان محاسباتی زیادی لازم دارد. لذا طراحی خاصی از روش جستجوی ممنوع (TS) به عنوان یکی از روش های فرا ابتکاری برای حل مدل ارائه شده استفاده می شود. اعتبار مدل ارائه شده با نرم افزار لینگو مورد بررسی قرار می گیرد و سپس برای بررسی کارایی روش TS، حل بهینه با حل حاصل از روش TS در قالب ده مساله نمونه مقایسه می شود.

امروزه زمان بندی و بالانس خطوط مونتاژ چندمدلی با اهداف چندگانه یکی از مباحث مهم در صنایع بزرگ است. در این مقاله مساله تعیین توالی خطوط مونتاژ چندمدلی به منظور حداقل کردن طول خطوط و هموارسازی مصرف قطعات بررسی می شود. مساله مورد نظر یک مدل برنامه ریزی غیرخطی عدد صحیح است. این دسته مسایل زمان بندی از لحاظ پیچیدگی محاسباتی در زمره مسایل NP-hard قرار می گیرند، بنابراین طراحی خاصی از الگوریتم ژنتیک به عنوان یکی از روش های فرا ابتکاری برای حل مدل موردنظر استفاده می شود. برای ارزیابی کارایی الگوریتم ژنتیک از اطلاعات مروط به یک نمونه عملی شامل سه سالن تزیینات از صنعت خودروسازی استفاده می شود. برای هریک از سالن ها پنج دسته مساله با مقادیر مختلف عامل اهمیت وزنی اجزای تابع هدف، تولید شده و جواب های به دست آمده با نرم افزار لینگو 6 مقایسه می شود. جواب های به دست آمده نزدیک بهینه اند و زمان رسیدن به جواب بسیار کوتاه است که بر مناسب بودن الگوریتم ژنتیک پیشنهادی دلالت دارد.

در این مقاله تحلیل تنش در موتور یک موشک بررسی می شود. موتور این موشک دارای یک پوسته ی فولادی است که در داخل آن سوخت جامدی با سطح مقطع ستاره هشت پرقرار گرفته است. پوسته ی فولادی رفتار الاستیک دارد اما سوخت جامد داخل آن با رفتار ماده ی ویسکوالاستیک خطی تقریب زده می شود که بسیار نزدیک به واقعیت است. حل این مساله تحلیلی به کمک روش المان محدود انجام گرفته است. از آنجا که با گذشت زمان، سوخت می سوزد صورت مساله تابع زمان است، از طرف دیگر رفتار مواد ویسکوالاستیک نیز تابع زمان است. بهمین دلیل در تحلیل این مساله، زمان نقش اساسی دارد. در اینجا، این مساله که مرز متحرک هم دارد از طریق روش گام به گام زمانی حل شده است. در هر گام زمانی با اصلاح ماتریس سفتی جسم بردار بار، تغییرات لازم به مساله داده شده و دوباره مساله حل می شود. این روش تا گام آخر پیش می رود تا مقدار و نحوه توزیع در هر نقطه از پوسته و و گرین سوخت جامد بدست آید. این تحلیل یک گام مهم در طراحی پوسته و گرین (Grain) سوخت جامد است و می توان با توجه به آن از کنترل ترک ها در سوخت و عملکرد صحیح موتور موشک اطمینان حاصل کرد.

بارهای دینامیکی در محدوده های انرژی کم (سرعت کم) به دو گونه تقسیم می شوند، در نوع اول، جرم ضربه زننده بیشتر و سرعت آن کمتر (سقوط وزنه) و در نوع دوم، سرعت ضربه زننده بیشتر از نوع اول و جرم آن کمتر است (برخورد قطعات ریز با سازه). از آنجا که یکی از مدل های مهم شکست در کامپوزیت های لایه ای تحت اثر بار ضربه ای با سرعت کم، جدایی بین لایه ای است، با پیش بینی این پدیده می توان از لحاظ نظری، تاثیر مخرب دو نوع بار دینامیکی مذکور را مقایسه کرد. در این مقاله ساختار ورق، ارتوتروپیک بوده و اثر برش عرضی در بررسی رفتار آن لحاظ شده است. بارگذاری می تواند به صورت پالس و یا ضربه ای باشد و شکل سطح زیر بار اختیاری است. با مدل کردن نیروی حاصله از ضربه، رفتار ورق تحت بار ضربه ای بررسی شده و از این طریق نیروی برشی عرضی (و یا تنش برشی بین لایه ای) محاسبه شده و به دست می آید. با استفاده از معیار ماکزیمم نیروی برشی عرضی پیش بینی مساحتی از صفحه که جدایی بین لایه ای در آن رخ میدهد امکان داشته و بر مبنای مقدار ثابت آن صورت می گیرد. در انتها، نتایج تئوری به دست آمده برای هر دو نوع بارگذاری دینامیکی، با نتایج آزمایش های انجام شده، مقایسه شده است.

در سه دهه گذشته، تحقیقات مختلفی در خصوص بررسی تاثیر تورم و ارزش زمانی پول بر دکترین عمل صورت گرفته است؛ اما تعداد فعالیت های انجام یافته تحت شرایط غیر قطعی محدود بوده است. تجربه نشان داده است که فرض ثابت بودن نرخ تورم در طول افق زمانی صحیح نیست. بنابراین، در این مقاله، ضمن تفکیک هزینه ها به دو دسته داخلی و خارجی، نرخ های تورم داخلی و خارجی احتمالی در نظر گرفته می شوند. مدل توسعه داده شده برای هر نوع تابع توزیع احتمال برای نرخ های تورم قابل استفاده است و فساد کالا و کمبود مجاز در نظر گرفته می شوند. مدل ارایه شده با استفاده از مثال عددی حل شده است و با بکارگیری تجزیه و تحلیل حساسیت، پارامترهای مساله مورد بررسی قرار گرفته اند.

در این مقاله با اعمال اصل بقای انرژی در فرآیند سوراخ کاری، یک مدل ریاضی برای پیش گویی مقادیر نیروی محوری و گشتاور پیچشی و همچنین نحوه توزیع آنها در مقاطع مختلف لبه های برش مته مارپیچ ارائه شده است. با اعمال روش خط مربعات حداقل، ثابتهای مدل ریاضی اخیر در شرایط سوراخ کاری قطعه کار چدنی با مته های مارپیچ فولاد تندبر محاسبه و نشان داده شده است که با اطلاعات حاصل از آزمایش های نیروسنجی تطابق خوبی دارند. حداکثر خطای ملاحظه شده برای حالتی که کل پیشانی مته مارپیچ (شامل مناطق سه گانه برش) با قطعه کار چدنی درگیر باشد 7.29 درصد است.

برنامه ریزی و کنترل موجودی بیشتر سبب تامین مداوم و به موقع محصول و در عین حال، باعث صرف منابع و هزینه بیشتر می شود. مدل های متداول در کنترل موجودی، یک ضریب هزینه را به هر عامل هزینه متصل کرده و یک معادله تک متغیره براساس هزینه ایجاد می کنند که با محدودیت و یا بدون آن حل می شود. امروزه، ایده زنجیره عرضه در مدل های کنترل موجودی بسیار گسترش توسعه یافته است. در این مقاله، مساله کنترل موجودی به صورت یک مدل موجودی چند معیاره- چند تصمیم گیرنده در یک ساختار غیر سری زنجیره عرضه یا تقاضای احتمالی بررسی شده است. در این مدل توسعه یافته، یک زنجیره عرضه در چهار شرکت در نظر گرفته شده است به نحوی که در هر شرکت، یک تصمیم گیرنده مستقل وجود دارد. این مساله کنترل موجودی چند معیاره با در نظر گرفتن سه معیار در حالتی که تقاضا احتمالی و دارای توزیع یکنواخت است برای هر یک از شرت ها حل می شود. معیارهای به کار گرفته شده عبارتند از: متوسط سرمایه موجودی، تعداد سفارش ها در سال و ریسک خالی بودن از موجودی.

تغییرات نوین در در دهه گذشته در عرصه فعالیت سازمان ها، بویژه مساله توسعه سازمان تجارت جهانی و جهانی شدن اقتصاد باعث تغییرات اساسی در ساختار بازارهای محلی گشته، به طوری که نوآوری و تنوع در محصولات تولیدی و سرعت در ارائه آن ها به بازار به عنوان معیارهای نوین رقابت، به معیارهای قدیمی قیمت، کیفیت و تحویل بموقع اضافه شده است. در اثر این تحول، روش های قدیمی بر پایه تولید انبوه دیگر کارایی نداشته و نیاز به روش ها و فلسفه های نوین، که امکان بقا و پیشرفت یک سازمان را در شراسط نامطمئن کنونی تضمین کند، بخوبی احساس می شود. تولید چایک به عنوان رویکردی جدید در جهت تحقق و فراهم آوری بستری است که قابلیت پاسخگویی و سرعت عمل یک سازمان را در مواجهه با تغییرات احتمالی در ابعاد مختلف بهبود بخشد. در این مقاله، ابتدا مفهوم تولید چابک و مفاهیم مرتبط با آن تشریح و سپس یک الگو و چارچوب عملی برای پیاده سازی مفهوم چابکی در سازمان پیشنهاد شده و در ادامه، به لحاظ اهمیت موضوع، روش پیشنهادی برای دو شرکت قطعه سازی داخلی پیاده شده است که نتایج آن ارائه می شود.

در این مقاله، مساله تعیین مسیرهای بهینه برای جابجایی های مواد خطرناک بررسی شده است. مسیریابی یا تعیین مسیر مناسب حمل و نقل، یکی از راه های کاهش خطرات جابجایی مواد خطرناک است که محققین آن را بررسی و مدل های متفاوتی تاکنون در این مورد ارائه کرده اند. این مدل ها را می توان به دو دسته تقسیم کرد: مدل هایی که برای تعیین مسیر یک جابجایی توسعه یافته و مدل هایی که مسیرهای چندین جابجایی را مشخص می کنند. در این مقاله، با توجه به مقررات حمل و نقل جاده ای مواد خطرناک در ایران، یک مساله مسیریابی طرح می شود. در این مساله، باید مسیر بهینه چندین جابجایی مستقل بطور همزمان مشخص شود. ابعاد و ویژگی های خاص این مساله به کمک بررسی یک مورد خاص؛ یعنی جابجایی دو نوع ماده خطرناک در شبه راه های استان مازندران تشریح می شود و از روش برنامه ریزی ریاضی (برنامه ریزی عدد صحیح) برای فرموله کردن و تحلیل مساله مسیریابی استفاده می شود.